《《台灣青年》精選台譯》

 | | | 轉寄

"Tâi-oân Tshing-liân" Tē-sì kòan tē-it hō huat-khan-sû /《台灣青年》 第四卷第一號 發刊詞

作者 編輯部, 台譯：Lîm Tsùn-io̍k 2020.08.02

Sin-tsiaⁿ nî-thâu tshiong-móa hô-pêng ê kong-hui, sàng kū ngiâ sin sī jîn-sing ê siông-sū, m̄-koh, bān-siōng it-sin, jîn-lūi mā tio̍h tsun-tsiàu iu-kiú le̍k-sú ê sûn-khoân lâi tsìn-hòa, tī kēng-tsing tiong kiû sing-tsûn, hō͘-siong pang-tsān, án-ne siūⁿ khí-.lâi, lán kám thang tîm-be̍k, tiām-tiām m̄ tshut siaⁿ?

In-ūi Huat-kok tōa kik-bēng tī 1789 nî huat pò͘ ê “jîn-kôan suan-giân”khak-li̍p jîn-kôan tsū-iû ê su-sióng; Bí-kok in-ūi lâm-pak tsiàn-tsing, 1862 nî pan-pò͘ ê kái-hòng lô͘-lē lēng, si̍t-hiān hùi-tsí lô͘-lē ê jîn-tō lūn. Tsiah-ê tong-jiân bô huat-tō͘ tī té sî-kan lāi, tī khuah bóng-bóng ê sè-kài kah tsoân jîn-lūi ua̍h-ēng, tsiâⁿ-tsò phó͘-phiàn sèng; liáu-āu ê jîn-lūi sing-tsûn sú iû-gôan sī ēng kiông-jio̍k tsing-tàu tsò tsng-thāⁿ, kun-kok tsú-gī kah tshim-lio̍k su-sióng jú lâi jú hing-ōng, kôan-le̍k ê tsing-tàu í-ki̍p kai-kip ê tùi-li̍p piàn kah tsin bêng-khak. Kiat-kó sán-sing tsit tiûⁿ sè-kài tāi-tsiàn, tsō-sêng jîn-lūi khong-tsiân ê hi-sing, tī Paris tāi-hōe tē-kiat kok-tsè tông-bêng, tsit-má koh tī Washington hōe-gī sêng-li̍p sok-sió kun-pī kah "sì-kok hia̍p-siong tiâu-iok".

Tâi-oân tó sī Thài-pêng-iûⁿ siōng ê tsi̍t-ê ko͘-tó, taⁿ tsiâⁿ-tsò tè-kok ê sin léng-thó͘, ti̍t-tsiap á-sī kan-tsiap lóng ē siū-tio̍h sè-kài piàn-hòa ê éng-hióng, tsit-má í-king kin-pún phah-phòa kò͘-tsi̍p lāu su-sióng ê gû-bîn tsú-gī, sī thang hui-siông kám-kik ê tāi-tsì. Kin-kì kok-tsè liân-bêng tiâu-iok khak-li̍p ê pī-thóng-tī-tsiá jîn-bîn ê hok-lī kah huat-tián, sin léng-thó͘ thóng-tī gôan-tsik it-tēng ē siū-tio̍h kan-tsiap éng-hióng. Kai gôan-tsik ing-kai tsiàu kok-tsè liân-ha̍p ē kong-iok khak-li̍p ê thó͘-tù jîn-bîn ê hok-lī kah huat-tián, koh-tsài kóng tī tsit pái ê“sì-kok hia̍p-siong tiâu-iok”só͘-ūi ê Thài-pêng-iûⁿ tē-khu ê tó-sū ū pau-kuat tsāi-lāi, jî-tshiáⁿ ti̍t-tsiap hiòng gōa-kài pó-tsèng hô-pêng.

Tsóng-.sī, tī sè-kài hô-pêng ê tsiàn-tsing kui-hōan, í-ki̍p oán-tang hô-pêng ê tshâi-kun thêng-tō͘, ì-sù sī kóng Tâi-oân tó ê hô-pêng ing-kai bián siū ping-hō. Nā-sī tsóan-î sī-sòaⁿ lâi khòaⁿ, ka-kī tī jîn-lūi lāi-pō͘ ê kiông-jio̍k tsiàn, kai-kip tsiàn kah tsióng-tso̍k tsiàn, koh ū kok kok, kok siā-hōe kah kok bîn-tso̍k tsi kan tshiòng-hêng hok-tsa̍p ê tsêng-hêng, beh si̍t-hiān tsin-tsiàⁿ ì-sik hêng-thài ê jîn-lūi hô-pêng, ē-sái kóng sī lō͘-tô͘ iâu-oán koh siong-tong khùn-lân. M̄-koh, tòe-leh sòe-gua̍t ê tsìn-tián, sè-kài sin bûn-bêng ê tàn-sing sī bē-tàng phiah-bián ê; khún-kiû Tâi-oân tó ê tshing-liân! tāi-ke hó-hó-á hóan-séng tsi̍t-ē, kā gán-kong khǹg tī tāi-kio̍k, mài tiû-tû tam-iu, tio̍h piàⁿ-miā tui-kiû sè-kài bûn-hòa ê tu̍t-tsìn, tui-kiû jîn-lūi ê hok-lī; jî-tshiáⁿ tsò sè-kài jîn-lūi ê tsi̍t-oân, tio̍h tsīn ka-kī ê tsit-tsik, tsò-tshut siōng tōa ê kòng-hiàn.

新正年頭充滿和平ê光輝，送舊迎新是人生ê常事，m̄-koh，萬象一新，人類mā tio̍h遵照悠久歷史ê循環來進化，tī競爭中求生存，互相幫贊，án-ne想起來，咱kám thang沉默、恬恬m̄出聲? 因為法國大革命á tī 1789年發布ê《人權宣言》確立人權自由ê思想；美國因為南北戰爭，1862年頒布ê解放奴隸令，實現廢止奴隸ê人道論。Tsiah-ê當然無法度tī短時間內，tī闊bóng-bóng ê世界kah全人類活用，成做普遍性；了後ê人類生存史猶原是用強弱爭鬥做妝thāⁿ，軍國主義kah侵略思想jú來jú興旺，權力ê爭鬥以及階級ê對立變kah真明確。結果產生tsit場世界大戰，造成人類空前ê犧牲，tī巴黎大會締結國際同盟，tsit-má koh tī華盛頓會議成立縮小軍備kah「四國協商條約」。

台灣島是太平洋上ê一个孤島，taⁿ成做帝國ê新領土，直接á是間接lóng ē受tio̍h世界變化ê影響，tsit-má已經根本phah破固執老思想ê愚民主義，是thang非常感激ê tāi-tsì。根據國際聯盟條約確立ê被統治者人民ê福利kah發展，新領土統治原則一定ē受tio̍h間接影響。該原則應該照國際聯合會公約確立ê土著人民ê福利kah發展，koh再講tī tsit pái ê「四國協商條約」所謂ê太平洋地區ê島嶼有包括在內，而且直接向外界保證和平。

總是，tī世界和平ê戰爭規範，以及遠東和平ê裁軍程度，意思是講台灣島ê和平應該免受兵禍。若是轉移視線來看，ka-kī tī人類內部ê強弱戰、階級戰kah種族戰，koh有各國、各社會kah各民族之間縱橫複雜ê情形，beh實現真正意識形態ê人類和平，ē-sái講是路途遙遠koh相當困難。M̄-koh，tòe-leh歲月ê進展，世界新文明ê誕生是bē-tàng避免ê；懇求台灣島ê青年！大家好好á反省一下，kā眼光khǹg tī大局，mài躊躇擔憂，tio̍h拚命追求世界文化ê突進，追求人類ê福利；而且做世界人類ê一員，tio̍h盡ka-kī ê職責，做出siōng大ê貢獻。