《綠色短評》

 | | | 轉寄

俄羅侵略烏克蘭實在戰bē落去ah！

作者 李南衡, TsoânTâijī/全台字 by Tsng Hūiphêng 2023.06.25




Tsoânbîn Tâioânjī pán/全民台灣字版簡稱TsoânTâiJī

《 Le̍ksik toánphêng 》 Lí Lâmhêng

Gôlô tshimlio̍k 烏克蘭 si̍ttsāi tsiàn bē lo̍hkhì ah!

　　 Kinkì Bíkok《CNN》ê pòtō, la̍kgue̍h tsa̍psaⁿ, Gôlô tsóngthóng Phûting tsítshut, Gôlô kun tī "te̍kpia̍t kunsū hêngtōng" (tshimlio̍k烏克蘭tsiàntsing) ê kòethêngtiong khiàmkhueh tsin tsē mi̍hkiāⁿ, paukuat tsingtsún íntō tôaⁿio̍h, thongsìn siatpī, huiki kah bûjînki téng." Goán suijiân ū tsiahê mi̍hkiāⁿ, ùi sò͘liōng siōng lâi khòaⁿ iáu bô kàu tsē." Tsiamtùi ántsóaⁿ kiatsok O͘GÔ tsiàntsing, Phûting jīnûi, sehong kokka kanta thêngtsí kiòngèng búkhì kah tsongpī hō͘ 烏克蘭, tsiahni̍h kántan tio̍h káikuat būntê.

　　2022 nî jīgue̍h jīsì, Gôlô ji̍p tshim 烏克蘭hit tongsî, Gôlô khòaⁿ 烏克蘭 lâng tsió ping jio̍k, tshàutôaⁿ sìkang lāi烏克蘭tio̍h ē tâuji̍p Gôlô ê hing tsêng. Sūsi̍t siōng烏克蘭 ko͘ kun hùntsiàn, tongjiân mā ū sim beh kiû hô, tìsú tsiàntsing po̍khuat jītsa̍p kang ê saⁿgue̍h tsa̍psì, nn̄g pêng íking hôpêng tâmphòaⁿ sì piàn. Bíkok téng Pakiok kokka hō͘烏克蘭lâng àikok ê tsingsîn kámtōng·tio̍h, jîtshiáⁿ khòaⁿtio̍h Gôlô thêtshut ê thêng tsiàn tiâukiāⁿ siuⁿkòe khokhêng. Gôlô hiòng烏克蘭thêtshut la̍kê tiâukiāⁿ, tēit tiâu, 烏克蘭tio̍h hòngkhì kaji̍p Pakiok, pótshî tiongli̍p tēūi, Gôlô goānì tsiâⁿtsoh烏克蘭antsoân ê pótsiòng tsiá. Tējī tiâu, Gôlôgí tsiâⁿtsoh烏克蘭tējī kuaⁿhong gígiân tēūi, tshúsiau jīmhô tùi Gôlôgí ê hāntsè. Tēsaⁿ tiâu kah tēsì tiâu, sêngjīn頓內茨克kah盧甘斯克ê to̍kli̍p, sêngjīn Gôlô tùi克里米亞pòaⁿtó ê tsúkoân. Tēgō͘ tiâu,烏克蘭khì Nazi hòa kah kìmtsí ke̍ktuan bîntso̍k tsúgī, hùitû hiān ū Bíhòa Nazi kah sin Nazi ê huatlu̍t. Tēla̍k tiâu, 烏克蘭ê hui kunsū hòa, oântsoân hòngkhì tsìnkong sèng ê búkhì. Bíkok téng Pakiok kokka si̍ttsāi khòaⁿ bē·lo̍hkhì tōakok ánne lêngtī siókok, tsiah khaisí tshuttshiú oântsō͘ kok tsióng sinhêng búkhì kah tsongpī.

　　 Tsiàntsing íking kòeliáu 120 ê sìkang, Gôlô tī 烏克蘭 só͘ tsiàm ê thó͘tē tiantò jú tsiàm jú sè tè. Jîtshiáⁿ烏克蘭tī Bíkok téng Pakiok kokka oântsō͘ kohkhah tsē kohkhah sin ê búkhì kah tsongpī, tsòikīn khaisí tōa hoánkong. Tsit piàn ōaⁿ烏克蘭khui tiâukiāⁿ, tēit, iaukiû Gôlô kun oântsoân thiattshut烏克蘭. Tējī, tio̍h sǹgsiàu, Gôlô kun lâi烏克蘭kénglāi siotsiàn, tûliáu tio̍h pôesióng siongtong tōa pit ê kunhùi ígōa, 烏克蘭ê kok tsióng kitshó͘ kiànsiat paukuat tsúipà, huattiāntshiúⁿ, pēⁿīⁿ, ha̍khāu, tsūthe̍h ê tiôngkiàn lóng suiàu tsîⁿ. Nátshiūⁿ khì lâng tau sio phah, lâng tau ê kakū tohí mn̂gthang phah pháiⁿ·khì, suah bián pôe lâng? tēsaⁿ, tsit piàn hō͘ Gôlô tshimtsiàm ê頓內茨克, 盧甘斯克, 扎波羅熱 kah 赫爾松 sì tsiu lóng tio̍h hêng 烏克蘭. 2014 nî Gôlô hui huat tshimtsiàm ê克里米亞 pòaⁿtó mā tio̍h hêng hō͘ 烏克蘭. Tsòeāu tsi̍t tiám tênghua̍t tsiàntsing tsōehoān – Phûting. Tsit tiám hiāntshúsî iáu sī Gôlô tsóngthóng ê Phûting tsua̍ttùi bôkhólêng tsiapsiū.

　　 Tûliáu Gôlô tsóngthóng Phûting kakī kóng·ê, búkhì tsongpī bô kàu hó, bô kàu tsē ígōa, siōng giâmtiōng·ê sī kunsim,烏克蘭ê kunjîn tsaiiáⁿ sī ūitio̍h póhō͘ kakī ê kokthó͘ kahn̂g lâi tsiàn, Gôlô kun ūitio̍h tshimlio̍k pa̍t kok, khì pa̍t lâng ê thó͘tē siotsiàn, Ná ē ū kunsim sūkhì? só͘í tsòikīn Gôlô kun tshuthiān tsi̍t tsióng "toktsiàntūi" tī tējī sòaⁿ, ū tshit miâ Gôlô kunjîn ùi tēitsòaⁿ thiatthè tsáuji̍p tshiūnâ, sûisî hō͘ saⁿ miâ "toktsiàntūi" sêngoân giâ tshèng sàusiā phah sí. Gôlô tshimlio̍k 烏克蘭 tsù kai ē su, si̍ttsāi tsiàn bē lo̍hkhì ah! (230616)


Tsù,烏克蘭 頓內茨克 盧甘斯克 扎波羅熱 赫爾松 克里米亞 　　tshiáⁿ liām Hôagí


Pe̍h-ōe-jī-pán/白話字版


《 Le̍k-sik toán-phêng 》 Lí Lâm-hêng

Gô-lô tshim-lio̍k 烏克蘭 si̍t-tsāi tsiàn bē lo̍h-khì ah!

　　 Kin-kì Bí-kok《CNN》ê pò-tō, la̍k-gue̍h tsa̍p-saⁿ, Gô-lô tsóng-thóng Phû-ting tsí-tshut, Gô-lô kun tī "te̍k-pia̍t kun-sū hêng-tōng" (tshim-lio̍k烏克蘭tsiàn-tsing) ê kòe-thêng-tiong khiàm-khueh tsin tsē mi̍h-kiāⁿ, pau-kuat tsing-tsún ín-tō tôaⁿ-io̍h, thong-sìn siat-pī, hui-ki kah bû-jîn-ki téng." Goán sui-jiân ū tsiah-ê mi̍h-kiāⁿ, ùi sò͘-liōng siōng lâi khòaⁿ iáu bô kàu tsē." Tsiam-tùi án-tsóaⁿ kiat-sok O͘-GÔ tsiàn-tsing, Phû-ting jīn-ûi, se-hong kok-ka kan-ta thêng-tsí kiòng-èng bú-khì kah tsong-pī hō͘ 烏克蘭, tsiah-ni̍h kán-tan tio̍h kái-kuat būn-tê.

　　2022 nî jī-gue̍h jī-sì, Gô-lô ji̍p tshim 烏克蘭hit tong-sî, Gô-lô khòaⁿ 烏克蘭 lâng tsió ping jio̍k, tshàu-tôaⁿ sì-kang lāi烏克蘭tio̍h ē tâu-ji̍p Gô-lô ê hing tsêng. Sū-si̍t siōng烏克蘭 ko͘ kun hùn-tsiàn, tong-jiân mā ū sim beh kiû hô, tì-sú tsiàn-tsing po̍k-huat jī-tsa̍p kang ê saⁿ-gue̍h tsa̍p-sì, nn̄g pêng í-king hô-pêng tâm-phòaⁿ sì piàn. Bí-kok téng Pak-iok kok-ka hō͘烏克蘭lâng ài-kok ê tsing-sîn kám-tōng-·tio̍h, jî-tshiáⁿ khòaⁿ-tio̍h Gô-lô thê-tshut ê thêng tsiàn tiâu-kiāⁿ siuⁿ-kòe khok-hêng. Gô-lô hiòng烏克蘭thê-tshut la̍k-ê tiâu-kiāⁿ, tē-it tiâu, 烏克蘭tio̍h hòng-khì ka-ji̍p Pak-iok, pó-tshî tiong-li̍p tē-ūi, Gô-lô goān-ì tsiâⁿ-tsoh烏克蘭an-tsoân ê pó-tsiòng tsiá. Tē-jī tiâu, Gô-lô-gí tsiâⁿ-tsoh烏克蘭tē-jī kuaⁿ-hong gí-giân tē-ūi, tshú-siau jīm-hô tùi Gô-lô-gí ê hān-tsè. Tē-saⁿ tiâu kah tē-sì tiâu, sêng-jīn頓內茨克kah盧甘斯克ê to̍k-li̍p, sêng-jīn Gô-lô tùi克里米亞pòaⁿ-tó ê tsú-koân. Tē-gō͘ tiâu,烏克蘭khì Nazi hòa kah kìm-tsí ke̍k-tuan bîn-tso̍k tsú-gī, hùi-tû hiān ū Bí-hòa Nazi kah sin Nazi ê huat-lu̍t. Tē-la̍k tiâu, 烏克蘭ê hui kun-sū hòa, oân-tsoân hòng-khì tsìn-kong sèng ê bú-khì. Bí-kok téng Pak-iok kok-ka si̍t-tsāi khòaⁿ bē-·lo̍h-khì tōa-kok án-ne lêng-tī sió-kok, tsiah khai-sí tshut-tshiú oân-tsō͘ kok tsióng sin-hêng bú-khì kah tsong-pī.

　　 Tsiàn-tsing í-king kòe-liáu 120 ê sì-kang, Gô-lô tī 烏克蘭 só͘ tsiàm ê thó͘-tē tian-tò jú tsiàm jú sè tè. Jî-tshiáⁿ烏克蘭tī Bí-kok téng Pak-iok kok-ka oân-tsō͘ koh-khah tsē koh-khah sin ê bú-khì kah tsong-pī, tsòe-kīn khai-sí tōa hoán-kong. Tsit piàn ōaⁿ烏克蘭khui tiâu-kiāⁿ, tē-it, iau-kiû Gô-lô kun oân-tsoân thiat-tshut烏克蘭. Tē-jī, tio̍h sǹg-siàu, Gô-lô kun lâi烏克蘭kéng-lāi sio-tsiàn, tû-liáu tio̍h pôe-sióng siong-tong tōa pit ê kun-hùi í-gōa, 烏克蘭ê kok tsióng ki-tshó͘ kiàn-siat pau-kuat tsúi-pà, huat-tiān-tshiúⁿ, pēⁿ-īⁿ, ha̍k-hāu, tsū-the̍h ê tiông-kiàn lóng su-iàu tsîⁿ. Ná-tshiūⁿ khì lâng tau sio phah, lâng tau ê ka-kū toh-í mn̂g-thang phah pháiⁿ-·khì, suah bián pôe lâng? tē-saⁿ, tsit piàn hō͘ Gô-lô tshim-tsiàm ê頓內茨克, 盧甘斯克, 扎波羅熱 kah 赫爾松 sì tsiu lóng tio̍h hêng 烏克蘭. 2014 nî Gô-lô hui huat tshim-tsiàm ê克里米亞 pòaⁿ-tó mā tio̍h hêng hō͘ 烏克蘭. Tsòe-āu tsi̍t tiám têng-hua̍t tsiàn-tsing tsōe-hoān – Phû-ting. Tsit tiám hiān-tshú-sî iáu sī Gô-lô tsóng-thóng ê Phû-ting tsua̍t-tùi bô-khó-lêng tsiap-siū.

　　 Tû-liáu Gô-lô tsóng-thóng Phû-ting ka-kī kóng-·ê, bú-khì tsong-pī bô kàu hó, bô kàu tsē í-gōa, siōng giâm-tiōng-·ê sī kun-sim,烏克蘭ê kun-jîn tsai-iáⁿ sī ūi-tio̍h pó-hō͘ ka-kī ê kok-thó͘ ka-hn̂g lâi tsiàn, Gô-lô kun ūi-tio̍h tshim-lio̍k pa̍t kok, khì pa̍t lâng ê thó͘-tē sio-tsiàn, Ná ē ū kun-sim sū-khì? só͘-í tsòe-kīn Gô-lô kun tshut-hiān tsi̍t tsióng "tok-tsiàn-tūi" tī tē-jī sòaⁿ, ū tshit miâ Gô-lô kun-jîn ùi tē-it-sòaⁿ thiat-thè tsáu-ji̍p tshiū-nâ, sûi-sî hō͘ saⁿ miâ "tok-tsiàn-tūi" sêng-oân giâ tshèng sàu-siā phah sí. Gô-lô tshim-lio̍k 烏克蘭 tsù kai ē su, si̍t-tsāi tsiàn bē lo̍h-khì ah! (230616)


Tsù,烏克蘭 頓內茨克 盧甘斯克 扎波羅熱 赫爾松 克里米亞 　　tshiáⁿ liām Hôa-gí



　　根據美國《CNN》ê報導，六月十三，俄羅總統浮丁指出，俄羅軍tī「特別軍事行動」（侵略烏克蘭戰爭）ê過程中欠缺真tsē物件，包括精準引導彈藥、通信設備、飛機kah無人機等．「阮雖然有tsiah-ê物件，ùi數量上來看猶無夠tsē。」針對按怎結束烏俄戰爭，浮丁認為，西方國家kan-ta停止供應武器kah裝備hō͘烏克蘭，tsiah-ni̍h簡單tio̍h解決問題。

　　2022年二月二四，俄羅入侵烏克蘭hit當時，俄羅看烏克蘭人少兵弱，臭彈四工內烏克蘭tio̍hē投入俄羅ê胸前。事實上烏克蘭孤軍奮戰，當然mā有心beh求和，致使戰爭爆發二十工ê三月十四，兩旁已經和平談判四遍。美國等北約國家hō͘烏克蘭人愛國ê精神感動tio̍h，而且看tio̍h俄羅提出ê停戰條件siuⁿ過酷刑。俄羅向烏克蘭提出六個條件，第一條，烏克蘭tio̍h放棄加入北約，保持中立地位，俄羅願意成作烏克蘭安全ê保障者。第二條，俄羅語成作烏克蘭第二官方語言地位，取消任何對俄羅語ê限制。第三條kah第四條，承認頓內茨克kah盧甘斯克ê獨立，承認俄羅對克里米亞半島ê主權。第五條，烏克蘭去納粹化kah禁止極端民族主義，廢除現有美化納粹kah新納粹ê法律。第六條，烏克蘭ê非軍事化，完全放棄進攻性ê武器。美國等北約國家實在看bē落去大國án-ne凌遲小國，tsiah開始出手援助各種新型武器kah裝備。

　　戰爭已經過了120個四工，俄羅tī烏克蘭所佔ê土地顚倒愈佔愈細塊。而且烏克蘭tī美國等北約國家援助koh khahtsēkoh khah新ê武器kah裝備，最近開始大反攻。Tsit遍換烏克蘭開條件，第一，要求俄羅軍完全撤出烏克蘭。第二，tio̍h算數，俄羅軍來烏克蘭境內相戰，除了tio̍h賠償相當大筆ê軍費以外，烏克蘭ê各種基礎建設包括水霸、發電廠、病院、學校、住宅ê重建lóng需要錢。Ná像去人tau相拍，人tauê家具桌椅門窗拍pháiⁿ去，suah免賠人？第三，tsit遍hō͘俄羅侵佔ê顿內茨克、盧甘斯克、扎波羅熱kah赫爾松四州lóng tio̍h還烏克蘭。2014年俄羅非法侵佔ê克里米亞半島mā tio̍h還hō͘烏克蘭。最後一點懲處戰爭罪犯—浮丁。Tsit點現此時猶是俄羅總統ê浮丁絕對無可能接受。

　　除了俄羅總統浮丁家己講ê，武器裝備無夠好、無夠tsē以外，上嚴重ê是軍心，烏克蘭ê軍人知影是為tio̍h保護家己ê國土家園來戰，俄羅軍為tio̍h侵略別國，去別人ê土地相戰，Náē有軍心士氣？所以最近俄羅軍出現一種「督戰隊」tī第二線，有七名俄羅軍人ùi第一線撤退走入樹林，隨時hō͘三名「督戰隊」成員夯銃掃射拍死。俄羅侵略烏克蘭注該ē輸，實在戰bē落去ah！　 (230616)


註：烏克蘭　　頓內茨克　　盧甘斯克　　扎波羅熱　　赫爾松　　克里米亞 　　請唸華語