《綠色短評》

 | | | 轉寄

那有tsiah-nih厚話ê市長夫人！

作者 李南衡, TsoânTâijī/全台字 by Tsng Hūiphêng 2021.08.15

Tsoânbîn Tâioânjī pán/全民台灣字版簡稱TsoânTâiJī

《 Le̍ksik toánphêng 》　　　　　　　　 Lí Lâmhêng
　　　　　　　 Ná ū tsiahnih kāuōe ê tshītiúⁿ hujîn!
　　 Tshitgue̍h tshela̍k, tī tiānsītâi tsèngtīsèng tâmōe tsiatbo̍k tiong, thiaⁿtio̍h Tâipaktshī gīoân Ông Sèkian phuephêng Tâipak tshītiúⁿ Kua Bûntiat ū saⁿê mô͘pēⁿ. Tēsaⁿ ê mô͘pēⁿ sī, "ài loān kóngōe", i kóng Kua tshītiúⁿ kóng, tē tshit lūi e̍kbiâu tsùsiā sī kokka te̍kkoân e̍kbiâu. Kîsi̍t tsù e̍kbiâu pun kip pun lūi, sī tsiàu koân honghiám koân gûihiám tso̍kkûn lâi tsù, ū tsin tsē tēit sòaⁿ kangtsok jînoân tī honghiám tiong kangtsok, khiok hō͘ Kua tshītiúⁿ o͘pe̍h mē kóng lóng sī te̍kkoân e̍kbiâu. Ông Sèkian mā hunsik kóng, Kua Bûntiat tshītiúⁿ ài loān kóngōe, sī inūi beh tsoánî tsiautiám.

　 Tâipaktshī tshut tsi̍tê ài loān kóngōe ê tshītiúⁿ hiâm bô kàu, tshītiúⁿ hujîn kakī tsáulâi tàu.

　　 Tshitgue̍h jīsì, kok sinbûn mûithé lóng ū pòtō kóng, tiāmtiām bô tshut siaⁿ teh beh nn̄g kò gue̍h ah! Tân Phòikî hutjiânkan piakliāu kóng, íking kúi lépài bô kah Kua Bûntiat kóngōe.

　　 Sinpaktshī Hâu Iúgî tshītiúⁿ hujîn siáⁿmih tōa miâ? Thôhn̂g tshī Tēⁿ Bûntshàn tshītiúⁿ hujîn siáⁿmih tōa miâ? Tâilâmtshī N̂g Úitiat tshītiúⁿ hujîn siáⁿmih tōa miâ? Kohiôngtshī Tân Kîmāi tshītiúⁿ hujîn siáⁿmih tōa miâ? Siongsìn in púntshī kah in khah se̍ksāi ê tshībîn ígōa, tsaiiáⁿ ê lâng bô tsē. Koh khah m̄bat thiaⁿ kóngtio̍h toh tsi̍t ūi tshītiúⁿ hujîn tùi tshītsèng huatpiáu kolūn, sīmtsì sûipiān phuephêng Tiongiong.

　　Mài kóng tī Tâipaktshī, ta̍kê tshībîn lóng tsaiiáⁿ Tân Phòikî sī Tâipaktshī Kua Bûntiat tshītiúⁿ hujîn, siongsìn tsoân Tâioân ū tsi̍tpòaⁿ ísiōng ê lâng mā lóng tsaiiáⁿ Tâipaktshī Kua Bûntiat tshītiúⁿ hujîn sī Tân Phòikî, téngkáng ū tshutmiâ, ēkáng ū miâsiaⁿ ê tshītiúⁿ hujîn, tùi Kua Bûntiat nn̄g nî āu beh soán tsóngthóng sī m̄ sī ū pangtsō͘, lán m̄tsai. Inūi tshutmiâ kah miâsiaⁿ ū hó pháiⁿ nn̄g tsióng.

　　 Tsit piàn Tân Phòikî sī kóng siáⁿ tōa tāitsì? Goânlâi tshitgue̍h jīsì thàutsá saⁿ tiám saⁿtsa̍p káu pun i tī bīntsheh téngbīn siá kóng, kináji̍t thiaⁿkóng Tâipaktshī ū tshun lo̍hlâi ê Moderna e̍kbiâu ē hông siu tńgkhì Tiongiong. Thiaⁿtio̍h tsitê siausit, si̍ttsāi lún bētiâu siūⁿ beh siá tsi̍t phiⁿ "tsi̍tê ising ê tsântse jînsing", inūi tsântse énghióng tio̍h góa ê kangtsok kah katêng, góa íking kúi lépài bô kah goán angsài kóngōe ah …. Ū tsi̍t kang bú kah thâukhak beh piak khì ( inūi góa ū tsin tōa ê náu lông tséng, tsúi tsik tsē tio̍h ē thâukhak thiàⁿ ), tńgkhì tshù·ni̍h siūⁿ beh tùi angsài oànthàn nn̄g kù, i kèngjiân kóng i bô siūⁿ beh thiaⁿ …."

　　 Kūnî gō͘gue̍h saⁿtsa̍pit, Tâipaktshī Kua Bûntiat tshītiúⁿ hujîn Tân Phòikî, tī Bīntsheh téngbīn huatbûn, phuephêng Ōehokpō͘ kóng ū email kéngkò Sèōe Sinkoàn hìiām e̍ktsêng, sī "ngē áu". Tējī kang, Tâipak tshīgīoân Kán Supôe tī Tāipak tshīgīhōe tshītsèng tsóngtsitsûn ê sî phuephêng Tân Phòikî bo̍kbêng kîmiāu, iaukiû Tân Phòikî mài koh ánne o͘pe̍h huatgiân, énghióng Tâipak tshītsèng; Kua tshītiúⁿ piáusī "ē kiò i kiám kóngōe, íking kā i kóngkòe tsin tsē piàn ah."Tsiahnih kuansim kasū, tshīsū, kokkasū, koh ài huatpiáu ìkiàn ê lâng, lí ētàng kā i ántsóaⁿ? Kua tshītiúⁿ to bētàng, lán ná ētàng ántsóaⁿ?

　　 Lán siūⁿ bē hiáu ê sī, sèkan ná ū tsiahnih kāuōe ê tshītiúⁿ hujîn? Nā bān puthēng hō͘ tsit khoán lâng tsoh lán ê Tsóngthóng hujîn, Tâioân lâng kantaⁿētàng ta̍k kang kîtó, thianiū Tâioân. (210730)

Pe̍h-ōe-jī-pán/白話字版
《 Le̍k-sik toán-phêng 》　　　　　　　　　　 Lí Lâm-hêng
　　　　　　　 Ná ū tsiah-nih kāu-ōe ê tshī-tiúⁿ hu-jîn!
　　 Tshit-gue̍h tshe-la̍k, tī tiān-sī-tâi tsèng-tī-sèng tâm-ōe tsiat-bo̍k tiong, thiaⁿ-tio̍h Tâi-pak-tshī gī-oân Ông Sè-kian phue-phêng Tâi-pak tshī-tiúⁿ Kua Bûn-tiat ū saⁿ-ê mô͘-pēⁿ. Tē-saⁿ ê mô͘-pēⁿ sī, "ài loān kóng-ōe", i kóng Kua tshī-tiúⁿ kóng, tē tshit lūi e̍k-biâu tsù-siā sī kok-ka te̍k-koân e̍k-biâu. Kî-si̍t tsù e̍k-biâu pun kip pun lūi, sī tsiàu koân hong-hiám koân gûi-hiám tso̍k-kûn lâi tsù, ū tsin tsē tē-it sòaⁿ kang-tsok jîn-oân tī hong-hiám tiong kang-tsok, khiok hō͘ Kua tshī-tiúⁿ o͘-pe̍h mē kóng lóng sī te̍k-koân e̍k-biâu. Ông Sè-kian mā hun-sik kóng, Kua Bûn-tiat tshī-tiúⁿ ài loān kóng-ōe, sī in-ūi beh tsoán-î tsiau-tiám.

　 Tâi-pak-tshī tshut tsi̍t-ê ài loān kóng-ōe ê tshī-tiúⁿ hiâm bô kàu, tshī-tiúⁿ hu-jîn ka-kī tsáu-lâi tàu.

　　 Tshit-gue̍h jī-sì, kok sin-bûn mûi-thé lóng ū pò-tō kóng, tiām-tiām bô tshut siaⁿ teh beh nn̄g kò gue̍h ah! Tân Phòe-kî hut-jiân-kan piak-liāu kóng, í-king kúi lé-pài bô kah Kua Bûn-tiat kóng-ōe.

　　 Sin-pak-tshī Hâu Iú-gî tshī-tiúⁿ hu-jîn siáⁿ-mih tōa miâ? Thô-hn̂g tshī Tēⁿ Bûn-tshàn tshī-tiúⁿ hu-jîn siáⁿ-mih tōa miâ? Tâi-lâm-tshī N̂g Úi-tiat tshī-tiúⁿ hu-jîn siáⁿ-mih tōa miâ? Ko-hiông-tshī Tân Kî-māi tshī-tiúⁿ hu-jîn siáⁿ-mih tōa miâ? Siong-sìn in pún-tshī kah in khah se̍k-sāi ê tshī-bîn í-gōa, tsai-iáⁿ ê lâng bô tsē. Koh khah m̄-bat thiaⁿ kóng-tio̍h toh tsi̍t ūi tshī-tiúⁿ hu-jîn tùi tshī-tsèng huat-piáu ko-lūn, sīm-tsì sûi-piān phue-phêng Tiong-iong.

　　Mài kóng tī Tâi-pak-tshī, ta̍k-ê tshī-bîn lóng tsai-iáⁿ Tân Phòe-kî sī Tâi-pak-tshī Kua Bûn-tiat tshī-tiúⁿ hu-jîn, siong-sìn tsoân Tâi-oân ū tsi̍t-pòaⁿ í-siōng ê lâng mā lóng tsai-iáⁿ Tâi-pak-tshī Kua Bûn-tiat tshī-tiúⁿ hu-jîn sī Tân Phòe-kî, téng-káng ū tshut-miâ, ē-káng ū miâ-siaⁿ ê tshī-tiúⁿ hu-jîn, tùi Kua Bûn-tiat nn̄g nî āu beh soán tsóng-thóng sī m̄ sī ū pang-tsō͘, lán m̄-tsai. In-ūi tshut-miâ kah miâ-siaⁿ ū hó pháiⁿ nn̄g tsióng.

　　 Tsit piàn Tân Phòe-kî sī kóng siáⁿ tōa tāi-tsì? Goân-lâi tshit-gue̍h jī-sì thàu-tsá saⁿ tiám saⁿ-tsa̍p káu pun i tī bīn-tsheh téng-bīn siá kóng, kin-á-ji̍t thiaⁿ-kóng Tâi-pak-tshī ū tshun lo̍h-lâi ê Moderna e̍k-biâu ē hông siu tńg-khì Tiong-iong. Thiaⁿ-tio̍h tsit-ê siau-sit, si̍t-tsāi lún bē-tiâu siūⁿ beh siá tsi̍t phiⁿ "tsi̍t-ê i-sing ê tsân-tse jîn-sing", in-ūi tsân-tse éng-hióng tio̍h góa ê kang-tsok kah ka-têng, góa í-king kúi lé-pài bô kah goán ang-sài kóng-ōe ah …. Ū tsi̍t kang bú kah thâu-khak beh piak khì ( in-ūi góa ū tsin tōa ê náu lông tséng, tsúi tsik tsē tio̍h ē thâu-khak thiàⁿ ), tńg-khì tshù-·ni̍h siūⁿ beh tùi ang-sài oàn-thàn nn̄g kù, i kèng-jiân kóng i bô siūⁿ beh thiaⁿ …."

　　 Kū-nî gō͘-gue̍h saⁿ-tsa̍p-it, Tâi-pak-tshī Kua Bûn-tiat tshī-tiúⁿ hu-jîn Tân Phòe-kî, tī Bīn-tsheh téng-bīn huat-bûn, phue-phêng Ōe-hok-pō͘ kóng ū email kéng-kò Sè-ōe Sin-koàn hì-iām e̍k-tsêng, sī "ngē áu". Tē-jī kang, Tâi-pak tshī-gī-oân Kán Su-pôe tī Tāi-pak tshī-gī-hōe tshī-tsèng tsóng-tsit-sûn ê sî phue-phêng Tân Phòe-kî bo̍k-bêng kî-miāu, iau-kiû Tân Phòe-kî mài koh án-ne o͘-pe̍h huat-giân, éng-hióng Tâi-pak tshī-tsèng; Kua tshī-tiúⁿ piáu-sī "ē kiò i kiám kóng-ōe, í-king kā i kóng-kòe tsin tsē piàn ah."Tsiah-nih kuan-sim ka-sū, tshī-sū, kok-ka-sū, koh ài huat-piáu ì-kiàn ê lâng, lí ē-tàng kā i án-tsóaⁿ? Kua tshī-tiúⁿ to bē-tàng, lán ná ē-tàng án-tsóaⁿ?

　　 Lán siūⁿ bē hiáu ê sī, sè-kan ná ū tsiah-nih kāu-ōe ê tshī-tiúⁿ hu-jîn? Nā bān put-hēng hō͘ tsit khoán lâng tsoh lán ê Tsóng-thóng hu-jîn, Tâi-oân lâng kan-taⁿē-tàng ta̍k kang kî-tó, thian-iū Tâi-oân. (210730)


　　七月初六，tī電視台政治性談話節目中，聽tio̍h台北市議員王世堅批評台北市長柯文哲有三個毛病。第三個毛病是：「愛亂講話」，伊講柯市長講，第七類疫苗注射是國家特權疫苗。其實注疫苗分級分類，是照高風險高危險族群來注，有真tsē第一線工作人員tī風險中工作，卻hō͘柯市長烏白罵講lóng是特權疫苗。王世堅mā分析講，柯文哲市長愛亂講話，是因為beh轉移焦點。

　 台北市出一個愛亂講話ê市長嫌無夠，市長夫人ka-kī走來鬥。

　　七月二四，各新聞媒體lóng有報導講：恬恬無出聲teh beh兩個月ah！陳佩琪忽然間爆料講：已經幾禮拜無kah柯文哲講話。

　　新北市侯友宜市長夫人siáⁿ-mih大名？桃園市鄭文燦市長夫人siáⁿ-mih大名？台南市黃偉哲市長夫人siáⁿ-mih大名？高雄市陳其邁市長夫人siáⁿ-mih大名？相信in本市kah in khah熟似ê市民以外，知影ê人無tsē。Koh khah m̄-bat聽講tio̍h toh一位市長夫人對市政發表高論，甚至隨便批評中央。

　　Mài講tī台北市，ta̍k-ê市民lóng知影陳佩琪是台北市柯文哲市長夫人，相信全台灣有一半以上ê人mā lóng知影台北市柯文哲市長夫人是陳佩琪，頂港有出名、下港有名聲ê市長夫人，對柯文哲兩年後beh選總統是m̄是有幫助，咱m̄知。因為出名kah名聲有好歹兩種。

　　Tsit遍陳佩琪是講siáⁿ大tāi-tsì？原來七月二四透早三點三十九分伊tī面冊頂面寫講：今á日聽講台北市有tshun落來ê Moderna疫苗ē hông收轉去中央。聽tio̍h tsit-ê消息，實在忍bē-tiâu想beh寫一篇「一個醫生ê殘劑人生」， 因為殘劑影響tio̍h我ê工作kah家庭，我已經幾禮拜無kah阮翁婿講話ah …。有一工舞kah頭殼beh piak去（因為我有真大ê腦囊腫，水積tsē tio̍h ē頭殼疼），轉去厝裡想beh對翁婿怨歎兩句，伊竟然講伊無想beh聽…。」

　　舊年五月三十一，台北市柯文哲市長夫人陳佩琪，tī臉書頂面發文，批評衛福部講有電郵警告世衛新冠肺炎疫情，是「硬拗」。第二工，台北市議員簡舒培tī台北市議會市政總質詢ê時批評陳佩琪莫名其妙，要求陳佩琪mài koh án-ne烏白發言，影響台北市政；柯市長表示「ē叫伊減講話，已經kā伊講過真tsē遍ah。」Tsiah-nih關心家事、市事、國家事，koh愛發表意見ê人，你ē-tàng kā伊án-tsóaⁿ？柯市長都bē-tàng，咱ná ē-tàng án-tsóaⁿ？

　　咱想bē曉ê是，世間那有tsiah-nih厚話ê市長夫人？若萬不幸hō͘ tsit款人作咱ê總統夫人，台灣人kan-taⁿē-tàng ta̍k工祈禱：天佑台灣。 (210730)