《綠色短評》

 | | | 轉寄

習近平現講現làu氣！

作者 李南衡, TsoânTâijī/全台字 by Tsng Hūiphêng 2021.12.19

Tsoânbîn Tâioânjī pán/全民台灣字版簡稱TsoânTâiJī
《 Le̍ksik toánphêng 》 Lí Lâmhêng
Xíjìnpíng hiān kóng hiān làukhùi!

　　 Tsa̍pitgue̍h jījī, tī tsi̍t tiûⁿ miâ kiò tsoh "Tiongkok — Tanghia̍p kiànli̍p tùiōe kuanhē 30 tsiunî kìliām kohonghōe" ê sīsìn hōegī, Tiongkok kokka tsúsik Xíjìnpíng tī kohonghōe téngbīn piáusī, Tiongkok "kiankuat hoántùi pàkoân tsúgī kah kiôngkoân tsèngtī". Xíjìnpíng kóng,"bô hôpêng, ittshè lóng biánkóng, Tionghong kiankuat hoántùi pàkoân tsúgī kah kiôngkoân tsèngtī, goānì kah tshùpiⁿ kok tn̂gkî iúhó siongtshù, kiōngtông îhō͘ tēkhu tshîkú hôpêng."i kiôngtiāu" Tiongkok tsua̍ttùi bē tshōikiû pàkoân, koh khah bē í tōa khi sió."

　　 Bôgîgō͘ ithiòng hông jīnûi tùi Tiongkok siongtong iúhó thāitō͘ ê Huilu̍tpin tsóngthóng Duterte (Tu théteh) tngbīn tùi Tiongkok léngtōjîn piáusī putboán, i kóng, i tùi tsòikīn Tiongkok tsûntsiah tī lâm hái kahHuilu̍tpin tsûntsiah huatsing ê tsingtuan, kámkak sêng"iàmò͘". Tngbīn kā Xíjìnpíng thuh tshàu, oântsoân bô hō͘ Xíjìnpíng bīntsú.

　　Tāitsì ê huatsing sī ánne, tsa̍pitgue̍h tsa̍pla̍k ū nn̄g tsiah Huilu̍tpinê pó͘kiptsûn beh tsiânóng Ahûnkimta (Tiongbûn miâ 仁愛礁）ê pó͘ kip hêngtōng tiong, tsosiūtio̍h saⁿ tsiah Tiongkok háikéngtsûn ê tsa̍h lō͘ tsó͘jiáu koh huatsiā tsúiphàu, hongsó nn̄g tsiah Huilu̍tpin pó͘kiptsûn ê khì lō͘.

Tsa̍pitgue̍h tsa̍ppeh, Huilu̍tpin gōakau pō͘tiúⁿ Locsin tī tsi̍t hūn singbêng tiong, í "siōng kiônglia̍t ê gísû" hiòng Tiongkok tsù Manila taisái N̂g Kheliân kah Tiongkok gōakaupō͘ piáuta̍t "hùnnō͘, khiántsik kah khònggī", jîtshiáⁿ thêtshéⁿ Tiongkok, Huilu̍tpin ê tsûntsiah sī ū siū BíHui《 kiōngtông hôngū tiâuiok 》ê póhō͘. Putkò, Tiongkok gōakaupō͘ piáusī, Tiongkok háikéngtsûn ê hêngtōng sī "I huat tsiphêng kongbū , îhō͘ Tiongkok léngthó͘ tsúkoân kah háisiōng tia̍tsū".

Tsa̍pitgue̍h tsa̍pkáu, Bíkok kéngkò Tiongkok, piáusī pakkiaⁿ "putingkai kansia̍p Huilu̍tpin tī in kok tsuansio̍k kingtsèkhu lāi ê ha̍phuat ua̍htāng". Tiongkok ánne ê hêngûi, sī ti̍ttsiap uihia̍p tsittsūn tēkhu hôpêng kah úntēng ê tsêngsè sing kip, Bíkok khiā tī Manila tsit pêng.

Tsa̍pitgue̍h jīit, Huilu̍tpin kokhông pō͘tiúⁿ Lorenzana piáusī, pún tsiu khaisí ē kèsio̍k ūi tsùtsat tī Lâmhái Khoânta téngbīn ê kuntūi hueho̍k kunsū pó͘kip jīmbū.

　　Tī tsa̍pitgue̍h jījī sīsìn hōegī tiong, Huilu̍tpin tsóngthóng Tu théteh ho͘io̍k Tiongkok tio̍h tsuntiōng 1982 nî ê《 Liânha̍pkok Háṳûⁿhuat Kongiok 》kah 2016 nî ê Hái gê Tiōngtshâi tshâikuat. I kóng,"lán tio̍h tshionghun līiōng tsiahê huatlu̍t kangkū, tsiah ū khólêng khakpó Lâm hái sī tsi̍tê hôpêng, úntēng kah hoânêng tsi hái,"

　　 Lán tsaiiáⁿ inūi Tiongkok kah Huilu̍tpin tī Lâmhái ū tsingtsip tshiongtu̍t, 2013 nî Huilu̍tpin hiòng Háigê siôngsiat Tiōngtshâi Huattêng thêtshut iaukiû tiōngtshâi. 2016 nî tshitgue̍h tùi Lâm hái tiōngtshâi àn tsohtshut ê tshâikuat tiong, ēsái kóng tsoân pôaⁿ jīntông Huilu̍tpin thêtshut ê sò͘kiû, jīnûi tī《 Liânha̍pkok Háṳûⁿhuat Kongiok 》 ēbīn, Tiongkok bēsái kóng tsiàu "káu tōaⁿ sòaⁿ" ê le̍ksúsèng khoânlī, kui ê Lâmhái sī Tiongkok ê. Tiongkok kītsua̍t sêngjīn tsitê tshâikuat.


Tsù, Xíjìnpíng 　 tshiáⁿ liām Hôagí 　　Huilu̍tpin tsóngthóng Duterte） huatim tsoh [ dʊˈtɛɾtɛ]　 ēng Pe̍hōejī tsoh （Tu théteh）

Pe̍h-ōe-jī-pán/白話字版

《 Le̍k-sik toán-phêng 》 Lí Lâm-hêng
Xíjìnpíng hiān kóng hiān làu-khùi!

　　 Tsa̍p-it-gue̍h jī-jī, tī tsi̍t tiûⁿ miâ kiò tsoh "Tiong-kok — Tang-hia̍p kiàn-li̍p tùi-ōe kuan-hē 30 tsiu-nî kì-liām ko-hong-hōe" ê sī-sìn hōe-gī, Tiong-kok kok-ka tsú-sik Xíjìnpíng tī ko-hong-hōe téng-bīn piáu-sī, Tiong-kok "kian-kuat hoán-tùi pà-koân tsú-gī kah kiông-koân tsèng-tī". Xíjìnpíng kóng,"bô hô-pêng, it-tshè lóng bián-kóng, Tiong-hong kian-kuat hoán-tùi pà-koân tsú-gī kah kiông-koân tsèng-tī, goān-ì kah tshù-piⁿ kok tn̂g-kî iú-hó siong-tshù, kiōng-tông î-hō͘ tē-khu tshî-kú hô-pêng."i kiông-tiāu" Tiong-kok tsua̍t-tùi bē tshōe-kiû pà-koân, koh khah bē í tōa khi sió."

　　 Bô-gî-gō͘ it-hiòng hông jīn-ûi tùi Tiong-kok siong-tong iú-hó thāi-tō͘ ê Hui-lu̍t-pin tsóng-thóng Duterte (Tu thé-teh) tng-bīn tùi Tiong-kok léng-tō-jîn piáu-sī put-boán, i kóng, i tùi tsòe-kīn Tiong-kok tsûn-tsiah tī lâm hái kahHui-lu̍t-pin tsûn-tsiah huat-sing ê tsing-tuan, kám-kak sêng "iàm-ò͘". Tng-bīn kā Xíjìnpíng thuh- tshàu, oân-tsoân bô hō͘ Xíjìnpíng bīn-tsú.

　　Tāi-tsì ê huat-sing sī án-ne, tsa̍p-it-gue̍h tsa̍p-la̍k ū nn̄g tsiah Hui-lu̍t-pinê pó͘-kip-tsûn beh tsiân-óng A-hûn-kim-ta (Tiong-bûn miâ 仁愛礁）ê pó͘ -kip hêng-tōng tiong, tso-siū-tio̍h saⁿ tsiah Tiong-kok hái-kéng-tsûn ê tsa̍h lō͘ tsó͘-jiáu koh huat-siā tsúi-phàu, hong-só nn̄g tsiah Hui-lu̍t-pin pó͘-kip-tsûn ê khì lō͘.

Tsa̍p-it-gue̍h tsa̍p-peh, Hui-lu̍t-pin gōa-kau pō͘-tiúⁿ Locsin tī tsi̍t hūn sing-bêng tiong, í "siōng kiông-lia̍t ê gí-sû" hiòng Tiong-kok tsù Ma-ni-la tai-sái N̂g Khe-liân kah Tiong-kok gōa-kau-pō͘ piáu-ta̍t "hùn-nō͘, khián-tsik kah khòng-gī", jî-tshiáⁿ thê-tshéⁿ Tiong-kok, Hui-lu̍t-pin ê tsûn-tsiah sī ū siū Bí-Hui《 kiōng-tông hôn-gū tiâu-iok 》ê pó-hō͘. Put-kò, Tiong-kok gōa-kau-pō͘ piáu-sī, Tiong-kok hái-kéng-tsûn ê hêng-tōng sī "I huat tsip-hêng kong-bū , î-hō͘ Tiong-kok léng-thó͘ tsú-koân kah hái-siōng tia̍t-sū".

Tsa̍p-it-gue̍h tsa̍p-káu, Bí-kok kéng-kò Tiong-kok, piáu-sī pak-kiaⁿ "put-ing-kai kan-sia̍p Hui-lu̍t-pin tī in kok tsuan-sio̍k king-tsè-khu lāi ê ha̍p-huat ua̍h-tāng". Tiong-kok án-ne ê hêng-ûi, sī ti̍t-tsiap ui-hia̍p tsit-tsūn tē-khu hô-pêng kah ún-tēng ê tsêng-sè sing kip, Bí-kok khiā tī Ma-ni-la tsit pêng.

Tsa̍p-it-gue̍h jī-it, Hui-lu̍t-pin kok-hông pō͘-tiúⁿ Lorenzana piáu-sī, pún tsiu khai-sí ē kè-sio̍k ūi tsù-tsat tī Lâm-hái Khoân-ta téng-bīn ê kun-tūi hue-ho̍k kun-sū pó͘-kip jīm-bū.

　　Tī tsa̍p-it-gue̍h jī-jī sī-sìn hōe-gī tiong, Hui-lu̍t-pin tsóng-thóng Tu thé-teh ho͘-io̍k Tiong-kok tio̍h tsun-tiōng 1982 nî ê《 Liân-ha̍p-kok Hái-iûⁿ-huat Kong-iok 》kah 2016 nî ê Hái- gê Tiōng-tshâi tshâi-kuat. I kóng,"lán tio̍h tshiong-hun lī-iōng tsiah-ê huat-lu̍t kang-kū, tsiah ū khó-lêng khak-pó Lâm hái sī tsi̍t-ê hô-pêng, ún-tēng kah hoân-êng tsi hái,"

　　 Lán tsai-iáⁿ in-ūi Tiong-kok kah Hui-lu̍t-pin tī Lâm-hái ū tsing-tsip tshiong-tu̍t, 2013 nî Hui-lu̍t-pin hiòng Hái-gê siông-siat Tiōng-tshâi Huat-têng thê-tshut iau-kiû tiōng-tshâi. 2016 nî tshit-gue̍h tùi Lâm hái tiōng-tshâi àn tsoh-tshut ê tshâi-kuat tiong, ē-sái kóng tsoân pôaⁿ jīn-tông Hui-lu̍t-pin thê-tshut ê sò͘-kiû, jīn-ûi tī《 Liân-ha̍p-kok Hái-iûⁿ-huat Kong-iok 》 ē-bīn, Tiong-kok bē-sái kóng tsiàu "káu tōaⁿ sòaⁿ" ê le̍k-sú-sèng khoân-lī, kui ê Lâm-hái sī Tiong-kok ê. Tiong-kok kī-tsua̍t sêng-jīn tsit-ê tshâi-kuat.


Tsù, Xíjìnpíng 　 tshiáⁿ liām Hôa-gí 　　Hui-lu̍t-pin tsóng-thóng Duterte） huat-im tsoh [ dʊˈtɛɾtɛ]　 ēng Pe̍h-ōe-jī tsoh （Tu thé-teh）


　　十一月二二，tī一場名叫作「中國—東協建立對話關係30週年紀念高峰會」ê視訊會議，中國國家主席習近平tī高峰會頂面表示：中國「堅決反對霸權主義kah強權政治」。習近平講，「無和平，一切lóng免講，中方堅決反對霸權主義kah強權政治，願意kah周邊鄰國長期友好相處，共同維護地區持久和平。」伊強調「中國絶對bē尋求霸權，koh khah bē以大欺小。」

　　無疑誤一向hông認為對中國相當友好態度ê菲律賓總統杜特蒂（Duterte）（Tu thé-teh）當面對中國領導人表示不滿，伊講，伊對最近中國船隻tī南海kah菲律賓船隻發生ê爭端，感覺誠「厭惡」。當面kā習近平thuh-臭，完全無hō͘習近平面子。

　　Tāi-tsì ê發生是án-ne：十一月十六有兩隻菲律賓ê補給船beh前往阿雲金礁（中文名仁愛礁）ê補給行動中，遭受tio̍h三隻中國海警船ê閘路阻擾koh發射水砲，封鎖兩隻菲律賓補給船ê去路。

十一月十八，菲律賓外交部長駱辛（Locsin）tī一份聲明中，以「上強烈ê語詞」向中國駐馬尼拉大使黃溪連kah中國外交部表達「憤怒、譴責kah抗議」，而且提醒中國，菲律賓ê船隻是有受美菲《共同防禦條約》ê保護。不過，中國外交部表示，中國海警船ê行動是「依法執行公務，維護中國領土主權kah海上秩序」。

十一月十九，美國警告中國，表示北京「不應該干涉菲律賓tīin國專屬經濟區內ê合法活動」。中國án-ne ê行為，是直接威脅tsit陣地區和平kah穩定ê情勢升級，美國khiātī馬尼拉tsit旁。

十一月二一，菲律賓國防部長羅連查那（Lorenzana）表示，本週開始會繼續為駐紮tī南海環礁頂面ê軍隊恢復軍事補給任務。

　　Tī十一月二二視訊會議中，菲律賓總統杜特蒂（Tu thé-teh）呼籲中國tio̍h尊重1982年ê《聯合國海洋法公約》kah 2016年ê海牙仲裁裁決。伊講，「咱tio̍h充分利用tsiah-ê法律工具，才有可能確保南海是一個和平、穩定kah繁榮之海，」

　　咱知影因為中國kah菲律賓tī南海有爭執衝突，2013年菲律賓向海牙常設仲裁法庭提出要求仲裁。2016年七月對南海仲裁案作出ê裁決中，ē-sái講全盤認同菲律賓提出ê訴求，認為tī《聯合國海洋法公約》下面，中國bē-sái講照「九段線」ê歷史性權利，歸個南海是中國ê。中國拒絶承認tsit-ê裁決。


註：習近平　請唸華語 　　菲律賓總統杜特蒂（Duterte）發音作[ dʊˈtɛɾtɛ]　用白話字作（Tu thé-teh）