《綠色短評》

| | | 轉寄

中國國民黨kā四大公投舞亂去!

Tsoânbîn Tâioânjī pán/全民台灣字版簡稱TsoânTâiJī

《 Le̍ksik toánphêng 》 Lí Lâmhêng

Tiongkok Kokbîntóng kā Sìtāi kongtâu bú loān khì!

Tī Tâioân, lán ê tshunlítiúⁿ kàu koāntshītiúⁿ kàu Tsóngthónghù tsóngthóng, kah kok kip bînì tāipiáu, lóng sī iû jînbîn tsi̍t phiò tsi̍t phiò soán tshutlâi·ê, sī jînbîn tùi lâng ê soánte̍k, tio̍h sī soánkí; lēnggōa tsi̍t tsióng, jînbîn tùi kokka bó͘tsióng tsèngtshik bô boánì, m̄sī kingkòe li̍phuatīⁿ lâi thólūn tsoh kuattēng, sī ti̍ttsiap iû jînbîn tâuphiò lâi kuattēng·ê, tio̍h sī kongbîn tâuphiò, kántshing kongtâu, sī jînbîn tùi sū ê soánte̍k.

  2021 nî tsa̍pjīgue̍h tsa̍ppeh, tsit piàn iû Tiongkok Kokbîntóng kah bînkan thoânthé só͘ thêtshut ê Sìtōa kongtâu àn, tsin khósioh sī Tiongkok Kokbîntóng tsi̍t khaisí tio̍h bú m̄tio̍h honghiòng, kongtâu sī kóng bó͘ tsi̍t hāng tsèngtshik goán bô tsànsêng, iû jînbîn lâi kuattēng póliû á·sī hùitiāu. Tiongkok Kokbîntóng tsi̍t khaisí kóng tsit piàn kongtâu sī thè hông pābián tiāu ê tsêng Kohiông tshītiúⁿ Hân Kokjû pòsiû, sòa·lo̍hkhì kái kóng sī beh "tòkoh" hō͘ So͘ Tsintshiong Hêngtsèngīⁿtiúⁿ lo̍htâi, kàuhùn ahpà ê Bîntsìntóng, lō͘bóe suah piàn tsoh kah Tiongkok Kiōngsántóng kâng khùikháu, beh hō͘ "hoán tiong pó tâi" ê Bîntsìntóng tsènghú tsi̍tê kàuhùn. Goânpún thêtshut tsi̍tê kongtâu àn, ingkai ēng tsèngkhak ê sò͘kù, ē kámtōng lâng ūla̍t ê líiû, tsi̍t tiâu tsi̍t tiâu thêtshutlâi suatbêng, hō͘ jînbîn tshionghun liáukái, tùi bó͘ tsi̍t ê kongtâu àn jia̍tsim khì tǹg tôngì phiò. Bô, Tiongkok Kokbîntóng bô ánne tsò, in itti̍t tsiamtùi lâng m̄ sī tsiamtùi sū.

   Khiā tī "siú hong" ê Bîntsìntóng tsènghú ê tsòhuat tútú tiantò hoán. Lán kanta í Bîntsìntóng tsènghú itti̍t hoânló siōng ū khólêng bē kòikuan ê tē 18 àn"hoán Lâiti" tsoh lē lâi kóng. Tiongkok Kokbîntóng mn̄g kóng, ūi siáⁿmi̍h Bîntsìntóng tng nî hoántùi Bíkok Lâigû tsìnkháu, kináji̍t tsànsêng Bíkok Lâiti tsìnkháu? Líiû tsin kántan, tng nî hoántùi ê sî Bíkok Lâigû ê Lâitse (萊克多巴胺) iáu bô tsi̍tê phiautsún, 2012 nî tshitgue̍h CODEX( koktsè si̍tphín huat tián úigoânhōe ) tsiamtùi Lâitse tèngtēng tsi̍tê tsân tse iônghí ta̍t, ū tsi̍tê koktsè phiautsún, tongjiân bô líiû kohtsài hoántùi. Tâioân m̄nā kinkì CODEX tsòtshutlâi ê kiatkó, jîtshiáⁿ koh ke lán kok tsuanka tī Má tsóngthóng sîtāi, Tshòa tsóngthóng sîtāi kok tsòkòe tsi̍t piàn ê khoha̍k honghiám pêngko͘, nn̄g piàn pêngko͘ kiatlūn lóng sī Tâioân ēsái tsháṳōng koktsè phiautsún. Ū kìtsiá mn̄g kóng Má tsènghú sîtāi tsànsêng tsìnkháu Bíkok Lâigû, sī ántsóaⁿ tsitmá Tiongkok Kokbîntóng hoántùi tsìnkháu Bíkok Lâiti leh? Tiongkok Kokbîntóng li̍púi Tsiúⁿ Bānan ìn kóng, inūi li̍ptiûⁿ bô kâng. Tse oântsoân sī bô lísèng bô khoha̍k ê kónghuat. Bíkok gûbah ùi 2012 nî tsìnkháu 1 bān 8 tshing kongtùn, kàu 2019 nî tsìnkháu 6 bān 4 tshing kongtùn, sêngtióng tsiongkīn saⁿ pōe, pehnî kan Tâioân bîntsiòng pêngkin múi nî tsia̍h 3 kongkin Bígû, pēng bô lâng huatsing siáⁿ būntê. Koktsè bō͘e̍k sī siongtùi·ê, lán khàihòng Bígû íāu, lán kok lôngsánphín gōasiau Bíkok ê tsòikīn gō͘ nî itgue̍h tsì káugue̍h nînî tsēngka, ùi 2017 nî 17 bān 9 tshing gōa tùn, iok bíkim 4.31 ik, kàu 2021 nî 20 bān 4 tshing gōa tùn, iok bíkim 6.73 ik. Lán kiⁿî itgue̍h tsiah khaisí tsìnkháu Bíkok ti, bô tsi̍t nî tio̍h beh ēng kongtâu ê hongsik kìmtsí, tsi̍tê kokka ánne péngkhí péngtó oântsoân bô sìniōng, beh ántsóaⁿ kah lâng kóng singlí tēng ha̍piok leh? Tongjiân ē énghióng lán kaji̍p “CPTPP”(Khòa Thàipêngiûⁿ tângphōaⁿ tsoânbīn tsìnpō͘ hia̍ptēng) ê khólêngsèng, tsua̍ttùi ē énghióng Tâioân tsionglâi ê tùi gōa bō͘e̍k kuanhē.

   Hókatsài, tsit piàn kongtâu kiatkó sī, sìê put tôngì, Tâioân tsiah bē loān lo̍hkhì   (21/12/24)

Pe̍h-ōe-jī-pán/白話字版

《 Le̍k-sik toán-phêng 》 Lí Lâm-hêng

Tiong-kok Kok-bîn-tóng kā Sì-tāi kong-tâu bú loān khì!

Tī Tâi-oân, lán ê tshun-lí-tiúⁿ kàu koān-tshī-tiúⁿ kàu Tsóng-thóng-hù tsóng-thóng, kah kok kip bîn-ì tāi-piáu, lóng sī iû jîn-bîn tsi̍t phiò tsi̍t phiò soán tshut-lâi-·ê, sī jîn-bîn tùi lâng ê soán-te̍k, tio̍h sī soán-kí; lēng-gōa tsi̍t tsióng, jîn-bîn tùi kok-ka bó͘-tsióng tsèng-tshik bô boán-ì, m̄-sī king-kòe li̍p-huat-īⁿ lâi thó-lūn tsoh kuat-tēng, sī ti̍t-tsiap iû jîn-bîn tâu-phiò lâi kuat-tēng-·ê, tio̍h sī kong-bîn tâu-phiò, kán-tshing kong-tâu, sī jîn-bîn tùi sū ê soán-te̍k.

  2021 nî tsa̍p-jī-gue̍h tsa̍p-peh, tsit piàn iû Tiong-kok Kok-bîn-tóng kah bîn-kan thoân-thé só͘ thê-tshut ê Sì-tōa kong-tâu àn, tsin khó-sioh sī Tiong-kok Kok-bîn-tóng tsi̍t khai-sí tio̍h bú m̄-tio̍h hong-hiòng, kong-tâu sī kóng bó͘ tsi̍t hāng tsèng-tshik goán bô tsàn-sêng, iû jîn-bîn lâi kuat-tēng pó-liû á-·sī hùi-tiāu. Tiong-kok Kok-bîn-tóng tsi̍t khai-sí kóng tsit piàn kong-tâu sī thè hông pā-bián tiāu ê tsêng Ko-hiông tshī-tiúⁿ Hân Kok-jû pò-siû, sòa-·lo̍h-khì kái kóng sī beh "tò-koh" hō͘ So͘ Tsin-tshiong Hêng-tsèng-īⁿ-tiúⁿ lo̍h-tâi, kàu-hùn ah-pà ê Bîn-tsìn-tóng, lō͘-bóe suah piàn tsoh kah Tiong-kok Kiōng-sán-tóng kâng khùi-kháu, beh hō͘ "hoán tiong pó tâi" ê Bîn-tsìn-tóng tsèng-hú tsi̍t-ê kàu-hùn. Goân-pún thê-tshut tsi̍t-ê kong-tâu àn, ing-kai ēng tsèng-khak ê sò͘-kù, ē kám-tōng lâng ū-la̍t ê lí-iû, tsi̍t tiâu tsi̍t tiâu thê-tshut-lâi suat-bêng, hō͘ jîn-bîn tshiong-hun liáu-kái, tùi bó͘ tsi̍t ê kong-tâu àn jia̍t-sim khì tǹg tông-ì phiò. Bô, Tiong-kok Kok-bîn-tóng bô án-ne tsò, in it-ti̍t tsiam-tùi lâng m̄ sī tsiam-tùi sū.

   Khiā tī "siú hong" ê Bîn-tsìn-tóng tsèng-hú ê tsò-huat tú-tú tian-tò hoán. Lán kan-ta í Bîn-tsìn-tóng tsèng-hú it-ti̍t hoân-ló siōng ū khó-lêng bē kòe-kuan ê tē 18 àn"hoán Lâi-ti" tsoh lē lâi kóng. Tiong-kok Kok-bîn-tóng mn̄g kóng, ūi siáⁿ-mi̍h Bîn-tsìn-tóng tng nî hoán-tùi Bí-kok Lâi-gû tsìn-kháu, kin-á-ji̍t tsàn-sêng Bí-kok Lâi-ti tsìn-kháu? Lí-iû tsin kán-tan, tng nî hoán-tùi ê sî Bí-kok Lâi-gû ê Lâi-tse (萊克多巴胺) iáu bô tsi̍t-ê phiau-tsún, 2012 nî tshit-gue̍h CODEX( kok-tsè si̍t-phín huat tián úi-goân-hōe ) tsiam-tùi Lâi-tse tèng-tēng tsi̍t-ê tsân- tse iông-hí ta̍t, ū tsi̍t-ê kok-tsè phiau-tsún, tong-jiân bô lí-iû koh-tsài hoán-tùi. Tâi-oân m̄-nā kin-kì CODEX tsò-tshut-lâi ê kiat-kó, jî-tshiáⁿ koh ke lán kok tsuan-ka tī Má tsóng-thóng sî-tāi, Tshòa tsóng-thóng sî-tāi kok tsò-kòe tsi̍t piàn ê kho-ha̍k hong-hiám pêng-ko͘, nn̄g piàn pêng-ko͘ kiat-lūn lóng sī Tâi-oân ē-sái tshái-iōng kok-tsè phiau-tsún. Ū kì-tsiá mn̄g kóng Má tsèng-hú sî-tāi tsàn-sêng tsìn-kháu Bí-kok Lâi-gû, sī án-tsóaⁿ tsit-má Tiong-kok Kok-bîn-tóng hoán-tùi tsìn-kháu Bí-kok Lâi-ti leh? Tiong-kok Kok-bîn-tóng li̍p-úi Tsiúⁿ Bān-an ìn kóng, in-ūi li̍p-tiûⁿ bô kâng. Tse oân-tsoân sī bô lí-sèng bô kho-ha̍k ê kóng-huat. Bí-kok gû-bah ùi 2012 nî tsìn-kháu 1 bān 8 tshing kong-tùn, kàu 2019 nî tsìn-kháu 6 bān 4 tshing kong-tùn, sêng-tióng tsiong-kīn saⁿ pōe, peh-nî kan Tâi-oân bîn-tsiòng pêng-kin múi nî tsia̍h 3 kong-kin Bí-gû, pēng bô lâng huat-sing siáⁿ būn-tê. Kok-tsè bō͘-e̍k sī siong-tùi-·ê, lán khài-hòng Bí-gû í-āu, lán kok lông-sán-phín gōa-siau Bí-kok ê tsòe-kīn gō͘ nî it-gue̍h tsì káu-gue̍h nî-nî tsēng-ka, ùi 2017 nî 17 bān 9 tshing gōa tùn, iok bí-kim 4.31 ik, kàu 2021 nî 20 bān 4 tshing gōa tùn, iok bí-kim 6.73 ik. Lán kin-nî it-gue̍h tsiah khai-sí tsìn-kháu Bí-kok ti, bô tsi̍t nî tio̍h beh ēng kong-tâu ê hong-sik kìm-tsí, tsi̍t-ê kok-ka án-ne péng-khí péng-tó oân-tsoân bô sìn-iōng, beh án-tsóaⁿ kah lâng kóng sing-lí tēng ha̍p-iok leh? Tong-jiân ē éng-hióng lán ka-ji̍p “CPTPP”(Khòa Thài-pêng-iûⁿ tâng-phōaⁿ tsoân-bīn tsìn-pō͘ hia̍p-tēng) ê khó-lêng-sèng, tsua̍t-tùi ē éng-hióng Tâi-oân tsiong-lâi ê tùi gōa bō͘-e̍k kuan-hē.

   Hó-ka-tsài, tsit piàn kong-tâu kiat-kó sī, sì-ê put tông-ì, Tâi-oân tsiah bē loān lo̍h-khì   (21/12/24)


Tī台灣,咱ê村里長到縣市長到總統副總統,kah各級民意代表,lóng是由人民一票一票選出來ê,是人民對人ê選擇,tio̍h是選舉;另外一種,人民對國家某種政策無滿意,m̄是經過立法院來討論作決定,是直接由人民投票來決定ê,tio̍h是公民投票,簡稱公投,是人民對事ê選擇。

  2021年十二月十八,tsit遍由中國國民黨kah民間團體所提出ê四大公投案,真可惜是中國國民黨一開始tio̍h舞m̄-tio̍h方向,公投是講某一項政策阮無贊成,由人民來決定保留á是廢掉。中國國民黨一開始講tsit遍公投是替hông罷免掉ê前高雄市長韓國瑜報仇,續落去改講是beh「倒閣」hō͘蘇貞昌行政院長落台、教訓鴨霸ê民進黨,路尾煞變作kah中國共產黨仝氣口,beh hō͘「反中保台」ê民進黨政府一個教訓。原本提出一個公投案,應該用正確ê數據、會感動人有力ê理由,一條一條提出來說明,hō͘人民充分瞭解,對某一個公投案熱心去tǹg同意票。無,中國國民黨無án-ne做,in一直針對人m̄是針對事。

  徛tī「守方」ê民進黨政府ê做法tú-tú顛倒反。咱kan-ta以民進黨政府一直煩惱上有可能bē過關ê第18案「反萊豬」作例來講。中國國民黨問講,為啥物民進黨當年反對美國萊牛進口,今á日贊成美國萊豬進口?理由真簡單,當年反對ê時美國萊牛ê萊劑(萊克多巴胺)猶無一個標準,2012年七月CODEX(國際食品法典委員會)針對萊劑訂定一個殘劑容許值,有一個國際標準,當然無理由koh再反對。台灣m̄-nā根據CODEX做出來ê結果,而且koh加咱國專家tī馬總統時代、蔡總統時代各做過一遍ê科學風險評估,兩遍評估結論lóng是台灣ē-sái採用國際標準。有記者問講馬政府時代贊成進口美國萊牛,是按怎tsit-má中國國民黨反對進口美國萊豬leh?中國國民黨立委蔣萬安應講:因為立場無仝。Tse完全是無理性無科學ê講法。美國牛肉ùi 2012年進口1萬8千公噸,到2019年進口6萬4千公噸,成長將近三倍,八年間台灣民眾平均每年食3公斤美牛,並無人發生啥問題。國際貿易是相對ê,咱開放美牛以後,咱國農產品外銷美國ê最近五年一月至九月年年增加,ùi 2017年17萬9千外噸、約美金4.31億,到2021年20萬4千外噸、約美金6.73億。咱今年一月才開始進口美國豬,無一年tio̍h beh用公投ê方式禁止,一個國家án-ne反起反倒完全無信用,beh按怎kah人講生理訂合約leh?當然會影響咱加入“CPTPP”(跨太平洋同伴全面進步協定)ê可能性,絕對會影響台灣將來ê對外貿易關係。

  好佳哉,tsit遍公投結果是:四個不同意,台灣才bē亂落去  (21/12/24)