《綠色短評》

 | | | 轉寄

歡喜民進黨ē-táng繼續執政！

作者 李南衡, TsoânTâijī/全台字 by Tsng Hūi-phêng 2024.01.21




Tsoânbîn Tâioânjī pán/全民台灣字版簡稱TsoânTâiJī


《 Le̍ksik toánphêng 》　　 Lí Lâmhêng

　　　Huaⁿhí Bîntsìntóng ētáng kèsio̍k tsiptsèng!

　　 Tsoân sèkài lóng teh tsùba̍k ê 2024 nî Tâioân tsóngthóng tōasoán, itgue̍h tsa̍psaⁿ oânboán oânsêng.

　　 Tsin túhó tsit piàn saⁿ ūi tsóngthóng hāusoánjîn lóng bat tsòkòe īⁿhat tshītiúⁿ, Lōa Tshingtik Tâilâm tshītiúⁿ nn̄g jīm tsò oân, Kua Bûntiat Tâipak tshītiúⁿ nn̄g jīm tsò oân, Hāu Iúgî Sinpak tshītiúⁿ tējī jīm tsò tsi̍tpòaⁿ. Lán khòaⁿ tsit piàn tsóngthóng tōa soán saⁿ ūi tshītiúⁿ tī saⁿ tōa to͘tshī ê titphiòlu̍t, Lōa Tshingtik tī Tâilâm tshī tit phiò tēit miâ, tējī miâ sī Hāu Iúgî, Kua Bûntiat bóeá miâ, nn̄gūi ê phiò tàu khílâi iáu bô Lōa Tshingtik ê tsē; Hāu Iúgî tī Sinpaktshī tit phiò tējī miâ, khah su Lōa Tshingtik siókhóa kîkoài, Kua Bûntiat bóeá miâ; Kua Bûntiat tī Tâipaktshī tit phiò bóeá miâ tio̍h tsiok kîkoài, tēit miâ sī Lōa Tshingtik, tējī miâ sī Hāu Iúgî. Ánne lí tio̍h tsaiiáⁿ in saⁿ ūi tshītiúⁿ tsò liáu hó bái. Tsit piàn tsóngthóng tōa soán ê kiatkó sǹg sī tsèngsiông hoánèng in ê sitsèng lêngle̍k, Lōa Tshingtik tit phiò siōng koân tòngsoán tsóngthóng, Hāu Iúgî tējī miâ, Kua Bûntiat tēsaⁿ miâ.

　　 Kóngtio̍h kîkoài, tēit kîkoài sī tōa soán tsêng ê itgue̍h tshetsa̍p àmsî, tsêng Biâule̍k koāntiúⁿ Tshî Iāutshiong hutjiânkan huatpiáu tn̂g bûn kóngtshut i tùi Nâ iâⁿ ê sitbōng kah tshìnsim, jîtshiáⁿ ti̍tpeh Biâule̍k koān kòikhì tsâitsèng tsiok kanlân ê sî, Nâ iâⁿ tsiptsèng ê sî léngtām siongtùi, Bîntsìntóng tshiūⁿtâi liáuāu tshun tshiú oântsō͘ tsiah bānbān tittio̍h káisiān. Lán khòaⁿ saⁿ kang āu ê tsóngthóng tōa soán, tī Biâule̍k koān Tiongkok Kokbîntóng ê Hāu Iúgî tit siōng tsē phiò, tējī sī Bîntsiòngtóng ê Kua Bûntiat, Bîntsìntóng ê Lōa Tshingtik bóeá miâ. Biâule̍k koān bîn kám ūiáⁿ lóng bô kámtsêng?

　　 Tējī kîkoài·ê sī Lí Tinghui tsêng tsóngthóng sià jīm liáuāu, Tâioân tio̍h bô tsi̍t ê tsèngtóng tsiptsèng 8 nî liáuāu iáu ētàng kèsio̍k siú tiâu tsèngkoân, kîkoài, tsit piàn Bîntsìntóng sī ántsóaⁿ ētáng phah phòa tsitê "8 nî tsiùgí" iâⁿ tio̍h tsóngthóng tōa soán? goânin sī Tshòa Ingbûn tsóngthóng phah liáu tsiok tsāi ê kitshó͘, kasiōng tsiàⁿ hù tsóngthóng hāusoánjîn Lōa Tshingtik, Siau Bíkhîm ê iusiù kah phahpiàⁿ ígōa, koh khah sī inūi bô goānì kiâⁿji̍p "It tiong" khingkhak íking sī Tâioân jînbîn ê tsúliû ìsik, huaⁿhí kiâⁿ hiòng sèkài tsò koktsè ê tsi̍t hūntsú.

　　 Tēsaⁿ kîkoài·ê sī 2024 nî itgue̍h tshepeh, Tiongkok Kokbîntóng tsêng tóngtsúse̍k, tsêng tsóngthóng Má Ingkiú tsiapsiū 《 Tikkok tsi siaⁿ 》tsuanhóng ê sî kóng,"nn̄g hōaⁿ thóngit sī Tâioân ētàng tsiapsiū ê soán hāng","nn̄g hōaⁿ kuanhē ittēng tio̍h siongsìn Xíjìnpíng". Má Ingkiú tī tsuanhóng tiong mā thêkhí Hāu Iúgî lóng sī tsuntsiàu i ê nn̄g hōaⁿ tsútiuⁿ kah tsòhuat, ē iânsio̍k i ê nn̄g hōaⁿ tsèngtshik. Tâioân lâng ingkai lóng ū thiaⁿtio̍h, sī ántsóaⁿ soánphiò khui tshut lâi, sìnlāi Tâioân ê tsiah iâⁿ siongsìn Xíjìnpíng 91 bān 5,000 phiò, iâⁿ 6.56% tsi̍t sutsutá niāniā?

　　 Ū tsi̍t tiám khah ûihām·ê sī, li̍phuat úigoân Bîntsìntóng bô kòe pòaⁿ jîtshiáⁿ piàntsoh m̄ sī kokhōe tēit tōa tóng, tsionglâi sihêng koktsèng, lânbián ē ū tîⁿkha pòaⁿtshiú ê khùnjiáu, tānsī tse tio̍h sī bîntsú, jînbîn ê kuattēng siōng tōa. Suijiân tī kēngsoán kîkan, Bîntsìntóng ê Ông Gītshuan tsi̍t ê lâng tsoh kúiê lâng ēng, tsoân Tâioân piàⁿ thàuthàu, Tsóng·sī bô la̍t khó hôe thiⁿ. I suah piàn tsoh puthunkhu li̍púi lo̍hsoán thâu, tsin bôtshái.

　　 Bôkoán ántsóaⁿ, tsit piàn tōa soán sǹg sī tsin bānhēng, Bîntsìntóng ētàng kèsio̍k tsiptsèng, Tâioân tio̍h ē kèsio̍k kiâⁿ tsèngkhak ê lō͘, tshōa Tâioân lâng kèsio̍k kòe bîntsú tsūiû huattī antēng ê ji̍ttsí. (240113)


Pe̍h-ōe-jī-pán/白話字版



《 Le̍k-sik toán-phêng 》　　 Lí Lâm-hêng

　　　Huaⁿ-hí Bîn-tsìn-tóng ē-táng kè-sio̍k tsip-tsèng!

　　 Tsoân sè-kài lóng teh tsù-ba̍k ê 2024 nî Tâi-oân tsóng-thóng tōa-soán, it-gue̍h tsa̍p-saⁿ oân-boán oân-sêng.

　　 Tsin tú-hó tsit piàn saⁿ ūi tsóng-thóng hāu-soán-jîn lóng bat tsò-kòe īⁿ-hat tshī-tiúⁿ, Lōa Tshing-tik Tâi-lâm tshī-tiúⁿ nn̄g jīm tsò oân, Kua Bûn-tiat Tâi-pak tshī-tiúⁿ nn̄g jīm tsò oân, Hāu Iú-gî Sin-pak tshī-tiúⁿ tē-jī jīm tsò tsi̍t-pòaⁿ. Lán khòaⁿ tsit piàn tsóng-thóng tōa soán saⁿ ūi tshī-tiúⁿ tī saⁿ tōa to͘-tshī ê tit-phiò-lu̍t, Lōa Tshing-tik tī Tâi-lâm tshī tit phiò tē-it miâ, tē-jī miâ sī Hāu Iú-gî, Kua Bûn-tiat bóe-á miâ, nn̄g-ūi ê phiò tàu khí-lâi iáu bô Lōa Tshing-tik ê tsē; Hāu Iú-gî tī Sin-pak-tshī tit phiò tē-jī miâ, khah su Lōa Tshing-tik sió-khóa kî-koài, Kua Bûn-tiat bóe-á miâ; Kua Bûn-tiat tī Tâi-pak-tshī tit phiò bóe-á miâ tio̍h tsiok kî-koài, tē-it miâ sī Lōa Tshing-tik, tē-jī miâ sī Hāu Iú-gî. Án-ne lí tio̍h tsai-iáⁿ in saⁿ ūi tshī-tiúⁿ tsò liáu hó bái. Tsit piàn tsóng-thóng tōa soán ê kiat-kó sǹg sī tsèng-siông hoán-èng in ê si-tsèng lêng-le̍k, Lōa Tshing-tik tit phiò siōng koân tòng-soán tsóng-thóng, Hāu Iú-gî tē-jī miâ, Kua Bûn-tiat tē-saⁿ miâ.

　　 Kóng-tio̍h kî-koài, tē-it kî-koài sī tōa soán tsêng ê it-gue̍h tshe-tsa̍p àm-sî, tsêng Biâu-le̍k koān-tiúⁿ Tshî Iāu-tshiong hut-jiân-kan huat-piáu tn̂g bûn kóng-tshut i tùi Nâ iâⁿ ê sit-bōng kah tshìn-sim, jî-tshiáⁿ ti̍t-peh Biâu-le̍k koān kòe-khì tsâi-tsèng tsiok kan-lân ê sî, Nâ iâⁿ tsip-tsèng ê sî léng-tām siong-tùi, Bîn-tsìn-tóng tshiūⁿ-tâi liáu-āu tshun tshiú oân-tsō͘ tsiah bān-bān tit-tio̍h kái-siān. Lán khòaⁿ saⁿ kang āu ê tsóng-thóng tōa soán, tī Biâu-le̍k koān Tiong-kok Kok-bîn-tóng ê Hāu Iú-gî tit siōng tsē phiò, tē-jī sī Bîn-tsiòng-tóng ê Kua Bûn-tiat, Bîn-tsìn-tóng ê Lōa Tshing-tik bóe-á miâ. Biâu-le̍k koān bîn kám ū-iáⁿ lóng bô kám-tsêng?

　　 Tē-jī kî-koài-·ê sī Lí Ting-hui tsêng tsóng-thóng sià jīm liáu-āu, Tâi-oân tio̍h bô tsi̍t ê tsèng-tóng tsip-tsèng 8 nî liáu-āu iáu ē-tàng kè-sio̍k siú tiâu tsèng-koân, kî-koài, tsit piàn Bîn-tsìn-tóng sī án-tsóaⁿ ē-táng phah phòa tsit-ê "8 nî tsiù-gí" iâⁿ tio̍h tsóng-thóng tōa soán? goân-in sī Tshòa Ing-bûn tsóng-thóng phah liáu tsiok tsāi ê ki-tshó͘, ka-siōng tsiàⁿ hù tsóng-thóng hāu-soán-jîn Lōa Tshing-tik, Siau Bí-khîm ê iu-siù kah phah-piàⁿ í-gōa, koh khah sī in-ūi bô goān-ì kiâⁿ-ji̍p "It- tiong" khing-khak í-king sī Tâi-oân jîn-bîn ê tsú-liû ì-sik, huaⁿ-hí kiâⁿ hiòng sè-kài tsò kok-tsè ê tsi̍t hūn-tsú.

　　 Tē-saⁿ kî-koài-·ê sī 2024 nî it-gue̍h tshe-peh, Tiong-kok Kok-bîn-tóng tsêng tóng-tsú-se̍k, tsêng tsóng-thóng Má Ing-kiú tsiap-siū 《 Tik-kok tsi siaⁿ 》tsuan-hóng ê sî kóng,"nn̄g hōaⁿ thóng-it sī Tâi-oân ē-tàng tsiap-siū ê soán hāng","nn̄g hōaⁿ kuan-hē it-tēng tio̍h siong-sìn Xíjìnpíng". Má Ing-kiú tī tsuan-hóng tiong mā thê-khí Hāu Iú-gî lóng sī tsun-tsiàu i ê nn̄g hōaⁿ tsú-tiuⁿ kah tsò-huat, ē iân-sio̍k i ê nn̄g hōaⁿ tsèng-tshik. Tâi-oân lâng ing-kai lóng ū thiaⁿ-tio̍h, sī án-tsóaⁿ soán-phiò khui tshut lâi, sìn-lāi Tâi-oân ê tsiah iâⁿ siong-sìn Xíjìnpíng 91 bān 5,000 phiò, iâⁿ 6.56% tsi̍t sut-sut-á niā-niā?

　　 Ū tsi̍t tiám khah ûi-hām-·ê sī, li̍p-huat úi-goân Bîn-tsìn-tóng bô kòe pòaⁿ jî-tshiáⁿ piàn-tsoh m̄ sī kok-hōe tē-it tōa tóng, tsiong-lâi si-hêng kok-tsèng, lân-bián ē ū tîⁿ-kha pòaⁿ-tshiú ê khùn-jiáu, tān-sī tse tio̍h sī bîn-tsú, jîn-bîn ê kuat-tēng siōng tōa. Sui-jiân tī kēng-soán kî-kan, Bîn-tsìn-tóng ê Ông Gī-tshuan tsi̍t ê lâng tsoh kúi-ê lâng ēng, tsoân Tâi-oân piàⁿ thàu-thàu, Tsóng-·sī bô la̍t khó hôe thiⁿ. I suah piàn tsoh put-hun-khu li̍p-úi lo̍h-soán thâu, tsin bô-tshái.

　　 Bô-koán án-tsóaⁿ, tsit piàn tōa soán sǹg sī tsin bān-hēng, Bîn-tsìn-tóng ē-tàng kè-sio̍k tsip-tsèng, Tâi-oân tio̍h ē kè-sio̍k kiâⁿ tsèng-khak ê lō͘, tshōa Tâi-oân lâng kè-sio̍k kòe bîn-tsú tsū-iû huat-tī an-tēng ê ji̍t-tsí. (240113)



　　全世界lóng teh注目ê2024年台灣總統大選，一月十三完滿完成。

　　真tú好tsit遍三位總統候選人lóng bat做過院轄市長，賴清德台南市長兩任做完，柯文哲台北市長兩任做完，侯友宜新北市長第二任做一半。咱看tsit遍總統大選三位市長tī三大都市ê得票率：賴清德tī台南市得票第一名、第二名是侯友宜，柯文哲尾á名，兩位ê票鬥起來猶無賴清德êtsē；侯友宜tī新北市得票第二名，khah輸賴清德小khóa奇怪、柯文哲尾á名；柯文哲tī台北市得票尾á名tio̍h足奇怪、第一名是賴清德、第二名是侯友宜。Án-ne你tio̍h知影in三位市長做了好bái。Tsit遍總統大選ê結果算是正常反應inê施政能力：賴清德得票上koân當選總統，侯友宜第二名，柯文哲第三名。

　　講tio̍h奇怪，第一奇怪是大選前ê一月初十暗時，前苗栗縣長徐耀昌忽然間發表長文講出伊對藍營ê失望kah凊心，而且直剖苗栗縣過去財政足艱難ê時，藍營執政ê時冷淡相對，民進黨上台了後伸手援助tsiah慢慢得tio̍h改善。咱看三工後ê總統大選，tī苗栗縣中國國民黨ê侯友宜得上tsē票，第二是民眾黨ê柯文哲，民進黨ê賴清德尾á名。苗栗縣民kám有影lóng無感情？

　　第二奇怪ê是李登輝前總統卸任了後，台灣tio̍h無一ê政黨執政8年了後猶ētàng繼續守tiâu政權，奇怪，tsit遍民進黨是án-tsóaⁿētáng拍破tsit-ê「8年咒語」贏tio̍h總統大選？原因是蔡英文總統拍了足在ê基礎，加上正副總統候選人賴清德、蕭美琴ê優秀kah拍拚以外，koh khah是因為無願意行入「一中」框殼已經是台灣人民ê主流意識，歡喜行向世界做國際ê一份子。

　　第三奇怪ê是2024年一月初八，中國國民黨前黨主席、前總統馬英九接受《德國之聲》專訪ê時講：「兩岸統一是台灣ētàng接受ê選項」、「兩岸關係一定tio̍h相信習近平」。馬英九tī專訪中mā提起侯友宜lóng是遵照伊ê兩岸主張kah做法，ē延續伊ê兩岸政策。台灣人應該lóng有聽tio̍h，是án-tsóaⁿ選票開出來，信賴台灣ê tsiah嬴相信習近平91萬5,000票、嬴6.56%一sut-sut-á niā-niā？

　　有一點khah遺憾ê是，立法委員民進黨無過半而且變作m̄是國會第一大黨，將來施行國政，難免ē有纏腳絆手ê困擾，但是tse tio̍h是民主，人民ê決定上大。雖然tī競選期間，民進黨ê王義川一ê人作幾ê人用，全台灣拚透透，總是無力可回天。伊煞變作不分區立委落選頭，真無采。

　　無管án-tsóaⁿ，tsit遍大選算是真萬幸，民進黨ētàng繼續執政，台灣tio̍hē繼續行正確ê路，tshōa台灣人繼續過民主自由法治安定ê日子。 (240113)