《綠色短評》

 | | | 轉寄

中國目睭金金人傷重！

作者 李南衡, TsoânTâijī/全台字 by Tsng Hūi-phêng 2024.01.28




Tsoânbîn Tâioânjī pán/全民台灣字版簡稱TsoânTâiJī


《 Le̍ksik toánphêng 》　 Lí Lâmhêng

　　　 Tiongkok ba̍ktsiu kimkim lâng siongtiōng!

Itgue̍h tsa̍psaⁿ, Bîntsìntóng hāusoánjîn Lōa Tshingtik kah hù tsóngthóng hāusoánjîn Siau Bíkhîm tòngsoán Tâioân tē 16 jīm tsóngthóng hù tsóngthóng. Sèkài kok kok siosòa hiòng lán kionghí, ū 25 ê Aubêng kah Autsiu kokka tshiaukòe 200 ūi tsèngiàu piáuta̍t tsiokhō; paukuat Ingkok gōakau tāisîn卡梅倫, 立陶宛 gōakau pō͘tiúⁿ 藍斯柏吉斯, íki̍p Huatkok, Tikkok, Ìtāilī gōakaupō͘ mā tī itgue̍h tsa̍psì kā lán tsiokhō, kîtha tēkhu paukuat Ji̍tpún gōabū tāisîn KamikawaYōko（ 上川陽子） itgue̍h tsa̍psaⁿ àm tāipiáu Ji̍tpún tsènghú tsiokhō Lōa Tshingtik tòngsoán. Bíkok kokbūkhing布林肯 singbêng kionghí Lōa Tshingtik tòngsoán. Itgue̍h tsa̍psì thàutsá, Sinkapho gōakau pō͘ tsiokhō Lōa Tshingtik tòngsoán tsóngthóng, Òtsiu gōakau kah bō͘e̍kpō͘ tsiokhō Lōa Tshingtik tòngsoán tsóngthóng. Huatkok kokbîn gīhōe gītiúⁿ彭佩美, Ingkok kokhōe Ēgīīⁿ gōakau úigoânhōe tsúse̍k 克恩斯, 立陶宛 kokhōe gītiúⁿ 希米利特, Pholân Tshamgīīⁿ hù gītiúⁿ 卡敏斯基, Aubêng thàukòe tùi gōa sūbūpō͘ lóng tsiksî hiòng lán kok piáuta̍t tsiokhō. Tsin lântit·ê sī tēit piàn ū kah lán bô pangkau kokka ê tsóngthóng tshut siaⁿ tsiokhō, thâutsi̍t ūi sī 捷克tsóngthóng 帕維爾 tsiokhō lán kok sūnlī oânsêng bîntsú soánkí. Tējī ūi sī Huilu̍tpin tsóngthóng sió Mákhósū, itgue̍h tsa̍psaⁿ àm tsiokhō Lōa Tshingtik tòngsoán āu tsi̍t kài Tâioân tsóngthóng. Tiongkok gōakau pō͘ huatgiânjîn tûliáu khònggī ígōa, koh kiò sió Mákhósū tsóngthóng tio̍h ke tha̍k tsi̍tkóa tsheh. Iáu ū tsin tsē hōtiān kóng bē oân. Tiongkok ê hoánèng lóng kāngkhoán, hiòng bó͘ kok piáuta̍t kiônglia̍t putboán, bó͘ kok giâmtiōng ûihoán tsi̍tê Tiongkok goântsik, hiòng "Tâito̍k" hunlia̍t sèle̍k huattshut giâmtiōng tshògō͘ sìnhō, Tiongkok tùi tse kiônglia̍t putboán, kiankuat hoántùi, hiòng bó͘ kok thêtshut giâmtsiàⁿ kausia̍p.

Itgue̍h tsa̍psì tsákhí, Tiongkok tsù Ji̍tpún tāisàikoán huatpiáu singbêng piáusī,"Tâioân tēkhu soánkí kiatkó liáuāu, Ji̍tpún Gōasiòng kongjiân piáusī tsiokhō. Tiongkok khònggī ígōa, koh kóng Tâioân sī Tiongkok ê Tâioân, Tâioân tēkhu soánkí sī Tiongkok lāipō͘ sūbū. Giâmsiok tshuitshiok Ji̍t hong tshimkhik hoánséng tshim Tâi le̍ksú, bēsái hiòng ‘Tâito̍k’ sèle̍k huattshut jīmhô tshògō͘ sìnhō, bēsái kā Tâi hái hôpêng úntēng kah Tiong Ji̍t kuanhē tsètsō kanjiáu."

Lán beh kiò Tiongkok tōatōa sèsè ê kuaⁿoân tio̍h ke tha̍k tsi̍t kóa tsheh. Tâioân sī Tâioân lâng ê Tâioân, kah Tiongkok tsi̍ttiámá kuanhē to bô. Tionghôa Jînbîn Kiōnghôkok m̄bat koán kòe Tâioân tsi̍t kang, kóng"Tâioân tēkhu soánkí sī Tiongkok lāipō͘ sūbū" oântsoân bô siôngsik! Tâioân soánkí nāsī Tiongkok lāipō͘ sūbū, tsioh mn̄g Tiongkok tsa̍psì ik lâng kám ū tsi̍t tiuⁿ Tâioân soánphiò? Kóng "goán giâmsiok tshuitshiok Ji̍t hong tshimkhik hoánséng tshim Tâi le̍ksú,"si̍ttsāi sī ô͘giân loāngí! 1894 nî tshitgue̍h jīgō͘ huatsing "Ji̍t Tshing tsiàntsing"（ Tiongkok kóng" Kahngó͘ tsiàntsing"）, Tshingkok tsiànpāi, 1895 nî sìgue̍h tsa̍ptshit í tshiamsú 《 Mákuan tiâuiok 》 tsoh kiatsok, kuahniū Tâioân tó, Phêⁿô͘ kûntó kah Tâi Phêⁿ hù sio̍k kok tósū hō͘ Ji̍tpún. Ji̍tpún kàu taⁿ m̄bat tshimlio̍k kòe Tâioân, beh kiò Ji̍tpún ántsóaⁿ "tshimkhik hoánséng tshim Tâi le̍ksú"? Siōng hótshiò sī, Tiongkok tsiok ài kóng Tâioân sī Tiongkok sînsèng léngthó͘ putkhó hunkuah ê tsi̍tpō͘hūn. Sūsi̍t siōng kóng kuah tio̍h kuah, kóng niū tio̍h niū, jōa sînsèng? kakī bô tha̍k le̍ksú beh phiàn siáng!

　　 Tiongkok ba̍ktsiu kimkim ti̍tti̍t siòng Tâioân, nátshiūⁿ iáu tsin ióngkiāⁿ, tānsī lí nā thiaⁿ Tiongkok tsènghú tōatōa sèsè kuaⁿoân só͘ kóng ê ōe, si̍ttsāi sī pēⁿ kah puttsí bô khinsang. Goânlâi Tiongkok sī ba̍ktsiu kimkim lâng siongtiōng! (240119)

Tsù, 卡梅倫　立陶宛 藍斯柏吉斯　布林肯 彭佩美　克恩斯　希米利特 卡敏斯基　捷克 帕維爾　tshiáⁿ liām Hôagí


Pe̍h-ōe-jī-pán/白話字版



《 Le̍k-sik toán-phêng 》　 Lí Lâm-hêng

　　　 Tiong-kok ba̍k-tsiu kim-kim lâng siong-tiōng!

It-gue̍h tsa̍p-saⁿ, Bîn-tsìn-tóng hāu-soán-jîn Lōa Tshing-tik kah hù tsóng-thóng hāu-soán-jîn Siau Bí-khîm tòng-soán Tâi-oân tē 16 jīm tsóng-thóng hù tsóng-thóng. Sè-kài kok kok sio-sòa hiòng lán kiong-hí, ū 25 ê Au-bêng kah Au-tsiu kok-ka tshiau-kòe 200 ūi tsèng-iàu piáu-ta̍t tsiok-hō; pau-kuat Ing-kok gōa-kau tāi-sîn卡梅倫, 立陶宛 gōa-kau pō͘-tiúⁿ 藍斯柏吉斯, í-ki̍p Huat-kok, Tik-kok, Ì-tāi-lī gōa-kau-pō͘ mā tī it-gue̍h tsa̍p-sì kā lán tsiok-hō, kî-tha tē-khu pau-kuat Ji̍t-pún gōa-bū tāi-sîn KamikawaYōko（ 上川陽子） it-gue̍h tsa̍p-saⁿ àm tāi-piáu Ji̍t-pún tsèng-hú tsiok-hō Lōa Tshing-tik tòng-soán. Bí-kok kok-bū-khing布林肯 sing-bêng kiong-hí Lōa Tshing-tik tòng-soán. It-gue̍h tsa̍p-sì thàu-tsá, Sin-ka-pho gōa-kau pō͘ tsiok-hō Lōa Tshing-tik tòng-soán tsóng-thóng, Ò-tsiu gōa-kau kah bō͘-e̍k-pō͘ tsiok-hō Lōa Tshing-tik tòng-soán tsóng-thóng. Huat-kok kok-bîn gī-hōe gī-tiúⁿ彭佩美, Ing-kok kok-hōe Ē-gī-īⁿ gōa-kau úi-goân-hōe tsú-se̍k 克恩斯, 立陶宛 kok-hōe gī-tiúⁿ 希米利特, Pho-lân Tsham-gī-īⁿ hù gī-tiúⁿ 卡敏斯基, Au-bêng thàu-kòe tùi gōa sū-bū-pō͘ lóng tsik-sî hiòng lán kok piáu-ta̍t tsiok-hō. Tsin lân-tit-·ê sī tē-it piàn ū kah lán bô pang-kau kok-ka ê tsóng-thóng tshut siaⁿ tsiok-hō, thâu-tsi̍t ūi sī 捷克tsóng-thóng 帕維爾 tsiok-hō lán kok sūn-lī oân-sêng bîn-tsú soán-kí. Tē-jī ūi sī Hui-lu̍t-pin tsóng-thóng sió Má-khó-sū, it-gue̍h tsa̍p-saⁿ àm tsiok-hō Lōa Tshing-tik tòng-soán āu tsi̍t kài Tâi-oân tsóng-thóng. Tiong-kok gōa-kau pō͘ huat-giân-jîn tû-liáu khòng-gī í-gōa, koh kiò sió Má-khó-sū tsóng-thóng tio̍h ke tha̍k tsi̍t-kóa tsheh. Iáu ū tsin tsē hō-tiān kóng bē oân. Tiong-kok ê hoán-èng lóng kāng-khoán, hiòng bó͘ kok piáu-ta̍t kiông-lia̍t put-boán, bó͘ kok giâm-tiōng ûi-hoán tsi̍t-ê Tiong-kok goân-tsik, hiòng "Tâi-to̍k" hun-lia̍t sè-le̍k huat-tshut giâm-tiōng tshò-gō͘ sìn-hō, Tiong-kok tùi tse kiông-lia̍t put-boán, kian-kuat hoán-tùi, hiòng bó͘ kok thê-tshut giâm-tsiàⁿ kau-sia̍p.

It-gue̍h tsa̍p-sì tsá-khí, Tiong-kok tsù Ji̍t-pún tāi-sài-koán huat-piáu sing-bêng piáu-sī,"Tâi-oân tē-khu soán-kí kiat-kó liáu-āu, Ji̍t-pún Gōa-siòng kong-jiân piáu-sī tsiok-hō. Tiong-kok khòng-gī í-gōa, koh kóng Tâi-oân sī Tiong-kok ê Tâi-oân, Tâi-oân tē-khu soán-kí sī Tiong-kok lāi-pō͘ sū-bū. Giâm-siok tshui-tshiok Ji̍t hong tshim-khik hoán-séng tshim Tâi le̍k-sú, bē-sái hiòng ‘Tâi-to̍k’ sè-le̍k huat-tshut jīm-hô tshò-gō͘ sìn-hō, bē-sái kā Tâi hái hô-pêng ún-tēng kah Tiong Ji̍t kuan-hē tsè-tsō kan-jiáu."

Lán beh kiò Tiong-kok tōa-tōa sè-sè ê kuaⁿ-oân tio̍h ke tha̍k tsi̍t kóa tsheh. Tâi-oân sī Tâi-oân lâng ê Tâi-oân, kah Tiong-kok tsi̍t-tiám-á kuan-hē to bô. Tiong-hôa Jîn-bîn Kiōng-hô-kok m̄-bat koán kòe Tâi-oân tsi̍t kang, kóng"Tâi-oân tē-khu soán-kí sī Tiong-kok lāi-pō͘ sū-bū" oân-tsoân bô siông-sik! Tâi-oân soán-kí nā-sī Tiong-kok lāi-pō͘ sū-bū, tsioh mn̄g Tiong-kok tsa̍p-sì ik lâng kám ū tsi̍t tiuⁿ Tâi-oân soán-phiò? Kóng "goán giâm-siok tshui-tshiok Ji̍t hong tshim-khik hoán-séng tshim Tâi le̍k-sú,"si̍t-tsāi sī ô͘-giân loān-gí! 1894 nî tshit-gue̍h jī-gō͘ huat-sing "Ji̍t Tshing tsiàn-tsing"（ Tiong-kok kóng" Kah-ngó͘ tsiàn-tsing"）, Tshing-kok tsiàn-pāi, 1895 nî sì-gue̍h tsa̍p-tshit í tshiam-sú 《 Má-kuan tiâu-iok 》 tsoh kiat-sok, kuah-niū Tâi-oân tó, Phêⁿ-ô͘ kûn-tó kah Tâi Phêⁿ hù sio̍k kok tó-sū hō͘ Ji̍t-pún. Ji̍t-pún kàu taⁿ m̄-bat tshim-lio̍k kòe Tâi-oân, beh kiò Ji̍t-pún án-tsóaⁿ "tshim-khik hoán-séng tshim Tâi le̍k-sú"? Siōng hó-tshiò sī, Tiong-kok tsiok ài kóng Tâi-oân sī Tiong-kok sîn-sèng léng-thó͘ put-khó hun-kuah ê tsi̍t-pō͘-hūn. Sū-si̍t siōng kóng kuah tio̍h kuah, kóng niū tio̍h niū, jōa sîn-sèng? ka-kī bô tha̍k le̍k-sú beh phiàn siáng!

　　 Tiong-kok ba̍k-tsiu kim-kim ti̍t-ti̍t siòng Tâi-oân, ná-tshiūⁿ iáu tsin ióng-kiāⁿ, tān-sī lí nā thiaⁿ Tiong-kok tsèng-hú tōa-tōa sè-sè kuaⁿ-oân só͘ kóng ê ōe, si̍t-tsāi sī pēⁿ kah put-tsí bô khin-sang. Goân-lâi Tiong-kok sī ba̍k-tsiu kim-kim lâng siong-tiōng! (240119)

Tsù, 卡梅倫　立陶宛 藍斯柏吉斯　布林肯 彭佩美　克恩斯　希米利特 卡敏斯基　捷克 帕維爾　tshiáⁿ liām Hôa-gí




一月十三，民進黨候選人賴清德kah副總統候選人蕭美琴當選台灣第16任總統副總統。世界各國相續向lán恭喜：有25个歐盟kah歐洲國家超過200位政要表達祝賀；包括英國外交大臣卡梅倫、立陶宛外交部長藍斯柏吉斯，以及法國、德國、義大利外交部mā tī一月十四kā lán祝賀，其他地區包括日本外務大臣KamikawaYōko（上川陽子）一月十三暗代表日本政府祝賀賴清德當選。美國國務卿布林肯聲明恭喜賴清德當選。一月十四透早，新加坡外交部祝賀賴清德當選總統，澳洲外交kah貿易部祝賀賴清德當選總統。法國國民議會議長彭佩美，英國國會下議院外交委員會主席克恩斯，立陶宛國會議長希米利特，波蘭參議院副議長卡敏斯基，歐盟透過對外事務部lóng即時向lán國表達祝賀。真難得ê是第一遍有kah lán無邦交國家ê總統出聲祝賀，頭一位是捷克總統帕維爾祝賀lán國順利完成民主選舉。第二位是菲律賓總統小馬可仕，一月十三暗祝賀賴清德當選後一屆台灣總統。中國外交部發言人除了抗議以外，koh叫小馬可仕總統tio̍h加讀一kóa冊。猶有真tsē賀電講bē完。中國ê反應lóng仝款：向某國表達強烈不滿，某國嚴重違反一个中國原則，向「台獨」分裂勢力發出嚴重錯誤訊號，中國對tse強烈不滿、堅決反對，向某國提出嚴正交涉。

一月十四早起，中國駐日本大使館發表聲明表示，「台灣地區選舉結果了後，日本外相公然表示祝賀。中國抗議以外，koh講台灣是中國ê台灣，台灣地區選舉是中國內部事務。嚴肅催促日方深刻反省侵台歷史，bē-sái向『台獨』勢力發出任何錯誤訊號，bē-sái kā台海和平穩定kah中日關係製造干擾。」

Lán beh叫中國大大細細ê官員tio̍h加讀一kóa冊。台灣是台灣人ê台灣，kah中國一點á關係都無。中華人民共和國m̄-bat管過台灣一工，講「台灣地區選舉是中國內部事務」完全無常識！台灣選舉若是中國內部事務，借問中國十四億人kám有一張台灣選票？講「阮嚴肅催促日方深刻反省侵台歷史，」實在是胡言亂語！1894年七月二五發生「日清戰爭」（中國講「甲午戰爭」），清國戰敗，1895年四月十七以簽署《馬關條約》作結束，割讓臺灣島、澎湖群島kah臺澎附屬各島嶼hō͘日本。日本到taⁿm̄-bat侵略過台灣，beh叫日本án-tsóaⁿ「深刻反省侵台歷史」？上好笑是，中國足愛講台灣是中國神聖領土不可分割ê一部分。事實上講割tio̍h割、講讓tio̍h讓，偌神聖？家己無讀歷史beh騙siáng！

　　中國目睭金金直直相台灣，ná-tshiūⁿ猶真勇健，但是你若聽中國政府大大細細官員所講ê話，實在是病kah不止無輕鬆。原來中國是目睭金金人傷重！ (240119)

註：卡梅倫　立陶宛　藍斯柏吉斯　布林肯　彭佩美　克恩斯　立陶宛　希米　　利特　卡敏斯基　捷克　帕維爾　　請唸華語