《綠色短評》

 | | | 轉寄

先生按怎看學生？柯文哲kah賴清德差真tsē！

作者 李南衡, TsoânTâijī/全台字 by Tsng Hūi-phêng 2023.11.12




Tsoânbîn Tâioânjī pán/全民台灣字版簡稱TsoânTâiJī


《 Le̍ksik toánphêng 》　 Lí Lâmhêng

　 Siansiⁿ ántsóaⁿ khòaⁿ ha̍ksing? Kua Bûntiat kah Lōa Tshingtik tsha tsin tsē!

　　 Sèkài timiâ simtsōng iha̍k tsuanka, Bíkok kah Autsiu pansiū i Simtsōngha̍khōe īⁿsū, Tâitāi Pēⁿīⁿ tsêng īⁿtiúⁿ Lí Goântik, káugue̍h jīsaⁿ, i tī bīntsheh siá ê bûn, kàu tsa̍pgue̍h té tsiah tōa liûthoân, i phênglūn Kua Bûntiat "kòikhì tútn̄g tio̍h kihōe hông thêpua̍t, sù i kihōe, khósioh i lêngle̍k iúhān. Tsíhó ōe kóng kah tsiâⁿ hóthiaⁿ, lâng kik kah tsin kó͘ì. Kîsi̍t kòikhì i sī tsi̍tê nāusū tsi pòe, púnsèng lân î. Tsitmá kah ítsêng kāngkhoán, sáikúi lāngtsôa sī i ê púnsū. "Koh phênglūn Kua Bûntiat" kakī siūⁿkóng sī thiⁿ sù ê ingtsâi, tī góa ê ha̍ksing tiongkan, i tsíputkò sī jûtshú jûtshú niāniā." I bīnphôe kāu, kiôngbeh ké tsoh i siōng tio̍h, inūi ánne gō͘tio̍h i kakī ê jînsing." Lí kàusiū ná tshiūⁿ sī khòaⁿ bē koànsì Kua Bûntiat tiāⁿtiāⁿ kā gōakho ising kòa tī tshùi piⁿ, tùi gōa táⁿpān tsoh isu tsinging ê hêngsiōng.

　　 Kiⁿî káugue̍h tshejī, Lōa Tshingtik tsiapsiū Bînsī tsiatbo̍k 《 Sinbûn Kuantshiktsām 》 hóngbūn, tsiatbo̍k tsútshîjîn ū te̍kpia̍t iautshiáⁿ i ê unsu, bat tamtng kòe Kokli̍p Sêngkong Tāiha̍k Iha̍kīⁿ hùsiat pēⁿīⁿ īⁿtiúⁿ ê Tân tsìhông lâi hóngbūn hiāntiûⁿ, Tân īⁿtiúⁿ tōatōa oló Lōa Tshingtik "i ê jînkeh te̍ktsit ta̍ttit sìnnāi, i ū tsi̍t lia̍p unloán ê sim, sulū tîmún koh ū léngtsēng ê thâukhak, tsiâⁿ ū tônglísim jîtshiáⁿ te̍kpia̍t tsiàukò͘ jio̍ksè tso̍kkûn, i sī tsi̍tê ta̍ttit sìnnāi ê kokka léngtōjîn."

Kiⁿî gō͘gue̍h jīit ēpo͘," sìnnāi Tâioân Tsṳúhōe" kíhêng Tsionghòa tiûⁿ sêngli̍p tāihōe, te̍kpia̍t iautshiáⁿ Bîntsìntóng tsúse̍k Lōa Tshingtik tī Sêngkong Tāiha̍k Iha̍kīⁿ tha̍ktsheh ê unsu—"Siùthôaⁿ Pēⁿīⁿ" tsóngtshâi, tsêng li̍phuat úigoân N̂g Bênghô lâi khiā tâi. Kiⁿî 84 hòe ê N̂g Bênghô, hôikò͘ tsátsêng kàsu ê sî kóng, Lōa Tshingtik sī tsin iusiù ê ha̍ksing, i mā kóng tshiòkhue kóng "góa m̄tsaiiáⁿ góa ê ha̍ksing ē tsoh tsóngthóng, nā tsai góa tio̍h ē kèsio̍k kà lo̍hkhì." Kináji̍t sī Sìnnāi Tâioân Tsṳúhōe lísūtiúⁿ Hô Lîtsheⁿ iautshiáⁿ i lâi, hiòng tāike kàisiāu Lōa Tshingtik. 1987 nî Lōa Tshingtik sī i ê ha̍ksing, tongsî i tī Sêngkong Tāiha̍k kàsu, mā sī li̍phuat úigoân, tio̍h ùi Tāipak tsē huiki khì Tâilâm kā in siōngkhò. Lōa Tshingtik sī siáⁿkhoán lâng? N̂g Bênghô jīnûi, Lōa Tshingtik sī tsi̍tê hó ha̍ksing, ūitio̍h Tâioân ê tsiântô͘ khì i tsiông tsèng. N̂g Bênghô kóng i mā bat tī 1987 nî khì i tsiông tsèng, khì tsò li̍phuat úigoân, tānsī hòngkhì liáu bô oântsoân, inūi i iûgoân koh tńgkhì Sêngkong Tāiha̍k Iha̍kīⁿ kàtsheh, koh tńgkhì pēⁿīⁿ khòaⁿ hoāntsiá ipēⁿ; tshiūⁿ Lōa Tshingtik tsit khoán ingkai sǹg sī "Siōngi i kok", i bô hòngkhì iliâu, i sī beh i kokka, sī tsintsiàⁿ ê hó isu, mā sī siōngi i kok siōng hó ê tsóngthóng.

　　2012 nî tsa̍pitgue̍h tshegō͘, Sêngtāi Pēⁿīⁿ tsêng īⁿtiúⁿ Lîm Béngbûn inūi lîmpagâm kòesin, ēpo͘ thoân lâi siausit ê sî, Lōa Tshingtik tshītiúⁿ tng tī gīhōe pīsûn, i āubīn iáu ū tsin tsē hêngthêng bô huattō͘ hun sin, tshiáⁿ kāngkhoán Sêngkong Tāiha̍k Iha̍kīⁿ tshutsin ê Ōesing kio̍ktiùⁿ Lîm Sèngtiat sing khì. Tējī tsákhí thàutsá tshit tiám, Lōa Tshingtik kóaⁿ khì pīⁿpâng, kanta Lîm īⁿtiúⁿ niû, saⁿê gíná kah kúiūi ha̍ksing tī hia. Lōa Tshingtik kiâⁿji̍p khì pīⁿpâng, sûisî hiòng unsu ê ûithé kūi·lo̍hkhì.

Lōa Tshingtik m̄nā tittio̍h siansiⁿ ê thiàⁿsioh, i mā tsaiiáⁿ kámun siohtsêng. Kua Bûntiat leh? (231102)



Pe̍h-ōe-jī-pán/白話字版



《 Le̍k-sik toán-phêng 》　 Lí Lâm-hêng

　 Sian-siⁿ án-tsóaⁿ khòaⁿ ha̍k-sing? Kua Bûn-tiat kah Lōa Tshing-tik tsha tsin tsē!

　　 Sè-kài ti-miâ sim-tsōng i-ha̍k tsuan-ka, Bí-kok kah Au-tsiu pan-siū i Sim-tsōng-ha̍k-hōe īⁿ-sū, Tâi-tāi Pēⁿ-īⁿ tsêng īⁿ-tiúⁿ Lí Goân-tik, káu-gue̍h jī-saⁿ, i tī bīn-tsheh siá ê bûn, kàu tsa̍p-gue̍h té tsiah tōa liû-thoân, i phêng-lūn Kua Bûn-tiat "kòe-khì tú-tn̄g tio̍h ki-hōe hông thê-pua̍t, sù i ki-hōe, khó-sioh i lêng-le̍k iú-hān. Tsí-hó ōe kóng kah tsiâⁿ hó-thiaⁿ, lâng kik kah tsin kó͘-ì. Kî-si̍t kòe-khì i sī tsi̍t-ê nāu-sū tsi pòe, pún-sèng lân î. Tsit-má kah í-tsêng kāng-khoán, sái-kúi lāng-tsôa sī i ê pún-sū. "Koh phêng-lūn Kua Bûn-tiat" ka-kī siūⁿ-kóng sī thiⁿ sù ê ing-tsâi, tī góa ê ha̍k-sing tiong-kan, i tsí-put-kò sī jû-tshú jû-tshú niā-niā." I bīn-phôe kāu, kiông-beh ké tsoh i siōng tio̍h, in-ūi án-ne gō͘-tio̍h i ka-kī ê jîn-sing." Lí kàu-siū ná tshiūⁿ sī khòaⁿ bē koàn-sì Kua Bûn-tiat tiāⁿ-tiāⁿ kā gōa-kho i-sing kòa tī tshùi piⁿ, tùi gōa táⁿ-pān tsoh i-su tsing-ing ê hêng-siōng.

　　 Kin-nî káu-gue̍h tshe-jī, Lōa Tshing-tik tsiap-siū Bîn-sī tsiat-bo̍k 《 Sin-bûn Kuan-tshik-tsām 》 hóng-būn, tsiat-bo̍k tsú-tshî-jîn ū te̍k-pia̍t iau-tshiáⁿ i ê un-su, bat tam-tng kòe Kok-li̍p Sêng-kong Tāi-ha̍k I-ha̍k-īⁿ hù-siat pēⁿ-īⁿ īⁿ-tiúⁿ ê Tân tsì-hông lâi hóng-būn hiān-tiûⁿ, Tân īⁿ-tiúⁿ tōa-tōa o-ló Lōa Tshing-tik "i ê jîn-keh te̍k-tsit ta̍t-tit sìn-nāi, i ū tsi̍t lia̍p un-loán ê sim, su-lū tîm-ún koh ū léng-tsēng ê thâu-khak, tsiâⁿ ū tông-lí-sim jî-tshiáⁿ te̍k-pia̍t tsiàu-kò͘ jio̍k-sè tso̍k-kûn, i sī tsi̍t-ê ta̍t-tit sìn-nāi ê kok-ka léng-tō-jîn."

Kin-nî gō͘-gue̍h jī-it ē-po͘," sìn-nāi Tâi-oân Tsi-iú-hōe" kí-hêng Tsiong-hòa tiûⁿ sêng-li̍p tāi-hōe, te̍k-pia̍t iau-tshiáⁿ Bîn-tsìn-tóng tsú-se̍k Lōa Tshing-tik tī Sêng-kong Tāi-ha̍k I-ha̍k-īⁿ tha̍k-tsheh ê un-su—"Siù-thôaⁿ Pēⁿ-īⁿ" tsóng-tshâi, tsêng li̍p-huat úi-goân N̂g Bêng-hô lâi khiā tâi. Kin-nî 84 hòe ê N̂g Bêng-hô, hôe-kò͘ tsá-tsêng kà-su ê sî kóng, Lōa Tshing-tik sī tsin iu-siù ê ha̍k-sing, i mā kóng tshiò-khue kóng "góa m̄-tsai-iáⁿ góa ê ha̍k-sing ē tsoh tsóng-thóng, nā tsai góa tio̍h ē kè-sio̍k kà lo̍h-khì." Kin-á-ji̍t sī Sìn-nāi Tâi-oân Tsi-iú-hōe lí-sū-tiúⁿ Hô Lî-tsheⁿ iau-tshiáⁿ i lâi, hiòng tāi-ke kài-siāu Lōa Tshing-tik. 1987 nî Lōa Tshing-tik sī i ê ha̍k-sing, tong-sî i tī Sêng-kong Tāi-ha̍k kà-su, mā sī li̍p-huat úi-goân, tio̍h ùi Tāi-pak tsē hui-ki khì Tâi-lâm kā in siōng-khò. Lōa Tshing-tik sī siáⁿ-khoán lâng? N̂g Bêng-hô jīn-ûi, Lōa Tshing-tik sī tsi̍t-ê hó ha̍k-sing, ūi-tio̍h Tâi-oân ê tsiân-tô͘ khì i tsiông tsèng. N̂g Bêng-hô kóng i mā bat tī 1987 nî khì i tsiông tsèng, khì tsò li̍p-huat úi-goân, tān-sī hòng-khì liáu bô oân-tsoân, in-ūi i iû-goân koh tńg-khì Sêng-kong Tāi-ha̍k I-ha̍k-īⁿ kà-tsheh, koh tńg-khì pēⁿ-īⁿ khòaⁿ hoān-tsiá i-pēⁿ; tshiūⁿ Lōa Tshing-tik tsit khoán ing-kai sǹg sī "Siōng-i i kok", i bô hòng-khì i-liâu, i sī beh i kok-ka, sī tsin-tsiàⁿ ê hó i-su, mā sī siōng-i i kok siōng hó ê tsóng-thóng.

　　2012 nî tsa̍p-it-gue̍h tshe-gō͘, Sêng-tāi Pēⁿ-īⁿ tsêng īⁿ-tiúⁿ Lîm Béng-bûn in-ūi lîm-pa-gâm kòe-sin, ē-po͘ thoân lâi siau-sit ê sî, Lōa Tshing-tik tshī-tiúⁿ tng tī gī-hōe pī-sûn, i āu-bīn iáu ū tsin tsē hêng-thêng bô huat-tō͘ hun sin, tshiáⁿ kāng-khoán Sêng-kong Tāi-ha̍k I-ha̍k-īⁿ tshut-sin ê Ōe-sing kio̍k-tiùⁿ Lîm Sèng-tiat sing khì. Tē-jī tsá-khí thàu-tsá tshit tiám, Lōa Tshing-tik kóaⁿ khì pīⁿ-pâng, kan-ta Lîm īⁿ-tiúⁿ niû, saⁿ-ê gín-á kah kúi-ūi ha̍k-sing tī hia. Lōa Tshing-tik kiâⁿ-ji̍p khì pīⁿ-pâng, sûi-sî hiòng un-su ê ûi-thé kūi-·lo̍h-khì.

Lōa Tshing-tik m̄-nā tit-tio̍h sian-siⁿ ê thiàⁿ-sioh, i mā tsai-iáⁿ kám-un sioh-tsêng. Kua Bûn-tiat leh? (231102)






　　世界知名心臟醫學專家、美國kah歐洲頒受伊心臟學會院士、台大病院前院長李源德，九月二三，伊tī面冊寫ê文，到十月底tsiah大流傳，伊評論柯文哲「過去tú-tn̄g tio̍h機會hông提拔，賜伊機會，可惜伊能力有限。只好話講kahtsiâⁿ好聽、人激kah真古意。其實過去伊是一個鬧事之輩，本性難移。Tsit-má kah以前仝款，使鬼弄蛇是伊ê本事。」Koh評論柯文哲「家己想講是天賜ê英才，tī我ê學生中間，伊只不過是如此如此niā-niā。」「伊面皮厚，強beh假作伊上tio̍h，因為án-ne誤tio̍h伊家己ê人生。」李教授ná像是看bē慣勢柯文哲tiāⁿtiāⁿ kā外科醫生掛tī嘴邊，對外打扮作醫師菁英ê形象。

　　今年九月初二，賴清德接受民視節目《新聞觀測站》訪問，節目主持人有特別邀請伊ê恩師、bat擔當過國立成功大學醫學院附設病院院長ê陳志鴻來訪問現場，陳院長大大o-ló賴清德「伊ê人格特質值得信賴，伊有一粒溫暖ê心，思慮沉穩koh有冷靜ê頭殼，tsiâⁿ有同理心而且特別照顧弱勢族群，伊是一個值得信賴ê國家領導人。」

今年五月二一下晡，「信賴台灣之友會」舉行彰化場成立大會，特別邀請民進黨主席賴清德tī成功大學醫學院讀冊ê恩師—「秀傳病院」總裁、前立法委員黃明和來khiā台。今年84歲ê黃明和，回顧早前教書ê時講，賴清德是真優秀ê學生，伊mā講笑詼講「我m̄知影我ê學生ē作總統，若知我tio̍hē繼續教落去。」今á日是信賴台灣之友會理事長何黎星邀請伊來，向大家介紹賴清德。1987年賴清德是伊ê學生，當時伊tī成功大學教書，mā是立法委員，tio̍h ùi台北tsē飛機去台南kā in上課。賴清德是啥款人？黃明和認為，賴清德是一個好學生，為tio̍h台灣ê前途棄醫從政。黃明和講伊mā bat tī 1987年棄醫從政，去做立法委員，但是放棄了無完全，因為伊猶原koh轉去成功大學醫學院教冊、koh轉去病院看患者醫病；像賴清德tsit款應該算是「上醫醫國」，伊無放棄醫療，伊是beh醫國家，是真正ê好醫師，mā是上醫醫國上好ê總統。

　　2012年十一月初五，成大病院前院長林炳文因為淋巴癌過身，下晡傳來消息ê時，賴清德市長當tī議會備詢，伊後面猶有真tsē行程無法度分身，請仝款成功大學醫學院出身ê衛生局長林聖哲先去。第二早起透早七點，賴清德趕去病房，kan-ta林院長娘、三個gín-á kah幾位學生tīhia。賴清德行入去病房，隨時向恩師ê遺體跪落去。

賴清德m̄-nā得tio̍h先生ê疼惜，伊mā知影感恩惜情。柯文哲咧？ (231102)