《綠色短評》

 | | | 轉寄

中國是án-tsóaⁿ tsiah愛受氣？

作者 李南衡, TsoânTâijī/全台字 by Tsng Hūiphêng 2021.10.03

Tsoânbîn Tâioânjī pán/全民台灣字版簡稱TsoânTâiJī

《 Le̍ksik toánphêng 》 Lí Lâmhêng
Tiongkok sī ántsóaⁿ tsiah ài siūkhì?

Káugue̍h tsa̍psì sinbûn pòtō, lán kok tsù Bí tāisài Siau Bíkhîm téngji̍t hông iautshiáⁿ khì " Tsoânbí Gīhōe Kauliû Lísūhōe"（ALEC） iánkáng, pîn i ku̍tliu ê Inggí kah únkiān ê tâihong, tittio̍h tâi’ákha ê tsiángsiaⁿ. Iánkáng tiong, i kóngkhí Tiongkok "khì tshua̍htshua̍h ê hō͘tēng tsin kē" , ìsù sī kóng Tiongkok tsiok ài siūkhì, i kóng,"jīmhô goán tsò ê tāitsì, goán ê tsûntsāi, liân goán tī Òūn téngbīn iâⁿ in, in mā bē sóng. "Sûisî ínkhí tâi’ákha ê tōa tshiò, sòa lo̍h·khì sī jia̍tlia̍t ê phahpho̍ká siaⁿ. 　　

Tiongkok ná ē tio̍h tsittsióng koàipēⁿ leh? Inūi Tiongkok khangsu bāngsióng Tâioân sī Tiongkok léngthó͘ putkhó hunkuah ê tsi̍tpō͘hūn. Sūsi̍t siōng ta̍kê lóng tsaiiáⁿ, Tionghôa Jînbîn Kiōnghôkok tsūtsiông 1949 nî tsa̍pgue̍h tsheit kiànkok kàu taⁿ, tsūlâi m̄bat thóngtī kòe Tâioân tsi̍t kang, liân tsi̍t huntsing tsi̍t biótsing mā m̄bat. Tiongkok itti̍t hoànsióng Tâioân sī i koán·ê, jīmhô tāitsì Tâioân lóng bētàng pí Tiongkok khah gâu, khah hó, só͘í tsit piàn Tangkiaⁿ Olympic lâmtsú úmô͘kiû siangphah lán ê soántshiú Lí Iûⁿkah Ông Tsêlîm, tsòeāu kuatsài tutu sī phah iâⁿ Tiongkok tūi ê Lâu Hō͘sîn kah Lí Tsùnhūi, tittio̍h kimpâi. Tsit siaⁿ Tiongkok ê Gīhôthoân tsin siūkhì, sèkài nn̄gpah kok su siáⁿlâng lóng ēsáiⁿ. Á ēsái su hō͘ Tâioân? Si̍ttsāi sī "putkhó lún iah"!
　　
Tiongkok tshòkak Tâioân sī i koán·ê, bô i ê íntsún jīmhô kah Tiongkok ū pangkau ê kokka ê kuaⁿoân lóng bēsái kah Tâioân ê kuaⁿhong ū jīmhô lâióng. 2020 nî pehgue̍h saⁿtsa̍p, Czets tshamgī īⁿ gītiúⁿ Úi Tiktsê tso͘ tsi̍tkiâⁿ káutsa̍p lâng ê tāipiáu thoân hóngbūn Tâioân, kah lán tsóngthóng Tshòa Ingbûn téng kuaⁿoân hōebiān. Pehgue̍h saⁿtsa̍p it, Tionghôa Jînbîn Kiōnghôkok gōakau pō͘tiúⁿ Ông Gē tsiū Czets tshamgīīⁿ gītiúⁿ hóng tâi piáusī,"tī Tâioân būntê téngbīn thiautsiàn tsi̍tê Tiongkok goântsik, tio̍hsī kah tsa̍psì ik Tiongkok jînbîn ūite̍k, tùi Czets tshamgītiúⁿ ê kongkhai tshiàngsiaⁿ kah i pōeāu ê hoán Hôa sèle̍k, tio̍h ūi i kakī ê toánsī hêngûi kah tsèngtī tâuki hùtshut tîmtāng ê tāikè." ūiáⁿ sī tsênglí putpêng khìsí ênglâng, káugue̍h tshejī, kehpiah kok Slovakia tsóngthóng Tshaputoba lúsū piáusī, bētàng tsiapsiū Tiongkok tùi Czets ê uihia̍p, Slovakia ē kah Czets khiā tsoh hóe.


　　 Tshitgue̍h jītsa̍p, Lietuva tsiapsiū lán kok ê kiàngī, tī siúto͘ siatli̍p tāipiáu kikò͘, miâtshing kiò tsoh "tsù Lietuva Tâioân Tāipiáutshù", tse sī tī Tionghôa Jînbîn Kiōnghôkok ê pangkaukok tiong, í "Tâioân" ê miâ siat tshù ê thâu tsi̍tê. Pehgue̍h tshetsa̍p, Tiongkok tiàuhôe tsù Lietuva tāisài, goânin sī Lietuva tôngì Tâioân í kakī tósū ê miâ siatli̍p si̍ttsit siōng sī tāisàikoán ê tāipiáutshù. "Tâioân Tāipiáutshù" jiá Tiongkok tsin siūkhì,"Tiongkok tsènghú tùi tsit kiāⁿ tāitsì kiankuat hoántùi, Tiongkok kuattēng tiàuhôe tsù Lietuva tāisài, iaukiû Lietuva tsènghú tiàuhôe tsù Hôa tāisài. Jîtshiáⁿ tiongtoān ti̍tta̍t Lietuva ê thihlō͘ hòeūn, tsokûi kingtsè tsètshâi. Būntê sī Tiongkok múi nî tùi Lietuva tshutkháu 14 ik bíkim, Lietuva tùi Tiongkok tshutkháu 4 ik bíkim, m̄tsai siáⁿ lâng tsètshâi siáⁿ lâng. Siūkhì ê sî só͘ tsò ê kuattēng, óngóng sī gûgōng ·ê.


Bíkok tsòikīn ū teh khólī beh kā lán kok tsù Bí tāipiáu tshù tsiàⁿmiâ tsoh "Tâioân Tāipiáu tshù", tsiok khoài siūkhì ê Tiongkok, m̄tsai sī m̄ sī ē tsiàu tùihù Lietuva ê hongsik tùihù Bíkok? Lán tsin hò͘ⁿkî. (210917)

Pe̍h-ōe-jī-pán/白話字版

《 Le̍k-sik toán-phêng 》 Lí Lâm-hêng
Tiong-kok sī án-tsóaⁿ tsiah ài siū-khì?

Káu-gue̍h tsa̍p-sì sin-bûn pò-tō, lán kok tsù Bí tāi-sài Siau Bí-khîm téng-ji̍t hông iau-tshiáⁿ khì " Tsoân-bí Gī-hōe Kau-liû Lí-sū-hōe"（ALEC） ián-káng, pîn i ku̍t-liu ê Ing-gí kah ún-kiān ê tâi-hong, tit-tio̍h tâi-á-kha ê tsiáng-siaⁿ. Ián-káng tiong, i kóng-khí Tiong-kok "khì tshua̍h-tshua̍h ê hō͘-tēng tsin kē" , ì-sù sī kóng Tiong-kok tsiok ài siū-khì, i kóng,"jīm-hô goán tsò ê tāi-tsì, goán ê tsûn-tsāi, liân goán tī Ò-ūn téng-bīn iâⁿ in, in mā bē sóng. "Sûi-sî ín-khí tâi-á-kha ê tōa tshiò, sòa lo̍h·khì sī jia̍t-lia̍t ê phah-pho̍k-á siaⁿ. 　　

Tiong-kok ná ē tio̍h tsit-tsióng koài-pēⁿ leh? In-ūi Tiong-kok khang-su bāng-sióng Tâi-oân sī Tiong-kok léng-thó͘ put-khó hun-kuah ê tsi̍t-pō͘-hūn. Sū-si̍t siōng ta̍k-ê lóng tsai-iáⁿ, Tiong-hôa Jîn-bîn Kiōng-hô-kok tsū-tsiông 1949 nî tsa̍p-gue̍h tshe-it kiàn-kok kàu taⁿ, tsū-lâi m̄-bat thóng-tī kòe Tâi-oân tsi̍t kang, liân tsi̍t hun-tsing tsi̍t bió-tsing mā m̄-bat. Tiong-kok it-ti̍t hoàn-sióng Tâi-oân sī i koán·ê, jīm-hô tāi-tsì Tâi-oân lóng bē-tàng pí Tiong-kok khah gâu, khah hó, só͘-í tsit piàn Tang-kiaⁿ Olympic lâm-tsú ú-mô͘-kiû siang-phah lán ê soán-tshiú Lí Iûⁿkah Ông Tsê-lîm, tsòe-āu kuat-sài tu-tu sī phah iâⁿ Tiong-kok tūi ê Lâu Hō͘-sîn kah Lí Tsùn-hūi, tit-tio̍h kim-pâi. Tsit siaⁿ Tiong-kok ê Gī-hô-thoân tsin siū-khì, sè-kài nn̄g-pah kok su siáⁿ lâng lóng ē-sáiⁿ. Á ē-sái su hō͘ Tâi-oân? Si̍t-tsāi sī "put-khó lún iah"!
　　
Tiong-kok tshò-kak Tâi-oân sī i koán-·ê, bô i ê ín-tsún jīm-hô kah Tiong-kok ū pang-kau ê kok-ka ê kuaⁿ-oân lóng bē-sái kah Tâi-oân ê kuaⁿ-hong ū jīm-hô lâi-óng. 2020 nî peh-gue̍h saⁿ-tsa̍p, Czets tsham-gī īⁿ gī-tiúⁿ Úi Tik-tsê tso͘ tsi̍t-kiâⁿ káu-tsa̍p lâng ê tāi-piáu thoân hóng-būn Tâi-oân, kah lán tsóng-thóng Tshòa Ing-bûn téng kuaⁿ-oân hōe-biān. Peh-gue̍h saⁿ-tsa̍p it, Tiong-hôa Jîn-bîn Kiōng-hô-kok gōa-kau pō͘-tiúⁿ Ông Gē tsiū Czets tsham-gī-īⁿ gī-tiúⁿ hóng tâi piáu-sī,"tī Tâi-oân būn-tê téng-bīn thiau-tsiàn tsi̍t-ê Tiong-kok goân-tsik, tio̍h-sī kah tsa̍p-sì ik Tiong-kok jîn-bîn ūi-te̍k, tùi Czets tsham-gī-tiúⁿ ê kong-khai tshiàng-siaⁿ kah i pōe-āu ê hoán Hôa sè-le̍k, tio̍h ūi i ka-kī ê toán-sī hêng-ûi kah tsèng-tī tâu-ki hù-tshut tîm-tāng ê tāi-kè."ū-iáⁿ sī tsêng-lí put-pêng khì-sí êng-lâng, káu-gue̍h tshe-jī, keh-piah kok Slovakia tsóng-thóng Tsha-pu-to-ba lú-sū piáu-sī, bē-tàng tsiap-siū Tiong-kok tùi Czets ê ui-hia̍p, Slovakia ē kah Czets khiā tsoh hóe.


　　 Tshit-gue̍h jī-tsa̍p, Lietuva tsiap-siū lán kok ê kiàn-gī, tī siú-to͘ siat-li̍p tāi-piáu ki-kò͘, miâ-tshing kiò tsoh"tsù Lietuva Tâi-oân Tāi-piáu-tshù", tse sī tī Tiong-hôa Jîn-bîn Kiōng-hô-kok ê pang-kau-kok tiong, í "Tâi-oân" ê miâ siat tshù ê thâu tsi̍t-ê. Peh-gue̍h tshe-tsa̍p, Tiong-kok tiàu-hôe tsù Lietuva tāi-sài, goân-in sī Lietuva tông-ì Tâi-oân í ka-kī tó-sū ê miâ siat-li̍p si̍t-tsit siōng sī tāi-sài-koán ê tāi-piáu-tshù. "Tâi-oân Tāi-piáu-tshù" jiá Tiong-kok tsin siū-khì,"Tiong-kok tsèng-hú tùi tsit kiāⁿ tāi-tsì kian-kuat hoán-tùi, Tiong-kok kuat-tēng tiàu-hôe tsù Lietuva tāi-sài, iau-kiû Lietuva tsèng-hú tiàu-hôe tsù Hôa tāi-sài. Jî-tshiáⁿ tiong-toān ti̍t-ta̍t Lietuva ê thih-lō͘ hòe-ūn, tsok-ûi king-tsè tsè-tshâi. Būn-tê sī Tiong-kok múi nî tùi Lietuva tshut-kháu 14 ik bí-kim, Lietuva tùi Tiong-kok tshut-kháu 4 ik bí-kim, m̄-tsai siáⁿ lâng tsè-tshâi siáⁿ lâng. Siū-khì ê sî só͘ tsò ê kuat-tēng, óng-óng sī gû-gōng ·ê.


Bí-kok tsòe-kīn ū teh khó-lī beh kā lán kok tsù Bí tāi-piáu tshù tsiàⁿ-miâ tsoh "Tâi-oân Tāi-piáu tshù", tsiok khoài siū-khì ê Tiong-kok, m̄-tsai sī m̄ sī ē tsiàu tùi-hù Lietuva ê hong-sik tùi-hù Bí-kok? Lán tsin hò͘ⁿ-kî. (210917)



九月十四新聞報導，咱國駐美大使蕭美琴頂日hông邀請去「全美議會交流理事會」（ALEC）演講，憑伊滑溜ê英語kah穩健ê台風，得tio̍h台á腳ê掌聲。演講中，伊講起中國「氣tshua̍h-tshua̍hê戶椗真低」，意思是講中國足愛受氣，伊講：「任何阮做êtāi-tsì、阮ê存在、連阮tī奧運頂面贏in，in mā bē爽。」隨時引起台á腳ê大笑，續落去是熱烈ê拍pho̍ká聲。 　　

中國ná會tio̍h tsit種怪病咧？因為中國空思夢想台灣是中國領土不可分割ê一部分。事實上ta̍k个lóng知影，中華人民共和國自從1949年十月初一建國到今，自來m̄-bat統治過台灣一工，連一分鐘一秒鐘mā m̄-bat。中國一直幻想台灣是伊管ê，任何tāi-tsì台灣lóng bē-tàng比中國khah gâu、khah好，所以tsit遍東京Olympic男子羽毛球雙打咱ê選手李洋kah王齊麟，最後決賽tu-tu是拍贏中國隊ê劉雨辰kah李俊慧，得tio̍h金牌。Tsit聲中國ê義和團真受氣，世界兩百國輸siáⁿ人lóngē-sái。náē-sái輸hō͘台灣？實在是「不可忍也」！ 　　

中國錯覺台灣是伊管ê，無伊ê允准任何kah中國有邦交ê國家ê官員lóng bē-sáikah台灣ê官方有任何來往。2020年八月三十，捷克參議院議長韋德齊組一行九十人ê代表團訪問臺灣，kah咱總統蔡英文等官員會面。八月三十一，中華人民共和國外交部長王毅就捷克參議院議長訪台表示：「tī台灣問題頂面挑戰一個中國原則，tio̍h是kah十四億中國人民為敵，對捷克參議長ê公開tshiàng聲kah伊背後ê反華勢力，tio̍h為伊家己ê短視行為kah政治投機付出沉重ê代價。」有影是情理不平氣死閒人，九月初二，隔壁國斯洛伐克總統Tsha-pu-to-ba女士表示，bē-tàng接受中國對捷克ê威脅，斯洛伐克會kah捷克khiā作夥。


　　七月二十，立陶宛接受咱國ê建議，tī首都設立代表機構，名稱叫作「駐立陶宛臺灣代表處」，tse是tī中華人民共和國ê邦交國中，以「臺灣」ê名設處ê頭一個。八月初十，中國召回駐立陶宛大使，原因是立陶宛同意台灣以家己島嶼ê名設立實質上是大使館ê代表處。「台灣代表處」惹中國真受氣，「中國政府對tsit件tāi-tsì堅決反對，中國決定召回駐立陶宛大使，要求立陶宛政府召回駐華大使。而且中斷直達立陶宛ê鐵路貨運，作為經濟制裁。問題是中國每年對立陶宛出口14億美金，立陶宛對中國出口4億美金，m̄知siáⁿ人制裁siáⁿ人。受氣ê時所做ê決定，往往是愚戇ê。


美國最近有teh考慮beh kā咱國駐美代表處正名作「台灣代表處」，足快受氣ê中國，m̄知是m̄是會照對付立陶宛ê方式對付美國？咱真好奇。(210917)