《陳雷文選》

 | | | 轉寄

寫hō͘學生朋友ê代誌 33 - 寫hō͘政治家kap選民ê代誌

作者 陳雷 2019.12.15

（Siá hō͘ ha̍k-sing pîng-iú ê tāi-tsì 33）（寫hō͘學生朋友ê代誌 33）

Siá hō͘ tsìng-tī-ka kap suán-bîn ê tāi-tsì / 寫hō͘政治家kap選民ê代誌

Tī tsia lán kóng--ê sī Tâi-uân ê tsìng-tī. Tsìng-tī-ka kap suán-bîn kâng-khuán, só͘ khó-lū--ê sī kò-jîn ê lī-ik kap tsìng-tī lí-liām. Ū-lâng khah tsù-tiōng lī-ik, ū-lâng tsù-tiōng lí-liām, pi-lē kò-jîn bô-kâng. Tsin-tsē lâng tsú-iàu uī-tio̍h miâ-lī, tsin-tsió tsi̍t-pah pha uī-tio̍h lí-liām(tik-pia̍t sī tsìng-tī-ka). Tsit-tiám siong-sìn tāi-ke tông-ì.

Tī tsia 咱講--ê是台灣 ê 政治. 政治家kap選民仝款, 所考慮--ê是個人ê利益 kap 政治理念. 有人khah注重利益, 有人注重理念, 比例個人無仝. 真tsē 人主要為tio̍h名利, 真少100 pha為tio̍h理念 (特別是政治家) . 這點相信大家同意.

Tsìng-tī lí-liām tshin-tshiūⁿ Tâi-uàn to̍k-li̍p ia̍h-sī thóng-it, piáu-bīn-siōng khuaⁿ--lai sī sûn kám-tsîng ê mi̍h-kiāⁿ. Bó͘-lâng tsú-tiuⁿ thóng-it, sui-jiân i tsai-iáⁿ tuà-tī Tâi-uàn khah-hó, m̄-kú i ê kám-tsîng sī tuā Tiong-kok tsú-gī. Tān-sī kin-pún-ti̍k kóng--lâi, tsìng-tī mā-sī teh khó-lū lī-ik. Hó-pí bó͘-lâng tsú-tiuⁿ Tâi-uàn sī to̍k-li̍p ê tsú-kuân kok-ka, in-uī ū tsú-kuân tsiah ē-tàng pó-hō͘ lán ê tsìng-tī thé-tsè, king-tsè tsióng-tsióng ê lī-ik kap an-tsuân. Put-kò tse sī uì tsuân Tâi-uân tsò tshut-huat-tiám, khiā tī khah tn̂g-kî, huān-uî khah-khuah ê khó-lū. Só͘-í tsìng-tī lí-liām tsin tiōng-iàu.

政治理念親像台灣獨立 ia̍h是統一, 表面上看--來是純感情 ê 物件. 某人主張統一, 雖然伊知影tuà tī台灣khah好, m̄-kú伊 ê 感情是大中國主義. 但是根本ti̍k講--來, 政治理念mā是teh考慮利益. 好比某人主張台灣是獨立 ê 主權國家, 因為有主權tsiah ē-tàng保護咱 ê 政治體制, 經濟種種ê利益 kap安全.不過tse是uì 全台灣做出發點, khiā tī khah tn̂g期, 範圍khah闊 ê 考慮. 所以政治理念真重要.

Tān-sī tāi-pō͘-hūn ê tsìng-tī-ka tsin-tsió kong-khai kong in kò-jîn ê lī-ik, tsú-iàu kóng suán-bîn ê lī-ik kap lí-liām. Lî-tshiáⁿ tsi̍t-ki tshuì siang-ê tsi̍h, kóng-huān-kóng, tsò-huān-tsò, bô-it-tīng sī si̍t-uē. Só͘-í suán-bîn khó-lū--ê m̄-nā sī lī-ik kap lí-liām, lî-tshiáⁿ iáu-tio̍h khó-lū tsìng-tī-ka ê sìn-iōng. Nā-sī bô sìn-iōng, kóng khah-hó thiaⁿ mā bô-hāu.

但是大部份 ê政治家真少公開講in個人 ê利益,主要講選民 ê利益 kap 政治理念. 而且一枝嘴雙个舌, 講凡講, 做凡做, 無一定是實話. 所以選民考慮--ê m̄-nā是利益kap 理念, 而且iáu tio̍h考慮政治家 ê 信用. 若是無信用, 講khah 好聽mā無效.

Bîn-tsú tsìng-tī ê bo̍k-tik sī tui-kiû to-sò͘-lâng ê lī-ik, tsìng-tī, king-tsè, tsū-iû, an-tsuân ê lī-ik. Lán tâu-phiò suán bó͘-bó͘ tsìng-tī-ka lâi thè lán tsò tsi̍t-hāng tāi-tsì. Beh án-tsuáⁿ ē-tàng suán tshut tsit-khuán ê tsìng-tī ka?Lâng-kóng ū siáⁿ-khuán ê suán-bîn tō-ū siáⁿ-khuán ê tsìng-tī-ka, ū-iáⁿ. Lán suán-ti̍k ê sî iōng to-sò͘ lâng ê lī-ik tsò tshut-huat-tiám （iā tō-sī siūⁿ khah-tn̂g, khuàⁿ khah-khuah）, tō khah ū ki-huē suán tshut tsit-khuán ê tsìng-tī-ka. Lán tio̍h khuàⁿ-tn̂g bô khuàⁿ-té, khuàⁿ-khuah bô khuàⁿ-e̍h. Nā ū-lâng kuí tshing kho͘ kā lí bé-phiò, tshiáⁿ-lí tshit-thô, lí tâu hō͘ i, suán--tshut-lâi , tō-sī kap lí kâng-khuán tham su-lī ê tsìng-tī-ka, tsìng-kheh.

民主政治 ê目的是追求多數人 ê 利益, 政治, 經濟, 自由, 安全 ê 利益. 咱投票選某某政治家來替咱做這項代誌. Beh按怎 ê-tàng選出這款 ê 政治家？人講有啥款 ê 選民tō有啥款 ê 政治家, 有影. 咱選擇 ê時用多數人 ê 利益做出發點家, （也 tō是想khah tn̂g, 看khah 闊）, tō khah 有機會選出這款 ê 政治家. 咱tio̍h 看tn̂g 無看 té, 看闊無看 e̍h. 若有人幾千kho͘ kā你買票, 請你tshit-thô, 你投hō͘伊, 選--出-來tō是kap 你仝款貪私利 ê 政治家, 政客.

Iáu-koh tsi̍t-tiám, tō-sī guā-lâi sè-li̍k ê kan-sia̍p, tik-pia̍t sī Tiong-kok kè-uē-sìng ê thóng-tsiàn, tì-sú Tâi-uân ê bîn-tsú, suán-kú ê khuân-kíng giâm-tiōng u-jiám, kiáu-jiáu suán-bîn ê phuàn--tuàn. Tsit-tiám si̍t-tsāi tsin tiōng-iàu, lán tio̍h put-sî hui-siông kíng-kak.

Iáu-koh 一點, tō是外來政治勢力 ê 干涉, 特別是中國計畫性 ê 統戰, 致使台灣 ê 民主, 選舉 ê 環境嚴重污染, 攪擾選民 ê 判斷. 這點實在真重要, 咱tio̍h不時非常警覺.

（Tsok-tsiá tsù:tshiáⁿ-iōng pe̍h-uē-jī)（作者注：請用白話字）