《綠色短評》

 | | | 轉寄

台灣ê前途當然是由全體台灣人決定！

作者 李南衡, TsoânTâijī/全台字 by Tsng Hūiphêng 2021.10.31

Tsoânbîn Tâioânjī pán/全民台灣字版簡稱TsoânTâiJī

《 Le̍ksik toánphêng 》　　　　　　　　　　　　　　 Lí Lâmhêng

　　　　　　 Tâioân ê tsiântô͘ tongjiân sī iû tsoânthé Tâioân lâng kuattēng!

　　 Tsa̍pgue̍h tshetsa̍p, Tâioân khèngtsiok "Tionghôa Bînkok 110 nî kokkhèng" siangsi̍ptseh, Tshòa Ingbûn tsóngthóng í "bîntsú tōa liânbêng, sèkài ka hóiú" tsoh tsútê huatpiáu iánsuat, nn̄g hōaⁿ kuanhē koh tsi̍t piàn tsiâⁿ tsoh tsiautiám. Tshòa Ingbûn tsóngthóng tī iánkáng tiong kóng," îtshî hiāntsōng tio̍h sī goán ê tsútiuⁿ, goán mā ē tsoânle̍k tsó͘tsí hiāntsōng hông phiànbīn káipiàn." Tshòa Ingbûn tsóngthóng kóng," goán bē mō͘tsìn, tānsī tsua̍ttùi m̄thang jīnûi Tâioân jînbîn ē ī aple̍k tsi hā khutho̍k...... goán mā tshîsiok tshiongsi̍t kokông, tiánhiān tsūngó͘ hôngūi kuatsim, khakpó bô lâng ētàng appik Tâioân kiâⁿ hiòng Tiongkok só͘ siattēng ê lō͘kèng. "Tshòa Ingbûn tsóngthóng te̍kpia̍t thêkhí "sì ê kiantshî","goán éngoán kiantshî tsūiû bîntsú ê hiàntsèng thétsè, kiantshî Tionghôa Bînkok kah Tionghôa Jînbîn Kiōnghôkok hō͘ put lēsio̍k, kiantshî tsúkoân putiông tshimhoān pēngthun, kiantshî Tionghôa Bînkok Tâioân ê tsiântô͘, pitsu tsunsûn tsoânthé Tâioân jînbîn ê ìtsì. "Tshòa Ingbûn tsóngthóng kóng ê tējīê kiantshî,, kiantshî Tionghôa Bînkok kah Tionghôa Jînbîn Kiōnghôkok hō͘ put lēsio̍k, ìsù tio̍h sī kóng goán tsūliáu m̄bat thóngtī kòe lín, lín mā tsūliáu m̄bat thóngtī kòe goán. Tshòa tsóngthóng kóng ê tēsì ê kiantshî, kiantshî Tionghôa Bînkok Tâioân ê tsiântô͘, pitsu tsunsûn tsoânthé Tâioân jînbîn ê ìtsì. Tsit tiám Tiongkok kiōngsántóng siōng kài siūkhì.

　　Hit àm, Tiongkok Koktâipān tio̍h thàukòe huatgiânjîn Bé Hiáukng tsòtshut tāngphàu hôeèng, Bé Hiáukng phuephêng Tshòa Ingbûn tsóngthóng sī "kó͘tshue Tâito̍k, siàntōng tùili̍p", jîtshiáⁿ piáusī, thóngit sī Tionghôa bîntso̍k ê kiōngtông ìtsì,"Tâioân ê tsiântô͘ iû tsoânthé Tiongkok jînbîn kiōngtông kuattēng." Lán kóng, Tionghôa bîntso̍k sī in tau ê tāitsì!

　　"Tâioân ê tsiântô͘ iû tsoânthé Tiongkok jînbîn kiōngtông kuattēng." Tsitkù ōe íking kóngkah tshàusng khì ah iáu teh kóng, in kóng bē siān, lán thiaⁿ kah khí ài tshiò. Ta̍k piàn nā ū Tiongkok tōa sè lia̍p kuaⁿoân teh liānsiáuōe, lán Lo̍kúihōe huatgiânjîn Khu Sûitsèng lóng ē tsiok ū nāisèng, tsi̍t piàn koh tsi̍t piàn piáubêng, Tâioân ê tsûntsāi kah Τiongkiōng tsi̍ttiámá kuanhē to bô, Tâioân ê bīlâi iû 2,300 bān Tâioân jînbîn lâi kuattēng.

　　 Sī ántsóaⁿ lán thiaⁿtio̍h Tiongkok jīmhô tōa sè lia̍p kuaⁿoân kóng,"Tâioân tsiântô͘ iû tsoânthé Tiongkok lâng kuattēng"tsit kù ōe ē khí ài tshiò leh?"tsoânthé Tiongkok lâng"ētàng kuattēng siáⁿ? Mài kóng tshintshiūⁿ Tâioân lâng ētàng kuattēng kakī ê tsóngthóng, hù tsóngthóng, tiongiong bînì tāipiáu, kok koāntshītiúⁿ, kok koāntshī gīoân, jîtshiáⁿ ētàng ēng kongtâu iû jînbîn ti̍ttsiap kuattēng tōa tāitsì. Tī Tiongkok leh? Tiongkok lâng liân tsi̍tê siósió ê tshuantiúⁿ to bô huattō͘ kakī kuattēng, ū siáⁿmi̍h bīntsú, ū siáⁿmi̍h khoânlī, ū siáⁿmi̍h lêngle̍k, beh tāithè 2,300 bān Tâioân jînbîn lâi kuattēng Tâioân ê tsiântô͘? Lán sī m̄ sī ingkai sàng kúi hòikūi ê "kiàⁿ" khì hō͘ Tiongkok tōa sè lia̍p kuaⁿoân, hō͘ in ta̍k tsákhí sió tsiòkiàⁿ ·tsi̍tē, khòaⁿ in Tiongkok lâng pîn siáⁿmi̍h beh kuattēng Tâioân ê tsiântô͘?

　　 Lán kóng,"Tâioân tsiântô͘ iû tsoânthé Tiongkok lâng kuattēng"tsit kù ōe tsin hótshiò, nátshiūⁿ nā ū tsi̍tê Huatkok lâng kóng, Tikkok ê tsiântô͘ iû Huatkok tsoânthé jînbîn lâi kuattēng, ittēng ē hông tshiò siáu·ê, sīmtsì ū lâng ē bong i ê hia̍hthâu khòaⁿ ū huatsio bô?

　　 Tâioân ê tsiântô͘ iû siáⁿ lâng lâi kuattēng? tongjiân sī iû tsoânthé Tâioân lâng kuattēng! (211015)

Pe̍h-ōe-jī-pán/白話字版
《 Le̍k-sik toán-phêng 》　　　　　　　　　　　　　　 Lí Lâm-hêng

　　　　　　 Tâi-oân ê tsiân-tô͘ tong-jiân sī iû tsoân-thé Tâi-oân lâng kuat-tēng!

　　 Tsa̍p-gue̍h tshe-tsa̍p, Tâi-oân khèng-tsiok "Tiong-hôa Bîn-kok 110 nî kok-khèng" siang-si̍p-tseh, Tshòa Ing-bûn tsóng-thóng í "bîn-tsú tōa liân-bêng, sè-kài ka hó-iú" tsoh tsú-tê huat-piáu ián-suat, nn̄g hōaⁿ kuan-hē koh tsi̍t piàn tsiâⁿ tsoh tsiau-tiám. Tshòa Ing-bûn tsóng-thóng tī ián-káng tiong kóng," î-tshî hiān-tsōng tio̍h sī goán ê tsú-tiuⁿ, goán mā ē tsoân-le̍k tsó͘-tsí hiān-tsōng hông phiàn-bīn kái-piàn." Tshòa Ing-bûn tsóng-thóng kóng," goán bē mō͘-tsìn, tān-sī tsua̍t-tùi m̄-thang jīn-ûi Tâi-oân jîn-bîn ē ī ap-le̍k tsi hā khut-ho̍k...... goán mā tshî-siok tshiong-si̍t kok-ông, tián-hiān tsū-ngó͘ hông-ūi kuat-sim, khak-pó bô lâng ē-tàng ap-pik Tâi-oân kiâⁿ hiòng Tiong-kok só͘ siat-tēng ê lō͘-kèng. "Tshòa Ing-bûn tsóng-thóng te̍k-pia̍t thê-khí "sì ê kian-tshî","goán éng-oán kian-tshî tsū-iû bîn-tsú ê hiàn-tsèng thé-tsè, kian-tshî Tiong-hôa Bîn-kok kah Tiong-hôa Jîn-bîn Kiōng-hô-kok hō͘ put lē-sio̍k, kian-tshî tsú-koân put-iông tshim-hoān pēng-thun, kian-tshî Tiong-hôa Bîn-kok Tâi-oân ê tsiân-tô͘, pit-su tsun-sûn tsoân-thé Tâi-oân jîn-bîn ê ì-tsì. "Tshòa Ing-bûn tsóng-thóng kóng ê tē-jī-ê kian-tshî,, kian-tshî Tiong-hôa Bîn-kok kah Tiong-hôa Jîn-bîn Kiōng-hô-kok hō͘ put lē-sio̍k, ì-sù tio̍h sī kóng goán tsū-liáu m̄-bat thóng-tī kòe lín, lín mā tsū-liáu m̄-bat thóng-tī kòe goán. Tshòa tsóng-thóng kóng ê tē-sì ê kian-tshî, kian-tshî Tiong-hôa Bîn-kok Tâi-oân ê tsiân-tô͘, pit-su tsun-sûn tsoân-thé Tâi-oân jîn-bîn ê ì-tsì. Tsit tiám Tiong-kok kiōng-sán-tóng siōng kài siū-khì.

　　Hit àm, Tiong-kok Kok-tâi-pān tio̍h thàu-kòe huat-giân-jîn Bé Hiáu-kng tsò-tshut tāng-phàu hôe-èng, Bé Hiáu-kng phue-phêng Tshòa Ing-bûn tsóng-thóng sī "kó͘-tshue Tâi-to̍k, siàn-tōng tùi-li̍p", jî-tshiáⁿ piáu-sī, thóng-it sī Tiong-hôa bîn-tso̍k ê kiōng-tông ì-tsì,"Tâi-oân ê tsiân-tô͘ iû tsoân-thé Tiong-kok jîn-bîn kiōng-tông kuat-tēng." Lán kóng, Tiong-hôa bîn-tso̍k sī in tau ê tāi-tsì!

　　"Tâi-oân ê tsiân-tô͘ iû tsoân-thé Tiong-kok jîn-bîn kiōng-tông kuat-tēng." Tsit-kù ōe í-king kóng-kah tshàu-sng khì ah iáu teh kóng, in kóng bē siān, lán thiaⁿ kah khí ài tshiò. Ta̍k piàn nā ū Tiong-kok tōa sè lia̍p kuaⁿ-oân teh liān-siáu-ōe, lán Lo̍k-úi-hōe huat-giân-jîn Khu Sûi-tsèng lóng ē tsiok ū nāi-sèng, tsi̍t piàn koh tsi̍t piàn piáu-bêng, Tâi-oân ê tsûn-tsāi kah Τiong-kiōng tsi̍t-tiám-á kuan-hē to bô, Tâi-oân ê bī-lâi iû 2,300 bān Tâi-oân jîn-bîn lâi kuat-tēng.

　　 Sī án-tsóaⁿ lán thiaⁿ-tio̍h Tiong-kok jīm-hô tōa sè lia̍p kuaⁿ-oân kóng,"Tâi-oân tsiân-tô͘ iû tsoân-thé Tiong-kok lâng kuat-tēng"tsit kù ōe ē khí ài tshiò leh?"tsoân-thé Tiong-kok lâng"ē-tàng kuat-tēng siáⁿ? Mài kóng tshin-tshiūⁿ Tâi-oân lâng ē-tàng kuat-tēng ka-kī ê tsóng-thóng, hù tsóng-thóng, tiong-iong bîn-ì tāi-piáu, kok koān-tshī-tiúⁿ, kok koān-tshī gī-oân, jî-tshiáⁿ ē-tàng ēng kong-tâu iû jîn-bîn ti̍t-tsiap kuat-tēng tōa tāi-tsì. Tī Tiong-kok leh? Tiong-kok lâng liân tsi̍t-ê sió-sió ê tshuan-tiúⁿ to bô huat-tō͘ ka-kī kuat-tēng, ū siáⁿ-mi̍h bīn-tsú, ū siáⁿ-mi̍h khoân-lī, ū siáⁿ-mi̍h lêng-le̍k, beh tāi-thè 2,300 bān Tâi-oân jîn-bîn lâi kuat-tēng Tâi-oân ê tsiân-tô͘? Lán sī m̄ sī ing-kai sàng kúi hòe-kūi ê "kiàⁿ" khì hō͘ Tiong-kok tōa sè lia̍p kuaⁿ-oân, hō͘ in ta̍k tsá-khí sió tsiò-kiàⁿ -·tsi̍t-ē, khòaⁿ in Tiong-kok lâng pîn siáⁿ-mi̍h beh kuat-tēng Tâi-oân ê tsiân-tô͘?

　　 Lán kóng,"Tâi-oân tsiân-tô͘ iû tsoân-thé Tiong-kok lâng kuat-tēng"tsit kù ōe tsin hó-tshiò, ná-tshiūⁿ nā ū tsi̍t-ê Huat-kok lâng kóng, Tik-kok ê tsiân-tô͘ iû Huat-kok tsoân-thé jîn-bîn lâi kuat-tēng, it-tēng ē hông tshiò siáu-·ê, sīm-tsì ū lâng ē bong i ê hia̍h-thâu khòaⁿ ū huat-sio bô?

　　 Tâi-oân ê tsiân-tô͘ iû siáⁿ lâng lâi kuat-tēng? tong-jiân sī iû tsoân-thé Tâi-oân lâng kuat-tēng! (211015)

　　十月初十，台灣慶祝「中華民國110年國慶」雙十節，蔡英文總統以「民主大聯盟、世界加好友」作主題發表演說，兩岸關係koh一遍成作焦點。蔡英文總統tī演講中講，「維持現狀tio̍h是阮ê主張，阮māē全力阻止現狀hông片面改變。」蔡英文總統講：「阮bē冒進，但是絶對m̄-thang認為台灣人民ētī壓力之下屈服......阮māē持續充實國防，展現自我防衛ê決心，確保無人ē-tàng壓迫台灣行向中國所設定ê路徑。」蔡英文總統特別提起「四个堅持」：「阮永遠堅持自由民主ê憲政體制，堅持中華民國kah中華人民共和國互不隸屬（lē-sio̍k），堅持主權不容侵犯併吞，堅持中華民國台灣ê前途，必須遵循全體台灣人民ê意志。」蔡英文總統講ê第二个堅持,，堅持中華民國kah中華人民共和國互不隸屬（lē-sio̍k），意思tio̍h是講阮自了m̄-bat統治過lín，lín mā自了m̄-bat統治過阮。蔡總統講ê第四个堅持，堅持中華民國台灣ê前途，必須遵循全體台灣人民ê意志。Tsit點中國共產黨上kài受氣。

　　Hit暗，中國國台辦tio̍h透過發言人馬曉光做出重砲回應，馬曉光批評蔡英文總統是「鼓吹台獨、煽動對立」，而且表示：統一是中華民族ê共同意志，「台灣ê前途由全體中國人民共同決定。」咱講：中華民族是intau ê tāi-tsì！

　　「台灣ê前途由全體中國人民共同決定。」Tsit句話已經講kah臭酸去ah猶teh講，in講bē siān，咱聽kah起愛笑。Ta̍k遍nā有中國大細粒官員teh練siáu話，咱陸委會發言人邱垂正lóngē足有耐性，一遍koh一遍表明：台灣ê存在kah中共一點仔關係都無，台灣ê未來由2,300萬台灣人民來決定。

　　是按怎咱聽tio̍h中國任何大細粒官員講：「台灣前途由全體中國人決定」tsit句話ē起愛笑咧？「全體中國人」ē-tàng決定啥？Mài講親像台灣人ē-tàng決定家己ê總統、副總統，中央民意代表，各縣市長、各縣市議員，而且ē-tàng用公投由人民直接決定大tāi-tsì。tī中國咧？中國人連一个小小ê村長都無法度家己決定，有啥物面子、有啥物權利、有啥物能力，beh代替2,300萬台灣人民來決定台灣ê前途？咱是m̄是應該送幾貨櫃ê「鏡」去hō͘ 中國大細粒官員，hō͘ inta̍k早起小照鏡一下，看in中國人憑啥物beh決定台灣ê前途？

　　咱講：「台灣前途由全體中國人決定」tsit句話真好笑，那像nā有一个法國人講，德國ê前途由法國全體人民來決定，一定ēhông笑siáu-·ê，甚至有人ē摸伊ê額頭看有發燒無？

　　台灣ê前途由啥人來決定？當然是由全體台灣人決定！ (211015)