《綠色短評》

 | | | 轉寄

腹肚iau是犯tio̍h啥物罪？

作者 李南衡, TsoânTâijī/全台字 by Tsng Hūiphêng 2022.01.23

Tsoânbîn Tâioânjī pán/全民台灣字版簡稱TsoânTâiJī

《 Le̍ksik toánphêng 》　　　　　　　 Lí Lâmhêng

　　　　　　　　 Paktó͘ iau sī hoān tio̍h siáⁿmi̍h tsōe?

　　2021 nî tsa̍pjīgue̍h tshikáu, Tiongkok Siámseséng Seantshī ( kó͘ to miâ kiòtsoh Tn̂gan) khaisí po̍khuat tsòe sin tsi̍tpho ê Búhàn hìiām (COVID19), tsa̍pjīgue̍h tiong khaktsín sò͘ itti̍t tsēngka, tsa̍pjīgue̍h jīgō͘ khaisí liânsòa tshit kang múikang lóng ū 150 ê ísiōng ê khaktsín pēⁿlē. Kàu nîté tsa̍pjīgue̍h saⁿtsa̍pit ûitsí íking hong siâⁿ tsa̍p kang, tsa̍pjīgue̍h saⁿtsa̍pit tsit kang, tsoân Tiongkok sin tsingka 231 ê khaktsín pēⁿlē, kîtiong 175 lē sio̍k púnthó͘ ê àn, kanta tsi̍tê Seantshī tio̍h tsiàm 174 lē. E̍ktsêng nátshiūⁿ bô hiah khoài suah.

Ùi tsa̍pjīgue̍h jīsaⁿ hong siâⁿ ílâi, "bu̍ttsu phòesàng" tio̍h itti̍t sī tsi̍tê tōa būntê, khah tsá tio̍h ū tsin tsē Sean tshībîn piak liāu kóng "tongtē tshàikè itti̍t khí, khí kah bé bē tio̍h tshài, nā ánne lo̍hkhì tshaputto tio̍h tiàu tiáⁿ." nāsī tongtē tsūhō͘ siākhu koánlíoân thongsiông ē ū "bé tshài kûntso͘", thóngit phòesàng kàu tshù ê ho̍kbū. Tānsī ū tsin tsē gōatē lâi Sean kangtsok tso͘tshù ê lâng, kinpún bôkoán tō thang tsháikáng tsia̍hmi̍h. Tsa̍pjīgue̍h jīla̍k, Sean tshī suanpò͘ tsìn tsi̍tpō͘ sing kip koánkhòng tshòsi, iaukiû só͘ū kubîn tûliáu khì tsò hu̍tsng tsháṳūⁿ ígōa, bēnglēng só͘ū ê lâng "tsiok put tshut hō͘" tio̍h sī lóngtsóng bē sái tshutmn̂g; kok tōa Tsuan īⁿhāu tsāihāu ha̍ksing mā lóng bē sái līkhui soksià.

Tsoân Tiongkok ê lâng lóng tsaiiáⁿ Sean e̍ktsêng tsin giâmtsùn, kanta tòa tī Sean ê lâng tsiah tsaiiáⁿ Sean teh nāu kihng. Tsòikīn ū tshuthiān tshiaukip tshītiûⁿ tshiúⁿ bé bu̍ttsu ê loānsiōng. Tsa̍pjīgue̍h saⁿtsa̍p, Tiongkok Siōngbūpō͘ huatgiânjîn Ko Hong piáusī, bo̍ktsêng Sean tshī singua̍h pitsuphín tshītiûⁿ kiòngèng tsóngliōng tshiongtsiok. Ko Hong kóng, tsit lûn e̍ktsêng huatsing liáuāu, Siōngbūpō͘ tēit sîkan tio̍h khítāng Liânpóliânkiòng (聯保聯供) kitsè, tso͘tsit Anhui, Suaⁿtang, Kńgse, Háilâm, Sùtshuan, Hûnlâm téng la̍k séng hūn, ûi tī Siángse sìkho͘ûi tah kiàn liáu tshit séng pótsèng kiòngèng pêⁿtâi, hia̍ptiau khòa séng singua̍h pitsuphín ūnsu, iuhòa singua̍h bu̍ttsu kiòngèng tsùnkau. Tsiamtùi tsêng kî tshuthiān ê singua̍h pitsuphín kiòngèng būntê, Sean tshī Siôngbūkio̍k íking tsháitshú tsikke̍k tshòsi, ùi to hongbīn ló͘le̍k hia̍ptiau káikuat.

Tsa̍pjīgue̍h saⁿtsa̍p it àm, 2021 nî tsòeāu ê tsi̍t mê, Sean tshī Iànthah khu Lâmiôthâu tshun ū tsi̍tê tsapo͘lâng inūi iau kah tòng bētiâu, tshutmn̂g khì bé 饅頭, bô gîgō͘ tńglâi ê sî tī tōalâu mn̂gkháu tú tio̍h hônge̍k jînoân, mē i "siūⁿ beh tshōe sí sī boh?" kā i ê tshiúkiá tshiúⁿ khì liáuāu, sì ê hônge̍k jînoân tsiah tshuttshiú kā phah, khí kha kā tsàm. Tsitê iau kòiki ê tsapo͘lâng kinpún bô la̍t thang tíkhòng, in tōatōa la̍t kā i sak tsi̍tē, hāi i tòthè kúiá pō͘, tshiú.ni̍h ê 饅頭 lóngtsóng laklak tī thô͘kha. Ū tsi̍t ūi 微博 tiùⁿhō "Kuantsùsaⁿtsîn" ê lâng kā tsit tōaⁿ kingkòe hip tsoh iáⁿphìⁿ tī bānglō͘ téngbīn pòtshut. Ínkhí tsin tsē lâng ê hùnkhài kah tôngtsêng. " Kuantsùsaⁿtsîn " kiò kuantsiòng tio̍h "ná khòaⁿ ná tinsioh", ìsù sī kóng m̄tsai tangsîá tsit ki iáⁿphìⁿ tio̍h khólêng m̄tsai siáⁿmi̍h goânin hông santû tiāu.

Tsiahni̍h bô jînsèng ê tāitsì, kèngjiân ē tī bûnhòa kó͘to Sean huatsing. Si̍ttsāi ē hông kiaⁿ, ē hông siūkhì; tī Tâioân kèngjiân ū Tiongkok Kokbîntóng tsit khoán tóng, tsútiuⁿ Tâioân tio̍h kah tsit tsióng bô jînsèng ê kokka thóngit. Si̍ttsāi ē hông tshiò, ē hông iôthâu.

　　 Tsioh mn̄g leh, paktó͘ iau sī hoān tio̍h siáⁿmi̍h tsōe? (220107)

Tsù, 饅頭 微博 tshiáⁿ liām Hôagí


Pe̍h-ōe-jī-pán/白話字版

《 Le̍k-sik toán-phêng 》　　　　　　　 Lí Lâm-hêng
　　　　　　　　 Pak-tó͘ iau sī hoān tio̍h siáⁿ-mi̍h tsōe?

　　2021 nî tsa̍p-jī-gue̍h tshe-káu, Tiong-kok Siám-se-séng Se-an-tshī ( kó͘ -to miâ kiò-tsoh Tn̂g-an) khai-sí po̍k-huat tsòe sin tsi̍t-pho ê Bú-hàn hì-iām (COVID-19), tsa̍p-jī-gue̍h tiong khak-tsín sò͘ it-ti̍t tsēng-ka, tsa̍p-jī-gue̍h jī-gō͘ khai-sí liân-sòa tshit kang múi-kang lóng ū 150 ê í-siōng ê khak-tsín pēⁿ-lē. Kàu nî-té tsa̍p-jī-gue̍h saⁿ-tsa̍p-it ûi-tsí í-king hong siâⁿ tsa̍p kang, tsa̍p-jī-gue̍h saⁿ-tsa̍p-it tsit kang, tsoân Tiong-kok sin tsing-ka 231 ê khak-tsín pēⁿ-lē, kî-tiong 175 lē sio̍k pún-thó͘ ê àn, kan-ta tsi̍t-ê Se-an-tshī tio̍h tsiàm 174 lē. E̍k-tsêng ná-tshiūⁿ bô hiah khoài suah.

Ùi tsa̍p-jī-gue̍h jī-saⁿ hong siâⁿ í-lâi, "bu̍t-tsu phòe-sàng" tio̍h it-ti̍t sī tsi̍t-ê tōa būn-tê, khah tsá tio̍h ū tsin tsē Se-an tshī-bîn piak liāu kóng "tong-tē tshài-kè it-ti̍t khí, khí kah bé bē tio̍h tshài, nā án-ne lo̍h-khì tsha-put-to tio̍h tiàu tiáⁿ." nā-sī tong-tē tsū-hō͘ siā-khu koán-lí-oân thong-siông ē ū "bé tshài kûn-tso͘", thóng-it phòe-sàng kàu tshù ê ho̍k-bū. Tān-sī ū tsin tsē gōa-tē lâi Se-an kang-tsok tso͘-tshù ê lâng, kin-pún bô-koán tō thang tshái-káng tsia̍h-mi̍h. Tsa̍p-jī-gue̍h jī-la̍k, Se-an tshī suan-pò͘ tsìn tsi̍t-pō͘ sing kip koán-khòng tshò-si, iau-kiû só͘-ū ku-bîn tû-liáu khì tsò hu̍t-sng tshái-iūⁿ í-gōa, bēng-lēng só͘-ū ê lâng "tsiok put tshut hō͘" tio̍h sī lóng-tsóng bē sái tshut-mn̂g; kok tōa Tsuan- īⁿ-hāu tsāi-hāu ha̍k-sing mā lóng bē sái lī-khui sok-sià.

Tsoân Tiong-kok ê lâng lóng tsai-iáⁿ Se-an e̍k-tsêng tsin giâm-tsùn, kan-ta tòa tī Se-an ê lâng tsiah tsai-iáⁿ Se-an teh nāu ki-hng. Tsòe-kīn ū tshut-hiān tshiau-kip tshī-tiûⁿ tshiúⁿ bé bu̍t-tsu ê loān-siōng. Tsa̍p-jī-gue̍h saⁿ-tsa̍p, Tiong-kok Siōng-bū-pō͘ huat-giân-jîn Ko Hong piáu-sī, bo̍k-tsêng Se-an tshī sing-ua̍h pit-su-phín tshī-tiûⁿ kiòng-èng tsóng-liōng tshiong-tsiok. Ko Hong kóng, tsit lûn e̍k-tsêng huat-sing liáu-āu, Siōng-bū-pō͘ tē-it sî-kan tio̍h khí-tāng Liân-pó-liân-kiòng (聯保聯供) ki-tsè, tso͘-tsit An-hui, Suaⁿ-tang, Kńg-se, Hái-lâm, Sù-tshuan, Hûn-lâm téng la̍k séng hūn, ûi tī Siáng-se sì-kho͘-ûi tah kiàn liáu tshit séng pó-tsèng kiòng-èng pêⁿ-tâi, hia̍p-tiau khòa séng sing-ua̍h pit-su-phín ūn-su, iu-hòa sing-ua̍h bu̍t-tsu kiòng-èng tsùn-kau. Tsiam-tùi tsêng kî tshut-hiān ê sing-ua̍h pit-su-phín kiòng-èng būn-tê, Se-an tshī Siông-bū-kio̍k í-king tshái-tshú tsik-ke̍k tshò-si, ùi to hong-bīn ló͘-le̍k hia̍p-tiau kái-kuat.

Tsa̍p-jī-gue̍h saⁿ-tsa̍p it àm, 2021 nî tsòe-āu ê tsi̍t mê, Se-an tshī Iàn-thah khu Lâm-iô-thâu tshun ū tsi̍t-ê tsa-po͘-lâng in-ūi iau kah tòng bē-tiâu, tshut-mn̂g khì bé 饅頭, bô gî-gō͘ tńg-lâi ê sî tī tōa-lâu mn̂g-kháu tú tio̍h hông-e̍k jîn-oân, mē i "siūⁿ beh tshōe sí sī boh?" kā i ê tshiú-ki-á tshiúⁿ khì liáu-āu, sì ê hông-e̍k jîn-oân tsiah tshut-tshiú kā phah, khí kha kā tsàm. Tsit-ê iau kòe-ki ê tsa-po͘-lâng kin-pún bô la̍t thang tí-khòng, in tōa-tōa la̍t kā i sak tsi̍t-ē, hāi i tò-thè kúi-á pō͘, tshiú-.ni̍h ê 饅頭 lóng-tsóng lak-lak tī thô͘-kha. Ū tsi̍t ūi 微博 tiùⁿ-hō "Kuan-tsù-saⁿ-tsîn" ê lâng kā tsit tōaⁿ king-kòe hip tsoh iáⁿ-phìⁿ tī bāng-lō͘ téng-bīn pò-tshut. Ín-khí tsin tsē lâng ê hùn-khài kah tông-tsêng. " Kuan-tsù-saⁿ-tsîn " kiò kuan-tsiòng tio̍h "ná khòaⁿ ná tin-sioh", ì-sù sī kóng m̄-tsai tang-sî-á tsit ki iáⁿ-phìⁿ tio̍h khó-lêng m̄-tsai siáⁿ-mi̍h goân-in hông san-tû tiāu.

Tsiah-ni̍h bô jîn-sèng ê tāi-tsì, kèng-jiân ē tī bûn-hòa kó͘-to Se-an huat-sing. Si̍t-tsāi ē hông kiaⁿ, ē hông siū-khì; tī Tâi-oân kèng-jiân ū Tiong-kok Kok-bîn-tóng tsit khoán tóng, tsú-tiuⁿ Tâi-oân tio̍h kah tsit tsióng bô jîn-sèng ê kok-ka thóng-it. Si̍t-tsāi ē hông tshiò, ē hông iô-thâu.

　　 Tsioh mn̄g leh, pak-tó͘ iau sī hoān tio̍h siáⁿ-mi̍h tsōe? (220107)

Tsù, 饅頭 微博 tshiáⁿ liām Hôa-gí

　　2021年十二月初九，中國陝西省西安市（古都名叫作長安）開始爆發最新一波ê武漢肺炎（COVID-19），十二月中確診數一直增加，十二月二五開始連續七工每工lóng有150个以上ê確診病例。到年底十二月三十一為止已經封城十工，十二月三十一tsit工，全中國新增加231个確診病例，其中175例屬本土個案，kan-ta一个西安市tio̍h佔174例。疫情ná像無hiah快suah。

Ùi十二月二三封城以來，「物資配送」tio̍h一直是一个大問題，khah早tio̍h有真tsē西安市民piak料講「當地菜價一直起、起kah買bē tio̍h菜，若án-ne落去差不多tio̍h吊鼎。」若是當地住戶社區管理員通常ē有「買菜群組」，統一配送到厝ê服務。但是有真tsē外地來西安工作租厝ê人，根本無管道thang採購食物。十二月二六，西安市宣佈進一步升級管控措施，要求所有居民除了去做核酸採樣以外，命令所有ê人「足不出戶」tio̍h是lóng總bē使出門；各大專院校在校學生mā lóng bē使離開宿舍。

全中國ê人lóng知影西安疫情真嚴峻，kan-ta tòa tī西安ê人才知影西安teh鬧飢荒。最近有出現超級市場搶買物資ê亂象。十二月三十，中國商務部發言人高峰表示，目前西安市生活必需品市場供應總量充足。高峰講，tsit輪疫情發生了後，商務部第一時間tio̍h啟動聯保聯供機制，組織安徽、山東、廣西、海南、四川、雲南等六省份，圍tī陝西四箍圍搭建了七省保證供應平台，協調跨省生活必需品運輸，優化生活物資供應圳溝。針對前期出現ê生活必需品供應問題，西安市商務局已經採取積極措施，ùi多方面努力協調解決。

十二月三十一暗、2021年最後ê一暝，西安市雁塔區南窯頭村有一个查埔人因為iau kah擋bē-tiâu，出門去買饅頭，無疑誤轉來ê時tī大樓門口抵tio̍h防疫人員，罵伊「想beh tshōe死是boh？」Kā伊ê手機á搶去了後，四个防疫人員才出手kā拍、起腳kā tsàm。Tsit-ê iau過飢ê查埔人根本無力thang抵抗，in大大力kā伊sak一下，害伊倒退幾á步，手裡ê饅頭lóng總落落tī土腳。有一位微博帳號「關注三秦」ê人kā tsit段經過hip作影片tī網路頂面播出。引起真tsē人ê憤慨kah同情。「關注三秦」叫觀眾tio̍h「ná看ná珍惜」，意思是講m̄知tang時á tsit支影片tio̍h可能m̄知啥物原因hông刪除掉。

Tsiah-ni̍h無人性ê tāi-tsì，竟然ētī文化古都西安發生。實在ēhông驚、ēhông受氣；tī台灣竟然有中國國民黨tsit款黨，主張台灣tio̍h kah tsit種無人性ê國家統一。實在ēhông笑、ēhông搖頭。

　　借問leh，腹肚iau是犯tio̍h啥物罪？ (220107)

註：饅頭　　微博　　請唸華語