《綠色短評》

 | | | 轉寄

Tsit遍美國真正起pháiⁿ ah！

作者 李南衡, TsoânTâijī/全台字 by Tsng Hūiphêng 2021.05.16

Tsoânbîn Tâioânjī pán/全民台灣字版簡稱TsoânTâiJī

Tsit piàn Bíkok tsintsiàⁿ khí pháiⁿ ah!

Sìgo̍eh jīit, Bíkok Tshamgīīⁿ Gōakau Kuanhē Úigoânhōe thongkòe <2021 Tsiànlio̍k Kēngtsing Huat> tshóàn, tse sī iû kai úigoânhōe tsúse̍k, Bîntsútóng ê Menendez kah kai úigoânhōe ê tsiósò͘tóng léngsiù, Kiōnghôtóng ê Rists nn̄g lâng liânmiâ thêtshut·ê. Tsitê huatàn tio̍h koh sàngkau Tshamgīīⁿ tsoânthé hōegī símgī, ingkai ē tittio̍h nn̄g tóng tsitshî thongkòe, liáuāu tsiah iû tsóngthóng tshiamsú singhāu si̍tsi.

　　Tsitê huatàn ū kúitiám te̍ksik, tēit, Bíkok Tshamgīīⁿ Gōakau Úigoânhōe í 21 pí 1 ê aptòsèng písò͘ thongkòe. Sìgo̍eh jīit, kai úigoânhōe huatpiáu siaⁿbêng kóng, thongkòe tsitê huatàn piáusī nn̄g tóng ha̍ptsok liáu tsiâⁿ hósè. Tējī, tsitê huatàn ê lāṳông ū kā gōakau tsiànlio̍k, kunsū pō͘sū, kèta̍tkuan kēngtsing, kakiông Bíkok kēngtsingla̍t lóng pauhâm tsāilāi, sīmtsì liân attsè Tiongkok " lia̍hto̍atsèng koktsè kingtsè hêngûi" mā lóng ū kì tsāilāi. Tēsaⁿ, tsitê huatàn hibāng kā Tiongkok insò͘ tòngtsò kuiê Bíkok tsènghú iusian khólī ê tùisiōng, múi tsi̍tê liânpang pō͘mn̂g kah kikò͘ lóng tio̍h tsítēng tsi̍t miâ hù pō͘tiúⁿ kip ísiōng ê kokip kuaⁿoân, tsiamtùi Bíkok kah Tiongkok ê tsiànlio̍k kēngtsing tsìnhêng tsèngtshik hia̍ptiau, liânpang ūsoàn mā ingkai kah Tiongkok kēngtsing ê tsiànlio̍k pótshî ittì. Tshiūⁿkóng tsutsō͘ Bíkok kongsi kā kiòngèngliān sóa tshut Tiongkok, símtsa Tiongkok tùi Bíkok koténg kàuio̍k kah giánkiù kikò͘ ê tsutsō͘ kah sianghong tshiamtēng ê khèiok. Tēsì, múi nî ēng 3 ik bíkim siatli̍p "tùikhòng Tiongkok énghióngla̍t kikim", hibāng ùi thêko "Ittài Itlō͘" thàubêngtō͘ kàu táⁿkik bānglō͘ ké siausit, lóng ētàng tsikke̍k tùikhòng Pakkiaⁿ ê "hūbīn énghióng". Tēgō͘, Bíkok mā tsiamtùi kakī "āubóemn̂g" La̍hting Bítsiu tshùpiⁿ thâubóe tsoh siúpī, tshuitōng Bítsiu Khaihuat Gînhâng tsingtsu 800 ik bíkim, hoánkik Tiongkok tī Tionglâm Bítsiu khoktōa énghióngla̍t ê tsiohtāi pò͘kio̍k. Tēla̍k, tsitê huatàn nā tsèngsik thongkòe, Bíkok Koktsè Mûithésú ( ēbīn ū Bíkok Tsṳm kah Tsūiû Atsiu tiāntâi ) múinî ē tittio̍h 1 ik bíkim ūsoàn; Bíkok tsènghú mā ē tī 2022 kàu 2026 múinî hiòng gōakok thêkiong 6.55 ik bíkim ê oântsō͘, hia̍ptsō͘ tsiahê kokka bé Bíkok tsè búkhì, ho̍kbū kah pôehùn, kakiông Ìnthài khue̍k ê hônggū lêngle̍k; tī bānglō͘ antsoân hongbīn, mā ē tâuji̍p 1 ik bíkim hia̍ptsō͘ sinhing tshītiûⁿ tsoh sò͘ūi kitshó͘ kiànsiat, tshioktsìn Bíkok ê kisu̍t tshutkháu. Tsòeāu tsi̍t tiám, huatàn tē 213 tseh piáuta̍t kokhōe ê tsèngtshik sī, Bíkok Kokbūīⁿ kah kîtha tsènghú kikuan ingkai í kah kîtha gōakok tsènghú lâi’óng ê miâtshing kah kuihoān kâng tsi̍tê hongsik, kah "Tâioân kingiû bîntsú soánkí só͘ sánsing ê tsènghú" ónglâi. Tse sī Bíkok sêngbûn huatàn tiong, thâutsi̍t piàn í "tsènghú" tshingho͘ Tâioân. Huatàn kā Tâioân kah "Ìnthài khue̍k" 36 ê kokka pâi tsohhóe, kikhiáusèng kā Tâioân kah kîtha "kokka" kāngténg tùithāi.

Lán thiaⁿ Tiongkok Gōakaupō͘ huatgiânjîn, oktshihtshih ê tsiànlông Tiō li̍pkian ántsóaⁿ kóng,"Tionghong tùi iúkuan gīoân thêtshut ê siongkuan gīàn piáusī kiankuat hoántùi" , "góa goānì tiôngsin , Tionghong tìle̍k tī kah Bihong huattián put tshiongtu̍t put tùikhòng, hō͘siong tsuntiōng, ha̍ptsok tàutīn iâⁿ ê kuanhē. Bihong iúkuan jînsū ingkai khehkuan lísèng khòaⁿthāi Tiongkok kah TiongBí kuanhē, thêngtsí tshuisak iúkuan sia̍p Hôa siauke̍k gīàn ". Nátshiūⁿ tsi̍t tsiah iûⁿá leh! Ánne lán tio̍h tsaiiáⁿ, tsit piàn Bíkok tsintsiàⁿ khí pháiⁿah! (210507)

Tsù, Menendez (Bob Menendez) Rists (Jim Rists) Ingbûn miâ kantāⁿ tshamkhó

Pe̍h-ōe-jī-pán/白話字版

Tsit piàn Bí-kok tsin-tsiàⁿ khí pháiⁿ ah!

Sì-go̍eh jī-it, Bí-kok Tsham-gī-īⁿ Gōa-kau Kuan-hē Úi-goân-hōe thong-kòe <2021 Tsiàn-lio̍k Kēng-tsing Huat> tshó-àn, tse sī iû kai úi-goân-hōe tsú-se̍k, Bîn-tsú-tóng ê Menendez kah kai úi-goân-hōe ê tsió-sò͘-tóng léng-siù, Kiōng-hô-tóng ê Rists nn̄g lâng liân-miâ thê-tshut-·ê. Tsit-ê huat-àn tio̍h koh sàng-kau Tsham-gī-īⁿ tsoân-thé hōe-gī sím-gī, ing-kai ē tit-tio̍h nn̄g tóng tsi-tshî thong-kòe, liáu-āu tsiah iû tsóng-thóng tshiam-sú sing hāu si̍t-si.

　　Tsit-ê huat-àn ū kúi-tiám te̍k-sik, tē-it, Bí-kok Tsham-gī-īⁿ Gōa-kau Úi-goân-hōe í 21 pí 1 ê ap-tò-sèng pí-sò͘ thong-kòe. Sì-go̍eh jī-it, kai úi-goân-hōe huat-piáu siaⁿ-bêng kóng, thong-kòe tsit-ê huat-àn piáu-sī nn̄g tóng ha̍p-tsok liáu sêng hó-sè. Tē-jī, tsit-ê huat-àn ê lāi-iông ū kā gōa-kau tsiàn-lio̍k, kun-sū pō͘-sū, kè-ta̍t-kuan kēng-tsing, ka-kiông Bí-kok kēng-tsing-la̍t lóng pau-hâm tsāi-lāi, sīm-tsì liân at-tsè Tiong-kok " lia̍h-to̍at-sèng kok-tsè king-tsè hêng-ûi" mā lóng ū kì tsāi-lāi. Tē-saⁿ, tsit-ê huat-àn hi-bāng kā Tiong-kok in-sò͘ tòng-tsò kui-ê Bí-kok tsèng-hú iu-sing khó-lī ê tùi-siōng, múi tsi̍t-ê liân-pang pō͘-mn̂g kah ki-kò͘ lóng tio̍h tsí-tēng tsi̍t miâ hù pō͘-tiúⁿ kip í-siōng ê ko-kip kuaⁿ-oân, tsiam-tùi Bí-kok kah Tiong-kok ê tsiàn-lio̍k kēng-tsing tsìn-hêng tsèng-tshik hia̍p-tiau, liân-pang ū-soàn mā ing-kai kah Tiong-kok kēng-tsing ê tsiàn-lio̍k pó-tshî it-tì. Tshiūⁿ-kóng tsu-tsō͘ Bí-kok kong-si kā kiòng-èng-liān sóa tshut Tiong-kok, sím-tsa Tiong-kok tùi Bí-kok ko-téng kàu-io̍k kah gián-kiù ki-kò͘ ê tsu-tsō͘ kah siang-hong tshiam-tēng ê khè-iok. Tē-sì, múi nî ēng 3 ik bí-kim siat-li̍p "tùi-khòng Tiong-kok éng-hióng la̍t ki-kim", hi-bāng ùi thê-ko "It-tài It-lō͘" thàu-bêng-tō͘ kàu táⁿ-kik bāng-lō͘ ké siau-sit, lóng ē-tàng tsik-ke̍k tùi-khòng Pak-kiaⁿ ê "hū-bīn éng-hióng". Tē-gō͘, Bí-kok mā tsiam-tùi ka-kī "āu-bóe-mn̂g" La̍h-ting Bí-tsiu tshù-piⁿ thâu-bóe tsoh siú-pī, tshui-tōng Bí-tsiu Khai-huat Gîn-hâng tsing-tsu 800 ik bí-kim, hoán-kik Tiong-kok tī Tiong-lâm Bí-tsiu khok-tōa éng-hióng-la̍t ê tsioh-tāi pò͘-kio̍k. Tē-la̍k, tsit-ê huat-àn nā tsèng-sik thong-kòe, Bí-kok Kok-tsè Mûi-thé-sú ( ē-bīn ū Bí-kok Tsi-im kah Tsū-iû A-tsiu tiān-tâi ) múi-nî ē tit-tio̍h 1 ik bí-kim ū-soàn; Bí-kok tsèng-hú mā ē tī 2022 kàu 2026 múi-nî hiòng gōa-kok thê-kiong 6.55 ik bí-kim ê oân-tsō͘, hia̍p-tsō͘ tsiah-ê kok-ka bé Bí-kok tsè bú-khì, ho̍k-bū kah pôe-hùn, ka-kiông Ìn-thài khu-e̍k ê hông-gū lêng-le̍k; tī bāng-lō͘ an-tsoân hong-bīn, mā ē tâu-ji̍p 1 ik bí-kim hia̍p-tsō͘ sin-hing tshī-tiûⁿ tsoh sò͘-ūi ki-tshó͘ kiàn-siat, tshiok-tsìn Bí-kok ê ki-su̍t tshut-kháu. Tsòe-āu tsi̍t tiám, huat-àn tē 213 tseh piáu-ta̍t kok-hōe ê tsèng-tshik sī, Bí-kok Kok-bū- īⁿ kah kî-tha tsèng-hú ki-kuan ing-kai í kah kî-tha gōa-kok tsèng-hú lâi-óng ê miâ-tshing kah kui-hoān kâng tsi̍t-ê hong-sik, kah "Tâi-oân king-iû bîn-tsú soán-kí só͘ sán-sing ê tsèng-hú" óng-lâi. Tse sī Bí-kok sêng-bûn huat-àn tiong, thâu-tsi̍t piàn í "tsèng-hú" tshing-ho͘ Tâi-oân. Huat-àn kā Tâi-oân kah "Ìn-thài khu-e̍k" 36 ê kok-ka pâi tsoh-hóe, ki-khiáu-sèng kā Tâi-oân kah kî-tha "kok-ka" kāng-téng tùi-thāi.

Lán thiaⁿ Tiong-kok Gōa-kau-pō͘ huat-giân-jîn, ok-tshih-tshihê tsiàn-lông Tiō li̍p-kian án-tsóaⁿ kóng,"Tiong-hong tùi iú-kuan gī-oân thê-tshut ê siong-kuan gī-àn piáu-sī kian-kuat hoán-tùi" , "góa goān-ì tiông-sin , Tiong-hong tì-le̍k tī kah Bi-hong huat-tián put tshiong-tu̍t put tùi-khòng, hō͘-siong tsun-tiōng, ha̍p-tsok tàu-tīn iâⁿ ê kuan-hē. Bi-hong iú-kuan jîn-sū ing-kai kheh-kuan lí-sèng khòaⁿ-thāi Tiong-kok kah Tiong-Bí kuan-hē, thêng-tsí tshui-sak iú-kuan sia̍p Hôa siau-ke̍k gī-àn ". Ná-tshiūⁿ tsi̍t tsiah iûⁿ-á leh! Án-ne lán tio̍h tsai-iáⁿ, tsit piàn Bí-kok tsin-tsiàⁿ khí pháiⁿah! (210507)

Tsù, Menendez (Bob Menendez) Rists (Jim Rists) Ing-bûn miâ kan-tāⁿ tsham-khó

四月二一，美國參議院外交關係委員會通過《2021戰略競爭法》草案，tse是由該委員會主席、民主黨ê梅年德茲kah該委員會ê少數黨領袖、共和黨ê李詩兩人聯名提出ê。Tsit-ê法案tio̍h koh送交參議院全體會議審議，應該會得tio̍h兩黨支持通過，了後才由總統簽署生效實施。

　　Tsit-ê法案有幾點特色：第一，美國參議院外交委員會以21比1ê壓倒性比數通過。四月二一，該委員會發表聲明講，通過tsit-ê法案表示兩黨合作了誠好勢。第二，tsit-ê法案ê內容有kā外交戰略、軍事部署、價值觀競爭、增強美國競爭力lóng包涵在內，甚至連at制中國「掠奪性國際經濟行為」mālóng有記在內。第三，tsit-ê法案希望kā中國因素當作歸个美國政府優先考慮ê對象，每一个聯邦部門kah機構lóng tio̍h指定一名副部長級以上ê高級官員，針對美國kah中國ê戰略競爭進行政策協調，聯邦預算mā應該kah中國競爭ê戰略保持一致。像講資助美國公司kā供應鏈徙出中國，審查中國對美國高等教育kah研究機構ê資助kah雙方簽訂ê契約。第四，每年用3億美金設立「對抗中國影響力基金」，希望ùi提高「一帶一路」透明度到打擊網路假訊息，lóngē-tàng積極對抗北京ê「負面影響」。第五，美國mā針對家己「後尾門」拉丁美洲厝邊頭尾作守備，推動美洲開發銀行增資800億美金，反擊中國tī中南美洲擴大影響力ê借貸佈局。第六，tsit-ê法案若正式通過，美國國際媒體署（下面有美國之音kah自由亞洲電台）每年會得tio̍h 1億美金預算；美國政府mā會tī 2022到2026每年向外國提供6.55億美金ê援助，協助tsiah-ê國家買美國製武器、服務kah培訓，加強印太區域ê防禦能力；tī網路安全方面，mā會投入1億美金協助新興市場作數位基礎建設，促進美國ê技術出口。最後一點，法案第213節表達國會ê政策是：美國國務院kah其他政府機關應該以kah其他外國政府來往ê名稱kah規範仝一个方式，kah「台灣經由民主選舉所產生ê政府」往來。Tse是美國成文法案中，頭一遍以「政府」稱呼台灣。法案kā台灣kah「印太區域」36个國家排作夥，技巧性kā台灣kah其他「國家」同等對待。

咱聽中國外交部發言人、ok-tshih-tshihê戰狼趙立堅按怎講：「中方對有關議員提出ê相關議案表示堅決反對」、「我願意重申，中方致力tīkah美方發展不衝突不對抗、互相尊重、合作tàu陣贏ê關係。美方有關人士應該客觀理性看待中國kah中美關係，停止推sak有關涉華消極議案」。那像一隻羊áleh！án-ne咱tio̍h知影，tsit遍美國真正起pháiⁿah！ (210507)

註：梅年德茲（Bob Menendez）　李詩（Jim Rists） 英文名僅供參考