《綠色短評》

 | | | 轉寄

柯文哲市長，阮ê錢你kā阮the̍h去tó？

作者 李南衡, TsoânTâijī/全台字 by Tsng Hūiphêng 2022.07.10

Tsoânbîn Tâioânjī pán/全民台灣字版簡稱TsoânTâiJī

《 Le̍ksik toánphêng 》　　　 Lí Lâmhêng

　　Kua Bûntiat tshītiúⁿ, goán ê tsîⁿ lí kā goán the̍h khì tó?

　　 Tāipak tshīgīhōe iaukiû tshī tsènghú pianlia̍t Tiângiâng kènglāukim ūsoàn, Kua Bûntiat tshītiúⁿ hoânló tio̍h tsiohtsè tìsú lâu tsè hō͘ kiáⁿsun. Tiongkok Kokbîntóng Tâipaktshītiúⁿ tshamsoánjîn Tsiúⁿ Bānan tsitgî ánne kóng sī tùi tióngpòe ê tsêngsû le̍ksik. La̍kgue̍h jīla̍k ēpo͘, Kua Bûntiat tshītiúⁿ tshutse̍k Bîntsiòngtóng tìkhò͘ lūntôaⁿ ê sî, hoántńg hiòng Tsiúⁿ Bānan tshiàngsiaⁿ, Beh soán tshītiúⁿ ê lâng, siōnghó sī kóng hō͘ tshingtshó, tsîⁿ beh ùi tóūi sóa lâi ásī tio̍h khì tsiohtsè? Goán Tâipaktshībîn beh mn̄g· ê sī, Kua tshītiúⁿ, goânpún beh tsoh goán Tiângiâng kènglāukim hiahê tsîⁿ, lí kā goán the̍h khì tó? Siōng hó sī kóng hō͘ tshingtshó.

　　 Tsoân kok káutsa̍p hòe íhā ê itpuaⁿ lāulâng Tiângiâng bô the̍h tio̍h póaⁿ siántsîⁿ· ê tûliáu Tâipaktshī, iáu ū Pîntongkoān, Hualiânkoān, Gîlânkoān, tsit saⁿ koān tsū pún to̍h bô, lāulâng mā bô siáⁿ ōe thang kóng. Siōng tōa tshuttshiú ê sī phêⁿô͘ koān, 65 tsì 79 hòe huat 5,000 kho͘ 80 tsì 89 hòe huat 6,000 kho͘ 90 tsì 99 hòe huat 8,000 kho͘. 100 hòe ísiōng huat 15,000 kho͘, kantāⁿ Thôhn̂gtshī huat 20,000 kho͘, kah Sinpaktshī huat 10,000 kho͘ ke tshītiúⁿ ângpau 10,000 kho͘, tsit nn̄g tshī iâⁿ i niāniā.

　　 Lán Tâipaktshī si̍tsi Tiângiâng huat kènglāukim tsètō͘, sī ùi saⁿtsa̍pgō͘ nî tsêng ê1987 nî khaisí ê, ùi 1996 nî tio̍h îtshî "70 hòe ísiōng tióngtsiá múi nî 1,000 kho͘" ê tsètō͘. 2013 nî sìgue̍h, tongsî ê Tâipaktshītiúⁿ 郝龍斌 suanpò͘ tiâutséng Tiângiâng kènglāukim huatpàng phiautsún, kā huatpàng nîlêng ùi goânpún tēng·ê 70 hòe pàngkhuan kái tsoh 65 hòe, huatpàng kimgia̍h mā ùi sintâipè 1,000 kho͘ siu koân kàu 1,500 kho͘, jîtshiáⁿ kā huatpàng nîlêng kah kimgia̍h tiāu tsoh sì kip, tiâutséng āu ūsoàn kinghùi tsēngka kàu 6 ik 2,700 bān. Kîkoài ê sī, hit tongsî 郝龍斌 tshītiúⁿ ná ē bô khàuai ánne ē lâu tsè hō͘ kiáⁿsun?

Kináji̍t Sinpaktshī ū 61 bān tióngtsiá Tiângiâng niá tio̍h kènglāukim, iā tio̍h sī kóng múi 7 ūi tshībîn tio̍h ū 1 ūi ētàng niá tio̍h Tiângiâng kènglāukim, ūkè huattshut 10 ik 4 tshing gōa bān, sī La̍kto͘ ê tēit miâ. Sī ántsóaⁿ Hâu Iúgî tshītiúⁿ bô khàuai ē lâu tsè hō͘ kiáⁿsun leh?.

2015 nî tsa̍pgue̍h, ūi inèng Tâipaktshī 2016 nî khí beh kā Tiângiâng kènglāukim ke pâi pù tiâukiāⁿ, Tâipaktshītiúⁿ Kua Bûntiat piáusī, hoántùi tsi̍t pái sèng ê khaitsîⁿ, beh kā tsiahê tsîⁿ èngiōng tī lāulâng tsiàuhō͘ téng kútn̂g kiànsiat, tsò tsi̍tê hūtsikjīm ê tsèngtīka. 2016 nî tshúsiau múi nî phó͘ huat 1,500 kho͘ ê Tiângiâng kènglāukim, kā tsîⁿ tsoán tsoh kîtha siāhōe hoklī tshòsi súiōng.

　　Kua Bûntiat tshītiúⁿ kóng tshúsiau Tiângiâng kènglāukim, kā tsîⁿ tsoán tsoh kîtha siāhōe hoklī tshòsi súiōng. Tsiâⁿ hóthiaⁿ. Tsiohmn̄g tsi̍tē, Tâipaktshī lāulâng hoklī siongkuan ê ūsoàn ta̍k nî teh tsēngka, tānsī tn̂gtsiàu ho̍kbū, lāulâng ua̍htāng kutiám, lāulâng hoklī pò͘tiám ê ūsoàn lóngtsóng tòthèlu; Kua tshītiúⁿ sênglo̍k ê siáⁿmi̍h "tsio̍hthâu thng kèōe", tshing gîn kiōngku, tshī ū thó͘tē TOD tn̂gtsiàu khaihuat téng, ùi tōala̍t suanthoân kàu bô siaⁿ bô sueh, sênghāu tī tóūi? Sênglo̍k ê ji̍ttsiò tiongsim siattìsò͘ mā itti̍t bô ta̍ttio̍h bo̍kphiau.

　　Kua Bûntiat tshītiúⁿ, goán ê tsîⁿ lí kā goán the̍h khì tó? 　　(220701)

Tsù, 郝龍斌　　 tshiáⁿ liām Hôagí


Pe̍h-ōe-jī-pán/白話字版

《 Le̍k-sik toán-phêng 》　　　 Lí Lâm-hêng

　　Kua Bûn-tiat tshī-tiúⁿ, goán ê tsîⁿ lí kā goán the̍h khì tó?

　　 Tāi-pak tshī-gī-hōe iau-kiû tshī tsèng-hú pian-lia̍t Tiâng-iâng kèng-lāu-kim ū-soàn, Kua Bûn-tiat tshī-tiúⁿ hoân-ló tio̍h tsioh-tsè tì-sú lâu tsè hō͘ kiáⁿ-sun. Tiong-kok Kok-bîn-tóng Tâi-pak-tshī-tiúⁿ tsham-soán-jîn Tsiúⁿ Bān-an tsit-gî án-ne kóng sī tùi tióng-pòe ê tsêng-sû le̍k-sik. La̍k-gue̍h jī-la̍k ē-po͘, Kua Bûn-tiat tshī-tiúⁿ tshut-se̍k Bîn-tsiòng-tóng tì-khò͘ lūn-tôaⁿ ê sî, hoán-tńg hiòng Tsiúⁿ Bān-an tshiàng-siaⁿ, Beh soán tshī-tiúⁿ ê lâng, siōng-hó sī kóng hō͘ tshing-tshó, tsîⁿ beh ùi tó-ūi sóa lâi á-sī tio̍h khì tsioh-tsè? Goán Tâi-pak-tshī-bîn beh mn̄g· ê sī, Kua tshī-tiúⁿ, goân-pún beh tsoh goán Tiâng-iâng kèng-lāu-kim hiah-ê tsîⁿ, lí kā goán the̍h khì tó? Siōng hó sī kóng hō͘ tshing-tshó.

　　 Tsoân kok káu-tsa̍p hòe í-hā ê it-puaⁿ lāu-lâng Tiâng-iâng bô the̍h tio̍h póaⁿ sián-tsîⁿ· ê tû-liáu Tâi-pak-tshī, iáu ū Pîn-tong-koān, Hua-liân-koān, Gî-lân-koān, tsit saⁿ koān tsū pún to̍h bô, lāu-lâng mā bô siáⁿ ōe thang kóng. Siōng tōa tshut-tshiú ê sī phêⁿ-ô͘ -koān, 65 tsì 79 hòe huat 5,000 kho͘ 80 tsì 89 hòe huat 6,000 kho͘ 90 tsì 99 hòe huat 8,000 kho͘. 100 hòe í-siōng huat 15,000 kho͘, kan-tāⁿ Thô-hn̂g-tshī huat 20,000 kho͘, kah Sin-pak-tshī huat 10,000 kho͘ ke tshī-tiúⁿ âng-pau 10,000 kho͘, tsit nn̄g tshī iâⁿ i niā-niā.

　　 Lán Tâi-pak-tshī si̍t-si Tiâng-iâng huat kèng-lāu-kim tsè-tō͘, sī ùi saⁿ-tsa̍p-gō͘ nî tsêng ê1987 nî khai-sí ê, ùi 1996 nî tio̍h î-tshî "70 hòe í-siōng tióng-tsiá múi nî 1,000 kho͘" ê tsè-tō͘. 2013 nî sì-gue̍h, tong-sî ê Tâi-pak-tshī-tiúⁿ 郝龍斌 suan-pò͘ tiâu-tséng Tiâng-iâng kèng-lāu-kim huat-pàng phiau-tsún, kā huat-pàng nî-lêng ùi goân-pún tēng-·ê 70 hòe pàng-khuan kái tsoh 65 hòe, huat-pàng kim-gia̍h mā ùi sin-tâi-pè 1,000 kho͘ siu koân kàu 1,500 kho͘, jî-tshiáⁿ kā huat-pàng nî-lêng kah kim-gia̍h tiāu tsoh sì kip, tiâu-tséng āu ū-soàn king-hùi tsēng-ka kàu 6 ik 2,700 bān. Kî-koài ê sī, hit tong-sî 郝龍斌 tshī-tiúⁿ ná ē bô khàu-ai án-ne ē lâu tsè hō͘ kiáⁿ-sun?

Kin-á-ji̍t Sin-pak-tshī ū 61 bān tióng-tsiá Tiâng-iâng niá tio̍h kèng-lāu-kim, iā tio̍h sī kóng múi 7 ūi tshī-bîn tio̍h ū 1 ūi ē-tàng niá tio̍h Tiâng-iâng kèng-lāu-kim, ū-kè huat-tshut 10 ik 4 tshing gōa bān, sī La̍k-to͘ ê tē-it miâ. Sī án-tsóaⁿ Hâu Iú-gî tshī-tiúⁿ bô khàu-ai ē lâu tsè hō͘ kiáⁿ-sun leh?.

2015 nî tsa̍p-gue̍h, ūi in-èng Tâi-pak-tshī 2016 nî khí beh kā Tiâng-iâng kèng-lāu-kim ke pâi pù tiâu-kiāⁿ, Tâi-pak-tshī-tiúⁿ Kua Bûn-tiat piáu-sī, hoán-tùi tsi̍t pái sèng ê khai-tsîⁿ, beh kā tsiah-ê tsîⁿ èng-iōng tī lāu-lâng tsiàu-hō͘ téng kú-tn̂g kiàn-siat, tsò tsi̍t-ê hū-tsik-jīm ê tsèng-tī-ka. 2016 nî tshú-siau múi nî phó͘ huat 1,500 kho͘ ê Tiâng-iâng kèng-lāu-kim, kā tsîⁿ tsoán tsoh kî-tha siā-hōe hok-lī tshò-si sú-iōng.

　　Kua Bûn-tiat tshī-tiúⁿ kóng tshú-siau Tiâng-iâng kèng-lāu-kim, kā tsîⁿ tsoán tsoh kî-tha siā-hōe hok-lī tshò-si sú-iōng. Tsiâⁿ hó-thiaⁿ. Tsioh-mn̄g tsi̍t-ē, Tâi-pak-tshī lāu-lâng hok-lī siong-kuan ê ū-soàn ta̍k nî teh tsēng-ka, tān-sī tn̂g-tsiàu ho̍k-bū, lāu-lâng ua̍h-tāng ku-tiám, lāu-lâng hok-lī pò͘-tiám ê ū-soàn lóng-tsóng tò-thè-lu; Kua tshī-tiúⁿ sêng-lo̍k ê siáⁿ-mi̍h "tsio̍h-thâu thng kè-ōe", tshing gîn kiōng-ku, tshī ū thó͘-tē TOD tn̂g-tsiàu khai-huat téng, ùi tōa-la̍t suan-thoân kàu bô siaⁿ bô sueh, sêng-hāu tī tó-ūi? Sêng-lo̍k ê ji̍t-tsiò tiong-sim siat-tì-sò͘ mā it-ti̍t bô ta̍t-tio̍h bo̍k-phiau.

　　Kua Bûn-tiat tshī-tiúⁿ, goán ê tsîⁿ lí kā goán the̍h khì tó? 　　(220701)

Tsù, 郝龍斌　　 tshiáⁿ liām Hôa-gí


　　台北市議會要求市政府編列重陽（tiâng-iâng）敬老金預算，柯文哲市長煩惱tio̍h借債致使留債hō͘子孫。中國國民黨台北市長參選人蔣萬安質疑án-ne講是對長輩ê情緒勒索（le̍k-sik）。六月二六下晡，柯文哲市長出席民眾黨智庫論壇ê時，反轉向蔣萬安tshiàng聲：Beh選市長ê人，上好是講hō͘清楚，錢beh ùi tó位徙來？抑是tio̍h去借債？阮台北市民beh問ê是：柯市長，原本beh作阮重陽敬老金hiah-ê錢，你kā阮the̍h去tó？上好是講hō͘清楚。

　　全國九十歲以下ê一般老人重陽無the̍h tio̍h半錢錢（póaⁿ sián-tsîⁿ）ê除了台北市，猶有屏東縣、花蓮縣、宜蘭縣，tsit三縣自本tio̍h無，老人mā無啥話thang講。上大出手ê是澎湖縣：65至79歲發5,000元 80至89歲發6,000元 90至99歲發8,000元。100歲以上發15,000元，干單桃園市發20,000元、kah新北市發10,000元加市長紅包10,000元，tsit兩市贏伊niā-niā。

　　咱台北市實施重陽發敬老金制度，是ùi三十五年前ê1987年開始ê，ùi 1996年tio̍h維持「70歲以上長者每年1,000元」ê制度。2013年四月，當時ê台北市長郝龍斌宣布調整重陽敬老金發放標準，kā發放年齡ùi原本訂ê70歲放寬改作65歲，發放金額mā ùi新台幣1,000元修koân到1,500元，而且kā發放年齡kah金額調作四級，調整後預算經費增加到6億2,700萬。奇怪ê是，hit當時郝龍斌市長ná ē無哭哀án-neē留債hō͘子孫？

今á日新北市有61萬長者重陽領tio̍h敬老金，也tio̍h是講每7位市民tio̍h有1位ē-tàng領tio̍h重陽敬老金，預計發出10億4千gōa萬，是六都ê第一名。是án-tsóaⁿ侯友宜市長無哭哀ē留債hō͘子孫咧？。

2015年十月，為因應台北市2016年起beh kā重陽敬老金加排富條件，台北市長柯文哲表示，反對一次性ê開錢，beh kā tsiah-ê錢應用tī老人照護等久長建設，做一個負責任ê政治家。2016年取消每年普發1,500元ê重陽敬老金，kā錢轉作其他社會福利措施使用。

　　柯文哲市長講取消重陽敬老金，kā錢轉作其他社會福利措施使用。誠好聽。借問一下，台北市老人福利相關ê預算逐年teh增加，但是長照服務、老人活動據點、老人福利佈點ê預算lóng總倒退lu；柯市長承諾ê啥物「石頭湯計畫」、青銀共居、市有土地TOD長照開發等，ùi大力宣傳到無聲無說，成效tītó位？承諾ê日照中心設置數mā一直無達tio̍h目標。

　　柯文哲市長，阮ê錢你kā阮the̍h去tó？　　(220701)

註：郝龍斌　　請唸華語