《綠色短評》

 | | | 轉寄

台灣ē-tàng幫助！是真ê。

作者 李南衡, TsoânTâijī/全台字 by Tsng Hūiphêng 2021.09.12

Tsoânbîn Tâioânjī pán/全民台灣字版簡稱TsoânTâiJī

《 Le̍ksik toánphêng 》　　　　　　　　　　　　　 Lí Lâmhêng

　　　　　　　　 Tâioân ētàng pangtsō͘ sī tsin·ê.

　　 Koktsè e̍ktsêng sioliânsòa giâmtsùn, kokkok ūitio̍h hônge̍k antsoân, tùi tsûnoân tsiūⁿ hōaⁿ kauōaⁿ lóng tsháitshú giâmkeh ê piankéng koántsè, bo̍ktsêng tsoân sèkài tāiiok ū 25 bānmiâ tsûnoân lâu tī háisiōng bôhuattō͘ sūnlī tńgkhì kakī ê kò͘hiong, Liânha̍pkok kah koktsè háisū tso͘tsit téng koktsè tso͘tsit lóng ū tùi tse piáusī kuansim.

　　 Tsù Tāipak Ìnnî Kingtsè Bō͘e̍k Tāipiáutshù （IETO）ū tùi lán Gōakaupō͘ hoánèng, kóng tī Tâioân hūkīn háie̍k ū tsi̍t tsiah gōakoktsik ê tsûntsiah, tsûnténg ū tsin tsē Ínnî tsik tsûnoân suijiân khèiok íking kàu kî, tānsī inūi tsûnthâuke kah tsûnkîkok bētàng tshúlí hósè, tìsú tsûnoân bôhuattō͘ tńgkhì Ìnnî, íking tùi in ê sinsim kiānkhong tsōsêng hūbīn énghióng. Ìnnî Tāipiáutshù mā liáukái Tâioân ūitio̍h khakpó piankéng hônge̍k antsoân ê tshùkéng, Tâioân kantaⁿ ū khàihòng koktsik tsûntsiah kah kòjîn tâutsu kingêng ê tsûntsiah téngbīn ê gōatsik tsûnoân tī Tâioân tsìnhêng tsûnoân kauōaⁿ. Tānsī Ínnî Tāipiáutshù iûgoân kîthāi Tâioân tsènghú kiî jîntō hia̍ptsō͘ ê li̍ptiûⁿ, ētàng pangtsō͘ Ìnnî tsûnoân tńgkhì kò͘hiong.

　　 Lán kok Gōakaupō͘ tsiap tio̍h thongpò liáuāu, siongtong tiōngsī tsûnoân ê hiānkhóng kah koânik, sûisî tiàukhui khòapō͘ ē tsuanàn hia̍ptiau hōegī, lîtshing siongkuan koântsik liáuāu génggí hia̍ptsō͘ hongàn. Kinkì "Háisū lôkang koktsè kongiok" téng siongkuan kuihoān, gōatsik tsûntsiah téngbīn ê gōatsik tsûnoân tńgkhì in kok sūgî sio̍k tsûnthâuke, tsûnkîkok kah tsûnoânkok ê tsikjīm. Lán kok tùi gōatsik tsûntsiah téngbīn ê gōatsik tsûnoân bô koánhatkoân, tānsī kiî pótsiòng koktsè jînkoân kah lo̍ksi̍t jîntō oântsō͘ tsingsîn, lán kok tsènghú tī e̍ktsêng giâmtsùn, hônge̍k lêngliōng iúhān ê tiâukiāⁿ tsi hā, iûgoân tshuntshiú tsoânle̍k hia̍ptsō͘ lâu tī háisiōng íking tsin kú ê Ìnnîtsik tsûnoân tńgkhì in kok.

Kingkòe Kauthongpō͘ Hângkángkiok kah Gōakaupō͘ ha̍ptsok kuiōe, tsènghú kok siongkuan pō͘mn̂g kah gōatsik tsûntsiah tī Tâioân ê tsûnbū tāilí gia̍ptsiá to pái hia̍psiong, tī kiamkò͘ tio̍h piankéng hônge̍k antsoân kah jîntō būntê ê goântsik tsi hā, gítēng tsuanàn. Tsitê tsuanàn sing tsìnhêng antsoân tsagiām liáuāu, tsiah í "Kòikéng put ji̍pkéng" ê "hônge̍k thongtō" hongsik tsiūⁿhōaⁿ, múi tsi̍t ūi lóng ū tshēng hônghō͘ ibō, tsiah tsiàu sūnsī tsē bahsuh tsiânóng Siókáng Koktsè Kitiûⁿ tsē huiki, lán tsènghú ū tōngoân pahgōa miâ kangtsok jînoân, sūnlī hia̍ptsō͘ 105 miâ Ìnnîtsik tsûnoân kah 16 miâ lâu tī Tâioân ê Ìnnî kiâubîn, tī pehgue̍h jītsa̍p àmsî tsa̍pit tiám tsē Ìn nî tsènghú anpâi ê tsuanki tńgkhì Ìnnî. Tiongiong Liûhêng E̍ktsêng Tsíhui Tiongsim Hùtsíhuikuaⁿ Tân Tsonggān ū tī hiāntiûⁿ sītshat khiántńg tsokgia̍p tsênghêng.

Tâioân kah Ìnnî ha̍ptsok tsiphêng tsitê tsuanàn, lóng tôngì sianghong ingkai tsiamtùi tsûnoân phèngkò͘ kah siongkuan gītê tsìnhêng tùiōe, í thêsing tsûnoân koânik. Bīlâi Tâioân siongkuan pō͘mn̂g mā ē ihuat thàukòe kángkháukok koántsè, tingkiám, khulī téng tsokhuat, îhō͘ Tâioân tsiupiⁿ háie̍k ê tia̍tsū kah anlêng, tôngsî khakpó gōatsik tsûnoân tī gōakoktsik tsûntsiah téngbīn ê khoânlī, hóhó tsò tsi̍tê koktsè siāhōe hū tsikjīm sêngoân ê gībū.

Tsit piàn sūnlī pangtsō͘ Ìnnî phiauliû tī háisiōng ê pahgōa miâ tsûnoân sūnlī tńgkhì Ìnnî, hō͘ lán siūⁿkhí kūnî lán kā kakī singsán ê tshùiam tsēngsàng hō͘ tsiok suiàu ê sèkài kokkok, lán kóng “Taiwan Can Help”"Tâioân ētàng pangtsō͘", tsit kù ōe tsitmá mā sī tsin·ê! (210827)

Pe̍h-ōe-jī-pán/白話字版

《 Le̍k-sik toán-phêng 》　　　　　　　　　　　　　 Lí Lâm-hêng

　　　　　　　　 Tâi-oân ē-tàng pang-tsō͘ sī tsin·ê.

　　 Kok-tsè e̍k-tsêng sio-liân-sòa giâm-tsùn, kok-kok ūi-tio̍h hông-e̍k an-tsoân, tùi tsûn-oân tsiūⁿ hōaⁿ kau-ōaⁿ lóng tshái-tshú giâm-keh ê pian-kéng koán-tsè, bo̍k-tsêng tsoân sè-kài tāi-iok ū 25 bān-miâ tsûn-oân lâu tī hái-siōng bô-huat-tō͘ sūn-lī tńg-khì ka-kī ê kò͘-hiong, Liân-ha̍p-kok kah kok-tsè hái-sū tso͘-tsit téng kok-tsè tso͘-tsit lóng ū tùi tse piáu-sī kuan-sim.

　　 Tsù Tāi-pak Ìn-nî King-tsè Bō͘-e̍k Tāi-piáu-tshù （IETO）ū tùi lán Gōa-kau-pō͘ hoán-èng, kóng tī Tâi-oân hū-kīn hái-e̍k ū tsi̍t tsiah gōa-kok tsik ê tsûn-tsiah, tsûn-téng ū tsin tsē Ín-nî tsik tsûn-oân sui-jiân khè-iok í-king kàu kî, tān-sī in-ūi tsûn-thâu-ke kah tsûn-kî-kok bē-tàng tshú-lí hó-sè, tì-sú tsûn-oân bô-huat-tō͘ tńg-khì Ìn-nî, í-king tùi in ê sin sim kiān-khong tsō-sêng hū-bīn éng-hióng. Ìn-nî Tāi-piáu-tshù mā liáu-kái Tâi-oân ūi-tio̍h khak-pó pian-kéng hông-e̍k an-tsoân ê tshù-kéng, Tâi-oân kan-taⁿ ū khài-hòng kok-tsik tsûn-tsiah kah kò-jîn tâu-tsu king-êng ê tsûn-tsiah téng-bīn ê gōa-tsik tsûn-oân tī Tâi-oân tsìn-hêng tsûn-oân kau-ōaⁿ. Tān-sī Ín-nî Tāi-piáu-tshù iû-goân kî-thāi Tâi-oân tsèng-hú ki-î jîn-tō hia̍p-tsō͘ ê li̍p-tiûⁿ, ē-tàng pang-tsō͘ Ìn-nî tsûn-oân tńg-khì kò͘-hiong.

　　 Lán kok Gōa-kau-pō͘ tsiap tio̍h thong-pò liáu-āu, siong-tong tiōng-sī tsûn-oân ê hiān-khóng kah koân-ik, sûi-sî tiàu-khui khòa-pō͘ ē tsuan-àn hia̍p-tiau hōe-gī, lî-tshing siong-kuan koân-tsik liáu-āu géng-gí hia̍p-tsō͘ hong-àn. Kin-kì "Hái-sū lô-kang kok-tsè kong-iok" téng siong-kuan kui-hoān, gōa-tsik tsûn-tsiah téng-bīn ê gōa-tsik tsûn-oân tńg-khì in kok sū-gî sio̍k tsûn-thâu-ke, tsûn-kî-kok kah tsûn-oân-kok ê tsik-jīm. Lán kok tùi gōa-tsik tsûn-tsiah téng-bīn ê gōa-tsik tsûn-oân bô koán-hat-koân, tān-sī ki-î pó-tsiòng kok-tsè jîn-koân kah lo̍k-si̍t jîn-tō oân-tsō͘ tsing-sîn, lán kok tsèng-hú tī e̍k-tsêng giâm-tsùn, hông-e̍k lêng-liōng iú-hān ê tiâu-kiāⁿ tsi hā, iû-goân tshun-tshiú tsoân-le̍k hia̍p-tsō͘ lâu tī hái-siōng í-king tsin kú ê Ìn-nî-tsik tsûn-oân tńg-khì in kok.

King-kòe Kau-thong-pō͘ Hâng-káng-kiokkah Gōa-kau-pō͘ ha̍p-tsok kui-ōe, tsèng-hú kok siong-kuan pō͘-mn̂g kah gōa-tsik tsûn-tsiah tī Tâi-oân ê tsûn-bū tāi-lí gia̍p-tsiá to pái hia̍p-siong, tī kiam-kò͘ tio̍h pian-kéng hông-e̍k an-tsoân kah jîn-tō būn-tê ê goân-tsik tsi hā, gí-tēng tsuan-àn. Tsit-ê tsuan-àn sing tsìn-hêng an-tsoân tsa-giām liáu-āu, tsiah í "Kòe-kéng put ji̍p-kéng" ê "hông-e̍k thong-tō" hong-sik tsiūⁿ-hōaⁿ, múi tsi̍t ūi lóng ū tshēng hông-hō͘ i-bō, tsiah tsiàu sūn-sī tsē bah-suh tsiân-óng Sió-káng Kok-tsè Ki-tiûⁿ tsē hui-ki, lán tsèng-hú ū tōng-oân pah-gōa miâ kang-tsok jîn-oân, sūn-lī hia̍p-tsō͘ 105 miâ Ìn-nî-tsik tsûn-oân kah 16 miâ lâu tī Tâi-oân ê Ìn-nî kiâu-bîn, tī peh-gue̍h jī-tsa̍p àm-sî tsa̍p-it tiám tsē Ìn -nî tsèng-hú an-pâi ê tsuan-ki tńg-khì Ìn-nî. Tiong-iong Liû-hêng E̍k-tsêng Tsí-hui Tiong-sim Hù-tsí-hui-kuaⁿ Tân Tsong-gān ū tī hiān-tiûⁿ sī-tshat khián-tńg tsok-gia̍p tsêng-hêng.

Tâi-oân kah Ìn-nî ha̍p-tsok tsip-hêng tsit-ê tsuan-àn, lóng tông-ì siang-hong ing-kai tsiam-tùi tsûn-oân phèng-kò͘ kah siong-kuan gī-tê tsìn-hêng tùi-ōe, í thê-sing tsûn-oân koân-ik. Bī-lâi Tâi-oân siong-kuan pō͘-mn̂g mā ē i-huat thàu-kòe káng-kháu-kok koán-tsè, ting-kiám, khu-lī téng tsok-huat, î-hō͘ Tâi-oân tsiu-piⁿ hái-e̍k ê tia̍t-sū kah an-lêng, tông-sî khak-pó gōa-tsik tsûn-oân tī gōa-kok-tsik tsûn-tsiah téng-bīn ê khoân-lī, hó-hó tsò tsi̍t-ê kok-tsè siā-hōe hū tsik-jīm sêng-oân ê gī-bū.

Tsit piàn sūn-lī pang-tsō͘ Ìn-nî phiau-liû tī hái-siōng ê pah-gōa miâ tsûn-oân sūn-lī tńg-khì Ìn-nî, hō͘ lán siūⁿ-khí kū-nî lán kā ka-kī sing-sán ê tshùi-am tsēng-sàng hō͘ tsiok su-iàu ê sè-kài kok-kok, lán kóng “Taiwan Can Help”"Tâi-oân ētàng pang-tsō͘", tsit kù ōe tsit-má mā sī tsin ê! (210827)


　　國際疫情相連sòa紲嚴峻，各國為tio̍h防疫安全，對船員上岸交換lóng採取嚴格ê邊境管制，目前全世界大約有25萬名船員留tī海上無法度順利tńg去家己ê故鄉，聯合國kah國際海事組織等國際組織lóng有對tse表示關心。

　　駐台北印尼經濟貿易代表處（IETO）有對咱外交部反應，講tī台灣附近海域有一隻外國籍ê船隻，船頂有真tsē印尼籍船員雖然契約已經到期，但是因為船東kah船旗國bē-tàng處理好sè，致使船員無法度tńg去印尼，已經對inê身心健康造成負面影響。印尼代表處mā瞭解台灣為tio̍h確保邊境防疫安全ê處境，台灣kan-taⁿ有開放國籍船隻kah國人投資經營ê船隻頂面ê外籍船員tī台灣進行船員交換。但是印尼代表處猶原期待台灣政府基於人道協助ê立場，會tàng幫助印尼船員tńg去故鄉。

　　咱國外交部接tio̍h通報了後，相當重視船員ê現況kah權益，隨時召開跨部會專案協調會議，釐清相關權責了後研擬協助方案。根據「海事勞工國際公約」等相關規範，外籍船隻頂面ê外籍船員tńg去in國事宜屬於船東、船旗國kah船員國ê責任。咱國對外籍船隻頂面ê外籍船員無管轄權，但是基於保障國際人權kah落實人道援助精神，咱國政府tī疫情嚴峻、防疫量能有限ê條件之下，猶原伸手全力協助留tī海上已經真久ê印尼籍船員tńg去in國。

經過交通部航港局kah外交部合作規劃，政府各相關部門kah外籍船隻tī台灣ê船務代理業者多次協商，tī兼顧tio̍h邊境防疫安全kah人道問題ê原則之下，擬定專案。Tsit-ê專案先進行安全查驗了後，才以「過境不入境」ê「防疫通道」方式上岸，每一位lóng有穿防護衣帽，才照順序坐巴士前往小港國際機場坐飛機，咱政府有動員百外名工作人員，順利協助105名印尼籍船員kah 16名留tī台灣ê印尼僑民，tī八月二十暗時十一點坐印尼政府安排ê專機tńg去印尼。中央流行疫情指揮中心副指揮官陳宗彥有tī現場視察遣tńg作業情形。

台灣kah印尼合作執行tsit-ê專案，lóng同意雙方應該針對船員聘僱kah相關議題進行對話，以提升船員權益。未來台灣相關部門mā會依法透過港口國管制、登檢、驅離等作法，維護台灣周邊海域ê秩序kah安寧，同時確保外籍船員tī外國籍船隻頂面ê權利，好好做一個國際社會負責任成員ê義務。

Tsit遍順利幫助印尼漂流tī海上ê百外名船員順利tńg去印尼，hō͘ 咱想起舊年咱kā家己生產ê嘴掩贈送hō͘足需要ê世界各國，咱講“Taiwan Can Help”「台灣ētàng幫助」，tsit句話tsit-má mā是真ê！ (210827)