《綠色短評》

 | | | 轉寄

中國烏白放聲ē hông驚！

作者 李南衡, TsoânTâijī/全台字 by Tsng Hūiphêng 2021.06.27

Tsoânbîn Tâioânjī pán/全民台灣字版簡稱TsoânTâiJī

《 Le̍ksik toánphêng 》 Lí Lâmhêng
Tiongkok o͘pe̍h pàng siaⁿ ē hông kiaⁿ!

　　 La̍kgue̍h tshela̍k tsáikhí tshit tiám pòaⁿ, Bíkok liânpang tshamgīoân 達克沃絲,蘇利文,昆斯, tsē Bíkun ūnsuki C17 hóngbūn Tâioân, thêngliû saⁿ tiámtsing ê tiongkan suanpò͘ Bíkok beh tsēngsàng Tâioân tshittsa̍pgō͘ bān tse e̍kbiâu, tsoân Tâioân ê lâng lóng tsin huaⁿhí mā sim tsûn kámsiā. Tānsī lán nā siūⁿkhí Tiongkok ántsóaⁿ pàng siaⁿ, lán si̍ttsāi sim kiaⁿkiaⁿ. Inūi tsài in ê tsit tâi Bíkok khongkun tsiànlio̍k ūnsuki C17"khongtiong pàông", sī 1979 nî TâiBí toānkau ílâi, tēit tâi tsèngsik tī Tâioân kànglo̍h khípue ê Bíkok kunki.

　　 Kūnî 2020 nî pehgue̍h saⁿtsa̍p it, Tiongkok kiōngsántóng tóngpò 《Khoân kiû sîpò》huatpiáu tsi̍t phiⁿ "su’iàu hō͘ Tshòa Ingbûn tongkio̍k tsi̍tê kinpún sèng ê kéngkò" ê siāpêng kóng, siatsú Tâioân kah Bíhong nā íking tsò liáu Bíkok kunki tī Tâioân khílo̍h ê anpâi, tse sī huisiông giâmtiōng ê tāitsì, íking ta̍h tio̍h ( Tiongkok) tāilio̍k îhō͘ kokka thóngit ê ângsòaⁿ," nāsī ( Tiongkok) tāilio̍k ū tsiáng’ak tio̍h bêngkhak ê tsèngkì, tio̍h ētàng phòhoāi tiāu kuiê kitiûⁿ kah kànglo̍h tī tsitê kitiûⁿ ê Bíkok kunki, Tâihái tsiàntsing tio̍h ánne phah·khílâi". Siāpêng koh kóng, kohtsài kéngkò Tshòa Ingbûn tongkio̍k kah Bíkok, m̄ hó sńghóe. ( Tiongkok) tāilio̍k îhō͘ kokka tsúkoân kah léngthó͘ oântséng ê ìtsì tsa̍phun kiantēng, Tiongkok bô siūⁿ beh siotsiàn, tānsī tùi kongjiân tsètsō hunlia̍t kokka hiānsi̍t ê hiahê hêngûi," ( Tiongkok) tāilio̍k ittēng kiankuat kā i hôikik."nā ū lia̍htio̍h Bíkun huiki tī Tâioân khílo̍h, ( Tiongkok) tāilio̍k phài tsiànki khì Tâioân suansī tsúkoân koh khah sī sūnlí sêngtsiuⁿ.

　　Mài kóng lán Tâioân ē kiaⁿ, liân Bíkok mā ē tshuah. Tsit piàn Saⁿūi Bíkok liânpang tshamgīoân la̍kgue̍h tshela̍k beh lâi Tâioân, tsátsá tio̍h kuattēng hó, jîtshiáⁿ anpâi tsē Bíkok khongkun ūnsuki C17 lâi, ūitio̍h khakpó kuiê jīmbū ê oântsoân sèng, Bíkok Ìnthài sulēngpō͘ te̍kpia̍t anpâi Bíkok hângkhong búlām 雷根 hō tsiàntàu kûn, tsátsá tī gō͘gue̍h jīit tio̍h ùi Ji̍tpún Yokosuka kitē tshuthuat lâikàu Tâioân tangpō͘ gōahái sûne̍k, téngbīn ū sio̍k Bíkok háikun tēgō͘ lām tsàiki liântūi ígōa, iáu ū tsài tshing gōa tùn ê kunhâi, gō͘tshing gōa miâ kuaⁿping kah la̍ktsa̍p tâi tsiànki, sûisî ētàng ènghù jīmhô tsêngsè ê piànhòa. Tûliáu tsoh īhông bānit ê tsúnpī ígōa, mā ū kéngkò Tiongkok m̄thang lāmtsham ê ìbī.

　　 Kójiân ūhāu. La̍kgue̍h tshela̍k hit kang Tiongkok tiāmtsiⁿtsiⁿ lóng bô tshut siaⁿ, liân ta̍k kang lâi Tâioân selâm háihe̍k pòtò ê Tiongkok kunki mā pàngká tsi̍t kang bô lâi. Tējī kang, Tiongkok gōakaupō͘ tsiah huatpiáu siaⁿbêng kóng, Bíkok kunki tsài saⁿ ūi tshamgīoân khì Tāipak sī giâmtiōng ûihoán ittiong goântsik kah TiongBí saⁿ kongpò, Tionghong tùi tse "kiankuat hoántùi", ē tsètshâi tsit saⁿê lâng, jîtshiáⁿ íking hiòng Bíhong thêtshut giâmtsiàⁿ kausia̍p, toktshiok Bíhong sīntiōng tshúlí, m̄thang hiòng Tâito̍k hunlia̍t sèle̍k huattshut jīmhô tshògō͘ ê sìnhō, íbián giâmtiōng súnhāi TiongBí kuanhē kah Tâihái hôpêng úntēng.《Khoânkiû sîpò》huatpiáu siāpêng kóng, bētàng hō͘ BíTâi ēng tshiat iantshiâng ê tsiànsut si̍thiān" sin ê thu̍tphòa", nā ánne kèsio̍k lo̍hkhì, Bíkok ū tsi̍t kang ē tshiat tio̍h kakī ê tséngthâuá.

　　 Kiò Bíkok tshiat iantshiâng siósim m̄thang tshiat tio̍h tséngthâuá, kóng tsitlūi ê tshiòōe bô siáⁿ iàukín, pàithok Tiongkok mài koh o͘pe̍h pàng siaⁿ kóng ántsóaⁿ tio̍h beh siotsiàn, ē hông kiaⁿ neh! 　　(210611)
Tsù, 達克沃絲 蘇利文 昆斯　雷根 tshiáⁿ liām Hôagí

Pe̍h-ōe-jī-pán/白話字版
《 Le̍k-sik toán-phêng 》 Lí Lâm-hêng
Tiong-kok o͘-pe̍h pàng siaⁿ ē hông kiaⁿ!

　　 La̍k-gue̍h tshe-la̍k tsái-khí tshit tiám pòaⁿ, Bí-kok liân-pang tsham-gī oân 達克沃絲,蘇利文,昆斯, tsē Bí-kun ūn-su-ki C-17 hóng-būn Tâi-oân, thêng-liû saⁿ tiám-tsing ê tiong-kan suan-pò͘ Bí-kok beh tsēng-sàng Tâi-oân tshit-tsa̍p-gō͘ bān tse e̍k-biâu, tsoân Tâi-oân ê lâng lóng tsin huaⁿ-hí mā sim tsûn kám-siā. Tān-sī lán nā siūⁿ-khí Tiong-kok án-tsóaⁿ pàng siaⁿ, lán si̍t-tsāi sim kiaⁿ-kiaⁿ. In-ūi tsài in ê tsit tâi Bí-kok khong-kun tsiàn-lio̍k ūn-su-ki C-17"khong-tiong pà-ông", sī 1979 nî Tâi-Bí toān-kau í-lâi, tē-it tâi tsèng-sik tī Tâi-oân kàng-lo̍h khí-pue ê Bí-kok kun-ki.

　　 Kū-nî 2020 nî peh-gue̍h saⁿ-tsa̍p it, Tiong-kok kiōng-sán-tóng tóng-pò 《Khoân kiû sî-pò 》 huat-piáu tsi̍t phiⁿ "su-iàu hō͘ Tshòa Ing-bûn tong-kio̍k tsi̍t-ê kin-pún sèng ê kéng-kò" ê siā-pêng kóng, siat-sú Tâi-oân kah Bí-kok nā í-king tsò liáu Bí-kok kun-ki tī Tâi-oân khí-lo̍h ê an-pâi, tse sī hui-siông giâm-tiōng ê tāi-tsì, í-king ta̍h tio̍h ( Tiong-kok) tāi-lio̍k î-hō͘ kok-ka thóng-it ê âng-sòaⁿ,"nā-sī ( Tiong-kok) tāi-lio̍k ū tsiáng-ak tio̍h bêng-khak ê tsèng-kì, tio̍h ē-tàng phò-hoāi tiāu kui-ê ki-tiûⁿ kah kàng-lo̍h tī tsit-ê ki-tiûⁿ ê Bí-kok kun-ki, Tâi-hái tsiàn-tsing tio̍h án-ne phah-·khí-lâi". Siā-pêng koh kóng, koh-tsài kéng-kò Tshòa Ing-bûn tong-kio̍k kah Bí-kok, m̄ hó sńg-hóe. ( Tiong-kok) tāi-lio̍k î-hō͘ kok-ka tsú-koân kah léng-thó͘ oân-tséng ê ì-tsì tsa̍p-hun kian-tēng, Tiong-kok bô siūⁿ beh sio-tsiàn, tān-sī tùi kong-jiân tsè-tsō hun-lia̍t kok-ka hiān-si̍t ê hiah-ê hêng-ûi," ( Tiong-kok) tāi-lio̍k it-tēng kian-kuat kā i hôe kik."nā ū lia̍h-tio̍h Bí-kun hui-ki tī Tâi-oân khí-lo̍h, ( Tiong-kok) tāi-lio̍k phài tsiàn-ki khì Tâi-oân suan-sī tsú-koân koh khah sī sūn-lí sêng-tsiuⁿ.

　　Mài kóng lán Tâi-oân ē kiaⁿ, liân Bí-kok mā ē tshuah. Tsit piàn Saⁿ-ūi Bí-kok liân-pang tsham-gī oân la̍k-gue̍h tshe-la̍k beh lâi Tâi-oân, tsá-tsá tio̍h kuat-tēng hó, jî-tshiáⁿ an-pâi tsē Bí-kok khong-kun ūn-su-ki C-17 lâi, ūi-tio̍h khak-pó kui-ê jīm-bū ê oân-tsoân sèng, Bí-kok Ìn-thài su-lēng-pō͘ te̍k-pia̍t an-pâi Bí-kok hâng-khong bú-lām 雷根 hō tsiàn-tàu kûn, tsá-tsá tī gō͘-gue̍h jī-it tio̍h ùi Ji̍t-pún Yokosuka ki-tē tshut-huat lâi-kàu Tâi-oân tang-pō͘ gōa-hái sûn-e̍k, téng-bīn ū sio̍k Bí-kok hái-kun tē-gō͘ lām tsài-ki liân-tūi í-gōa, iáu ū tsài tshing gōa tùn ê kun-hâi, gō͘-tshing gōa miâ kuaⁿ-ping kah la̍k-tsa̍p tâi tsiàn-ki, sûi-sî ē-tàng èng-hù jīm-hô tsêng-sè ê piàn-hòa. Tû-liáu tsoh ī-hông bān-it ê tsún-pī í-gōa, mā ū kéng-kò Tiong-kok m̄-thang lām-tsham ê ì-bī.

　　 Kó-jiân ū-hāu. La̍k-gue̍h tshe-la̍k hit kang Tiong-kok tiām-tsiⁿ-tsiⁿ lóng bô tshut siaⁿ, liân ta̍k kang lâi Tâi-oân se-lâm hái-he̍k pò-tò ê Tiong-kok kun-ki mā pàng-ká tsi̍t kang bô lâi. Tē-jī kang, Tiong-kok gōa-kau-pō͘ tsiah huat-piáu siaⁿ-bêng kóng, Bí-kok kun-ki tsài Saⁿ ūi tsham-gī-oân khì Tāi-pak sī giâm-tiōng ûi-hoán it-tiong goân-tsik kah Tiong-Bí saⁿ kong-pò, Tiong-hong tùi tse "kian-kuat hoán-tùi", ē tsè-tshâi tsit saⁿ-ê lâng, jî-tshiáⁿ í-king hiòng Bí-hong thê-tshut giâm-tsiàⁿ kau-sia̍p, tok-tshiok Bí-hong sīn-tiōng tshú-lí, m̄-thang hiòng Tâi-to̍k hun-lia̍t sè-le̍k huat-tshut jīm-hô tshò-gō͘ ê sìn-hō, í-bián giâm-tiōng sún-hāi Tiong-Bí kuan-hē kah Tâi-hái hô-pêng ún-tēng.《Khoân kiû sî-pò》huat-piáu siā-pêng kóng, bē-tàng hō͘ Bí-Tâi ēng tshiat ian-tshiâng ê tsiàn-sut si̍t-hiān" sin ê thu̍t-phòa", nā án-ne kè-sio̍k lo̍h-khì, Bí-kok ū tsi̍t kang ē tshiat tio̍h ka-kī ê tséng-thâu-á.

　　 Kiò Bí-kok tshiat ian-tshiâng sió-sim m̄-thang tshiat tio̍h tséng-thâu-á, kóng tsit-lūi ê tshiò-ōe bô siáⁿ iàu-kín, pài-thok Tiong-kok mài koh o͘-pe̍h pàng siaⁿ kóng án-tsóaⁿ tio̍h beh sio-tsiàn, ē hông kiaⁿ neh! 　　(210611)
Tsù, 達克沃絲 蘇利文 昆斯　雷根 tshiáⁿ liām Hôa-gí


　　六月初六早起七點半，美國聯邦參議員達克沃絲、蘇利文kah昆斯，坐美軍運輸機C-17訪問台灣，停留三點鐘ê中間宣布美國beh贈送台灣七十五萬劑疫苗，全台灣ê人lóng真歡喜mā心存感謝。但是咱若想起中國按怎放聲，咱實在心驚驚。因為載in ê tsit台美國空軍戰略運輸機C-17「空中霸王」，是1979年台美斷交以來，第一台正式tī台灣降落起飛ê美國軍機。

　　舊年2020年八月三十一，中國共產黨黨報《環球時報》發表一篇「需要hō͘蔡英文當局一個根本性ê警告」ê社評講，設使台灣kah美方若已經做了美國軍機tī台灣起落ê安排，tse是非常嚴重ê代誌，已經踏tio̍h（中國）大陸維護國家統一ê紅線，「若是（中國）大陸有掌握tio̍h明確ê證據，tio̍hētàng破壞掉kui-ê機場kah降落tī這个機場ê美國軍機，台海戰爭tio̍h按呢拍-·起來」。社評koh講，koh再警告蔡英文當局kah美國：m̄好sńg火。（中國）大陸維護國家主權kah領土完整ê意志十分堅定，中國無想beh相戰，但是對公然製造分裂國家現實ê hiah-ê行為，「（中國）大陸一定堅決kā伊回擊。」若有掠tio̍h美軍飛機tī台灣起落，（中國）大陸派戰機去台灣宣示主權koh khah是順理成章。

　　Mài講咱台灣ē驚，連美國māētshuah。Tsit遍三位美國聯邦參議員六月初六beh來台灣，早早tio̍h決定好，而且安排坐美國空軍運輸機C-17來，為tio̍h確保kui-ê任務ê完全性，美國印太司令部特別安排美國航空母艦雷根號戰鬥群，早早tī五月二一tio̍h ùi日本Yokosuka基地出發來到台灣東部外海巡弋（e̍k），頂面有屬美國海軍第五艦載機聯隊以外，猶有載千外噸ê軍械、五千外名官兵kah六十台戰機，隨時ē-tàng應付任何情勢ê變化。除了作預防萬一ê準備以外，mā有警告中國m̄-thang濫摻ê意味。

　　果然有效。六月初六hit工中國恬tsiⁿ-tsiⁿlóng無出聲，連逐工來台灣西南海域報到ê中國軍機mā放假一工無來。第二工，中國外交部才發表聲明講，美國軍機載三位參議員去台北是嚴重違反一中原則kah中美三公報，中方對tse「堅決反對」，ē制裁tsit三個人，而且已經向美方提出嚴正交涉，敦促美方慎重處理，m̄-thang向台獨分裂勢力發出任何錯誤ê信號，以免嚴重損害中美關係kah台海和平穩定。《環球時報》發表社評講，bē-tàng hō͘美台用切煙腸ê戰術實現「新ê突破」，若按呢繼續落去，美國有一工ē切tio̍h家己ê指頭á。

　　叫美國切煙腸小心m̄-thang切tio̍h指頭á，講tsit類ê笑話無啥要緊，拜託中國mài koh烏白放聲講按怎tio̍h beh相戰，ēhông驚neh！　　(210611)

註：達克沃絲 蘇利文 昆斯　　雷根 請唸華語