《綠色短評》

 | | | 轉寄

溫柔體貼kā老大人注疫苗！

作者 李南衡, TsoânTâijī/全台字 by Tsng Hūiphêng 2021.07.04

Tsoânbîn Tâioânjī pán/全民台灣字版簡稱TsoânTâiJī
《 Le̍ksik toánphêng 》 Lí Lâmhêng

Unjiû théthiap kā lāutōalâng tsù e̍kbiâu!

La̍kgo̍eh tsa̍pgō͘, tsoânkok kok koāntshī ūi siōngkài nîtióng, 85 hòe ísiōng ê Akong Amá tsù e̍kbiâu, hoānnā ū tsò miâtsheh ê koāntshī lóng tsò liáu tsin sūnsī. Lán ēng hông oló siōng tsē ê Kohiôngtshī tsohlē lâi kóng. Kohiôngtshī tsiàu "Tiongiong liûhêng e̍ktsêng tsíhui tiongsim" só͘ kongpò͘ ê tsa̍p tōa lūi tsù e̍kbiâu tùisiōng kah sūnsī, sūsian tio̍h tsi̍tê tsi̍tê kā miâtsheh lóng tsò hósè, tsi̍tē tsiap tio̍h "Tiongiong tsíhui tiongsim" thongti, kúi go̍eh kúi ji̍t beh sàng jōatsē e̍kbiâu lâi, kok khukongsó͘ sûisî ētáng kā tsit piàn tsù ē tio̍h e̍kbiâu ê miâtuaⁿ kau·khí·lâi, sûisî thàukòe lînlí tiúⁿ huattshut tsùsiā thongtituaⁿ, tsiok tshingtshó siá bêng kúi go̍eh kúi ji̍t kúitiám kàu kúitiám tī siáⁿmi̍h só͘tsāi tsùsiā, thêtshéⁿ i tio̍h tòa sinhūntsèng kah kiānpókhah, sûisî pòtò sûisî tsù, bián pâilia̍t bián thènghāu.

Tshiūⁿkóng gō͘go̍eh jīpeh kàu saⁿtsa̍p ēpo͘ la̍k tiám, Kohiôngtshī tio̍h kā siutio̍h ê nn̄gbān tsi̍ttshing tse e̍kbiâu tsù oân, tsúiàu tùisiōng sī pēⁿīⁿ jînoân, hônge̍k kètêngtshia kah kéngsiau téng hônge̍k jînoân iusian tsù. La̍kgo̍eh tsheit sin hunphòe ê nn̄gbān tshittshing tse e̍kbiâu māsī tsiàu tsō hó ê miâtsheh ingkai tsù ê tùisiōng sūnsī khì tsù. Bô tshintshiūⁿ Tâipaktshī ánne tēit sòaⁿ ê ihō͘ jînoân bô tsù·tio̍h, pun hō͘ Hósimkuaⁿ téng tsínsó͘ liân tōalâu koánlíoân, piàⁿsàu ê asáng mā lóng ū tsù·tio̍h ê tsênghêng.

　　 Tsit piàn tsù nîlāu ê tióngpòe, tsiap tio̍h thongti tsaiiáⁿ toh tsi̍t kang e̍kbiâu ē kàu, sûisî iû kok khu ê lînlí tiúⁿ huat tsù e̍kbiâu thongtituaⁿ. Tsuntsiàu "Tiongiong liûhêng e̍ktsêng tsíhui tiongsim" ê tsísī, kongkò bô siattsik tī Kohiôngtshī tānsī lâng tóa tī Kohiông ê tióngtsiá, kín hiòng só͘ tóa ê khukongsó͘ liânlo̍k, khukongsó͘ pānsūoân mn̄g tshingtshó sèⁿmiâ seⁿsî ji̍tgo̍eh sinhūn tsèng hōbé kah bo̍ktsêng só͘ tòa ê tsūtsí tiānōe hōbé , tējī kang tio̍h tsiap tio̍h tiānōe thongti, kúi go̍eh kúi ji̍t kúitiám tsì kúitiám, ē kìtit tòa sinhūntsèng kah kiānpókhah khì lī lí siōng kīn ê bó͘bó͘ só͘tsāi khì tsù e̍kbiâu. Kohiôngtshī tsènghú ūitio̍h hêngtōng bô hongpiān ê tióngtsiá tsúnpī kètêngtshia, múi tsi̍t khu ū nn̄g king tshiahâng hūtsik tsiapsàng, tsù liáu koh tsē goân tshia tsài tńgkhì tshù·ni̍h, tshiatsîⁿ iû tshītsènghú hūtām.

　　 Thoânthóng tsù e̍kbiâu ê liûtêng, lóng sī "ihō͘ bôtāng, bîntsiòng tāng", ihō͘ jînoân tsē tī kò͘tēng tētiám thāibēng, bîntsiòng sing tshutsī kiānpókhah he̍ktùi sinhūn, kā ising kóng pēⁿsú, tsiah îtāng khì tējī tsām tséng e̍kbiâu, tsù liáu tsiah khì kuantshat khu hiohkhùn. Kiⁿî Ji̍tpún lāulâng tsù Búhàn hìiām e̍kbiâu ê tsìntō͘ siong bān, 福岡市宇美町 ising huatbêng tsi̍t tsióng e̍kbiâu tsiaptsèng huat, kái tsoh "bîntsiòng bôtāng, ihō͘ tāng", tióngtsiá tī kui pâi ê íá tsē hósè, bián sóa tíntāng bián khiā ·khí· lâi tsē ·lo̍h·khì, tansûn tsē tī ū pótshî kīlî pâi hósè ê íá, tánthāi ising tsē ū kòa lián ê íá lu lâi, mn̄g liáu pēⁿsú tsiah kā i tsùsiā, ihō͘ jînoân sak tsi̍t tâi kangkū tshia á·sī phâng tsi̍t kha té e̍kbiâu léngtòng siuⁿ kah tsùsiā ēngkū tóe teh sóa tāng. Tsù liáu ê tióngtsiá tiāmtiām tsē tī goânūi bián tíntāng, kuantshat bô putliông hoánèng pòaⁿtiámtsing āu tsiah ansim līkhui. M̄nā Kohiôngtshī, tsin tsē koāntshī ê tsin tsē só͘tsāi mā tsháitshú tsit tsióng "宇美町 sik" tsù e̍kbiâu huat, ū iūⁿ thang khòaⁿ iūⁿ, si̍ttsāi tsiâⁿ hó.

　　 Tsin te̍kpia̍t·ê sī, Kohiông ū nn̄gūi imga̍kka tsuankang piàⁿ khì "大巨蛋" iántsàu imga̍k, hō͘ tiāmtiām tsē t ī hia ê Akong Amá kikiám himsióng, khah bē bôliâu.

　　 Unjiû théthiap kā lāutōalâng tsù e̍kbiâu, si̍ttsāi tsin kámsim. 　　(210618)

Tsù, 大巨蛋　　 tshiáⁿ liām Hôagí

Pe̍h-ōe-jī-pán/白話字版

《 Le̍k-sik toán-phêng 》 Lí Lâm-hêng

Un-jiû thé-thiap kā lāu-tōa-lâng tsù e̍k-biâu!

La̍k-go̍eh tsa̍p-gō͘, tsoân-kok kok koān-tshī ūi siōng-kài nî-tióng, 85 hòe í-siōng ê A-kong A-má tsù e̍k-biâu, hoān-nā ū tsò miâ- tsheh ê koān-tshī lóng tsò liáu tsin sūn-sī. Lán ēng hông o-ló siōng tsē ê Ko-hiông-tshī tsoh-lē lâi kóng. Ko-hiông-tshī tsiàu "tiong-iong liû-hêng e̍k-tsêng tsí-hui tiong-sim" só͘ kong-pò͘ ê tsa̍p tōa lūi tsù e̍k-biâu tùi-siōng kah sūn-sī, sū-sian tio̍h tsi̍t-ê tsi̍t-ê kā miâ-tsheh lóng tsò hó-sè, tsi̍t-ē tsiap tio̍h"tiong-iong tsí-hui tiong-sim" thong-ti, kúi go̍eh kúi ji̍t beh sàng jōa-tsē e̍k-biâu lâi, kok khu- kong-só͘ sûi-sî ē-táng kā tsit piàn tsù ē tio̍h e̍k-biâu ê miâ-tuaⁿ kau-·khí-·lâi, sûi-sî thàu-kòe lîn-lí tiúⁿ huat-tshut tsù-siā thong-ti-tuaⁿ, tsiok tshing-tshó siá bêng kúi go̍eh kúi ji̍t kúi-tiám kàu kúi-tiám tī siáⁿ-mi̍h só͘-tsāi tsù-siā, thê-tshéⁿ i tio̍h tòa sin-hūn-tsèng kahkiān-pó-khah, sûi-sî pò-tò sûi-sî tsù, bián pâi-lia̍t bián thèng-hāu.

Tshiūⁿ-kóng gō͘-go̍eh jī-peh kàu saⁿ-tsa̍p ē-po͘ la̍k tiám, Ko-hiông-tshī tio̍h kā siu-tio̍h ê nn̄g-bān tsi̍t-tshing tse e̍k-biâu tsù oân, tsú-iàu tùi-siōng sī pēⁿ-īⁿ jîn-oân, hông-e̍k kè-têng-tshia kah kéng-siau téng hông-e̍k jîn-oân iu-sian tsù. La̍k-go̍eh tshe-it sin hun-phòe ê nn̄g-bān tshit-tshing tse e̍k-biâu mā-sī tsiàu tsō hó ê miâ-tsheh ing-kai tsù ê tùi-siōng sūn-sī khì tsù. Bô tshin-tshiūⁿ Tâi-pak-tshī án-ne tē-it sòaⁿ ê i-hō͘ jîn-oân bô tsù-·tio̍h, pun hō͘ Hó-sim-kuaⁿ téng tsín-só͘ liân tōa-lâu koán-lí-oân, piàⁿ-sàu ê a-sáng mā lóng ū tsù-·tio̍h ê tsêng-hêng.

　　 Tsit piàn tsù nî-lāu ê tióng-pòe, tsiap tio̍h thong-ti tsai-iáⁿ toh tsi̍t kang e̍k-biâu ē kàu, sûi-sî iû kok khu ê lîn-lí tiúⁿ huat tsù e̍k-biâu thong-ti-tuaⁿ. Tsun-tsiàu "tiong-iong liû-hêng e̍k-tsêng tsí-hui tiong-sim" ê tsí-sī, kong-kò bô siat-tsik tī Ko-hiông-tshī tān-sī lâng tóa tī Ko-hiông ê tióng-tsiá, kín hiòng só͘ tóa ê khu-kong-só͘ liân-lo̍k, khu-kong-só͘ pān-sū-oân mn̄g tshing-tshó sèⁿ-miâ seⁿ-sî ji̍t-go̍eh sin-hūn tsèng hō-bé kah bo̍k-tsêng só͘ tòa ê tsū-tsí tiān-ōe hō-bé , tē-jī kang tio̍h tsiap tio̍h tiān-ōe thong-ti, kúi go̍eh kúi ji̍t kúi-tiám tsì kúi-tiám, ē kì-tit tòa sin-hūn-tsèng kahkiān-pó-khah khì lī lí siōng kīn ê bó͘-bó͘ só͘-tsāi khì tsù e̍k-biâu. Ko-hiông-tshī tsèng-hú ūi-tio̍h hêng-tōng bô hong-piān ê tióng-tsiá tsún-pī kè-têng-tshia, múi tsi̍t khu ū nn̄g king tshia-hâng hū-tsik tsiap-sàng, tsù liáu koh tsē goân tshia tsài tńg-khì tshù-·ni̍h, tshia-tsîⁿ iû tshī-tsèng-hú hū-tām.

　　 Thoân-thóng tsù e̍k-biâu ê liû-têng, lóng sī "i-hō͘ bô-tāng, bîn-tsiòng tāng", i-hō͘ jîn-oân tsē tī kò͘-tēng tē-tiám thāi-bēng, bîn-tsiòng sing tshut-sī kiān-pó-khah he̍k-tùi sin-hūn, kā i-sing kóng pēⁿ-sú, tsiah î-tāng khì tē-jī tsām tséng e̍k-biâu, tsù liáu tsiah khì kuan-tshat khu hioh-khùn. Kin-nî Ji̍t-pún lāu-lâng tsù Bú-hàn hì-iām e̍k-biâu ê tsìn-tō͘ siong bān, 福岡市宇美町 i-sing huat-bêng tsi̍t tsióng e̍k-biâu tsiap-tsèng huat, kái tsoh "bîn-tsiòng bô-tāng, i-hō͘ tāng", tióng-tsiá tī kui pâi ê í-á tsē hó-sè, bián sóa tín-tāng bián khiā -·khí-· lâi tsē -·lo̍h-·khì, tan-sûn tsē tī ū pó-tshî kī-lî pâi hó-sè ê í-á, tán-thāi i-sing tsē ū kòa lián ê í-á lu lâi, mn̄g liáu pēⁿ-sú tsiah kā i tsù-siā, i-hō͘ jîn-oân sak tsi̍t tâi kang-kū tshia á-·sī phâng tsi̍t kha té e̍k-biâu léng-tòng siuⁿ kah tsù-siā ēng-kū tóe teh sóa tāng. Tsù liáu ê tióng-tsiá tiām-tiām tsē tī goân-ūi bián tín-tāng, kuan-tshat bô put-liông hoán-èng pòaⁿ-tiám-tsing āu tsiah an-sim lī-khui. M̄-nā Ko-hiông-tshī, tsin tsē koān-tshī ê tsin tsē só͘-tsāi mā tshái-tshú tsit tsióng "宇美町 sik" tsù e̍k-biâu huat, ū iūⁿ thang khòaⁿ iūⁿ, si̍t-tsāi tsiâⁿ hó.

　　 Tsin te̍k-pia̍t-·ê sī, Ko-hiông ū nn̄g-ūi im-ga̍k -ka tsuan-kang piàⁿ khì "大巨蛋" ián-tsàu im-ga̍k, hō͘ tiām-tiām tsē t īhiaê A-kong A-má ke-kiám him-sióng, khah bē bô-liâu.

　　 Un-jiû thé-thiap kā lāu-tōa-lâng tsù e̍k-biâu, si̍t-tsāi tsin kám-sim. 　　(210618)

Tsù, 大巨蛋　　 tshiáⁿ liām Hôa-gí


六月十五，全國各縣市為上蓋年長、85歲以上ê阿公阿媽注疫苗，凡若有做名冊ê縣市lóng做了真順序。咱用hông o-ló上tsē ê高雄市作例來講。高雄市照「中央流行疫情指揮中心」所公布ê十大類注疫苗對象kah順序，事先tio̍h 一个一个kā名冊lóng做好勢，一下接tio̍h「中央指揮中心」通知，幾月幾日beh送偌tsē 疫苗來，各區公所隨時會táng kā tsit遍注ētio̍h疫苗ê名單勾起來，隨時透過鄰里長發出注射通知單，足清楚寫明幾月幾日幾點到幾點tī啥物所在注射，提醒伊tio̍h帶身分證kah健保卡，隨時報到隨時注，免排列免等候。

像講五月二八到三十下晡六點，高雄市tio̍h kā收tio̍hê兩萬一千劑疫苗注完，主要對象是病院人員、防疫計程車kah警消等防疫人員優先注。六月初一新分配ê兩萬七千劑疫苗mā是照造好ê名冊應該注ê對象順序去注。無親像台北市按呢第一線ê醫護人員無注tio̍h，分hō͘好心肝等診所連大樓管理員、拼掃ê阿桑mālóng有注tio̍hê情形。

　　Tsit遍注年老ê長輩，接tio̍h通知知影toh一工疫苗ē到，隨時由各區ê鄰里長發注疫苗通知單。遵照「中央流行疫情指揮中心」ê指示，公告無設籍tī高雄市但是人tóatī高雄ê長者，緊向所tóaê區公所連絡，區公所辦事員問清楚姓名生時日月身分證號碼kah目前所tòaê住址電話號碼，第二工tio̍h接tio̍h電話通知，幾月幾日幾點至幾點，ē記得帶身分證kah健保卡去離你上近ê某某所在去注疫苗。高雄市政府為tio̍h行動無方便ê長者準備計程車，每一區有兩間車行負責接送，注了koh坐原車載轉去厝裡，車錢由市政府負擔。

　　傳統注疫苗ê流程，lóng是「醫護無動、民眾動」，醫護人員坐tī固定地點待命，民眾先出示健保卡核對身分、kā醫生講病史，才移動去第二站種疫苗，注了才去觀察區歇睏。今年日本老人注武漢肺炎疫苗ê進度傷慢，福岡市宇美町醫生發明一種疫苗接種法，改作「民眾無動、醫護動」，長者tī歸排ê椅á坐好勢，免徙振動免徛起來坐落去，單純坐tī有保持距離排好勢ê椅á、等待醫生坐有掛liánê椅á lu來，問了病史才kā伊注射，醫護人員捒一台工具車抑是捧一腳貯疫苗冷凍箱kah注射用具tóe teh徙動。注了ê長者恬恬坐tī原位免振動，觀察無不良反應半點鐘後才安心離開。M̄-nā高雄市，真tsē 縣市ê真tsē 所在mā採取tsit種「宇美町式」注疫苗法，有樣thang看樣，實在誠好。

　　真特別ê是，高雄有兩位音樂家專工拼去「大巨蛋」演奏音樂，hō͘恬恬坐tīhiaê阿公阿媽加減欣賞，khah bē無聊。

　　溫柔體貼kā老大人注疫苗，實在真感心。　　(210618)

註：大巨蛋　　請唸華語