《《平民ê基督傳》》

 | | | 轉寄

Tē Jī koàn Ki-tok lâi ê sî 「Tē it tsiuⁿ Tshut-sì」 第二卷 基督來ê時「第一章 出世」（4/4）

作者 者 Tâi-e̍k:Ko Tik-tsiong, Siu-tèng: Tsng Hūi-phêng&Lîm Tsùn-io̍k 2021.03.28

In āu-lâi ū huaⁿ-hí siám-phiah khì tī suaⁿ piⁿ, tsi̍t-ê tsing-seⁿ só͘ teh khùn ê tsū-jiân ê tōng-khang ê lāi-bīn. Hit sî tī-hia lóng bô ū tshin-tshiat ê hū-jîn-lâng thang pang-tsō͘ Mâ-lí-ah, iū-koh eⁿ-á beh tshut-sì ê kan-khó͘ to í-king kàu tī tsit-ê ko͘-to̍k ê hū-jîn-lâng. Tùi án-ne, i to̍h seⁿ thâu-tsiūⁿ kiáⁿ, ēng pò͘ pau i, sòa hē i tī bé-tsô lāi kah sin-piⁿ ê tsing-seⁿ tsò-hóe lâi hióng-siū i tsò âng-eⁿ-á siōng-tsá ê an-bîn.

Tsiông-lâi kám bat ū siáⁿ-mi̍h eⁿ-á, tiàm tī pí tsit-ê koh-khah hā-tsiān ê tsōng-thāi lâi tshut-sì tī tsit-ê sè-kan?Lán kám bô in-ūi án-ne koh-khah thiàⁿ-thàng i ? Siat-sú i nā lâi tshut-sì tī ông-kiong, ū tsē-tsē kiong-lí thang khoán-thāi i, koh ū tsē-tsē tsè-si-thâu thang sū-hāu i, khióng-kiaⁿ hoán-tsoán ē sòa sún-hāi tio̍h i si̍t-tsāi ê jîn-keh. Tsit-ê khó-liân, bô lâng ū tsù-ì-·tio̍h ê âng-eⁿ-á, tiàm tī hit-khoán bô la̍t, tio̍h oá-khò lâng pang-tsō͘ ê tsōng-thāi, lâi-kàu tī lán, tse sū-si̍t kah-ná tshin-tshiūⁿ i ū kā pún-sin lóng kau-thok lán, teh thèng-hāu lán lâi thiàⁿ-sioh i, su-iàu lán lâi huaⁿ-hí i. Tshin-tshiūⁿ tiàm tī tsit khoán ē kám-tōng lâng, ē giú lâng ê tsù-ì ê tsōng-thāi, Ki-tok ū tshut-sì tsiâⁿ-tsò eⁿ-á lâi ji̍p tī tsit-ê sè-kan.

Tsóng-·sī lán í-siōng só͘ kóng tsiah-ê, put-kò ū i ê tshut-sì ê kò͘-sū ê tsi̍t-pòaⁿ niā-niā. Lán tio̍h ē kì-tit tsèng thiⁿ-sài ū sòa tshut-hiān tī tsit-ê kò͘-sū. Tsit nn̄g-ê sè-kài lóng ū hián-tshut tī tsit-ê kò͘-sū ê siá-tsin ê lāi-tiong. Ǹg-bāng lán put-sî ē kì-tit tsit-ê oân-tsoân ê siá tsin, nā bô, khióng-kiaⁿ tsit-ê kò͘-sū ē tshò-gō͘-· khì.

Tshin-tshiūⁿ tsá-khí sî ê ji̍t-thâu ê huat-hiān kāng-khoán, ēng tan-sûn, pêng-siông ê huat-tō͘, Siōng-tè ū tī tsit-ê ú-tiū ê le̍k-sú tiong, lâi tsò-tshut tsi̍t-ê thang tsheⁿ-kiaⁿ ê sū-kiāⁿ, to̍h sī ū hō͘ hit-ê êng-kng ê Tsú tshut-hiān lâi khiā-khí tī lâng ê tiong-kan. Lán tī tē-bīn só͘ khòaⁿ-kìⁿ ê, sī kan-ta bé-tiâu, bé-tsô, tsing-seⁿ, í-ki̍p tsi̍t-ê hū-jîn-lâng kah tsi̍t-ê ēng pò͘ pau-teh ê eⁿ-á niā-niā. Tī tsit tiong-kan lán lóng bô khòaⁿ-kìⁿ siáⁿ-mi̍h kî-ī thang tsheⁿ-kiaⁿ ê sū tī-·leh. Tsóng-·sī lán tio̍h ē kì-tit, tī āu-lâi, tùi i só͘ sio̍k hit-ê sè-kài, ū hián-tshut tshàn-lān ê kng, lâi tsiò tī tsit-ê kò͘-sū ê tsoân-kéng, to̍h sī tī bé-tiâu ê téng-bīn, tī gōa-bīn sêng-siok kng-liāng ê só͘-tsāi, ū tsē-tsē thian-ping ke̍k-tōa ê jia̍t nāu, lâi huaⁿ-hí Ki-tok tshut-sì tsò eⁿ á lâi-kàu sè-kan.

Só͘-í lán tio̍h ē kì-tit, án-ne tsiah sī tsi̍t-ê oân-tsoân ê kò͘-sū, tsi̍t-ê oân-tsoân ê siá-tsin. Tsit-ê oân-tsoân ê siá-tsin, to̍h sī teh piáu-sī ū tsi̍t-ê sîn-sèng ê eⁿ-á, tùi thiⁿ-·ni̍h beh lâi-kàu tī tē-·ni̍h ê sî, hiah-ê tī thiⁿ-·ni̍h teh tsiàu-kò͘ i ê tsèng thiⁿ-sài, ū tī gōa-bīn teh huaⁿ-hí lâi pó-hō͘ i ê tshut-sì. Κoh tsài lâi kóng, ta̍k-pái lán nā beh tha̍k Ki-tok-toān, lán tio̍h ē kì-tit, i só͘ tshut-lâi hit-ê sè-kài ê sū. Lán ū sìn hit-ê sè-kài sī ū-iáⁿ. Tsóng-·sī lán ê sim han-bān, lán tiāⁿ-tiāⁿ ài làu-kau, tùi án-ne, lán só͘ ōe ê Ki-tok ê siōng, tiāⁿ-tiāⁿ ài sit-lo̍h hit-ê tiong-sim tiám.

Tī Ki-tok-toān tiong, tē-it ē kám-tōng lán ê sim ê, si̍t-tsāi sī hit-tsām teh kì-tsài hit-ê sè-kài ê tshut-hiān ê sū. Hit-ê im-ga̍k ê siaⁿ-im ū án-tsóaⁿ tshèng koân tshin-tshiūⁿ hái-éng, phiàn-móa tī thong Bia̍t-lé-hèm ê bo̍k-tiûⁿ, lâi gîm tōa huaⁿ-hí ê hó siau-sit, hō͘ tsèng-lâng lóng ū hūn, iā tng jîn-bîn àⁿ hīⁿ-khang teh thiaⁿ ê sî, tsē-tsē thian-ping ū án-tsóaⁿ huaⁿ-hí kàu tòng bōe-tiâu, hut-jiân tshut siaⁿ lâi gîm hit-ê téng-bīn ê sè-kài ê tsàn-bí ê si, kóng, —Tī tsì-koân ê ūi êng-kng kui tī Siōng-tè!

Tsóng-·sī lán nā bô tshim-sìn hit-ê sè-kài, ū put-sî jia̍t-sêng teh kuan-sim tī lán ê tsit-ê sè-kài, sui-jiân tùi hit-ê sè-kài ū hián-tshut siáⁿ-mi̍h kî-ī, á-·sī súi-súi ê hiān-siōng, lán khòaⁿ-liáu mā-sī bô siáⁿ-mi̍h ē giú lán ê sim, khòaⁿ-tsò bô tshù-bī ê sū, sui-jiân tùi thiⁿ-·ni̍h ū thiⁿ-sài tshut-hiān, mā sī tian-tó ài khòaⁿ-tsò tshin-tshiūⁿ kui tōa-tīn ê hûn-bū, lâi teh tsa̍h tī tē-bīn lán só͘-ū khòaⁿ-kìⁿ ê bé-tsô, í-ki̍p eⁿ-á ê siōng. Tsit sî lán tik-khak m̄-thang ū án-ne siūⁿ, lán nā-sī bô bêng hit-ê sè-kài, á-·sī khòaⁿ khin hit-ê sè-kài só͘ tshut-hiān ê sū, put-kò sī hō͘ tsit-ê oân-tsoân ê kò͘-sū, piàn-tsò tsi̍t-ê bô sio liân-tsiap, bô tshù-sū ê kò͘-sū. In-ūi hit-ê sè-kài ê sū, m̄-sī kan-ta tshin-tshiūⁿ lâng teh tsò bí-biāu ê si só͘ teh khang siūⁿ ê niā-niā, sī sîn-sèng ê sū-si̍t, pêⁿ-pêⁿ ū kiat-liân tī tsit-ê gín-á ê kò͘-sū. Hit-ê sè-kài ê sū-si̍t, si̍t-tsāi sī tsit-ê pau-kin ê eⁿ-á ê kò͘-sū ê tsi̍t-pō͘-hūn. Tsit nn̄g-ê sè-kài, tik-khak tio̍h sio kiat-liân, pêⁿ-pêⁿ lâi khòaⁿ-tsò sī si̍t-tsāi. Lán tio̍h tshái-tsi̍p tsit nn̄g-ê sè-kài ê sū-si̍t, tsiah ē-thang oân-tsoân lâi ōe tsit-ê siá-tsin.

Tsāi I-é-su só͘ khòaⁿ hit-ê sè-kài, to̍h sī i ê tsó͘-ke. Só͘-í i ū sî-siông tsò-hóe lâi teh siūⁿ tsit nn̄g-ê sè-kài, oán-jiân tshin-tshiūⁿ lán siông-siông teh siàu-liām lán ê kò͘-hiong, í-ki̍p lán só͘ bat ê pêng-iú kāng-khoán, i ū siông-siông kóng-khí thiⁿ-·ni̍h ê sū, iā ū kóng-khí tsèng thiⁿ-sài í-ki̍p tsiòng sîn-lêng ê sū, i nā tiàm tī tē-·ni̍h ū khòaⁿ-tio̍h tsi̍t-ê sè-hàn ê gín-á ê sî, to̍h iû-goân ū khòaⁿ-kìⁿ tī thiⁿ-·ni̍h hiah-ê teh tsiàu-kò͘ gín-á ê thiⁿ-sài, i nā tiàm tī tē-·ni̍h khòaⁿ-kìⁿ tsi̍t-ê tsōe-jîn hóe-kái ê sî, iû-goân ū khòaⁿ-kìⁿ tī thiⁿ-·ni̍h, tsèng thiⁿ-sài ê bīn-tsêng, ū ūi-tio̍h i teh huaⁿ-hí. I ū kám-kak hit-ê sè-kài sî-siông pau-ûi tī i ê sin-piⁿ, sî-siông kuan-sim tī lántsit-ê sè-kài.

Lán tī tsêng í-king ū kóng, jîn-lūi tiong Siōng-tè ta̍k-pái ê khé-sī, í-ki̍p tī tsit-ê sè-kài só͘ siū ta̍k téng-hō ū thê-ko tsing-sîn siōng ê sū, tī bē tsai tī-tsia ê í-tsêng, to̍h í-king hing-khí tī hit-ê sè-kài. Tī bē tshut-hiān tī tsit-pêng ê tsìn-tsêng, tī hit-pêng tùi láu-tsá to̍h í-king tsai-iáⁿ, só͘-í lán thang siūⁿ, tshin-tshiūⁿ éng-oán ê kiáⁿ ê hòa-sin, tsit khoán tōa ê kè-bô͘, tī lán bē tsai ê í-tsêng, tī thiⁿ-·ni̍h, tsèng thiⁿ-sài ún-tàng beh tōa-tōa huah hó lâi huaⁿ-hí, iā kàu āu-lâi in mā sī ēng tsông-pài ê liām-thâu lâi huaⁿ-hí hit-ê bú-tâi ū tshian-sóa lo̍h lâi sè-kan, só͘-í lán tsiah ū thang khòaⁿ-kìⁿ tsèng thiⁿ-sài tsin huaⁿ-hí, tī hit àm lâi gîm ha̍p-gî ê kua, lâi pò tōa huaⁿ-hí ê hó siau-sit, hō͘ tsèng-lâng lóng ū hūn kóng,"kin-á-ji̍t tī Ta-bi̍t ê siâⁿ, í-king ūi-tio̍h lín seⁿ tsi̍t-ê tsín-kiù ê, to̍h sī Tsú Ki-tok."

In後來有歡喜閃避去tī山邊，一个精牲所teh睏ê自然ê洞孔ê內面。Hit時tī-hia lóng無有親切ê婦人人thang幫助馬利亞，又koh嬰á beh出世ê艱苦to已經到tī tsit-ê孤獨ê婦人人。Tùi án-ne，伊to̍h生頭tsiūⁿ kiáⁿ，用布包伊，續下伊tī馬槽內kah身邊ê精牲做伙來享受伊做紅嬰á siōng早ê安眠。

從來kám bat有啥物嬰á，tiàm tī比tsit-ê koh-khah下賤ê狀態來出世tī tsit-ê世間?Lán kám無因為án-nikoh-khah疼痛伊?設使伊若來出世tī王宮，有tsē-tsē宮女thang款待伊，koh有tsē-tsē祭司頭thang侍候伊，恐驚顛倒會續損害tio̍h伊實在ê人格。Tsit-ê可憐，無人有注意-·tio̍h ê紅嬰á，tiàm tī hit款無力、tio̍h óa靠人幫助ê狀態，來到tī lán，這事實kah-ná親像伊有kā本身lóng交託lán，teh thèng候lán來疼惜伊，需要lán來歡喜伊。親像tiàm tī tsit款會感動人，會giú人ê注意ê狀態，基督有出世成做嬰á來入tī tsit-ê世間。

總是lán以上所講tsiah-ê，不過有伊ê出世ê故事ê一半niā-niā。Lán tio̍h ē記得眾天使有續出現tī tsit-ê故事。Tsit兩个世界lóng有顯出tī tsit-ê故事ê寫真ê內中。Ǹg望lán不時ē記得tsit-ê完全ê寫真，若無，恐驚tsit-ê故事會錯誤-·去。

親像早起時ê日頭ê發現仝款，用單純、平常ê法度，上帝有tī tsit-ê宇宙ê歷史中，來做出一个thang生驚ê事件，to̍h是有hō͘ hit-ê榮光ê主出現來khiā起tī人ê中間。Lán tī地面所看見ê，是kan-ta馬寮、馬槽、精牲，以及一个婦人人kah一个用布包teh ê嬰á niā-niā。Tī tsit中間lán lóng無看見啥物奇異thang生驚ê事tī-·leh。總是lán tio̍h ē記得，tī後來，tùi伊所屬hit-ê世界，有顯出燦爛ê光，來照tī tsit-ê故事ê全景，to̍h是tī馬寮ê頂面，tī外面星宿光亮ê所在，有tsē-tsē天兵極大ê熱鬧，來歡喜基督出世做嬰á來到世間。

所以lántio̍h ē記得，án-ne tsiah是一个完全ê故事，一个完全ê寫真。Tsit-ê完全ê寫真，to̍h是teh表示有一个神聖ê嬰á，tùi天-·裡beh來到tī地-·裡ê時，hiah-ê tī天-·裡teh照顧伊ê眾天使，有tī外面teh歡喜來保護伊ê出世。Κoh再來講，ta̍k-páilán若beh讀基督傳，lántio̍h ē記得，伊所出來hit-ê世界ê事。Lán有信hit-ê世界是有影。總是lán ê心han-bān，lántiāⁿ-tiāⁿ àilàu-kau，tùi án-ne，lán所畫ê基督ê像，tiāⁿ-tiāⁿ ài失落hit-ê中心點。

Tī基督傳中，第一會感動lánê心ê，實在是hit-tsām teh記載hit-ê世界ê出現ê事。Hit-ê音樂ê聲音有án怎tshèng高親像海湧，遍滿tī thong伯利恆ê牧場，來吟大歡喜ê好消息，hō͘眾人lóng有份，也當人民àⁿ耳孔teh聽ê時，tsē-tsē天兵有án怎歡喜到擋bōe-tiâu，忽然出聲來吟hit-ê頂面ê世界ê讚美ê詩，講，—Tī至高ê位榮光歸tī上帝！

總是lán若無深信hit-ê世界，有不時熱誠teh關心tīlánê tsit-ê世界，雖然tùi hit-ê世界有顯出啥物奇異，á是súi-súi ê現象，lán看了mā是無啥物ē giúlánê心，看做無趣味ê事，雖然tùi天-·裡有天使出現，mā是顛倒ài看做親像kui大陣ê雲霧，來teh tsa̍h tī地面lán所有看見ê馬槽，以及嬰á ê像。Tsit時lán的確m̄-thang有án-ne想，lán若是無明hit-ê世界，á是看輕hit-ê世界所出現ê事，不過是hō͘ tsit-ê完全ê故事，變做一个無相連接，無次序ê故事。因為hit-ê世界ê事，m̄是kan-ta親像人teh做美妙ê詩所teh空想ê niā-niā，是神聖ê事實，平平有結連tī tsit-ê gín-á ê故事。Hit-ê世界ê事實，實在是tsit-ê包巾ê嬰á ê故事ê一部分。Tsit兩个世界，的確tio̍h相結連，平平來看做是實在。Lán tio̍h採集tsit兩个世界ê事實，tsiah ē-thang完全來畫tsit-ê寫真。

在耶穌所看hit-ê世界，to̍h是伊ê祖家。所以伊有時常做伙來teh想tsit兩个世界，宛然親像lán常常teh siàu念lánê故鄉，以及lán所bat ê朋友仝款，伊有常常講起天-·裡ê事，也有講起眾天使以及眾神靈ê事，伊若tiàm tī地-·裡有看tio̍h一个細漢ê gín-á ê時，to̍h猶原有看見tī天-·裡hiah-ê teh照顧gín-á ê天使，伊若tiàm tī地-·裡看見一个罪人悔改ê時，猶原有看見tī天-·裡，眾天使ê面前，有為tio̍h伊teh歡喜。伊有感覺hit-ê世界時常包圍tī伊ê身邊，時常關心tīlántsit-ê世界。

Lán tī前已經有講，人類中上帝ta̍k-pái ê啟示，以及tī tsit-ê世界所受ta̍k等號有提高精神上ê事，tī bē知tī-tsia ê以前，to̍h已經興起tī hit-ê世界。Tī bē出現tī tsit-pêng ê 進前，tī hit-pêng tùi老早to̍h已經知影，所以lán thang想，親像永遠ê kiáⁿ ê化身，tsit款大ê計謀，tīlán bē知ê以前，tī天-·裡，眾天使穩當beh大大huah好來歡喜，也到後來in mā是用崇拜ê念頭來歡喜hit-ê舞台有遷徙落來世間，所以lán tsiah有thang看見眾天使真歡喜，tī hit暗來吟合宜ê歌，來報大歡喜ê好消息，hō͘眾人lóng有份講，「今á日tī大衛ê城，已經為tio̍h lín生一个拯救ê，to̍h是主基督。」