《綠色短評》 |
| | | 轉寄 |
Tsoânbîn Tâioânjī pán/全民台灣字版簡稱TsoânTâiJī
Tiongkok kuaⁿtiûⁿ ê thamu îmloān bô io̍h i!
2017 nî tsa̍pgue̍h tshe “ New York Sîpò”kah “New York Kheh” pòtō sò͘ tsa̍p miâ lúsèng kóng in tsosiū kòe Bíkok tiāniáⁿ kongsi tōathâuke, tsètsokjîn Harvey Weinstein ê bíkosiûⁿ, sèng tshimhoān sūkiāⁿ. Iáⁿsiâⁿ ê kîtha lúsèng mā piáusī kah Harvey Weinstein ū kòe lūisū ê kingle̍k, i tsū ánne hông khiántsik khìsak tûmiâ. Tsa̍pgue̍h tsa̍pgō͘, Bíkok lúiánoân Alyssa Milano tī “Twitter” téngbīn huatkhí, kó͘lē ū kāngkhoán tsogū ê lâng hótáⁿ kóngtshut kakī ê tsogū, ēng tsi̍tê kìhō “#Me To͘” ( góa mā sī bíkosiûⁿ, sèng tshimhoān ê siūhāitsiá ). Nn̄g kang tshiaukòe 50 bān lâng pái ê hôeèng, tī “bīntsheh” téngbīn jīsì tiámtsing lāi tio̍h ū 470 bān lâng tsāi 1,200 bān tiâu tsōngthāi tiong thêkhí “#Me To͘” tsitê pioá.
“#Me To͘” tsin kín tio̍h thoân kàu sèkài kok só͘tsāi, suijiân thoân kàu Tiongkok, mā ū kúi tsióng Tiongkok e̍k miâ, ēng khathâuu siūⁿ mā tsaiiáⁿ, tī tsi̍tê bô tsuntiōng jînkoân ê kokka, ná ū khólêng tsùtiōng lúkoân leh?
Tsi̍t ūi " Xǔ Yàn " lúsū tī Tiongkok kongan kikuan tsoh " Fǔ jǐng " , ūikai tsin kē, sī ēkaitsàn, sàntshiah lâng tsò ê khangkhòe. Kò͘sū huatsing tī i ê kò͘hiong Kangso͘ séng pakpō͘ ê Koànhûn koān, sī sànhiong ê tsngkha, kūnî in tìnkubîn ê nîsiuji̍p jînbînpè saⁿbān kho͘, sī tsoânkok pêngkin tsúitsún ê saⁿ hun tsi nn̄g. Xǔ Yàn lúsū 2014 nî tsa̍pkáu hòe hit nî hō͘ tsi̍tê phàitshutsó͘ só͘tiúⁿ khùn·khì, pēng bô kóng ū the̍htsîⁿ iah bô. Huattêng ê bûnkiāⁿ hiánsī, tī tongkio̍k í "tsàkhi tsōe" kā lia̍h i khísò͘ tsìntsêng, Xǔ Yàn ū ùi káuê lâng the̍h tio̍h jînbînpè saⁿpah tshittsa̍pjī bān la̍ktshing kho͘, kîtiong ū pehê lâng sī kuaⁿoân. Kūnî tsa̍pjīgue̍h tēhng huatīⁿ phòaⁿ i iúkî tô͘hêng tsa̍psaⁿ nî, le̍klēng thè hôe hiahê tsîⁿ ígōa, tio̍h koh kau hua̍tkhoán jînbînpè gō͘pah bān kho͘. Xǔ Yàn lúsū ê àn tsiah tōatōa tī bānglō͘ téngbīn tshutmiâ, inūi huattêng ê bûnkiāⁿ kā i biâusiá kah nátshiūⁿ sī tsi̍t miâ ê iauki ē uihia̍p tshâpo͘lâng. Huattêng ê bûnkiāⁿ tiong ū lia̍ttshut tsiahê tsâpo͘lâng ê sèⁿmiâ, lia̍ttshut tsi̍t miâ Koànhûn koān kongankiok hù kioktiúⁿ, saⁿ miâ phàitshutsó͘ só͘tiúⁿ, nn̄g miâ pēⁿīⁿ kuaⁿoân kah tsi̍t miâ siáuha̍k hāutiúⁿ.
Bānglō͘ thólūn ê lâng jú lâi jú tsē, kipún siōng kah Bíkok “#Me To͘”ê siūⁿhuat bô kâng, thólūn ê lâng tōatosò͘ sī khiā tī kaikip ê li̍ptiûⁿ kóngōe, mn̄g kóng sī ántsóaⁿ tùi tsi̍tê sàntshiah tsâbó͘lâng tio̍h phòaⁿ tsiah tāngtsōe, i ê hêngûi ná ēsái sǹg sī "tsàkhi" leh? Ngē kā jītsa̍p gōa hòe tsâbó͘lâng khùn·khì hiahê tsìtsió káuê " Bàwáng " sī ántsóaⁿ lóng bô tsōe? Íking tsai ê " Bàwáng " ū pehê sī kuaⁿoân, in ná ē ū hiah tsē tsîⁿ thang hō͘ Xǔ Yàn lúsū leh? Sī ántsóaⁿ huatīⁿ phòaⁿ i tio̍h thè hôe tsiahê tsîⁿ ? Káⁿ kóng kuaⁿoân khùn sàntshiah tsâbó͘lâng ēsái bián tsîⁿ? Hông khùn·khì ê tsâbó͘lâng ū tsōe? Tse sī Tiongkok kitsân ê thamu.
Kiⁿî itgue̍h tshegō͘, Thiantin tējī tiongkip jînbîn huatīⁿ suanphòaⁿ tsêng Tiongkok Hôaiông tsunsán koánlí kongsi tángsūtiúⁿ Lōa Sióbîn síhêng, itgue̍h jītshit tsiphêng. Tī i tshù·ni̍h ê hiānkim kūiá lāi, so͘tsa tio̍h nn̄g ik gōa ê jînbînpè, tsitê sò͘gia̍h tī Tiongkok thamkuaⁿ lāité pâi bô tīn. Tānsī, i ū tsi̍tpahê tsêngjîn, tī Tiongkok thamkuaⁿ lāité bô tēit miâ khólêng mā pâi tī thâutsêng. Tse sī Tiongkok kotsàn ê thamu.
Tiongkok ê kuaⁿtiûⁿ ùi kitsân nōa kàu kotsàn, thamu îmloān ê phó͘phiàn si̍ttsāi sī bô io̍h i! (210402)
Pe̍h-ōe-jī-pán/白話字版
Tiong-kok kuaⁿ-tiûⁿ ê tham-u îm-loān bô io̍h i!
2017 nî tsa̍p-gue̍h tshe “ New York Sî-pò”kah “New York Kheh” pò-tō sò͘ tsa̍p miâ lú-sèng kóng in tso-siū kòe Bí-kok tiān-iáⁿ kong-si tōa-thâu-ke, tsè-tsok-jîn Harvey Weinstein ê bí-ko-siûⁿ, sèng tshim-hoān sū-kiāⁿ. Iáⁿ-siâⁿ ê kî-tha lú-sèng mā piáu-sī kah Harvey Weinstein ū kòe lūi-sū ê king-le̍k, i tsū án-ne hông khián-tsik khì-sak tû-miâ. Tsa̍p-gue̍h tsa̍p-gō͘, Bí-kok lú-ián-oân Alyssa Milano tī “Twitter” téng-bīn huat-khí, kó͘-lē ū kāng-khoán tso-gū ê lâng hó-táⁿ kóng-tshut ka-kī ê tso-gū, ēng tsi̍t-ê kì-hō “#Me To͘” ( góa mā sī bí-ko-siûⁿ, sèng tshim-hoān ê siū-hāi-tsiá ). Nn̄g kang tshiau-kòe 50 bān lâng pái ê hôe-èng, tī “bīn-tsheh” téng-bīn jī-sì tiám-tsing lāi tio̍h ū 470 bān lâng tsāi 1,200 bān tiâu tsōng-thāi tiong thê-khí “#Me To͘” tsit-ê pio-á.
“#Me To͘” tsin kín tio̍h thoân kàu sè-kài kok só͘-tsāi, sui-jiân thoân kàu Tiong-kok, mā ū kúi tsióng Tiong-kok e̍k miâ, ēng kha-thâu-u siūⁿ mā tsai-iáⁿ, tī tsi̍t-ê bô tsun-tiōng jîn-koân ê kok-ka, ná ū khó-lêng tsù-tiōng lú-koân leh?
Tsi̍t ūi " Xǔ Yàn " lú-sū tī Tiong-kok kong-an ki-kuan tsoh " Fǔ jǐng " , ūi-kai tsin kē, sī ē-kai-tsàn, sàn-tshiah lâng tsò ê khang-khòe. Kò͘-sū huat-sing tī i ê kò͘-hiong Kang-so͘ séng pak-pō͘ ê Koàn-hûn koān, sī sàn-hiong ê tsng-kha, kū-nî in tìn-ku-bîn ê nî-siu-ji̍p jîn-bîn-pè saⁿ-bān kho͘, sī tsoân-kok pêng-kin tsúi-tsún ê saⁿ hun tsi nn̄g. Xǔ Yàn lú-sū 2014 nî tsa̍p-káu hòe hit nî hō͘ tsi̍t-ê phài-tshut-só͘ só͘-tiúⁿ khùn-·khì, pēng bô kóng ū the̍h-tsîⁿ iah bô. Huat-têng ê bûn-kiāⁿ hián-sī, tī tong-kio̍k í "tsà-khi tsōe" kā lia̍h i khí-sò͘ tsìn-tsêng, Xǔ Yàn ū ùi káu-ê lâng the̍h tio̍h jîn-bîn-pè saⁿ-pah tshit-tsa̍p-jī bān la̍k-tshing kho͘, kî-tiong ū peh-ê lâng sī kuaⁿ-oân. Kū-nî tsa̍p-jī-gue̍h tē-hng huat-īⁿ phòaⁿ i iú-kî tô͘-hêng tsa̍p-saⁿ nî, le̍k-lēng thè hôe hiah-ê tsîⁿ í-gōa, tio̍h koh kau hua̍t-khoán jîn-bîn-pè gō͘-pah bān kho͘. Xǔ Yàn lú-sū ê àn tsiah tōa-tōa tī bāng-lō͘ téng-bīn tshut-miâ, in-ūi huat-têng ê bûn-kiāⁿ kā i biâu-siá kah ná-tshiūⁿ sī tsi̍t miâ ê iau-ki ē ui-hia̍p tshâ-po͘-lâng. Huat-têng ê bûn-kiāⁿ tiong ū lia̍t-tshut tsiah-ê tsâ-po͘-lâng ê sèⁿ-miâ, lia̍t-tshut tsi̍t miâ Koàn-hûn koān kong-an-kiok hù kiok-tiúⁿ, saⁿ miâ phài-tshut-só͘ só͘-tiúⁿ, nn̄g miâ pēⁿ-īⁿ kuaⁿ-oân kah tsi̍t miâ siáu-ha̍k hāu-tiúⁿ.
Bāng-lō͘ thó-lūn ê lâng jú lâi jú tsē, ki-pún siōng kah Bí-kok “#Me To͘”ê siūⁿ-huat bô kâng, thó-lūn ê lâng tōa-to-sò͘ sī khiā tī kai-kip ê li̍p-tiûⁿ kóng-ōe, mn̄g kóng sī án-tsóaⁿ tùi tsi̍t-ê sàn-tshiah tsâ-bó͘-lâng tio̍h phòaⁿ tsiah tāng-tsōe, i ê hêng-ûi ná ē-sái sǹg sī "tsà-khi" leh? Ngē kā jī-tsa̍p gōa hòe tsâ-bó͘-lâng khùn-·khì hiah-ê tsì-tsió káu-ê " Bàwáng " sī án-tsóaⁿ lóng bô tsōe? Í-king tsai ê " Bàwáng " ū peh-ê sī kuaⁿ-oân, in ná ē ū hiah tsē tsîⁿ thang hō͘ Xǔ Yàn lú-sū leh? Sī án-tsóaⁿ huat-īⁿ phòaⁿ i tio̍h thè hôe tsiah-ê tsîⁿ ? Káⁿ kóng kuaⁿ-oân khùn sàn-tshiah tsâ-bó͘-lâng ē-sái bián tsîⁿ? Hông khùn-·khì ê tsâ-bó͘-lâng ū tsōe? Tse sī Tiong-kok ki-tsân ê tham-u.
Kin-nî it-gue̍h tshe-gō͘, Thian-tin tē-jī tiong-kip jîn-bîn huat-īⁿ suan-phòaⁿ tsêng Tiong-kok Hôa-iông tsun-sán koán-lí kong-si táng-sū-tiúⁿ Lōa Sió-bîn sí-hêng, it-gue̍h jī-tshit tsip-hêng. Tī i tshù-·ni̍h ê hiān-kim kūi-á lāi, so͘-tsa tio̍h nn̄g ik gōa ê jîn-bîn-pè, tsit-ê sò͘-gia̍h tī Tiong-kok tham-kuaⁿ lāi-té pâi bô tīn. Tān-sī, i ū tsi̍t-pah-ê tsêng-jîn, tī Tiong-kok tham-kuaⁿ lāi-té bô tē-it miâ khó-lêng mā pâi tī thâu-tsêng. Tse sī Tiong-kok ko-tsàn ê tham-u.
Tiong-kok ê kuaⁿ-tiûⁿ ùi ki-tsân nōa kàu ko-tsàn, tham-u îm-loān ê phó͘-phiàn si̍t-tsāi sī bô io̍h i! (210402)
中國官場ê貪污淫亂無藥醫!
2017年十月初《紐約時報》kah《紐約客》報導數十名女性講in遭受過美國電影公司大頭家、製作人溫斯坦(Harvey Weinstein)ê米糕siûⁿ、性侵犯事件。影城ê其他女性mā表示kah溫斯坦有過類似ê經歷,伊自按呢hông譴責棄sak除名。十月十五,美國女演員彌蘭努(Alyssa Milano)tī“Twitter”頂面發起,鼓勵有仝款遭遇ê人好膽講出家己ê遭遇,用一個記號“#Me To͘”(我mā是米糕siûⁿ、性侵犯ê受害者)。兩工超過50萬人次ê回應,tī「面冊」頂面二四點鐘內tio̍h有470萬人在1,200萬條狀態中提起“#Me To͘”tsit-ê標仔。
“#Me To͘”真緊tio̍h傳到世界各所在,雖然傳到中國,mā有幾種中國譯名,用腳頭u想mā知影:tī一個無尊重人權ê國家,那有可能注重女權咧? 一位「許艷」女士tī中國公安機關作「輔警」,位階真低,是下階層、散赤人做ê工課。故事發生tī伊ê故鄉江蘇省北部ê灌雲縣,是散鄉ê庄腳,舊年in鎮居民ê年收入人民幣三萬元,是全國平均水準ê三分之二。許艷女士2014年十九歲hit年hō͘一個派出所所長睏去,並無講有the̍h錢抑無。法庭ê文件顯示,tī當局以「詐欺罪」kā掠伊起訴進前,許艷有ùi九個人the̍h tio̍h人民幣三百七十二萬六千元,其中有八個人是官員。舊年十二月地方法院判伊有期徒刑十三年、勒令退回hiah-ê錢以外,tio̍h koh交罰款人民幣五百萬元。許艷女士ê案才大大tī網路頂面出名,因為法庭ê文件kā伊描寫kah那像是一名ê妖姬會威脅查埔人。法庭ê文件中有列出tsiah-ê查埔人ê姓名,列出一名灌雲縣公安局副局長、三名派出所所長、兩名病院官员kah一名小學校長。
網路討論ê人愈來愈tsē,基本上kah美國“#Me To͘”ê想法無仝,討論ê人大多數是徛tī階級ê立場講話,問講是按怎對一個散赤查某人tio̍h判tsiah重罪,伊ê行為那會使算是「詐欺」咧?硬kā二十外歲查某人睏去hiah-ê至少九個「霸王」是按怎lóng無罪?已經知ê「霸王」有八个是官員,in那會有hiahtsē錢thang hō͘許艷女士咧?是按怎法院判伊tio̍h退回tsiah-ê錢?敢講官員睏散赤查某人會使免錢?Hông睏去ê查某人有罪?Tse是中國基層ê貪污。
今年一月初五,天津第二中級人民法院宣判前中國華融資產管理公司董事長賴小民死刑,一月二七執刑。tī伊厝裡ê現金櫃仔內,搜查tio̍h兩億外ê人民幣,tsit-ê數額tī中國貪官內底排無陣。但是,伊有一百個情人,tī中國貪官內底無第一名可能mā排tī頭前。Tse是中國高層ê貪污。
中國ê官場ùi基層爛到高層,貪污淫亂ê普遍實在是無藥醫! (210402)