《《平民ê基督傳》》

 | | | 轉寄

Tē it koàn Tī Κhí-thâu 第一卷 Tī起頭「第二章 世界有Teh準備」之三

作者 Tâi-e̍k:Ko Tik-tsiong, Siu-tèng: Tsng Hūi-phêng&Lîm Tsùn-io̍k 2021.01.24

In kàu ta̍k só͘-tsāi, tsiū sòa tòa in ê tsong-kàu kah in ê sèng-tsheh, tshin-tshiūⁿ lán ū tha̍k tio̍h kóng,"in-ūi tùi tsá í-lâi tī ta̍k só͘-tsāi ê siâⁿ ū thoân Mô͘-se ê tsheh, tsiū-sī tī ta̍k ê An-hioh-ji̍t tī hōe-tn̂g só͘ tha̍k ê."kàu tī ta̍k só͘-tsāi, in te̍k-pia̍t tsip-siú in ê bîn-tso̍k ê hi-bāng, teh thèng-hāu só͘ beh lâi ê Me-sí-iah. Me-sí-iah lîm-kàu sī in ê ǹg-bāng ê tsòe ko-tiám. Iû-thài-kàu ê tsûn li̍p sī tsāi tī tsit-tiám. In ê king-tián (Talmud) ū kóng,"tsèng sian-ti tsí-ū sī tshàm-gí Me-sí-iah,""in-ūi tsit-ê sè-kài siū tshòng-tsō sī ūi-tio̍h Me-sí-iah. Ū-iáⁿ, in m̄-tsai Me-sí-iah tī sî beh lîm-kàu, ū-iáⁿ, in ēng kheh-e̍h, hui tsing-sîn-tik ê ì-sù lâi siūⁿ, lâi khòaⁿ i sī ūi-tio̍h beh tùi gōa-pang lâng ê tshiú-thâu lâi kiù tshut Iû-thài lâng, beh lâi ko-sing in ê tē-ūi. In bô teh ǹg-bāng beh ū tsin kng thang lâi tsiàu gōa-pang lâng, tsí-ū sī teh ǹg-bāng in ê peh-sèⁿ I-su-la-el lâng tit-tio̍h tōa-tōa ê êng-kng. Sûi-jiân sī án-ne, tshiáⁿ lâi siūⁿ tsiah-ê peh-sèⁿ sim-lāi tsûn hit-hō sìn-gióng lâi sì-sòaⁿ tī ī-kàu ê tiong-kan, tse sū-si̍t tùi ī-pī I-é-su Ki-tok ê lō͘, hit-ê kang ê ì-gī si̍t-tsāi m̄ sī sió-khóa!

sûi-jiân kò-jîn sī hō͘ lâng thó-ià, Tsóng-.sī in tāi-ke ê sè-le̍k sī put-tsí kóng-khuah, in ê tshù-piⁿ thâu-bóe, hiah-ê khah tshim-tîm ê gōa-pang lâng, sim-lāi bô boán-tsiok in pún-sin hit-ê tshiⁿ-tshám ê to-sîn kah ngó͘-siōng ê tsong-kàu, koh tī in tiong-kan só͘-ū khòaⁿ-kìⁿ tsit-ê Iû-thài-kàu sī kàu kàu-gia̍h ū la̍t, ē giú in ê sim, in-ūi tsit-ê Iû-thài-kàu sī ēng khak-si̍t ê siaⁿ, lâi suan-thoân to̍k-it ê Siōng-tè, sī ko-siōng, koh sèng ê Siōng-tè, koh ū khòaⁿ-tiōng lâng ê tsong-kàu hêng-ûi, khòaⁿ-kò͘ lán tsèng lâng, ū àⁿ hīⁿ-khang lâi thiaⁿ lâng ê kî-tó, ū ūi-tio̍h jîn-lūi tī tsiong-lâi tô͘-bô͘ tōa ê sū. Tī ta̍k-ê siâⁿ-tshī ū tsē-tsē ī-kàu-tô͘, kái-tsong lâi tsham-ka hōe-tn̂g ê kèng-pài, tû-liáu tsiah-ê í-gōa, iáu ū tōa-to-sò͘ ê "kèng-khiân ê lâng", tshin-tshiūⁿ Sin-iok tiong só͘ kì-tsài hit-ê Peh-tsóng-kol-né-lioh; in ū siū I-su-la-el lâng ê sèng-tsheh tiong só͘ kì ê kàu-lí lâi tín-tāng in ê sim, lâi tsing tha̍k in ê sèng-tsheh, m̄-koh iáu lâu tsi̍t-sut-á gōa-pang ê khoán tsham-ú tī in ê hōe-tn̂g ê sing-ua̍h.

Kuan-liân tī tsit-ê, iáu ū tsi̍t hāng tsin tiōng-iàu ê sū tī-.leh, ── tsiū-sī tī Tsú tsêng óa nn̄g-pah nî, hit pún Hi-bú-lâi ōe ê Kū-iok, ū huan-e̍k tsò Hi-lī-nî ōe, tsiū-sī hit sî ê thong-iōng gí. Só͘ huan-e̍k tsit pún, lán khah siông sī kiò-tsò "tshit-tsa̍p lâng e̍k"(Septuagint) ê sèng-tsheh. Tsit pún thang tsò Iû-thài lâng í-ki̍p gōa-pang lâng ê lō͘-ēng, hō͘ in thang tha̍k, pêⁿ-pêⁿ lâi tùi in suan-thoân tsi̍t-ê gī ê Siōng-tè, í-ki̍p ū tsi̍t-ê úi-tāi ê beh lîm-kàu ê sū.

sûi-jiân tōa-pō͘-hūn ê Iû-thài lâng, in ê ba̍k-tsiu àm, in ê sim tūn, sûi-jiân Me-sí-iah tsin-tsiàⁿ lîm-kàu ê sî, Pa-le̍k-su-ting ê lâng ū tèng i tī si̍p-jī-kè, iáu-koh lán tio̍h koh-tsài lâi khòaⁿ Páu-lô ê toān-kì, tī-hia ū siông-sè suat-bêng Iû-thài lâng ê hōe-tn̂g, tī ta̍k só͘-tsāi sī tsò Ki-tok ê sèng-hōe êng-á-tshân, tùi án-ne ia̍h thang sòa hō͘ lán liáu-kái sì-sòaⁿ tī ta̍k só͘-tsāi ê I-su-la-el lâng, ū tōa ê khùi-la̍t,"tī-teh tsún-pī Tsú ê lō͘."

Tú-tú Siōng-tè ê sèng kiáⁿ beh lîm-kàu sè-kan ê sî, tso͘-tsit tong-sî ê bûn-bêng ê sè-kài tsit saⁿ-ê tōa ê bîn-tso̍k, tī bô ì-sik ê tiong-kan, tāi-ke tàu-saⁿ-kāng tsò-hóe lâi tsún-pī Tsú ê lō͘, tse khak-si̍t sī ū tsin tōa ê ì-sù tī-.leh. Tse bêng-bêng ū àm-sī lán tsai, Siōng-tè ū tshun-tshut i ê sèng-tshiú, tùi tsē-tsē hong-bīn lâi teh sêng-tsiū tsi̍t-ê úi-tāi ê kiat-kó.

In到ta̍k所在，就續帶in ê宗教kah in ê聖冊，親像咱有讀tio̍h講：「因為tùi早以來tī ta̍k所在ê城有傳摩西ê冊，就是tī ta̍k ê安息日tī會堂所讀ê。」到tī ta̍k所在，in特別執守in ê民族ê希望，teh thèng候所beh來ê彌賽亞。彌賽亞臨到是in ê ǹg望ê最高點。偤太教ê存立是在tī tsit點。In ê經典(Talmud)有講：「眾先知只有是讖語彌賽亞，」「因為tsit-ê世界受創造是為tio̍h彌賽亞。有影，in m̄知彌賽亞tī時beh臨到，有影，in用kheh-e̍h，非精神的ê意思來想，來看伊是為tio̍h beh tùi外邦人ê手頭來救出偤太人，beh來高升in ê地位。In無teh ǹg望beh有真光thang來照外邦人，只有是teh ǹg望in ê百姓以色列人得tio̍h大大ê榮光。雖然是án-ne，請來想tsiah-ê百姓心內存hit號信仰來四散tī異教ê中間，這事實對預備耶穌基督ê路，hit-ê工ê意義實在m̄是小khóa！

雖然個人是hō͘人討厭，總是in大家ê勢力是不止廣闊，in ê厝邊頭尾，hiah-ê khah深沈ê外邦人，心內無滿足in本身hit-ê悽慘ê多神kah偶像ê宗教，iáu-koh tī in中間所有看見tsit-ê偤太教是到夠額有力，會giú in ê心，因為tsit-ê偤太教是用確實ê聲，來宣傳獨一ê上帝，是高尚，koh聖ê上帝，koh有看重人ê宗教行為，看顧咱眾人，有àⁿ耳孔來聽人ê祈禱，有為tio̍h人類tī將來圖謀大ê事。Tī ta̍k-ê城市有tsē-tsē異教徒，改宗來參加會堂ê敬拜，除了tsiah-ê以外，猶有大多數ê「敬虔ê人」，親像新約中所記載hit-ê百總哥尼流；in有受以色列人ê聖冊中所記ê教理來振動in ê心，來精讀in ê聖冊，m̄-koh猶留一屑á異邦ê款參與 tī in ê會堂ê生活。

關連tī tsit-ê，猶有一項真重要ê事tī-.leh，──就是tī 主前óa二百年，hit本希伯來話ê舊約，有翻譯做希利尼話，就是hit時ê通用語。所翻譯tsit本，咱khah常是叫做「七十人譯」(Septuagint)ê聖冊。Tsit本thang做偤太人以及外邦人ê路用，hō͘ in thang讀，平平來對in宣傳一个義ê上帝，以及有一个偉大ê beh臨到ê事。

雖然大部分ê偤太人，in ê目tsiu暗，in ê心鈍，雖然彌賽亞真正臨到ê時，巴勒斯坦ê人有kā祂釘十字架；咱tio̍h koh再來看保羅ê傳記，tī-hia有詳細說明偤太人ê會堂，tī ta̍k所在是做基督ê聖會ê秧á-tshân，tùi án-ne ia̍h thang suah hō͘ 咱了解四散tī ta̍k所在ê以色列人，有大ê氣力，「tī-teh準備主ê路。」

Tú-tú上帝ê聖kiáⁿ beh臨到世間ê時，組織當時ê文明ê世界tsit三个大ê民族，tī無意識ê中間，大家tàu-saⁿ-kāng做伙來準備主ê路，這確實是有真大ê意思tī-.leh。這明明有暗示咱知，上帝有伸出伊ê聖手，tùi tsē-tsē方面來teh成就一个偉大ê結果。