《陳雷文選》

 | | | 轉寄

寫hō͘學生朋友ê代誌 12 - 台灣精神

作者 陳雷 2019.11.17

（Siá hō͘ ha̍k-sing pîng-iú ê tāi-tsì 12） ( 寫hō͘學生朋友ê代誌 12 )

Tâi-uân tsing-sîn / 台灣精神

Siáⁿ-mi̍h sī Tâi-uân tsing-sîn ？Kan-tan 1, 2 kù uē lâi tīng-gī bô siáⁿ iông-ī. Tsóng--sī lí tú--tio̍h ê sî, suî-sî tō jīn ē tshut--lâi, kóng:「 Tse, tō-sī Tâi-uân tsing-sîn.」Tshiūⁿ pâi-tuī thiah tshia-phiò, ba-suh tíng niū-uī hō͘ lâng tsē. Tong-jiân mā-ū tsi̍t-kuá tāi-tsì khah bông-bū, bô it-tīng tsi̍t-ba̍k tō jīn--tshut-lâi.

啥物是台灣精神？簡單1, 2 句話來定義無啥容易. 總--是你有tú--tio̍h ê時, 隨時tō 認ē出--來, 講：「Tse, tō是台灣精神.」像排隊thiah車票, ba-suh頂讓位hō͘人坐. 當然mā有一寡代誌khah bông霧, 無一定一目tō認--出-來.

Pí-jû Ông-io̍k-tik sian-siⁿ, uī-tio̍h tô-phiah pe̍h-sik khióng-pò͘, siàu-liân tsáu-khì Ji̍t-pún. Kàu 1985 nî kuè-sin m̄-bat tńg-lâi Tâi-uân. 1960 nî tshòng-li̍p Tâi-uàn tshing-liân sia, bē-tshù tshòng-pān ‘Tâi-uàn tshing-liân,, kó͘-bú Tâi-uân jîn-kuân kap to̍k-li̍p. I sī ha̍k-su̍t siōng tē-it-ê khak-tīng Tâi-gú-bûn lí-lūn ki-tshó͘ ê lâng. Tē-it-ê jīn-tīng Tâi-gú kap Tâi-uân jîn-kuân, to̍k-li̍p ū hun bē-khui ê kuan-hē.

比如王育德先生, 為tio̍h逃避白色恐怖, 少年走去日本. 到1985年過身m̄-bat koh轉來台灣. 1960年創立台灣青年社, 賣厝創辦 ‘台灣青年’, 鼓舞台灣人權kap獨立. 伊是學術上第一个確定台語文理論基礎 ê人. 第一个認定台語kap台灣人權, 獨立有分bē 開 ê 關係.

Tēⁿ-liông-uí kàu-siū tī 70 nî-tāi kā Ông-io̍k-tik ê siūⁿ-huat thui-sak tsò si̍t-tsè hîng-tōng. Tī lâng-lâng jīn-uî Tâi-gú-bûn bô tsûn-tsāi ê nî-tāi, tsìn-tsi̍t-pō͘ khak-tīng Tâi-gú-bûn ê lí-lūn, khui-khò kà Tâi-bûn, khai-tshòng Tâi-bûn tiān-náu nńg-thé, tshut-pán Tâi-bûn tsheh tsióng-tsióng. In-uī ū i tsia ê hîng-tōng, tsiah-ū tsiap-suà kīn-tāi Tâi-gú-bûn tāi-tsiòng ūn-tōng ê khai-sí.

鄭良偉教授 tī 70 年代kā王育德 ê 想法推sak做實際行動. Tī人人認為台語文無存在 ê 年代, 進一步確定台語文 ê 理論, 開課教台文, 開創台文電腦軟體, 出版台文冊種種. 因為有伊tsia ê 行動, tsiah有接續近代台語文大眾運動 ê開始.

Lí nā-sī ū khuàⁿ-tio̍h 23 kài sè-kài Tâi-bûn-iâⁿ tsuân-thé siōng, siōng thâu-tsîng 3 liâu khang-í bô lâng tsē, tō-sī beh lâu hō͘ bē-tàng lâi tsham-ka ê Ông-io̍k-tik kàu-siū, Tēⁿ-liông-uí kàu-siū kap Tshuà-tsìng-liông phok-sū. Tshuà-tsìng-liông sī tsîng Tâi-uàn to̍k-li̍p kiàn-kok liân-bîng Bí-kok pún-pō͘ tsú-si̍k. I tsū-jīn sī bó-gú ê bûn-bông. I iōng i jîn-sing tsuè-āu 2 tang tài-pēⁿ sé-sīn ê sing-khu, tsuân-li̍k tsáu-tsông Tâi-gú-bûn, tshòng-pān tē-it-kài Tâi-bûn-iâⁿ. Uì tsit 3 liâu bô lâng tsē ê khang-í, lí ē jīn-tio̍h, kóng:「 Tse, tō-sī Tâi-uàn tsing-sîn.」

你若是有看tio̍h 23 屆世界台文營全體相, 上頭前有3條空椅無人坐, tō是beh留hō͘ bē-tàng來參加 ê 王育德教授, 鄭良偉教授 kap 蔡正隆博士. 蔡正隆是前台灣獨立建國聯盟美國本部主席. 伊自認是母語 ê文盲. 伊用伊人生最後2 冬帶病洗腎ê 身軀, 全力走tsông台語文, 創辦第一屆台文營. Uì 這3 條無人坐 ê 空椅, 你ē認tio̍h, 講：「 Tse, tō是台灣精神.」

Pí-jū guá ê pîng-iú A-hiok, I tī gâm-tsìng tsuè-āu thòng-khó͘ ê kuí-kò-gue̍h, tsih 3325 tsiah tsuá-ho̍h, thè 3-tshing 3-pah 25 bān Tâi-uàn lâng ê hīng-hok hē-guān kî-tó. Tse, tō-sī Tâi-uân tsing-sîn.

比如我 ê 朋友阿旭, 伊tī 癌症最後痛苦 ê 幾個月, tsih 3325 隻紙鶴, 替3千 3 百25 萬台灣人ê 幸福下願祈禱. Tse, tō是台灣精神.

Tsok-tsiá tsù:tshiáⁿ iōng pe̍h-uē-jī / 作者注：請用白話字