《台語kah魔術》

 | | | 轉寄

人客ah來坐

作者 蘇晏德 2023.04.09

Kā時間搝轉--來時空ê siap縫，1960年代我猶未滿10歲含糊ê記持。印象
中故事大約tī 1968年，Hit年我ê阿母tī高雄熟似兩个姊妹仔伴，一个阮
叫伊大姨，另外一个叫伊阿Tsheh姨。細漢ê時阿母tiāⁿ-tiāⁿ tshōa我去
大姨ê徛家，Su當時大姨kah大丈tī大港埔kā人稅厝徛，大丈平時恬靜愛啉
酒配thá-kho͘h，因為肝病致使khah早過身。阿Tsheh姨sù-siông去tshōe
大姨開講，Su當時阿Tsheh姨大約40歲，hām阿母kah大姨攏tsiâⁿ ha̍h-
hâⁿ足有話講。

阿Tsheh姨愛啉酒配塗豆，講話氣口江湖味真重，伊若開喙講話我感覺伊是
無正經ê查某，M̄-koh伊對我這个囡仔庀講話輕聲細說，伊hām查埔人講話會
nai來nai去，我m̄知阿Tsheh姨teh做啥工課，後--來阿母kā我講伊teh接
人客。接人客是啥職業？人客是啥款人？人客是查埔--ê抑是查某--ê？阿
母講kah足含糊，Beh講閣m̄-káⁿ講清楚，大漢你to̍h知lah。Tī資訊無發達ê
年代無了解阿母ê話，這馬大姨kah阿Tsheh姨攏轉去塗州賣鴨卵ah。阿母
講：少年ê時阿Tsheh姨是趁食查某，皮膚白喙甜，有查埔緣愛tshoh-kàn-
kiāu。到taⁿ我m̄知影阿Tsheh姨ê內心世界，伊無翁m̄-koh有真濟人客，
The̍h kě-tsuh(錢)予伊過生活ê人客。

失落ê青春，失去ê年華，Su當時阿Tsheh姨因為出世tī散赤ê家庭墮落風
塵，這m̄是伊ê心所願，阿Tsheh姨有妖嬌ê身材，出色ê外表，因為散赤屈服
現實。台灣tī hit-ê經濟tú beh起飛ê年代，濟濟查某人國校畢業to̍h去加
工區做穡。阿Tsheh姨到底是啥in-tuaⁿ墮落風塵徛壁，風塵女郎外表
tshia-iāⁿ表面輕鬆，其實心情沉重，充滿對現實ê無奈。透過in sai-nai
ê聲音kah迷人身影，滿足查埔人ê心，飽足查埔人ê靈，m̄-koh煙火好看時
間無久長，這to̍h是世間ê甘酸苦澀。阿Tsheh姨ê遭遇記錄煙花世界ê點點
滴滴，訴盡男女情感ê真真假假。阿Tsheh姨雖罔已經無tī人世間，m̄-koh
人客ah來坐，這句話猶原留tī我ê耳孔邊轉踅。

Kā sî-kan giú tńg--lâi sî-khong ê siap-phāng, 1960 nî-tāi
góa iáu-bōe móa 10 hòe hâm-hô͘ ê kì-tî. Ìn-siōng-tiong kò͘-sū
tāi-iok tī 1968 nî, Hit nî góa ê a-bú tī Ko-hiông se̍k-sāi
nn̄g-ê tsí-moāi-á-phōaⁿ, Tsi̍t-ê goá kiò tōa-î, Lēng-gōa tsi̍t-
ê kiò i a-Tsheh î. Sè-hàn ê sî a-bú tiāⁿ-tiāⁿ tshōa góa khì
tōa-î ê khiā-ke, Su-tong-sî tōa-î kah tōa-tiūⁿ tī Tāi-káng-
po͘ kā lâng sòe-tshù khiā, Tōa-tiūⁿ pêng-sî tiām-tsing, Ài
lim-tsiú phòe thá-kho͘h, In-ūi kuaⁿ-pēⁿ tì-sú kah tsá kòe-
sin. a-Tsheh î sù-siông khì tshōe tōa-î khai-káng, Su-tong-
sî a-Tsheh î tāi-iok 40 hòe, hām a-bú kah tōa-î lóng tsiâⁿ
ha̍h-hâⁿ tsiok ū ōe kóng.

A-Tsheh î ài lim-tsiú phòe thô͘-tāu, Kóng-ōe khùi-kháu kang-
ô͘-bī tsin tāng, I nā khui-tshùi kóng-ōe góa kám-kak i sī bô
tsèng-king ê tsa-bó͘, M̄-koh i tùi góa tsit-ê gín-á-phí kóng-
ōe khin-siaⁿ sè-sueh, I hām tsa-po͘-lâng kóng-ōe ē nai lâi
nai khì, Góa m̄-tsai a-Tsheh î teh tsò siáⁿ khang-khòe, Āu--
lâi a-bú kā góa kóng i teh tsiap lâng-kheh. Tsiap lâng-kheh
sī siáⁿ tsit-gia̍p？Lâng-kheh sī siáⁿ-khoán lâng？Lâng-kheh
sī tsa-po͘ a̍h-sī tsa-bó͘--ê？A-bú kóng kah tsiok hâm-hô͘, Beh
kóng koh m̄-káⁿ kóng tshing-tshó, Tōa-hàn lí to̍h tsai lah. Tī
tsu-sìn bô huat-ta̍t ê nî-tāi bô liáu-kái a-bú ê ōe, Tsit-má
tōa-î kah a-Tsheh î lóng tńg-khì thô͘-tsiu bē ah-nn̄g ah. A-bú
kóng：Siàu-liân ê sî a-Tsheh î sī thàn-tsia̍h tsa-bó͘, Phôe-hu
pe̍h tshùi tiⁿ, Ū tsa-po͘-iân ài tshoh-kàn-kiāu. Tàu taⁿ góa m̄
tsai-iáⁿ a-Tsheh î ê lāi-sim sè-kài, I bô ang m̄-koh ū tsin-
tsē lâng-kheh, The̍h kě-tsuh(tsîⁿ)hō͘ i kòe sing-ua̍h ê lâng-
kheh.

Sit-lo̍h ê tshing-tshun, Sit-khì ê liân-hôa, Su-tong-sî a-
Tsheh î in-ūi tshut-sì tī sàn-tshiah ka-têng tūi-lo̍h hong-
tîn, Tse m̄-sī i ê sim só͘ goān, A-Tsheh î iau-kiau ê sin-
tsâi, Tshut-sik ê gōa-piáu, In-ūi sàn-tshiah khut-ho̍k hiān-
si̍t. Tâi-oân tī hit-ê king-tsè tú beh khí-pue ê nî-tāi, Tsē-
tsē tsa-bó͘-lâng kok-hāu pit-gia̍p to̍h khì ka-kang-khu tsò-
sit. A-Tsheh î tàu-té sī siáⁿ in-tuaⁿ tūi-lo̍h hong-tîn khiā-
piah, Hong-tîn lú-lông gōa-piáu tshia-iāⁿ piáu-bīn khin-
sang, Kî-si̍t sim-tsêng tîm-tāng, Tshiong-móa tùi hiān-si̍t ê
bô-nāi. Thàu-kòe in sai-nai ê siaⁿ-im kah bê-lâng sin-iáⁿ,
Boán-tsiok tsa-po͘-lâng ê sim, Pá-tsiok tsa-po͘-lâng ê lêng,
m̄-koh ian-hóe hó khòaⁿ sî-kan bô kú-tn̂g, Tse to̍h-sī sè-kan ê
kam-sng khó͘-siap. A-Tsheh î ê tso-gū kì-lo̍k ian-hua sè-kài ê
tiám-tiám-tih-tih, Sò͘ tsīn lâm-lú tsêng-kám ê tsin-tsin ké-
ké. A-Tsheh î sui-bóng í-king bô tī jîn-sè-kan, m̄-koh lâng-
kheh lâi tsē, Tsit-kù ōe iû-goân lâu tī góa ê hīⁿ-khang-piⁿ
tńg-se̍h.