《《平民ê基督傳》》

 | | | 轉寄

Tēsì koàn Tēsì tsiuⁿ Siōngtsá ê Anhiohji̍t 第四卷 第四章Siōng早Ê安息日

作者 Tâi e̍k:Ko Tiktsiong,Siutēng Lîm Tsùnio̍k & Tsng Hūiphêng 2024.06.23

Tēsì tsiuⁿ Siōngtsá ê Anhiohji̍t

Tsiàu lán só͘ ēthang phòaⁿtoàn, Mákhó só͘ū biâusiá ê tējī ê tsêngkéng, to̍h sī teh kóng khí tī koh kòelâi ê Anhiohji̍t, Iésu ū ji̍p Kapehnáum, lâi thâutsi̍t pái tshuthiān tī kàuhōe, iā sī thâutsi̍t pái tī Galílaiah lâi kongjiân suanthoân I ê sùbēng. Tongsî Iûthàilâng ê hōetn̂g, in téngpo͘ ê lépài khah siông sī tsiàⁿ káu tiám khí. Hit sî ê hōeiú puttsí gâu siú lépài ê sîkan. In ê La̍hbí ū kóng,"Beh khì kàuhōe tio̍h kín, beh tò·khì tio̍h bān, ǹgbāng tī lō͘·ni̍h ū sîkan thang tsimtsiok siūⁿ."Lán thang sióngsiōng ū tsētsē tsngkha ê hōeiú, tī hit tsákhí, tùi ta̍k tiâu lō͘ tsūtsi̍p tī suaⁿ téng, lâi tī pehtsóng só͘ khí hitê pe̍hsik ê hōetn̂g. In tùi ta̍kê tsngthâu beh tsiūⁿ khì hōetn̂g kèngpài, hitê tsêngkéng, tûliáu in ê tshēngtshah ígōa, sī kah lán kináji̍t ê tsèng hōeiú tùi tsngthâu beh khì hù lépài siāng tsi̍tiūⁿ, to̍h sī ū tsohsitlâng íki̍p thóhîlâng, tshōa in ê kakoàn tsòhóe teh lâi. Hitê lāu Sepíthài só͘ tshēng sī bô jōa hó khòaⁿ ê lépàiji̍t saⁿ, iûgoân ū tshōa i ê hūjînlâng íki̍p i ê tōahàn kiáⁿ, Iâkop, Iôhaneh tsòhóe teh lâi. Ia̍h Antole̍h ū kah Piattò͘ íki̍p i ê kakoàn, tsòhóe tī lō͘·ni̍h teh kiâⁿ, tōabīn in siansiⁿ iûgoân kah in tsòhóe tehbeh lâi hù lépài. Tùi téngbīn ke koh ū koán hōetn̂g ê Gâilō͘, íki̍p "jînsîn, i ê kiáⁿ phòapēⁿ tī Kapehnáum·ê" ia̍h khaksi̍t, hitê gíná ê lāubú úntàng ū kah in tsòtīn beh lâi khòaⁿ, sòa lâi thiaⁿ hitê tsínkiù in ê sè kiáⁿ ê siansiⁿ ê kàsī. Tsētsē tiâu kue, lâng lóng thatthattīⁿ, puttsí ū hiántshut tshànlān ê kongkéng tī·leh. Hit ji̍t hōetn̂g· ni̍h, lâng sī tsūtsi̍p puttsí tsē tsē, móa kàu mn̂gkháu. Inūi in tsaiiáⁿ hitê tsheⁿhūnlâng úntàng ē khì hù lépài; ia̍h tsiàu in ê koànsio̍k, koán hōetn̂g ê úntàng ē tshiáⁿ khah tio̍h tshutmiâ ê lângkheh, tshintshiūⁿ i hitkhoán ê lâng lâi suehkà tsiah tio̍h.

Taⁿ hōeiú sī lóng tsiâukàu lah. Lán tītsia beh sī ū sîkan to̍h thang kóngkhí hit sî ê kàuhōe ê lépài lóng tsóng ê sūtsêng. Hit ji̍t koán hōetn̂g·ê, ū sing khiā khí·lâi kîtó khuihōe. Tshiáⁿ lâi thiaⁿ hit tsákhí suhōe tsiá khuihōe ê kîtó, iā tōabīn Iésu iā sī ū thiaⁿkìⁿ ê.

"Tsú ah, Lí sī sèkan ê kunông, goán kámsiā Lí, inūi Lí ū tshòngtsō kng, koh ū tshòngtsō àm, Lí ū siúⁿsù pêngan, koh ū tshòngtsō bānmi̍h hō͘ goán ….. goán ê Tsú, goán ê Siōngtè áh, goán kámsiā oló Lí, inūi Lí ê tshiú só͘ tshòngtsō·ê, ū hiántshut Lí ê êngkng; koh Lí ū tshòngtsō ua̍hmiā ê kng lâi tsiò sèkan; si̍ttsāi Lí ê tsunmiâ sī tio̍h oló bô tsīn ….. Amén."

Āulâi ū koh sòatsiap tējī pái kîtó kóng,

"Goán ê Tsú, goán ê Siōngtè ah, Lí ū ēng tōa ê thiàⁿthàng teh thiàⁿthàng goán. Goán ê Pē, goán ê kunông ah, Lí ū ēng móamóa ê tsûpi teh liânbín goán. Goán tio̍h kámsiā goán ê tsó͘, to̍h sī sìnkhò Lí·ê, …in ū thiàⁿsioh goán, koh ū kàsī goán. In ū ēng Lí ê lu̍thuat lâi phahkhui goán ê ba̍ktsiu ….. In ū kiatliân goán ê sim lâi thiàⁿthàng, sòa kèngùi Lí ê tsunmiâ. Inūi Lí sī Siōngtè, Lí ū thè goán tsúnpī tsínkiù ê ua̍hlō͘; tī tsèng pangkok ê tiongkan, Lí ū kéngsoán goán ….. Tsú ah, goán kámsiā Lí, inūi Lí ū ēng thiàⁿthàng lâi kéngsoán Lí ê jînbîn Isulael! Amén."

Tshintshiūⁿ ánne, suhōe tsiá ū kîtó, iā kîtó suah, to̍h koh lóngtho̍k kó͘tsá Iûthài ê sìntiâu, kiòtsò "Shema" kóng,"Isulael tso̍k ah, lín tio̍h thiaⁿ! lán ê Tsú, lán ê Siōngtè tsíū sī tsi̍tê." Ûnûn; iā sìntiâu tha̍kliáu ê sî, ū thiaⁿkìⁿ jînbîn ìntap ê siaⁿim puttsí hiángliāng. Tī hit sî Iésu ū tshamka tī hitê tiongkan, ia̍h Piattò͘, Sepíthài íki̍p tsèng tsūtsi̍p ê hōetsiòng, mā ū tsòhóe lâi khui siaⁿ ìn kóng,

"Sī lah, tsintsiàⁿ Lí sī goán ê Siōngtè, ia̍h sī goán ê tsó͘ ê Siōngtè; sī goán ê ông, ia̍h sī goán ê tsó͘ ê ông; sī goán ê Kiùtsú, ia̍h sī goán ê tsó͘ ê Kiùtsú ….. Iéhobah koánhat sèkài bûkiông bûtsīn! goán tio̍h kámsiā oló goán ê Tsú, to̍h sī tsínkiù goán Isulael ê. Amén."

Āulâi lán ēthang khòaⁿkìⁿ Iésu íki̍p hōetsiòng tsòhóe àⁿ thâu lâi liām la̍k tseh ê si, lâi tshingtsàn Iéhobah Siōngtè kóng,

"Τio̍h oló kámsiā lán ê Tsú, lán ê Siōngtè, to̍h sī lán ê tsó͘ ê Siōngtè, Abulahàm, Ísak, Iâkop ê Siōngtè. Tio̍h oló kámsiā Iéhobah, inūi Lí ū póhō͘ Abulahàm. Tio̍h oló kámsiā Iéhobah, inūi Lí ū hō͘ sílâng kohua̍h ….. goān Lí íki̍p Lí ê tsunmiâ sèng, Amén. Tio̍h oló kámsiā to̍kit bûjī ê Iéhobah Siōngtè! Amén."

Thâutsi̍t pō͘ ê lépài sik sī tshintshiūⁿ ánne, āulâi ji̍p tējī pō͘, to̍h sī "suatkàu ê pō͘hūn." In ê lépài sik liáu, lán ū khòaⁿkìⁿ koán hōetn̂g·ê, tsìntsêng óa khí iokkūi, ēng kèngkhiân ê thāitō͘ lâi the̍h lu̍thuat ê tsheh kah sianti ê tsheh khílâi tha̍k. Koán hōetn̂g· ê, tútú beh hiankhui sianti ê tsheh lâi tha̍k ê sî, nāsī ū siáⁿmi̍h La̍hbí á·sī khah tshutmiâ ê lângkheh tī·leh, i to̍h "tshiáⁿ i lâi káng tōlí." só͘í hit sî lán ū khòaⁿkìⁿ koán hōetn̂g· ê, ū tùi hitê tsē tī Piattò͘ ê ūi ê lângkheh kóng,"siansiⁿ ah, lí nā ū khó͘khǹg jînbîn ê ōe, tshiáⁿ kóng."

Hōetsiòng ê tsingsîn puttsí kíntiuⁿ teh kîthāi ê tiongkan, I ū tùi hitê tsūtsi̍p tsētsē lâng ê kàuhōe, tshutlâi khiā tī tsèng lâng ê bīntsêng, I to̍h hiankhui sianti ê tsheh, tha̍k liáuāu to̍h khui tshùi lâi kàsī in. Lán nā ēthang tsaiiáⁿ I tī hit ji̍t só͘ kóng ê tōlí, sī úntàng puttsí ū tshùbī tī·leh. Lán nāsī tsíū ē hiáutit tùi sèngtsheh lâi tshōe, tōabīn lán sī lóng ēthang tshōetio̍h hit ji̍t só͘ kóng ê ōe. Inūi tī hokimsu ê lāibīn ū kìtsài I ê kàsī puttsí tsē, putkò sī sòaⁿsòaⁿ bô kiatliân tī·leh, iūkoh bô tsùbêng sîkî kah tiûⁿsó͘ niāniā. Phìjū lâi kóng, Máthài ê tsúiàu ê bo̍ktik sī tehbeh piantsi̍p "Iésu ê kàsī". Só͘í tsiàu khòaⁿ i ū piantsi̍p Iésu tī suaⁿ téng souatkàu liáuāu, tī Kapehnáum só͘ kóng ê tsētsē ê kàsī. Tī Máthài hitê tn̂gtn̂g ê sì tsiuⁿ só͘ū kìtsài ê kàsī, kiùkèng m̄ sī siāng tsi̍t sî só͘ kóng ê tōlí tsiah tio̍h. I sī khah bô koànsì kóng hitkhoán tn̂gtn̂g ê suatkàu, tī Máthài hit kúi tsiuⁿ só͘ teh kóng· ê, tsiàu khòaⁿ sī I tsho͘ tshuthiān tī Kapehnáum só͘ suangiân ê ōe, inūi lán ū khòaⁿkìⁿ tīhia ū tsi̍t kù ōe sī kah hit kù Mákhó só͘ ēng lâi teh biâusiá Kapehnáum ê lépài ê kò͘sū ê ōe sio siāng, to̍h sī kóng,"Iésu kóng suah, tsèng lâng kîkoài I ê kàsī. Inūi I kàsī lâng tshintshiūⁿ ū koânlêng· ê, bô tshintshiūⁿ in ê kingha̍ksū."

I tī Galílaiah thâutsi̍t pái beh lâi kánglūn I ê hokim hit sî, tsūjiân úntàng sī ē tsìntsêng kóng kúi kù tsò thâu sū tsiah sikha̍p. Iūkoh lán kàugia̍h thang sióngsiōng, I suanthoân Siōngtè kok ê hokim liáu, úntàng ū ūitio̍h púnsin lâi piānbêng; inūi lâng teh giâugî I sī beh lâi hòebô Kūiok ê lu̍thuat. Só͘í I ū kóng,"M̄thang phahsǹg góa lâi sī beh hòebô lu̍thuat, á·sī sianti; góa lâi m̄ sī beh hòebô i, sī beh ènggiām." Āulâi I ū ēng tiāmtsēng koh ū uigiâm ê thāitō͘, sòa tsiaplâi thêko Kūiok ê lu̍thuat hō͘ in bêngpe̍k hitê khah kosiōng ê ìsù; khaksi̍t I ū puttsí hótáⁿ lâi kiàntsèng kóng,"Lín bat thiaⁿkìⁿ ū tùi kó͘tsá lâng kóng, ·nm̄thang hāisí lâng; hāisí lâng·ê, tio̍h siū símphòaⁿ." Tsóng·sī góa kā lín kóng, kiànnā siūkhì i ê hiaⁿtī·ê, tio̍h siū símphòaⁿ. Lín bat thiaⁿkìⁿ ū ōe kóng, ·nm̄thang kiâⁿ kanîm, tsóng·sī góa kā lín kóng, kiànnā khòaⁿkìⁿ hūlí lâi tōngkhí io̍kliām· ê, simlāi íking îm· i. Κoh lín bat thiaⁿkìⁿ ū tùi kó͘tsá lâng kóng, m̄thang pōe tsiùtsōa, lí só͘ tsiù ê tsōa tio̍h hêng hō͘ Tsú. Tio̍h thiàⁿ lí ê tshùpiⁿ, oànhūn lí ê tùite̍k. Tsóng·sī góa kā lín kóng, itkhài m̄thang tsiùtsōa. Tùite̍k lín·ê, tio̍h thiàⁿ in, khúntio̍k lín·ê, tio̍h thè in kîtó ….. lūnkàu ittshè tsiahê lu̍thuat, góa ài tùi lín lâi suanthoân hitê khahkoân, khah tshim ê ìgī."

"Tsóng·sī góa kā lín kóng", tsit kù sī piáubêng Iésu tùi sèngtsheh ū phō tsin thang tsheⁿkiaⁿ, hótáⁿ koh sī ū koânui ê thāitō͘ tī·leh. Lán tītsia só͘ tshōetio̍h tsittsām ê kàsī, siatsú tsintsiàⁿ sī Iésu tī Kapehnáum só͘ kánglūn ·ê, lán to̍h ēthang kàugia̍h liáukái, lūn Kapehnáum ê hōetsiòng ē ántsóaⁿ lâi kiàntsèng tsit kù ōe, to̍h sī tsiàu Mákhó só͘ teh kóng khí ê,"lâng kîkoài I ê kàsī; inūi I ê kàsī lâng tshintshiūⁿ ūkoân·ê, bô tshintshiūⁿ kingha̍ksū."

Hit ji̍t Iésu sī bētàng kóng I só͘ ài kóng·ê kàu tshingtshó, inūi I tú khui tshùi beh kàsī ê sî, ū tútio̍h puttsí hūnloān ê sū. Inūi tútú hit sî tī hōetn̂g lāi ū tsi̍tê siáu·ê, hoān tio̍h kúi ê lâng tī·leh. Tsitê lâng ū nn̄gtêng ê jînkeh; to̍h sī i púnsin ê jînkeh kah teh koánhat i ê pháiⁿ sîn ê jînkeh tī·leh. Tsitê lâng ê simsîn ū khah loánjio̍k, ū khah hūnloān, hit sî i thiaⁿliáu siuⁿ kòethâu siū kámtōng, to̍h tòng bētiâu, tsiah âukiò kóng,"Hàiⁿ·à! Hàiⁿ·à! Natsalia̍t lâng Iésu, goán kah lí siáⁿmi̍h kansia̍p? goán tsai Lí sī siáⁿ lâng; to̍h sī Siōngtè ê sèng·ê!"

Lán thang sióngsiōng tī hit sî hōetsiòng ū nāutāng kàu siáⁿ khoán, to̍h sī ū tsētsē hūjînlâng puttsí tsheⁿkiaⁿ; iā tsèng lâng lóng peh· khílâi khiā teh, ài khòaⁿ hitê siáulâng. Tsóng·sī tsèng lâng tsi̍tē khòaⁿtio̍h Iésu ê bīn, to̍h tsiksî tsiāmtsiām sioktsēng khílâi. Iésu ê tiāmtsēng, koh ū jîntsû móamóa ê ba̍ktsiu, to̍h liâmpiⁿ tsùba̍k tī hitê khóliân ê siáulâng. Āulâi lán ū thiaⁿtio̍h I ū ēng giâmsiok ū koânui ê ōe, lâi beh bia̍tbô hitê pháiⁿ ê khùila̍t, kóng,"lí tio̍h tsēngtsēng! tùi tsitlâng tshutkhì!"

"Siâsîn thiutshuah hitlâng, tōasiaⁿ kiò, to̍h tùi i tshutkhì. Tsèng lâng lóng gôngngia̍h, tìkàu tsòhóe piānlūn, kóng, Tsitê sī ántsóaⁿ? tse sī siáⁿmi̍h sū. I ēng koân bēnglēng siâsîn, siâsîn iā sūn thàn I!"

Hitê Anhiohji̍t sī iáubōe kòikhì, hit ji̍t tsèng lâng tùi kàuhōe tshutlâi beh tńgkhì in tau ê sî, simlāi lóng siū tōa kámtōng, iā tsi̍tlō͘ lóng sī teh kóng khí tī kàuhōe lāi só͘ khòaⁿkìⁿ, só͘ thiaⁿkìⁿ ê sū. Iâkop kah Iôhaneh tsit sî sī kah in ê Tsú Iésu íki̍p Piattò͘ tsòhóe teh kiâⁿ tī lō͘·ni̍h. Iûthàilâng ê tùtsokka ū tsísī lán tsaiiáⁿ, suijiân Iûthàilâng ū khǹg puttsí goânbê ê liāmthâu lâi teh siú Anhiohji̍t; iáukoh in tī Anhiohji̍t ū hitkhoán si̍pkoàn gâu hó khoánthāi lângkheh; to̍h sī tshintshiūⁿ lán só͘ teh kóng ê hitkhoán "sèngji̍t tshan"(Sunday diⁿer). Iâkop Iôhaneh bêngbêng sī ū hō͘ Piattò͘ tshiáⁿ khì tsòhóe tsētoh lâi tsi̍htsiap Iésu. Só͘í in ū līkhui hōetn̂g, tùi hit tiâu kángkháu ê tōlō͘ ti̍tti̍t lo̍hkhì,"sûisî kah Iâkop, Iôhaneh ji̍p Símòng kah Antole̍h ê ke." Tsóng·sī hitê sèngji̍t tshan to tsúnpī iáubōe piānleh, hit sî tshù lāi to̍h loān tshèngtshèng. Inūi hit king tshù ê tsúhū, to̍h sī Piattò͘ ê tiūⁿḿ, ū hutjiânkan jiám tio̍h "tāng ê jia̍tpēⁿ", tsitê pēⁿ to̍h sī tī hitê iāmjua̍h, kēkē ê ô͘piⁿ só͘ siông huat ê phó͘thong pēⁿ. Tùi ánne, I to̍h ji̍pkhì hōaⁿ tshiú tī i ê téngbīn,"jia̍t tsiksî thè; hūjînlâng to̍h sūhāu in."

Tī hit ji̍t, tsèng lâng tōatōa siū kámtōng, in ê tsingsîn sī puttsí kíntiuⁿ; só͘í hit àm tsèng tāike úntàng tsinsiān ài hiohkhùn tsiah tio̍h. In Iûthàilâng ê kuikí sī siongtong giâm. Tī Anhiohji̍t nāsī ji̍tthâu íking lo̍h suaⁿ liáu, ta̍k só͘tsāi lóng tio̍h sioktsēng tsiah ē tsòtit. Tsóng·sī hit ji̍t "kàu hônghunàm, ji̍t lo̍h liáu," hiahê tiàmtī Piattò͘ ê tshù lāi ê lâng lóng ū thiaⁿkìⁿ tī gōakháu ū tōa pō͘ kiâⁿ ê khapō͘ siaⁿ, íki̍p ū kui tōatīn lâng tsòhóe jia̍tsim tīteh tâmlūn ê siaⁿsueh. Hit sî in tsi̍tē khòaⁿ tùi gōabīn tshutkhì to̍h ū khòaⁿtio̍h "Τhong siâⁿ ê lâng lóng tsūtsi̍p tī mn̂gkháu." Tī hōaⁿténg, hōaⁿ hē, tsúi piⁿ, tsûn·ni̍h, íki̍p tī hōaⁿ·ni̍h só͘ teh pha̍k ê têsik ê bāng·ni̍h, itkhài lóng sī hoān tio̍h jia̍tpēⁿ·ê, ū tò tī tsháutshio̍hn̍i̍h, koh ū hūjînlâng tshiú phō i ê thòngkhó͘ ê eⁿá, mā sī ū tsháutē lâng tshōa i ê tsheⁿmê ê sèkiáⁿ; iūkoh tītsia tīhia, tsuantsuan to lóng sī ū hitkhoán tshiú ēng kôngkông teh ê, hoān tio̍h kúi ê lâng. Iésu ū khiā tī mn̂gkháu, lâi tsùba̍k khòaⁿ hitê tsoântsêng kéng. Hitê tsêng kéng si̍ttsāi sī puttsí khóliân! ūiáⁿ! Tsóng·sī tsāi i tehkhòaⁿ, tse khaksi̍t sī kàugia̍h ē kámtōng lâng ê tsi̍tê súisúi ê tsêngkéng. Inūi jînài, tôngtsêng, íki̍p kiùtsō͘ ê sim, to̍h sī ē íntshōa lán loánjio̍k ê jînlūi lâi kah Siōngtè sio kiatliân· ê, si̍ttsāi sī ūkàu gia̍h hiánbêng tī hiahê teh thènghāu I ê itī ê tsèng lâng ê bīnmāu, sī ū kah in ê pēⁿthiàⁿ, pêⁿpêⁿ tsòhóe tsūtsi̍p hiántshut tī mn̂gkháu. Tī hiahê pēⁿthiàⁿ tshiⁿtshám ê òbiāu ê tiongkan, tsìtsió ū hiánbêng tsi̍t hāng sūsi̍t tī·leh, to̍h sī ū hiánbêng tī lâng ê lāibīn ū hitê sînsèng ê iàusò͘ tī·leh. Lán lâng ē hiáutit ūitio̍h i só͘ thiàⁿ ê lâng só͘ tútio̍h ê kankhó͘, lâi hiántshut aisiong ê sim, jia̍tsim ài beh lâi pangtsō͘ i, iā hiahê hūjînlâng ē hiáu ūitio̍h i ê sè kiáⁿ kamgoān tsoânjiân lâi pàngsak kakī, tse to̍h sī piáubêng lán ê Pē ê simpak, tse to̍h sī tshimtshim só͘ únba̍t tī lán ê simlāi ê púnlêng, inūi Siōngtè ū tshòngtsō lâng khoánsit tshintshiūⁿ I.

Hit ji̍t Iésu úntàng ū kámkak tio̍h kakī sī puttsí tsiapkīn in, inūi in só͘ū hitkhoán tôngtsêng sim, putkò sī I ê simpak ê tsi̍tê bô jōa hunbêng ê iáⁿtsiah niāniā. Koàntshoàn tī tsèng hokimsu ê lāitiong, lán ū tha̍ktio̍h tīhia ū teh ko tiāu tsi̍t hāng ê kàsī, to̍h sī kóng Kitok tùi ta̍k lâng só͘ tútio̍h ê khó͘thàng, ū hiántshut puttsí jia̍ttshiat ê liânbín kah tôngtsêng ê sim tī·leh. M̄nā ánne, lán mā sī ū siū kàsī, tsaiiáⁿ I ū hùi liáu I ê tsētsē ê simsîn, sīmtsì sòa pàngsak púnsin lâi itī tsèng lâng ê pēⁿthiàⁿ. Tshintshiūⁿ bat ū tsi̍tê hūjînlâng àmtiong óa lâi bong I, sòa tittio̍h ihó, hit sî Iésu ū kóng,"ū lâng bong góa, inūi góa tsai ū koânlêng tùi góa tshut." Tshintshiūⁿ ánne, I liân teh kiâⁿ tī tsèng kankhó͘ ê lâng ê tiongkan, simkuaⁿ to bô pàngsak in, mā sī iûgoân ū teh théthiap in ê kankhó͘. Lán thang sióngsiōng, hitê nââukńg tīⁿ ê lāubú lâi kūi tī I ê bīntsêng ê sî, I ū thêng·teh, tsìntsêng lâi phō I ê phòapēⁿ ê eⁿá tī tshiú·ni̍h; koh ū páikha ê gíná tshiú kia̍h koáiá ti̍tti̍t thiàu óa lâi beh tsiūkīn I. Iā ū tsheⁿmê·ê, ū páikha·ê, lóng tshun in ê tshiú lâi teh kiû I ê liânbín. Κoh mā ū hoān tio̍h jia̍tpēⁿ ê lâng jia̍tsim teh thènghāu in ê ûn. Kîsi̍t ta̍kpái I bong in, lâi ihó in ta̍k iūⁿ ê pēⁿthiàⁿ, lâi hō͘ in tittio̍h ho̍ktò ióngkiāⁿ, hit sî I tsaiiáⁿ putsî ū koânlêng teh tùi I tshut. Só͘í Máthài tīteh kóng khí tsitê kò͘sū ê sî, i ū ēng súi koh sin ê ìsù lâi káisik Isáiah só͘ īgiân ê ōe. Tsiàu Isáiah to̍h sī kóng,"I tamtng lán ê kankhó͘, taⁿ lán ê pēⁿ." Tsóng·sī Máthài ū káisik tshintshiūⁿ ánne kóng,"I púnsin thè siū lán ê loánjio̍k, tamtng lán ê pēⁿthiàⁿ." Iésu ū tamtng lâng ê pēⁿthiàⁿ, mā sòa hùi liáu I tsētsē simsîn lâi ihó in.

Khaksi̍t hit àm, I sī puttsí iàsiān. Siatsú ū bó͘ siáⁿmi̍h ising, á·sī bo̍ksu, si̍ttsāi bat hiántshut tsit tsióng tôngtsêng ê sim, in tikkhak ē liáukái lâng tīteh tôngtsêng pêngiú tiàmtī tsin tshiⁿtshám ê khó͘kéng, hit sî hitê lâng ê tsingsîn ê iàsiān kíntiuⁿ kàu ántsóaⁿ. Lán ê Tsú m̄ sī kantaⁿ tôngtsêng niāniā, koh tsi̍t hāng I ū huattshut I ê koânlêng lâi itī in ê pēⁿthiàⁿ. Lán kàugia̍h thang tshimsìn, I tī hit àm hiohkhùn tī Piattò͘ ê tshù ê bîntshn̂g, hit sî I ê singkhu úntàng sī puttsí iàsiān, iā I ê sim úntàng mā sī ū puttsí sóngkhoài tsiah tio̍h, inūi tī hit ji̍t I ū hō͘ tsētsē lâng tittio̍h khah huaⁿhí khoàilo̍k. Tsóng·sī tsāi Iésu tī hit sî I ū pí I ê jio̍kthé siōng ê anhioh kohkhah iàukín ê sū tī·leh. Só͘í "keh tsákhí thiⁿ iáu puttsí àm", Piattò͘ to̍h ū thiaⁿkìⁿ I teh liâuliâuá liam ê khapō͘ siaⁿ, àmtiong beh thauthau kakī tsi̍t lâng tshutkhì khòngiá, tse to̍h sī tī Mákhó ê hokimsu tiong tīteh àmsī tī hitê pōeāu ū Piattò͘ tīteh ê kò͘sū ê tsi̍tê. Hit tsákhí tī hitê khòngiá ê suaⁿbóeliu, ū hiántshut tshànlān ê lêbêng, iā tī hitê suaⁿē ê ô͘ ·ni̍h ū hoántsiò tsi̍tê tsūjiân ê tshingtsēng ê súi kéng; hit sî Piattò͘ khòaⁿkìⁿ Iésu ū kūilo̍h tī hitê têsik ê suaⁿkha, lâi tittio̍h simsîn ê anhioh, simsîn tsuanit lâi kah Pē Siōngtè tsòhóe kaupôe. Tse to̍h sī Iésu tiàmtī tsit tēbīn tsiūⁿ ê singua̍h, I sîsiông só͘ suiàu ê sū. Liân Iésu to nāsī bô tsit khoán ê singua̍h, sī lóng bētàng tsò siáⁿmi̍h. Lán nāsī ài beh tsiâⁿtsò tsi̍tê ióngkiāⁿ koh khoàilo̍k ê lâng, lán nāsī bô ánne, sī tsoânjiân kohkhah bōe ēngtit. Só͘í Iésu tsiah ū huanhù lán tio̍h sîsiông kīn óa tī Pē ê bīntsêng.

Iésu to̍h tīhia lâi kah Piattò͘ tsòhóe kèbô͘, thang kòikhì hitpêng suaⁿ, piànkiâⁿ tī Galílaiah tsētsē ê hiongtshuan,"hō͘ góa thang tīhia thoântō; inūi góa ūitio̍h tsitê sū tsiah tshutlâi." Tshintshiūⁿ ánne, Iésu ū tshuthuat, iáu tsi̍tê thoântō líhêng, to̍h sī bô kìtsài tī sèngtsheh ê lāibīn·ê. Khaksi̍t tī I ê singgâi tiong, iáu ū tsētsē bô kì tio̍h ê sūtsik tī·leh, iā bián giâugî, úntàng sī iáu ū tsētsē hitkhoán lán só͘ bētàng tsaiiáⁿ ê pópòe ê kàsī, íki̍p hitkhoán lán só͘ bētàng thiaⁿtio̍h ê koânlêng kah thiàⁿthàng ê hêngûi. Píphēng lâi kóng, tsitê Kapehnáum ê kò͘sū sī ū piáusī lán tsai, I sī tsin bôêng, tī ta̍k ji̍t siosòa kiâⁿ tsin tsē hāng ê sū. Iáukoh I tī bē ji̍p Kapehnáum ê ítsêng, kakī tsi̍t lâng teh tshutgōa ê tiongkan, lán tsiah tsíū thiaⁿkìⁿ I kiâⁿ tsi̍tê sînjiah niāniā, to̍h sī ihó "jînsîn ê kiáⁿ" ê sū, ia̍h tītsia só͘ teh kóng khí I tsit tsōa līkhui Kapehnáum, tshut khì hùkīn ê po͘thâu thoântō, tōabīn sī óa ū tsi̍tⁿ̄g gue̍hji̍t kú, Tsóng·sī tī hit tiongkan, lán tsiah ū thang khiohtio̍h tsi̍tê kò͘sū, tīteh kóng khí I ū ihó tsitê tháiko·ê niāniā.

Kîsi̍t tsi̍t pái kòe tsi̍t pái, sī ū tútio̍h tsitê khoánsit. Lán thang kóng tī I ê kong singgâi, ū kui tsām ê sū tshaputto lóng àm·kòikhì. Lán ū sî tsin kîkoài, ántsóaⁿ hokimsu bô ta̍k hāng kóngkhí? lán to̍kto̍k thang khòaⁿtio̍h hitê siókhóa ê iáⁿtsiah lâi bat lán ê Tsú ê singua̍h. Hokimsu só͘ siá·ê, si̍ttsāi sī tsíū tāmpo̍h, bô kúi hāng ê sū niāniā. Lán khiok mā sī bián giâugî, kîsi̍t kantaⁿ ánne to̍h íking kàugia̍h thang sìngióng Iésu. Tshintshiūⁿ Iôhaneh ū kóng, "to̍kto̍k kì tsiahê, hō͘ lín sìn I sī Siōngtè ê kiáⁿ." Koh tī i ê hokimsu ê bóe bīn, i ū kìtsài tsi̍t kù ōe, khiok sī ū teh piáubêng Tangiûⁿ lâng ê gâu khuatōa ê kìhō tī·leh, iáukoh tùi tsit kù ōe hō͘ lán kàugia̍h thang ē kìtit, lūn lán ê Tsú ê singgâi, sī iáu ū tsētsē sūsi̍t bô kìtsài tī sèngtsheh ê lāibīn." Iésu só͘ kiâⁿ iáu ū tsētsē hāng, nā sûi tsi̍t hāng lâi siá, góa phahsǹg só͘ kì ê tsheh, sèkan tóe bōe liáu."



第四章 Siōng早Ê安息日

照咱所ē-thang判斷，馬可所有描寫ê第二ê情景，to̍h是teh講起tī koh過來ê安息日，耶穌有入迦百農，來頭一pái出現tī教會，也是頭一pái tī加利利來公然宣傳伊ê使命。當時偤太人ê會堂，in頂晡ê禮拜khah常是正九點起。Hit時ê 會友不止gâu守禮拜ê時間。In ê拉比有講：「Beh去教會tio̍h緊，beh tò去tio̍h慢，ǹg望tī路裡有時間thang tsim-tsiok想。」咱thang想像有tsē-tsē 庄腳ê 會友，tī hit早起，tùi ta̍k條路聚集tī山頂，來tī百總所起hit-ê白色ê會堂。In tùi ta̍k-ê庄頭beh上去會堂敬拜，hit-ê情景，除了in ê 穿tshah以外，是kah咱今á日ê眾會友 tùi 庄頭beh去赴禮拜siāng一樣，to̍h是有作穡人以及討魚人，tshōa in ê 家眷做伙 teh來。Hit-ê老Se-pí-thài所穿是無jōa好看ê禮拜日衫，猶原有tshōa伊ê婦人人以及伊ê大漢kiáⁿ，雅各、約翰做伙 teh來。亦安得烈有kah彼得以及伊ê 家眷，做伙 tī路裡teh行，大面in先生猶原kah in做伙 teh-beh來赴禮拜。Tùi頂面街koh有管會堂ê Gâi-ló͘，以及「人臣，伊ê kiáⁿ破病tī迦百農-·ê」亦確實，hit-ê gín-á ê老母穩當有kah in做陣 beh來看，續來聽hit-ê拯救in ê細kiáⁿ ê先生ê教示。Tsē-tsē條街，人lóng that-that-tīⁿ，不止有顯出燦爛ê光景 tī-·leh。Hit日會堂裡，人是聚集不止tsē，滿到門口。因為in知影hit-ê生份人穩當ē去赴禮拜；亦照in ê慣俗，管會堂ê穩當會請khah 出名 ê人客，親像伊hit款ê人來說教tsiah tio̍h。

Taⁿ會友是lóng 齊到lah。咱tī-tsia beh是有時間to̍h thang講起hit時ê教會ê禮拜lóng總 ê事情。Hit日管會堂-·ê，有先khiā起來祈禱開會。請來聽hit早起司會者開會ê祈禱，也大面耶穌也是有聽見ê。

「主ah，你是世間ê君王，阮感謝你，因為你有創造光，koh有創造暗，你有賞賜平安，koh有創造萬物hō͘阮…。阮 ê主，阮 ê上帝áh，阮感謝o-ló你，因為你ê手所創造-·ê，有顯出你ê榮光；koh你有創造活命ê光來照世間；實在你ê 尊名是tio̍h o-ló無盡….。阿門。」

後來有koh續接第二pái祈禱講：

「阮 ê主，阮 ê上帝ah，你有用大ê疼痛teh疼痛阮。阮 ê父，阮 ê君王ah，你有用滿滿ê 慈悲teh憐憫阮。阮 tio̍h感謝阮 ê 祖，to̍h是信靠你-·ê，…in有疼惜阮，koh有教示阮。In有用你ê律法來phah開阮 ê目tsiu….。In有結聯阮 ê心來疼痛，續敬畏你ê 尊名。因為你是上帝，你有替阮準備拯救ê活路；tī眾邦國ê中間，你有揀選阮….。主ah，阮感謝你，因為你有用疼痛來揀選你ê人民以色列！阿門。」

親像án-ne，司會者有祈禱，也祈禱suah，to̍h koh 朗讀古早偤太ê信條，叫做「Shema」講：「以色列族ah，lín tio̍h聽！咱ê主，咱ê上帝只有是一个。」勻勻；也信條讀了ê時，有聽見人民應答ê聲音不止響亮。Tī hit時耶穌有參加tī hit-ê中間，亦彼得、Se-pí-thài以及眾聚集ê 會眾，mā有做伙來開聲應講：
「是lah，真正你是阮 ê上帝，亦是阮 ê 祖 ê上帝；是阮 ê王，亦是阮 ê 祖 ê王；是阮 ê救主，亦是阮 ê 祖 ê救主….。耶和華管轄世界無窮無盡！阮 tio̍h感謝o-ló阮 ê主，to̍h是拯救阮以色列ê。阿門。」

後來咱ē-thang看見耶穌以及會眾做伙àⁿ頭來念六節ê詩，來稱讚耶和華上帝講：

「Τio̍h o-ló感謝咱ê主，咱ê上帝，to̍h是咱ê 祖 ê上帝，亞伯拉罕、以撒、雅各ê上帝。Tio̍h o-ló感謝耶和華，因為你有保護亞伯拉罕。Tio̍h o-ló感謝耶和華，因為你有hō͘死人koh活….。願你以及你ê 尊名聖，阿門。Tio̍h o-ló感謝獨一無二ê耶和華上帝！阿門。」

頭一部ê禮拜式是親像án-ne，後來入第二部，to̍h是「說教ê部分。」In ê禮拜式了，咱有看見管會堂ê，進前óa起約櫃，用敬虔ê態度來the̍h律法ê冊kah先知ê冊起來讀。管會堂-·ê，tú-tú beh 掀開先知ê冊來讀ê時，若是有啥物拉比á是khah出名ê人客 tī-·leh，伊to̍h「請伊來講道理。」所以hit時咱有看見管會堂-·ê，有對hit-ê坐tī彼得ê位ê人客講：「先生ah，你若有苦勸人民ê話，請講。」

會眾 ê精神不止緊張teh期待ê中間，伊有tùi hit-ê聚集tsē-tsē人ê教會，出來khiā tī眾人ê面前，伊to̍h掀開先知ê冊，讀了後to̍h開嘴來教示in。咱若ē-thang知影伊tī hit日所講ê道理，是穩當不止有趣味tī-·leh。咱若是只有ē曉得tùi聖冊來tshōe，大面咱是lóng ē-thang tshōe-tio̍h hit日所講ê話。因為tī福音書ê內面有記載伊ê教示不止濟，不過是散散無聯絡tī-·leh，又koh無註明時期kah 場所niā-niā。譬喻來講，馬太ê主要 ê目的是teh-beh編輯「耶穌ê教示」。所以照看伊有編輯耶穌tī山頂說教了後，tī迦百農所講ê tsē-tsē ê教示。Tī馬太hit-ê 長長 ê四章所有記載ê教示，究竟m̄是siāng一時所講ê道理tsiah tio̍h。伊是khah無慣勢講hit款長長 ê說教，tī馬太hit幾章所teh講ê，照看是伊初出現 tī迦百農所宣言ê話，因為咱有看見tī-hia有一句話是kah hit句馬可所用來teh描寫迦百農ê禮拜ê故事ê話相像，to̍h是講：「耶穌講suah，眾人奇怪伊ê教示。因為伊教示人親像有權能ê，無親像in ê 經學士。」

伊tī加利利頭一pái beh來講論伊ê福音hit時，自然穩當是ē進前講幾句做頭序tsiah適合。又koh咱夠額thang想像，伊宣傳上帝國ê福音了，穩當有為tio̍h本身來辯明；因為人teh僥疑伊是beh來廢無舊約ê律法。所以伊有講：「M̄-thang phah算我來是beh 廢無律法，á是先知；我來m̄是beh 廢無伊，是beh應驗。」後來伊有用恬靜koh有威嚴 ê態度，續接來提高舊約ê律法hō͘ in明白hit-ê khah高尚ê意思；確實伊有不止好膽來見證講：「Lín bat聽見有tùi古早人講，m̄-thang害死人；害死人ê，tio̍h受審判。」總是我kā lín講，見若受氣伊ê 兄弟 ê，tio̍h受審判。Lín bat聽見有話講，‹-thang行姦淫，總是我kā lín講，見若看見婦女來動起慾念ê，心內已經淫伊。Κoh lín bat聽見有tùi古早人講，m̄-thang背咒誓，你所咒 ê誓tio̍h還hō͘主。Tio̍h疼你ê厝邊，怨恨你ê 對敵。總是我kā lín講，一概m̄-thang咒誓。對敵lín ê，tio̍h疼in，khún-tio̍k lín ê，tio̍h替in祈禱….。論到一切tsiah-ê律法，我ài對lín來宣傳hit-ê khah高、khah深ê意義。」

「總是我kā lín講」，tsit句是表明耶穌對聖冊有抱真thang生驚，好膽 koh是有權威ê態度tī-·leh。咱tī-tsia所tshōe-tio̍h tsit-tsām ê教示，設使真正是耶穌tī迦百農所講論-·ê，咱to̍h ē-thang夠額了解，論迦百農ê 會眾會án怎來見證tsit句話，to̍h是照馬可所teh講起-·ê，「人奇怪伊ê教示；因為伊ê教示人親像有權 -·ê，無親像經學士。」

Hit日耶穌是bē-tàng講伊所ài講ê夠清楚，因為伊tú 開嘴beh教示ê時，有tú-tio̍h不止混亂 ê事。因為tú-tú hit時tī會堂內有一个痟ê，犯tio̍h鬼ê人tī-·leh。Tsit-ê人有兩重ê人格；to̍h是伊本身ê人格kah teh管轄伊ê pháiⁿ神ê人格tī-·leh。Tsit-ê人ê心神有khah軟弱，有khah混亂，hit時伊聽了siu°過頭受感動，to̍h擋bē-tiâu，tsiah喉叫講：「Hàiⁿ-à！Hàiⁿ-à！拿撒勒人耶穌，阮 kah你啥物干涉？阮 知你是啥人；to̍h是上帝ê聖 ê！」

咱thang想像tī hit時會眾有鬧動到啥款，to̍h是有tsē-tsē婦人人不止生驚；也眾人lóng peh-起來khiā teh，ài看hit-ê痟人。總是眾人一下看tio̍h耶穌ê面，to̍h即時漸漸肅靜起來。耶穌ê 恬靜，koh有仁慈滿滿ê目tsiu，to̍h liâm-piⁿ注目 tī hit-ê可憐ê痟人。後來咱有聽tio̍h伊有用嚴肅有權威ê話，來beh滅無hit-ê pháiⁿ ê氣力，講：「你tio̍h靜靜！tùi tsit人出去！」

「邪神抽tshuah hit人，大聲叫，to̍h tùi伊出去。眾人lóng gông-ngia̍h ，致到做伙辯論，講，Tsit-ê是án怎？這是啥物事。伊用權命令邪神，邪神也順thàn伊！」

Hit-ê安息日是iáu未過去，hit日眾人tùi教會出來beh tńg去in tau ê時，心內lóng受大感動，也一路lóng是teh講起tī教會內所看見，所聽見ê事。雅各kah約翰tsit時是kah in ê主耶穌以及彼得做伙 teh行tī路裡。偤太人ê著作家有指示咱知影，雖然偤太人有khǹg不止頑迷ê念頭來teh守安息日；iáu-koh in tī安息日有hit款習慣gâu好款待人客；to̍h是親像咱所teh講ê hit款「聖日餐」(Sunday dinner)。雅各約翰明明是有hō͘彼得請去做伙坐桌來tsih接耶穌。所以in有離開會堂，tùi hit條港口ê道路直直落去，「隨時kah雅各，約翰入西門 kah安得烈ê家。」

總是hit-ê聖日餐to準備iáu未便leh，hit時厝內to̍h亂tshèng-tshèng。因為hit間厝ê主婦，to̍h是彼得ê 丈母，有忽然間染tio̍h「重ê熱病」，tsit-ê病to̍h是tī hit-ê炎熱低低ê湖邊所常發ê普通病。Tùi án-ne，伊to̍h入去hōaⁿ手tī伊ê頂面，「熱即時退；婦人人to̍h侍候in。」

Tī hit日，眾人大大受感動，in ê精神是不止緊張；所以hit暗眾大家穩當真倦ài歇睏tsiah tio̍h。In偤太人ê 規矩是相當嚴。Tī安息日若是日頭已經落山了，ta̍k所在lóng tio̍h肅靜tsiah ē做得。總是hit日「到黃昏暗，日落了，」hiah-ê tiàm-tī彼得ê厝內 ê人lóng有聽見tī外口有大步行ê腳步聲，以及有kui大陣人做伙熱心tī-teh談論ê聲seh。Hit時in一下看tùi外面出去to̍h有看tio̍h「Τhong城ê人lóng聚集tī門口。」Tī岸頂、岸下、水邊、船裡，以及tī岸裡所teh曝ê 茶色ê網裡，一概lóng是犯tio̍h熱病 ê，有倒 tī草蓆裡，koh有婦人人手抱伊ê痛苦ê 嬰á，mā是有草地人tshōa伊ê 青瞑 ê細kiáⁿ；又koh tī-tsia tī-hia，專專to lóng是有hit款手用kông-kông teh ê，犯tio̍h鬼ê人。耶穌有khiā tī門口，來注目看hit-ê全情景。

Hit-ê情景實在是不止可憐！有影！總是在伊teh看，這確實是夠額ē感動人ê一个súi-súi ê情景。因為仁愛、同情，以及救助 ê心，to̍h是ē引tshōa咱軟弱 ê人類來kah上帝相結聯ê，實在是有夠額顯明tī hiah-ê teh thèng候伊ê醫治ê眾人ê面貌，是有kah in ê病痛，平平做伙聚集顯出tī門口。Tī hiah-ê病痛悽慘ê奧妙ê中間，至少有顯明一項事實tī-·leh，to̍h是有顯明tī人ê內面有hit-ê神聖 ê要素 tī-·leh。咱人ē曉得為tio̍h伊所疼ê人所tú-tio̍h ê 艱苦，來顯出哀傷ê心，熱心ài beh來幫助伊，也hiah-ê婦人人ē曉為tio̍h伊ê細kiáⁿ甘願全然來放sak ka-kī，這to̍h是表明咱ê父ê心腹，這to̍h是深深所穩密 tī咱ê心內 ê本能，因為上帝有創造人款式親像伊。

Hit日耶穌穩當有感覺tio̍h ka-kī是不止接近in，因為in所有hit款同情心，不過是伊ê心腹ê一个無jōa分明ê影跡niā-niā。貫串tī眾福音書ê內中，咱有讀tio̍h tī-hia有teh高調一項ê教示，to̍h是講基督tùi ta̍k人所tú-tio̍h ê 苦痛，有顯出不止熱切ê憐憫 kah同情ê心tī-·leh。m̄-nā án-ne，咱mā是有受教示，知影伊有費了伊ê tsē-tsē ê心神，甚至續放sak本身來醫治眾人ê病痛。親像bat有一个婦人人暗中óa來摸伊，續得tio̍h醫好，hit時耶穌有講：「有人摸我，因為我知有權能tùi我出。」親像án-ne，伊連teh行tī眾艱苦 ê人ê中間，心肝to無放sak in，mā是猶原有teh 體貼 in ê 艱苦。咱thang想像，hit-ê嚨喉管tīⁿ ê老母來跪 tī伊ê面前ê時，伊有停teh，進前來抱伊ê破病ê 嬰á tī手裡；koh有跛腳ê gín-á手kia̍h柺á直直跳óa來beh就近伊。也有青瞑-· ê，有跛腳-·ê，lóng伸in ê手來teh 求伊ê憐憫。Κoh mā有犯tio̍h熱病 ê人熱心teh thèng候in ê ûn。其實ta̍k-pái伊摸in，來醫好in ta̍k樣 ê病痛，來hō͘ in得tio̍h復到勇健，hit時伊知影不時有權能teh tùi伊出。所以馬太tī-teh講起tsit-ê故事ê時，伊有用súi koh新ê意思來解釋以賽亞所預言 ê話。照以賽亞to̍h是講：「伊擔當咱ê 艱苦，擔咱ê病。」總是馬太有解釋親像án-ne講：「伊本身替受咱ê軟弱，擔當咱ê病痛。」耶穌有擔當人ê病痛，mā續費了伊tsē-tsē心神來醫好in。

確實hit暗，伊是不止厭倦。設使有某啥物醫生，á是牧師，實在bat顯出tsit種同情ê心，in的確會了解人tī-teh同情朋友tiàm-tī真悽慘ê 苦境，hit時hit-ê人ê精神ê厭倦緊張到án怎。咱ê主m̄是kan-taⁿ同情niā-niā，koh一項伊有發出伊ê權能來醫治in ê病痛。咱夠額thang深信，伊tī hit暗歇睏tī彼得ê厝ê眠床，hit時伊ê身軀穩當是不止厭倦，也伊ê心穩當mā是有不止爽快 tsiah tio̍h，因為tī hit日伊有hō͘ tsē-tsē人得tio̍h khah歡喜快樂。總是在耶穌tī hit時伊有比伊ê肉體上 ê安息koh-khah要緊ê事tī-·leh。所以「隔早起天猶不止暗」，彼得to̍h有聽見伊teh liâu-liâu-á liam ê腳步聲，暗中beh偷偷ka-kī一人出去曠野，這to̍h是tī馬可ê福音書中tī-teh暗示tī hit-ê背後有彼得tī-teh ê故事ê一个。Hit早起tī hit-ê 曠野 ê山尾溜，有顯出燦爛ê黎明，也tī hit-ê山下ê湖裡有反照一个自然ê 清淨ê súi 境；hit時彼得看見耶穌有跪落tī hit-ê 茶色ê山腳，來得tio̍h心神ê安息，心神專一來kah父上帝做伙交陪。這to̍h是耶穌tiàm-tī tsit地面上ê生活，伊時常所需要ê事。連耶穌to若是無tsit款ê生活，是lóng bē-tàng做啥物。咱若是ài beh成做一个勇健koh快樂ê人，咱若是無án-ne，是全然koh-khah bōe用得。所以耶穌tsiah有吩咐咱tio̍h時常近óa tī父ê面前。

耶穌to̍h tī-hia來kah彼得做伙計謀，thang過去hit-pêng山，遍行tī加利利tsē-tsē ê鄉村，「hō͘我thang tī-hia傳道；因為我為tio̍h tsit-ê事tsiah出來。」親像án-ne，耶穌有出發，猶一个傳道旅行，to̍h是無記載tī聖冊ê內面-·ê。確實tī伊ê生涯中，iáu有tsē-tsē無記tio̍h ê事蹟tī-·leh，也免僥疑，穩當是iáu有tsē-tsē hit款咱所bē-tàng知影ê寶貝ê教示，以及hit款咱所bē-tàng聽tio̍h ê權能kah疼痛ê 行為。比並來講，tsit-ê迦百農ê故事是有表示咱知，伊是真無閒，tī ta̍k日相續行真tsē項ê事。Iáu-koh伊tī bē入迦百農ê以前，ka-kī一人teh出外ê中間，咱tsiah只有聽見伊行一个神蹟niā-niā，to̍h是醫好「人臣ê kiáⁿ」ê事，亦tī-tsia所teh講起伊tsit tsōa離開迦百農，出去附近ê埠頭傳道，大面是óa有一兩月日久，總是tī hit中間，咱tsiah有thang拾tio̍h一个故事，tī-teh講起伊有醫好tsit-ê 癩哥ê niā-niā。

其實一pái 過一pái，是有tú-tio̍h tsit-ê款式。咱thang講tī伊ê 公生涯，有歸tsām ê事差不多lóng暗過去。咱有時真奇怪，án怎福音書無ta̍k項講起？咱獨獨thang看tio̍h hit-ê 小khóa ê影跡來bat咱ê主ê生活。福音書所寫ê，實在是只有淡薄，無幾項ê事niā-niā。咱卻mā是免僥疑，其實kan-taⁿán-ne to̍h已經夠額thang信仰耶穌。親像約翰有講：「獨獨記tsiah-ê，hō͘ lín信伊是上帝ê kiáⁿ。」Koh tī伊ê福音書ê尾面，伊有記載一句話，卻是有teh表明東洋人ê gâu 誇大ê記號tī-·leh，iáu-koh tùi tsit句話hō͘咱夠額thang ē記得，論咱ê主ê生涯，是iáu有tsē-tsē事實無記載tī聖冊ê內面。「耶穌所行iáu有tsē-tsē項，若隨一項來寫，我phah算所記ê冊，世間tóe bōe了。」