《綠色短評》 |
| | | 轉寄 |
Tsoânbîn Tâioânjī pán/全民台灣字版簡稱TsoânTâiJī
《 Le̍ksik Toánphêng 》 Lí Lâmhêng
Ingkok siúsiòng soánkí tsèngkiàn, suah piàn tsoh hoán Tiong giânlūn písài!
Ingkok inūi Ēīⁿ ( ū ê kokka kiò tsoh Tsiònggīīⁿ) gīoân 54 ūi ( tshiaukòe Ēīⁿ Pósiútóng gīoân tsóngsò͘ ê15%), hiòng "1922 Úigoânhōe" siōngsu, í bôkìmiâ hongsik tùi Tóngkhue tsoh sìnjīm tâuphiò, kiatkó sī Tóngkhue Tsingsun bô hông sìnjīm, só͘í tio̍h têng soán Tóngkhue. Tēit lûn Tóngkhue tâuphiò, múi tsi̍t ūi tshamsoánjîn tsìtsió tio̍h ū 20 ūi Pósiútóng Ēīⁿ gīoân thêmiâ, tshitgue̍h tsa̍psaⁿ thâutsi̍t lûn tâuphiò, tit phiò 30 phiò íhā ê phah tiāu. Tējī lûn khaisí, múi tsi̍t lûn tit phiò siōngtsió ê tio̍h phah tiāu, tsòeāu tshun nn̄gūi, sī goânpún Tsâitsèng Tāisîn Sunakuh (Rishi Sunak) kah goânpún Gōakau Tāisîn Tshuahsuh lúsū (Liz Truss). Tī gīhōe 5 lûn ê tâuphiò tiong, Sunakuh lóng iâⁿ Tshuahsuh 10% tsóiū, tānsī tsòeāu kuattēng sī káugue̍h tshejī, iû tsoânthé 16 bānmiâ Pósiútóng tóngoân tsi̍t lâng tsi̍t phiò í Iûtē tâuphiò hongsik, tit phiò khah tsē ê hāusoánjîn tòngsoán sin Tóngkhue. Inūi Ēīⁿ Pósiútóng sī tosò͘ tóng, só͘í sin tsi̍t jīm ê Pósiútóng Tóngkhue tsūjiân tio̍h sī Ingkok sin siúsiòng, siáng sī sin siúsiòng, ītēng káugue̍h tshegō͘ kongpò͘, káugue̍h tshela̍k tsiūjīm.
Tsit tiongkan ê bînì tiâutsa, tiantò sī Tshuahsuh ê siaⁿsè lú lâi lú hó, sīmtsì iâⁿkòe Sunakuh lú lâi lú tsē. Siōng tsúiàu ê goânin sī inūi Pakkiaⁿ tī Sinkiong kah Hiangkáng ê kiôngngē tsèngtshik, tùi Tâioân ê uihia̍p, tùi Òtsiu huattōng ê bō͘e̍k tsètshâi, tùi Ingkok gīoân ê tsètshâi, kah tsiànlông gōakau ê hêngûi, tī Ingkok kah tsin tsē bîntsú kokka bînkan kah tsèngkài káipiàn liáu tùi Tiongkok ê thāitō͘. 2010 nî tsì 2016 nî ê Ingkok Khamélóng (David Cameron) siúsiòng sîkî, i só͘ kóng ê,"Ingkok sī Tiongkok tī sehong siōng kài hó ê tângphōaⁿ" hitê sîtāi íking it khì bô hôethâu ah!
Tshuahsuh tī bînì tiâutsa khah ū iâⁿbīn, sī inūi i tùi Tiongkok kah Gôlô thāitō͘ tsiâⁿ giâmlē. I bat kóng, tsūiû sèkài ingkai ùi Gôlô ji̍ptshim O͘khiklân tittio̍h kàuhùn, Liântshiú hia̍ptsō͘ Tâioân ētàng tsūōe, koh ho͘io̍k tshit tōa kanggia̍p kok tsi̍pthoân (G7) hòasin "kingtsè Pakiok", tio̍h tùihù Tiongkok uihia̍p, sīmtsì tshiàngsiaⁿ tio̍h tsètshâi Tiongkok. I phuephêng Sunakuh tùi Tiongkok loánjio̍k. Kūnî Sunakuh kóng, káisiān Ing Tiong bō͘e̍k kuanhē sī Ingkok bo̍ktsêng siōng iàukín ê, tìsú hông khòaⁿ tsoh sī tùi Tiong unhôphài.
Káugue̍h tshejī soánkí tsêng, iáu ū kúi tiûⁿ ê tiānsī piānlūn, sianghong lóng līiōng kihōe piàⁿsì tsoh tsòeāu ê tshiongtshì. Tshuahsuh kóng, lán tùi Tiongkok tio̍h tsháitshú siōng kiôngngē ê thāitō͘, bôlūn sī kah lán “G7” tsi̍pthoân tângphōaⁿ tsòhóe kiànli̍p thètāi Tiongkok "ittài itlō͘ " ê hongàn, á.sī bêngkhak tsòkàu Tâioân tī bīntùi Tiongkok tshimhoān ê sî ū huattō͘ tsūōe. Khòaⁿ hongsè, Sunakuh tī tiānsī piānlūn ê sî, mā kín hē tāng kiâm, liân "Tiongkok bô ingkai pàlêng paukuat Tâioân tsāilāi ê kehpiah kok" tsit khoán ōe tio̍h huah tshut tshùi, khókiàn i lōanī tio̍hkip, i koh kóng, Tiongkok sī pún sèkí tùi Ingkok kah tsoânkiû antsoân, hoânêng "siōng tōa ê uihia̍p". I kóng, Ingkok ê Κhóngtsú ha̍kīⁿ lóng sī Tshuahsuh tamjīm kàuio̍k tāisîn ê sî phue tsún siatli̍p ê, i nā tòngsoán beh kā kénglāi saⁿtsa̍p king Κhóngtsú ha̍kīⁿ lóng kuaiⁿ tiāu!
Ingkok siúsiòng soánkí tsèngkiàn , suah piàn tsoh hoán tiong giânlūn písài, si̍ttsāi tsin tshùbī! (220729)
Pe̍h-ōe-jī-pán/白話字版
《 Le̍k-sik Toán-phêng 》 Lí Lâm-hêng
Ing-kok siú-siòng soán-kí tsèng-kiàn, suah piàn tsoh hoán Tiong giân-lūn pí-sài!
Ing-kok in-ūi Ē-īⁿ ( ū ê kok-ka kiò tsoh Tsiòng-gī-īⁿ) gī-oân 54 ūi ( tshiau-kòe Ē-īⁿ Pó-siú-tóng gī-oân tsóng-sò͘ ê15%), hiòng "1922 Úi-goân-hōe" siōng-su, í bô-kì-miâ hong-sik tùi Tóng-khue tsoh sìn-jīm tâu-phiò, kiat-kó sī Tóng-khue Tsing-sun bô hông sìn-jīm, só͘-í tio̍h têng soán Tóng-khue. Tē-it lûn Tóng-khue tâu-phiò, múi tsi̍t ūi tsham-soán-jîn tsì-tsió tio̍h ū 20 ūi Pó-siú-tóng Ē-īⁿ gī-oân thê-miâ, tshit-gue̍h tsa̍p-saⁿ thâu-tsi̍t lûn tâu-phiò, tit phiò 30 phiò í-hā ê phah tiāu. Tē-jī lûn khai-sí, múi tsi̍t lûn tit phiò siōng-tsió-- ê tio̍h phah tiāu, tsòe-āu tshun nn̄g-ūi, sī goân-pún Tsâi-tsèng Tāi-sîn Su-nakuh (Rishi Sunak) kah goân-pún Gōa-kau Tāi-sîn Tshuah-suh lú-sū (Liz Truss). Tī gī-hōe 5 lûn ê tâu-phiò tiong, Su-nakuh lóng iâⁿ Tshuah-suh 10% tsó-iū, tān-sī tsòe-āu kuat-tēng sī káu-gue̍h tshe-jī, iû tsoân-thé 16 bān-miâ Pó-siú-tóng tóng-oân tsi̍t lâng tsi̍t phiò í Iû-tē tâu-phiò hong-sik, tit phiò khah tsē ê hāu-soán-jîn tòng-soán sin Tóng-khue. In-ūi Ē-īⁿ Pó-siú-tóng sī to-sò͘ tóng, só͘-í sin tsi̍t jīm ê Pó-siú-tóng Tóng-khue tsū-jiân tio̍h sī Ing-kok sin siú-siòng, siáng sī sin siú-siòng, ī-tēng káu-gue̍h tshe-gō͘ kong-pò͘, káu-gue̍h tshe-la̍k tsiū-jīm.
Tsit tiong-kan ê bîn-ì tiâu-tsa, tian-tò sī Tshuah-suh ê siaⁿ-sè lú lâi lú hó, sīm-tsì iâⁿ-kòe Su-nakuh lú lâi lú tsē. Siōng tsú-iàu ê goân-in sī in-ūi Pak-kiaⁿ tī Sin-kiong kah Hiang-káng ê kiông-ngē tsèng-tshik, tùi Tâi-oân ê ui-hia̍p, tùi Ò-tsiu huat-tōng ê bō͘-e̍k tsè-tshâi, tùi Ing-kok gī-oân ê tsè-tshâi, kah tsiàn-lông gōa-kau ê hêng-ûi, tī Ing-kok kah tsin tsē bîn-tsú kok-ka bîn-kan kah tsèng-kài kái-piàn liáu tùi Tiong-kok ê thāi-tō͘. 2010 nî tsì 2016 nî ê Ing-kok Kha-mé-lóng (David Cameron) siú-siòng sî-kî, i só͘ kóng ê,"Ing-kok sī Tiong-kok tī se-hong siōng kài hó ê tâng-phōaⁿ" hit-ê sî-tāi í-king it khì bô hôe-thâu ah!
Tshuah-suh tī bîn-ì tiâu-tsa khah ū iâⁿ-bīn, sī in-ūi i tùi Tiong-kok kah Gô-lô thāi-tō͘ tsiâⁿ giâm-lē. I bat kóng, tsū-iû sè-kài ing-kai ùi Gô-lô ji̍p-tshim O͘-khik-lân tit-tio̍h kàu-hùn, Liân-tshiú hia̍p-tsō͘ Tâi-oân ē-tàng tsū-ōe, koh ho͘-io̍k tshit tōa kang-gia̍p kok tsi̍p-thoân (G7) hòa-sin "king-tsè Pak-iok", tio̍h tùi-hù Tiong-kok ui-hia̍p, sīm-tsì tshiàng-siaⁿ tio̍h tsè-tshâi Tiong-kok. I phue-phêng Su-nakuh tùi Tiong-kok loán-jio̍k. Kū-nî Su-nakuh kóng, kái-siān Ing Tiong bō͘-e̍k kuan-hē sī Ing-kok bo̍k-tsêng siōng iàu-kín ê, tì-sú hông khòaⁿ tsoh sī tùi Tiong un-hô-phài.
Káu-gue̍h tshe-jī soán-kí tsêng, iáu ū kúi tiûⁿ ê tiān-sī piān-lūn, siang-hong lóng lī-iōng ki-hōe piàⁿ-sì tsoh tsòe-āu ê tshiong-tshì. Tshuah-suh kóng, lán tùi Tiong-kok tio̍h tshái-tshú siōng kiông-ngē ê thāi-tō͘, bô-lūn sī kah lán “G7” tsi̍p-thoân tâng-phōaⁿ tsò-hóe kiàn-li̍p thè-tāi Tiong-kok "it-tài it-lō͘ " ê hong-àn, á-.sī bêng-khak tsò-kàu Tâi-oân tī bīn-tùi Tiong-kok tshim-hoān ê sî ū huat-tō͘ tsū-ōe. Khòaⁿ hong-sè, Su-nakuh tī tiān-sī piān-lūn ê sî, mā kín hē tāng kiâm, liân "Tiong-kok bô ing-kai pà-lêng pau-kuat Tâi-oân tsāi-lāi ê keh-piah kok" tsit khoán ōe tio̍h huah tshut tshùi, khó-kiàn i lōa-nī tio̍h-kip, i koh kóng, Tiong-kok sī pún sè-kí tùi Ing-kok kah tsoân-kiû an-tsoân, hoân-êng "siōng tōa ê ui-hia̍p". I kóng, Ing-kok ê Κhóng-tsú ha̍k-īⁿ lóng sī Tshuah-suh tam-jīm kàu-io̍k tāi-sîn ê sî phue tsún siat-li̍p ê, i nā tòng-soán beh kā kéng-lāi saⁿ-tsa̍p king Κhóng-tsú ha̍k-īⁿ lóng kuaiⁿ tiāu!
Ing-kok siú-siòng soán-kí tsèng-kiàn , suah piàn tsoh hoán tiong giân-lūn pí-sài, si̍t-tsāi tsin tshù-bī! (220729)
英國因為下院(有ê國家叫作眾議院)議員54位(超過下院保守黨議員總數ê15%),向「1922委員會」上書,以無記名方式對黨魁作信任投票,結果是黨魁鐘孫無hông信任,所以tio̍h重選黨魁。第一輪黨魁投票,每一位參選人至少tio̍h有20位保守黨下院議員提名,七月十三頭一輪投票,得票30票以下ê拍掉。第二輪開始,每一輪得票上少ê tio̍h拍掉,最後tshun兩位,是原本財政大臣Su-nakuh(Rishi Sunak)kah原本外交大臣Tshuah-suh女士(Liz Truss)。Tī議會5輪ê投票中,Su-nakuhlóng贏Tshuah-suh 10%左右,但是最後決定是九月初二,由全體16萬名保守黨黨員一人一票以郵遞投票方式,得票khahtsē ê候選人當選新黨魁。因為下院保守黨是多數黨,所以新一任ê保守黨黨魁自然tio̍h是英國新首相,siáng是新首相,預定九月初五公佈,九月初六就任。
Tsit中間ê民意調查,顚倒是Tshuah-suh ê聲勢lú來lú好,甚至贏過Su-nakuh lú來lú tsē。上主要ê原因是因為北京tī新疆kah香港ê強硬政策、對台灣ê威脅、對澳洲發動ê貿易制裁、對英國議員ê制裁、kah戰狼外交ê行為,tī英國kah真tsē民主國家民間kah政界改變了對中國ê態度。2010年至2016年ê英國Kha-mé-lóng(David Cameron)首相時期,伊所講ê:「英國是中國tī西方上kài好ê同伴」hit-ê時代已經一去無回頭ah!
Tshuah-suh tī民意調查khah有贏面,是因為伊對中國kah俄羅態度誠嚴厲。伊bat講,自由世界應該ùi俄羅入侵烏克蘭吸取教訓,聯手協助台灣ē-tàng自衛,koh呼籲七大工業國集團(G7)化身「經濟北約」,tio̍h對付中國威脅,甚至唱聲tio̍h制裁中國。伊批評Su-nakuh對中國軟弱。舊年Su-nakuh講,改善英中貿易關係是英國目前上要緊ê,致使hông看作是對中溫和派。
九月初二選舉前,猶有幾場ê電視辯論,雙方lóng利用機會拼勢作最後ê衝刺。Tshuah-suh講,咱對中國tio̍h採取上強硬ê態度,無論是kah咱“G7”集團同伴做夥建立替代中國「一帶一路」ê方案,抑是明確做到台灣tī面對中國侵犯ê時有法度自衛。看風勢,Su-nakuhtī電視辯論ê時,mā緊下重鹹,連「中國無應該霸凌包括台灣在內ê隔壁國」tsit款話tio̍h喝出嘴,可見伊lōa-nī tio̍h急.伊koh講,中國是本世紀對英國kah全球安全、繁榮「上大ê威脅」。伊講,英國ê孔子學院lóng是Tshuah-suh擔任教育大臣ê時批准設立ê,伊若當選beh kā境內三十間孔子學院lóng關掉!
英國首相選舉政見,suah變作反中言論比賽,實在真趣味! (220729)