《綠色短評》

 | | | 轉寄

國防kah外交是全民ê tāi-tsì，bē sái分黨派！

作者 李南衡, TsoânTâijī/全台字 by Tsng Hūiphêng 2023.04.23

Tsoânbîn Tâioânjī pán/全民台灣字版簡稱TsoânTâiJī

“ Le̍ksik toánphêng”　　 Lí Lâmhêng

　　　Kokhông kah gōakau sī tsoânbîn ê tāitsì, bē sái pun tóngphài!

Saⁿgue̍h jīkáu, Tshòa Ingbûn tsóngthóng tshōa thoân thiánkhui 10 thian ê "Bîntsú tâng phōaⁿ kiōng êng tsi lí". Tsuantêng pàihóng tiong Bítsiu iúpang kue 瓜地馬拉kah貝里斯, sìgue̍h tshetshit, oânboán kiatsok lúthêng tńglâi kàu Tâioân. Tshòa tsóngthóng ū hunpia̍t kah瓜地馬拉,貝里斯nn̄g kok tshiamsú ha̍ptsok hia̍ptēng, ǹgbāng kah iúpang tī iliâu ōesing, kingbō͘ íki̍p kitshó͘ kiànsiat téng lénghe̍k lóng ētàng tshîsiok tshimhòa ha̍ptsok.

Khì têng kòe kéng Niúiok kîkan, Bítang sîkan saⁿtsa̍p àm, Tshòa Ingbûn tsóngthóng siū iautshiáⁿ tshutse̍k Bíkok "哈德遜 giánkiùsó͘" kípān ê boánhōe, tsiapsiū "Tsoânkiû Léngtōla̍t tsióng", ū kah Bíkok tsiònggīīⁿ Bîntsútóng léngsiù 傑福瑞斯 kìⁿbīn hōetâm, lēnggōa koh kah Bíkok tshamgīīⁿ 3 ūi khòatóngphài tshamgīoân kìⁿbīn. Hôetêng kòe kéng Bíkok Lo̍ksanki, Bí sai sîkan tshegō͘ tsákhí kah Bíkok tsiònggīīⁿ gītiúⁿ 麥卡錫hōetâm. Suijiân ùi 1994 nî kàu taⁿ Tâioân tsóngthóng ū 29 piàn kòe kéng Bíkok, tsit piàn sī Tâioân tsóngthóng thâutsi̍t piàn tī Bíkok púnthó͘ hōikìⁿ Bíkok tsèng tôaⁿ tē 3 hō jînbu̍t Tsiònggīīⁿ gītiúⁿ. 麥卡錫 gītiúⁿ kah Tshòa Ingbûn tsóngthóng tī 雷根 tô͘sukoán kìⁿbīn ê sî, paukuat 麥卡錫 púnlâng tsāilāi, tsóngkiōng ū 18 ūi Bîntsútóng kah Kiōnghôtóng gīoân tshamka.

　　 Sìgue̍h tshela̍k, Tshòa Ingbûn tsóngthóng tńglâi kàu Tâioân ê tsêng tsi̍t kang, Bíkok liânpang tsiònggīīⁿ gōakau úigoânhōe tsúse̍k 麥考爾tio̍h puelâi Tâioân, tse sī “Tâioân kuanhē huat” sing hāu 44 nî ílâi, thâutsi̍t piàn ū Bíkok kokhōe gōakau úigoânhōe hóngbūnthoân kongkhai lâi Tâioân. Tsit piàn hóngbūnthoân sêngoân sì ūi Kiōnghôtóng, sì ūi Bîntsútóng, lóng tsóng ū 8 ūi gōakau úigoânhōe kah Ìnthài siótso͘ tsèng gīoân.

Lán tsùì tio̍h Bíkok lâng ê hêngtōng, bôlūn sī tī Niú iok kah Bíkok tsiònggīīⁿ Bîntsútóng léngsiù傑福瑞斯kìⁿbīn hōetâm, a̍h sī kah Bíkok Tshamgīīⁿ 3 ūi tshamgīoân kìⁿbīn, in sī khòa tóngphài; tī Lo̍ksanki kah Bíkok Tsiònggīīⁿ gītiúⁿ be̍h khah siah hōetâm, 18 ūi tsèng gīoân tshamka, bîntsú tóng kah kiōng hô tóng tshaputto kok tsi̍tpòaⁿ; a̍h sī Bíkok liânpang tsiònggīīⁿ gōakau úigoânhōe tsúse̍k 麥考爾tshōa thoân lâi Tâioân hóngbūn ê peh ūi gōakau úigoânhōe kah Ìnthài siótso͘ tsèng gīoân, nn̄g tóng lóng ū. Tshòa tsóngthóng tshōa thoân thiánkhui ê "Bîntsú tâng phōaⁿ kiōng êng tsi lí", Tsóngthónghú ū tsiàu koànlē, hia̍p tshiáⁿ Li̍phuatīⁿ iautshiáⁿ kok tóngthoân úigoân tshamú tsóngthóng tsit piàn tshuthóng hêngthêng. Goânpún Húhong anpâi 4 ūi li̍púi, tiâuiá múiê tóngthoân tsi̍t ūi, tsin ûihām Tiongkok Kokbîntóng bô phài li̍púi sûi kiâⁿ, tsòeāu iû Bîntsìntóng thoân phài Tân Auphik, Tân Bêngbûn 2 ūi, Bîntsiòngtóng thoân phài Khu Sînhn̄g, Sîla̍ttóng thoân phài Ông Oánjū sûi hêng. Lí khòaⁿ Tiongkok Kokbîntóng si̍ttsāi ūkàu m̄ bat jī!

　　 Tshòa tsóngthóng tńglâi Tâioân tējī kang, Tiongkok í Tshòa tsóngthóng tshuthóng pangkau kok kah kòe kéng Bíkok tsoh tsiàkháu, sìgue̍h tshepeh tsì tshetsa̍p, saⁿ kang tī Tâioân tsiupiⁿ tsìnhêng tōa kuibô͘ kunián,"Suaⁿtang hō" hângkhong bólām tī Tâioân tangpō͘ 400 konglí gōahái e̍k tsoktsiànki khílo̍h iánsi̍p, tsi̍t kang siōng tsē ū 91 tsiah pái Tiongkok kunki kah 9 tsiah tsûn tshiaukòe Tâioân háikiap tiongsòaⁿ lâi jiáuloān. Sìgue̍h tsa̍pit, Li̍phuatīⁿ tiâuiá tóngthoân tī īⁿhōe tāipiáu Tâioân 2,300 bān jînbîn, hiòng Tiongkok tongkio̍k piáuta̍t giâmtsiàⁿ khiántsik kah khònggī, jîtshiáⁿ iaukiû Tiongkok tongkio̍k sûisî thêngtsí tùi lán kok ê búle̍k khiónghat. Tsit piàn Tiongkok Kokbîntóng thoân ū tshiamjī. Tio̍h, ánne tsiah sī kiâⁿ tsiàⁿlō͘.

　　 Inūi kokhông kah gōakau sī tsoânbîn ê tāitsì, bē sái pun tóngphài! 　　(230414)

Tsù, 瓜地馬拉　貝里斯　傑福瑞斯　麥卡錫　麥考爾tshiáⁿ liām Hôagí


Pe̍h-ōe-jī-pán/白話字版

“ Le̍k-sik toán-phêng”　　 Lí Lâm-hêng

　　　Kok-hông kah gōa-kau sī tsoân-bîn ê tāi-tsì, bē sái pun tóng-phài!

Saⁿ-gue̍h jī-káu, Tshòa Ing-bûn tsóng-thóng tshōa thoân thián-khui 10 thian ê "Bîn-tsú tâng phōaⁿ kiōng êng tsi lí". Tsuan-têng pài-hóng tiong Bí-tsiu iú-pang kue 瓜地馬拉 kah貝里斯, sì-gue̍h tshe-tshit, oân-boán kiat-sok lú-thêng tńg-lâi kàu Tâi-oân. Tshòa tsóng-thóng ū hun-pia̍t kah 瓜地馬拉 貝里斯 nn̄g kok tshiam-sú ha̍p-tsok hia̍p-tēng, ǹg-bāng kah iú-pang tī i-liâu ōe-sing, king-bō͘ í-ki̍p ki-tshó͘ kiàn-siat téng léng-he̍k lóng ē-tàng tshî-siok tshim-hòa ha̍p-tsok.

Khì têng kòe kéng Niú-iok kî-kan, Bí-tang sî-kan saⁿ-tsa̍p àm, Tshòa Ing-bûn tsóng-thóng siū iau-tshiáⁿ tshut-se̍k Bí-kok "哈德遜 gián-kiù-só͘" kí-pān ê boán-hōe, tsiap-siū "Tsoân-kiû Léng-tō-la̍t tsióng", ū kah Bí-kok tsiòng-gī-īⁿ Bîn-tsú-tóng léng-siù 傑福瑞斯 kìⁿ-bīn hōe-tâm, lēng-gōa koh kah Bí-kok tsham-gī-īⁿ 3 ūi khòa-tóng-phài tsham-gī-oân kìⁿ-bīn. Hôe-têng kòe kéng Bí-kok Lo̍k-san-ki, Bí sai sî-kan tshe-gō͘ tsá-khí kah Bí-kok tsiòng-gī-īⁿ gī-tiúⁿ 麥卡錫hōe-tâm. Sui-jiân ùi 1994 nî kàu taⁿ Tâi-oân tsóng-thóng ū 29 piàn kòe kéng Bí-kok, tsit piàn sī Tâi-oân tsóng-thóng thâu-tsi̍t piàn tī Bí-kok pún-thó͘ hōe-kìⁿ Bí-kok tsèng tôaⁿ tē 3 hō jîn-bu̍t Tsiòng-gī-īⁿ gī-tiúⁿ. 麥卡錫 gī-tiúⁿ kah Tshòa Ing-bûn tsóng-thóng tī 雷根 tô͘-su-koán kìⁿ-bīn ê sî, pau-kuat 麥卡錫 pún-lâng tsāi-lāi, tsóng-kiōng ū 18 ūi Bîn-tsú-tóng kah Kiōng-hô-tóng gī-oân tsham-ka.

　　 Sì-gue̍h tshe-la̍k, Tshòa Ing-bûn tsóng-thóng tńg-lâi kàu Tâi-oân ê tsêng tsi̍t kang, Bí-kok liân-pang tsiòng-gī-īⁿ gōa-kau úi-goân-hōe tsú-se̍k 麥考爾tio̍h pue-lâi Tâi-oân, tse sī “Tâi-oân kuan-hē huat” sing hāu 44 nî í-lâi, thâu-tsi̍t piàn ū Bí-kok kok-hōe gōa-kau úi-goân-hōe hóng-būn-thoân kong-khai lâi Tâi-oân. Tsit piàn hóng-būn-thoân sêng-oân sì ūi Kiōng-hô-tóng, sì ūi Bîn-tsú-tóng, lóng tsóng ū 8 ūi gōa-kau úi-goân-hōe kah Ìn-thài sió-tso͘ tsèng gī-oân.

Lán tsù-ì tio̍h Bí-kok lâng ê hêng-tōng, bô-lūn sī tī Niú- iok kah Bí-kok tsiòng-gī-īⁿ Bîn-tsú-tóng léng-siù傑福瑞斯kìⁿ-bīn hōe-tâm, a̍h sī kah Bí-kok Tsham-gī-īⁿ 3 ūi tsham-gī-oân kìⁿ-bīn, in sī khòa tóng-phài; tī Lo̍k-san-ki kah Bí-kok Tsiòng-gī-īⁿ gī-tiúⁿ be̍h khah siah hōe-tâm, 18 ūi tsèng gī-oân tsham-ka, bîn-tsú tóng kah kiōng hô tóng tsha-put-to kok tsi̍t-pòaⁿ; a̍h sī Bí-kok liân-pang tsiòng-gī-īⁿ gōa-kau úi-goân-hōe tsú-se̍k 麥考爾tshōa thoân lâi Tâi-oân hóng-būn ê peh ūi gōa-kau úi-goân-hōe kah Ìn-thài sió-tso͘ tsèng gī-oân, nn̄g tóng lóng ū. Tshòa tsóng-thóng tshōa thoân thián-khui ê "Bîn-tsú tâng phōaⁿ kiōng êng tsi lí", Tsóng-thóng-hú ū tsiàu koàn-lē, hia̍p tshiáⁿ Li̍p-huat-īⁿ iau-tshiáⁿ kok tóng-thoân úi-goân tsham-ú tsóng-thóng tsit piàn tshut-hóng hêng-thêng. Goân-pún Hú-hong an-pâi 4 ūi li̍p-úi, tiâu-iá múi-ê tóng-thoân tsi̍t ūi, tsin ûi-hām Tiong-kok Kok-bîn-tóng bô phài li̍p-úi sûi kiâⁿ, tsòe-āu iû Bîn-tsìn-tóng thoân phài Tân Au-phik, Tân Bêng-bûn 2 ūi, Bîn-tsiòng-tóng thoân phài Khu Sîn-hn̄g, Sî-la̍t-tóng thoân phài Ông Oán-jū sûi hêng. Lí khòaⁿ Tiong-kok Kok-bîn-tóng si̍t-tsāi ū-kàu m̄- bat jī!

　　 Tshòa tsóng-thóng tńg-lâi Tâi-oân tē-jī kang, Tiong-kok í Tshòa tsóng-thóng tshut-hóng pang-kau kok kah kòe kéng Bí-kok tsoh tsià-kháu, sì-gue̍h tshe-peh tsì tshe-tsa̍p, saⁿ kang tī Tâi-oân tsiu-piⁿ tsìn-hêng tōa kui-bô͘ kun-ián,"Suaⁿ-tang hō" hâng-khong bó-lām tī Tâi-oân tang-pō͘ 400 kong-lí gōa-hái e̍k tsok-tsiàn-ki khí-lo̍h ián-si̍p, tsi̍t kang siōng tsē ū 91 tsiah pái Tiong-kok kun-ki kah 9 tsiah tsûn tshiau-kòe Tâi-oân hái-kiap tiong-sòaⁿ lâi jiáu-loān. Sì-gue̍h tsa̍p-it, Li̍p-huat-īⁿ tiâu-iá tóng-thoân tī īⁿ-hōe tāi-piáu Tâi-oân 2,300 bān jîn-bîn, hiòng Tiong-kok tong-kio̍k piáu-ta̍t giâm-tsiàⁿ khián-tsik kah khòng-gī, jî-tshiáⁿ iau-kiû Tiong-kok tong-kio̍k sûi-sî thêng-tsí tùi lán kok ê bú-le̍k khióng-hat. Tsit piàn Tiong-kok Kok-bîn-tóng thoân ū tshiam-jī. Tio̍h, án-ne tsiah sī kiâⁿ tsiàⁿ-lō͘.

　　 In-ūi kok-hông kah gōa-kau sī tsoân-bîn ê tāi-tsì, bē sái pun tóng-phài! 　　(230414)

Tsù, 瓜地馬拉 貝里斯 傑福瑞斯　麥卡錫　麥考爾tshiáⁿ liām Hôa-gí




三月二九，蔡英文總統tshōa團展開10天ê「民主同伴共榮之旅」。專程拜訪中美洲友邦瓜地馬拉kah貝里斯，四月初七，圓滿結朿旅程轉來到台灣。 蔡總統有分別kah瓜地馬拉kah貝里斯兩國簽署合作協定，ǹg望kah友邦tī醫衛、經貿以及基礎建設等領域lóng ētàng持續深化合作。

去程過境紐約期間，美東時間三十暗，蔡英文總統受邀請出席美國「哈德遜研究所」舉辦ê晚會，接受「全球領導力獎」，有kah美國眾議院民主黨領袖傑福瑞斯見面會談，另外koh kah美國參議院3位跨黨派參議員見面。回程過境美國洛杉磯，美西時間初五早起kah美國眾議院議長麥卡錫會談。雖然ùi 1994年到taⁿ台灣總統有29遍過境美國，tsit遍是台灣總統頭一遍tī美國本土會見美國政壇第3號人物眾議院議長。麥卡錫議長kah蔡英文總統tī雷根圖書館見面ê時，包括麥卡錫本人在內，總共有18位民主黨kah共和黨議員參加。

　　四月初六、蔡英文總統轉來到台灣ê前一工，美國聯邦眾議院外交委員會主席麥考爾tio̍h飛來台灣，tse是《台灣關係法》生效44年以來，頭一遍有美國國會外交委員會訪問團公開來台灣。Tsit遍訪問團成員四位共和黨、四位民主黨，lóng總有8位外交委員會kah印太小組眾議員。

咱注意tio̍h美國人ê行動，無論是tī紐約kah美國眾議院民主黨領袖傑福瑞斯見面會談，a̍h是kah美國參議院3位參議員見面，in是跨黨派；tī洛杉磯kah美國眾議院議長麥卡錫會談，18位眾議員參加，民主黨kah共和黨差不多各一半；a̍h是美國聯邦眾議院外交委員會主席麥考爾tshōa團來台灣訪問ê八位外交委員會kah印太小組眾議員，兩黨lóng有。蔡總統tshōa團展開ê「民主同伴共榮之旅」，總統府有照慣例，協請立法院邀請各黨團委員參與總統tsit遍出訪行程。原本府方安排4位立委，朝野每个黨團一位，真遺憾中國國民黨無派立委隨行，最後由民進黨團派陳歐珀、陳明文2位，民眾黨團派邱臣遠，時力黨團派王婉諭隨行。你看中國國民黨實在有夠m̄-bat字！

　　蔡總統轉來台灣第二工，中國以蔡總統出訪邦交國kah過境美國作藉口，四月初八至初十，三工tī台灣周邊進行大規模軍演，「山東號」航空母艦tī台灣東部400公里外海域作戰機起落演習，一工上tsē有91隻次中國軍機kah 9隻船超過台灣海峽中線來擾亂。四月十一，立法院朝野黨團tī院會代表台灣2,300萬人民，向中國當局表達嚴正譴責kah抗議，而且要求中國當局隨時停止對咱國ê武力恫嚇。Tsit遍中國國民黨團有簽字。Tio̍h，án-ne才是行正路。

　　因為國防kah外交是全民ê tāi-tsì，bē sái分黨派！　　(230414)

註：瓜地馬拉　貝里斯　傑福瑞斯　麥卡錫　麥考爾　　請唸華語