《《台灣青年》精選台譯》

 | | | 轉寄

"Tâi-oân Tshing-liân" Tē-saⁿ kòan tē-saⁿ hō huat-khan-sû /《台灣青年》 第三卷第三號 發刊詞

作者 編輯部, 台譯：Lîm Tsùn-io̍k 2020.07.19

Tsū-tsiông tē-it pái sè-kài tāi-tsiàn kiat-sok í-lâi, it-ti̍t pó-tshî kôan tiāu tō-tik su-sióng, tsiām-tsiām teh tsìn-hêng bîn-pún lūn ê tiâu-liû, mā ū ke-kiám thôan-pò͘ kàu Thài-pêng-iûⁿ tsi̍t kak ê Tâi-oân tó. Ta̍k-ê sin ê hiān-siōng, tshin-tshiūⁿ tī kok-ka kiàn-li̍p tsi̍t-ê tsū-tì tsèng-hú ê tsún-pī hē-thóng, tī tiong-ng kiàn-li̍p tsi̍t-ê tsham tsèng ê tsiân-tê ki-kò͘, á-sī thó-lūn gī-bū kàu-io̍k kah siu-kái kàu-io̍k lēng ê it-tshè, lóng teh kái-piàn tsit-ê sè-kài..

Án-ne khòaⁿ khí-.Lâi, tn̂g-kî í-lâi siū-tio̍h tsit-gî ê Tâi-oân tùi tsuan-tsè huat-tián kàu hiàn-tsèng, tùi o͘-àm tsìn-ji̍p kng-bêng; kóng khah hó-thiaⁿ to̍h sī, í-king tùi pó-io̍k sî-tāi tsìn-ji̍p tsū-tì tsho͘-kî ê hùn-liān sî-tāi. Kin-nî tshiu-thiⁿ, hit-ê sî-tāi tshò-gō͘ ê kiông-ap só-tó tsèng-tshik, á-sī kóng ēng sòng-sim siáu kông ê tso̍at-bāng tsū-ngó͘ húi-bia̍t ê liām-thâu, siūⁿ beh tùi sè-kài tē-tô͘ kā tsit-ê sió-tó tshat-siau ê khì-tô͘ í-king bô huat-tō͘ à. Tông-sî, ua̍h tī sin sî-tāi ê Tâi-oân tó-bîn it-tēng tio̍h tsò hó tsún-pī, ing-kai hū-khí kòng-hiàn sè-kài ê kái-tsō ê tsik-jīm lâi ló͘-le̍k hùn-tàu.

Nā-sī án-ne, ūi-tio̍h kim-āu hō͘ Tâi-oân tó-bîn sûi-sî tsún-pī hióng-èng sè-kài, kuan-sim hiān-kim siā-hōe ê kái-kik, tshî kong-tsèng kah kín-sīn ê thài-tō͘, ēng kò͘-iú ê bîn-sio̍k si̍p-kòan, tsiò-kng sè-kài ê tshu-sè; tû-liáu gián-kiù tsiu-ûi ê khôan-kéng, lán it-tēng tio̍h ló͘-le̍k huat-tián siōng kiān-tsôan ê bîn lūn, jî-tshiáⁿ huat-hui giâm-tsiàⁿ ê bîn-ì, tāi-ke ló͘-le̍k lâi phah-piàⁿ. Thiaⁿ-kóng tsit pái tong-kio̍k khó-lī beh tsham-khó si tsèng siōng ê bîn-ì, tsin tsē tiōng-iàu sū hāng tī phêng-gī-hōe tsìn-hêng tsu-sûn, m̄-koh, hiān-tshú-sî ê phêng-gī-hōe bô ta̍t-kàu bîn-ì tāi-piáu sèng ê thêng-tō͘, só͘-í m̄-nā bô huat-tō͘ ū siáⁿ-mi̍h kî-thāi, kuaⁿ sóan tsè-tō͘ ê thong pēⁿ óng-óng ē kòe-tō͘ phō-tháⁿ kôan-sè, suah iông-ī ûi-ke̍h bîn-ì. Só͘-í, bo̍k-tsêng jîn-bîn lūn tsèng tng teh huat-gê ê sî-tsūn, ūi-tio̍h beh tsin-tsiàⁿ huat-hiān bîn-ì, bîn-kan ê tsai-bat hūn-tsú ū pit-iàu tiāⁿ-tiāⁿ lâi kàm-tok kah kiù-tsèng, tông-sî mā tio̍h tùi tong-kio̍k tsìn-hêng tshiong-hun ê kàm-sī kah siān-tō. Te̍k-pia̍t sī tsi̍t pái tsu-sûn thê-àn tiong ê bîn-huat kah siong-huat ê豁（hat) bián ê tiōng-tāi būn-tê, it-tēng tio̍h tī si̍t-tsè kah o̍h lí nn̄g hong-bīn tshim ji̍p-khì su-khó kah thàm-thó, tso̍at-tùi bē-sái siū tông-hòa á-sī pī bé-siu, ūi-tio̍h beh sing kuaⁿ huat-tsâi, ta̍k hāng lóng ìn hó-hó, m̄-sī gōng lâng kóng siáu ōe hit tsióng sèng-tsit ê būn-tê. Oāⁿ kù ōe lâi kóng, kan-taⁿ su-iàu tsip-hêng ē-tàng kah lán Tâi-oân tó ê si̍t-tsè tsōng-hóng kiōng thong ê pō͘-hūn, hiah-ê bô hû-ha̍p si̍t-tsè siā-hōe ê pō͘-hūn ing-kai kiàn-li̍p sin ê huat-lu̍t, in-ūi huat-lu̍t pún-sin ê sèng-tsit ē hō͘ siā-hōe hóan-èng, tse sī tsū-jiân ê kiat-kó. Hó-jī-ūn ê sī, Tâi-oân tó-lāi ū kóa tsai-bat hūn-tsú ū Ji̍t-pún kò͘-iú ê bîn tsêng si̍p-kòan, tshin-tshiūⁿ"tshin-tso̍k kè-sêng huat"to̍h sī tùi Ji̍t-pún tsiàu tshau lâi ê, bô kái kah tsi̍t jī pòaⁿ-kù; mā ū tsú-tiuⁿ tsiàu lán ka-kī tó-lāi ê te̍k-sû bîn tsêng si̍p-kòan hiah-ê sing thiⁿ bô-lêng-tsiá, koh ū hiân-bêng ê tong-kio̍k hut-lio̍k Tâi-oân ê le̍k-sú pōe-kéng, siūⁿ beh ûi-ke̍h sî-sè; ka-tsài bô koh thiaⁿ-kóng hiah-ni̍h kik-lia̍t ê tsing-lūn.

Kán-tan lâi kóng, lán Tâi-oân tó-lāi siū-tio̍h sè-kài tōa-sè ê tshiok-tsìn, kū tsōng-thāi tng teh it-ti̍t king-sin, tó-lāi jîn-bîn ê sing-ua̍h tng teh tsi̍t pō͘ tsi̍t pō͘ kiâⁿ hiòng ū ì-gī ê huat-tián, jî-tshiáⁿ tit-tio̍h sè-kài tāi-tsiòng ê jīn-khó; tông-sî, lán tó-lāi ê tsai-bat hūn-tsú mā tio̍h tī kok tsū siā-hōe jīm-bū, tiāⁿ-tiāⁿ giâm-keh khó-tshat bîn-ì, huat-piáu kong-tsèng ê giân-lūn, thê-kiōng hō͘ tong-kio̍k si tsèng ê tsham-khó, jî-tshiáⁿ ló͘-le̍k hùn-tàu lâi siu-sêng tè-kok thóng-tī ê súi kiat-kó, siong-sìn lán ū tsit khóan ê kak-gō͘.

自從第一次世界大戰結束以來，一直保持高調道德思想，漸漸teh進行民本論ê潮流，mā有加減傳播到太平洋一角ê台灣島。Ta̍k个新ê現象，親像tī國家建立一个自治政府ê準備系統，tī中央建立一个參政ê前提機構，á是討論義務教育kah修改教育令ê一切，lóng teh改變tsit-ê世界。。

Án-ne看起來，長期以來受tio̍h質疑ê台灣tùi專制發展到憲政，tùi烏暗進入光明；講khah好聽to̍h是，已經tùi保育時代進入自治初期ê訓練時代。今年秋天，hit-ê時代錯誤ê強壓鎖島政策，á是講用喪心siáu狂ê絕望自我毀滅ê念頭，想beh tùi世界地圖kā tsit-ê小島擦消ê企圖已經無法度à。同時，活tī新時代ê台灣島民一定tio̍h做好準備，應該負起貢獻世界ê改造ê責任來努力奮鬥。

若是án-ne，為tio̍h今後hō͘ 台灣島民隨時準備響應世界，關心現今社會ê改革，持公正kah謹慎ê態度，用固有ê民俗習慣，照光世界ê趨勢；除了研究周圍ê環境，咱一定tio̍h努力發展siōng健全ê民論，而且發揮嚴正ê民意，大家努力來phah拚。聽講tsit pái當局考慮beh參考施政上ê民意，真tsē重要事項tī評議會進行諮詢，m̄-koh，現此時ê評議會無達到民意代表性ê程度，所以m̄-nā無法度有啥物期待，官選制度ê通病往往ē過度扶tháⁿ權勢，suah容易違逆民意。所以，目前人民論政當teh發芽ê時tsūn，為tio̍h beh真正發現民意，民間ê知識分子有必要tiāⁿ-tiāⁿ來監督kah糾正，同時mā tio̍h對當局進行充分ê監視kah善導。特別是tsi̍t pái諮詢提案中ê民法kah商法ê豁（hat）免ê重大問題，一定tio̍h tī實際kah學理兩方面深入去思考kah探討，絕對bē-sái受同化á是被買收，為tio̍h beh升官發財，ta̍k項lóng應好好，m̄是戇人講siáu話hit種性質ê問題。換句話來講，kan-taⁿ需要執行ē-tàng kah咱台灣島ê實際狀況共通ê部分，hiah-ê無符合實際社會ê部分應該建立新ê法律，因為法律本身ê性質ē hō͘ 社會反映，這是自然ê結果。好字運ê是，台灣島內有kóa知識分子有日本固有ê民情習慣，親像「親族繼承法」to̍h是tùi日本照抄來ê，無改kah一字半句；mā有主張照咱ka-kī島內ê特殊民情習慣hiah-ê先天無能者，koh有賢明ê當局忽略台灣ê歷史背景，想beh違逆時勢；佳哉無koh聽講hiah-ni̍h激烈ê爭論。

簡單來講，咱台灣島內受tio̍h世界大勢ê促進，舊狀態當teh一直更新，島內人民ê生活當teh一步一步行向有意義ê發展，而且得tio̍h世界大眾ê認可；同時，咱島內ê知識分子mā tio̍h tī各自社會任務，tiāⁿ-tiāⁿ嚴格考察民意，發表公正ê言論，提供hō͘ 當局施政ê參考，而且努力奮鬥來收成帝國統治ê súi結果，相信咱有tsit款ê覺悟。