《《平民ê基督傳》》

 | | | 轉寄

Tē Jī koàn Ki-tok lâi ê sî 「Tē jī tsiuⁿ Tshù-lí Kàng-tàn」 第二卷 基督來ê時「第二章 處女降誕」（3/4）

作者 Tâi-e̍k:Ko Tik-tsiong, Siu-tèng: Tsng Hūi-phêng&Lîm Tsùn-io̍k 2021.04.18

Tē-it tāi-sing ài lán bêng-bêng ē kì-tit ê, to̍h sī kàu-hōe ū tsiap-la̍p Má-thài kah Lū-ka ê hok-im-su, ū sêng-jīn In ê hok-im-su sī si̍t-tsāi teh kì su̍t In ê sìn-gióng ê tsheh, só͘-í tùi tsit-ê si̍t-tsêng lán thang tsai, tī ta̍k só͘-tsāi ê Ki-tok-tô͘, sī lóng ū sìn i ê tshù-lí Kàng-tàn ê sū-si̍t. Nā-sī án-ne, Má-khó án-tsóaⁿ bô kì-tsài? Lán nā hian-khui Má-khó ê tsheh, to̍h tsai i ê tōa bo̍k-tik, sī tsí-ū teh kóng khí I-é-su ê kong sing-gâi niā-niā. Lí khòaⁿ! Má-khó tùi thâu to̍h sī kóng-khí I-é-su ê sé-lé, í-ki̍p i tī Ga-lí-la-iah thoân-tō ê sū. Má-khó sī kuat-toàn bô kóng-khí khah tsá ê siáⁿ-mi̍h siau-sit. Tsóng-·sī lūn Lū-ka ê bo̍k-tik, sī án-tsóaⁿ?Tú-tú sī tsiàu i pún-sin só͘ kiàn-tsèng ê kóng, i sī beh kiàn-tsèng i ê Tsú "Τùi khí-thâu lóng tsóng ê sū."tse to̍h sī kah Má-khó ū tōa-tōa koh-iūⁿ ê só͘-tsāi. Kî-si̍t Má-khó sī bô beh tùi hit-ê siōng khí-thâu kàu tī siōng lō͘-bóe ê sū-si̍t, sûi tsi̍t hāng lâi kiàn-tsèng Ki-tok ê tsoân sing-ua̍h.

Taⁿ Iô-ha-neh siáⁿ-sū bô kóng-khí? Lán m̄-tsai. Tsóng-·sī lán tio̍h ē kì-tit, i khak-si̍t sī ū siông-siông teh tha̍k Má-thài, í-ki̍p Lū-ka ê hok-im-su, iā i mā sī tsai tong-sî ê kàu-hōe to lóng ū tsiap-la̍p i ê tshù-lí Kàng-tàn ê sū-si̍t, iū-koh i ê bo̍k-tik tsí-ū sī beh pó͘-tshiong kî-î ê hok-im-su, tsiah lâi gia̍h pit lâi siá pa̍t-lâng só͘ bô siá tio̍h ê sū-si̍t, tsit-tiám lán sī í-king kóng liáu. Siat-sú nā-sī kóng án-ne, iáu-bōe ū thang tsò tsa̍p-hun ê ìn-tap, tshiáⁿ lán koh tsù-ì tsi̍t hāng. Iô-ha-neh to̍h sī tùi thiⁿ-·ni̍h ê hong-bīn, m̄-sī tùi tē-·ni̍h ê hong-bīn, lâi teh-khòaⁿ Ki-tok ê tshut-sì. I khiok sī iû-goân ū teh kì-tsài Ki-tok ê tshut-sì, put-kò i sī-bô kóng-khí I-é-su Ki-tok ū tshut-sì tī iû-thài ê Bia̍t-lé-hèm, hoán-tǹg sī ū kóng, I-é-su ū án-tsóaⁿ tùi hit-ê khah-koân ê sè-kài, lâi tshut-sì tī tsit-ê sè-kan. Tse to̍h sī i ê thâu-sū só͘ teh kóng lūn Ki-tok ê tshut-sì ê, kî-si̍t tú-tú sī kah Má-thài í-ki̍p Lū-ka ê thâu-sū sio it-tì tī-·leh. Iô-ha-neh ū kóng,"Τī khí-thâu ū tō, tō sī kah Siōng-tè tsò-hóe tī-·leh, tō to̍h sī Siōng-tè i ū tō-tsiâⁿ jio̍k-thé khiā-khí tī lán tiong-kan, koh goán bat khòaⁿ-kìⁿ i ê êng-kng." lán tùi tsit kù ōe, kám thang kóng Iô-ha-neh sī tshin-tshiūⁿ ū teh hoán-tùi tong-sî ê kàu-hōe ê sìn-gióng?

Iā Páu-lô sī án-tsóaⁿ? khó-sioh tsē-tsē lâng lóng bē kì-tit thang siūⁿ kóng, lūn Ki-tok ê sing-gâi ê sū, to sī i í-ki̍p tsèng sù-tô͘ ta̍k ji̍t só͘ teh suat-kà ê, siáⁿ-sū tsoân-jiân bô khòaⁿ-kìⁿ Páu-lô ū siá Ki-tok-toān leh? kî-si̍t Páu-lô tùi Ki-tok ê sing-gâi sī ū i ê tiāⁿ-tio̍h ê phiau-tsún tī-·leh. I tshing hō tsit-ê piau-tsún kóng, sī "góa ê hok-im."tshin-tshiūⁿ ū thoân-káng,"Lín tio̍h ē kì-tit tùi Ta-bi̍t ê āu-tāi só͘ tshut ê I-é-su Ki-tok, i tùi sí-lâng tiong koh-o̍ah, tú-tú tsiàu góa ê hok-im."

I ta̍k ji̍t to lóng sī teh thôaⁿ hit-ê hok-im, Ki-tok ê sing-gâi, iáu-koh lán lóng bô khòaⁿ-kìⁿ i ū gia̍h pit lâi siá i ê toān-kì. Só͘-í lán thang siūⁿ, i teh suat-kà ê tiong-kan, sī lóng m̄-bat thôaⁿ tshù-lí Kàng-tàn ê tō-lí, tse sī bē-tàng giâu-gî ê sū. Tsóng-·sī tī tsia iáu ū tsi̍t hāng tsin tiōng-iàu, tsin hián-bêng ê sū-si̍t, lán tio̍h ē kì-tit. Sui-jiân Páu-lô sī-bô siá i ê hok-im-su, iáu-koh Páu-lô ê ha̍k-sing, i só͘ tshin-bi̍t ê tâng-phōaⁿ Lū-ka, tng kah Páu-lô tsò-tīn ê sî, ū siá tsi̍t pún hok-im-su. Lū-ka kah Páu-lô tāi-ke sio tshin-bi̍t teh kau-pôe ê hit kúi nî ê tiong-kan, i ū nn̄g koàn oân-kó tī-·leh. Tsi̍t kńg sī Páu-lô ê thoân-tō ê lí-hêng kì, to̍h sī āu-lâi i ū tshut-pán tsiâⁿ-tsò Sù-tô͘ Hêng-toān. Κoh tsi̍t kńg, sī koh-khah pó-pòe, tiōng-iàu ê, to̍h sī i tī āu-lâi ū tshut-pán, tsiâⁿ-tsò i ê Tsú ê toān-kì. Lán thang sìn, Páu-lô ū kéng-soán i lâi tsò hit-ê kang; iā thang sìn, Páu-lô ū pang-tsō͘ Lū-ka, ū kah i tsò-hóe tsò hit-ê kang; iā lán mā sī tsai tsit pún hok-im-su ū hián-tshut Páu-lô ê kà-sī tī-·leh. Só͘-í tsho͘-tāi kàu-hōe ū tshing-ho͘ tsit pún kiò-tsò sī Páu-lô ê hok-im-su. Tī-tsia ū tē-jī sè-kí nn̄g-ūi ê kàu-hū, só͘ kiàn-tsèng ê ōe; tsi̍t ūi sī Gó͘-luh(Gaul) ê Î-lê-nî(Irenaeus), ū kóng,"Lū-ka ū kā Páu-lô só͘ thoân ê hok-im lâi kì-tsài tī tsheh-·ni̍h;"koh tsi̍t ūi sī A-hui-lē-ka ê Tik-tō-li (Tertullian) ông ū kóng,"Lū-ka ê lūi-piat khah siông sī thàn Páu-lô ê." Tshiáⁿ lán tio̍h ē kì-tit, tsit pún Lū-ka hok-im-su, to̍h sī te̍k-pia̍t ū tsù-tiōng I-é-su ê tshù-lí Kàng-tàn ê sū-si̍t!

Lán tùi í-siōng só͘ kóng ê si̍t-tsêng lâi khòaⁿ, thang tsai sui-jiân tsèng phue-sìn ê tiong-kan, lóng tiām-tiām bô kóng-khí tshù-lí Kàng-tàn ê sū-si̍t, mā m̄-sī tiōng-iàu ê būn-tê. Tsèng phue-sìn sī khah hán-tit lūn-khí Ki-tok ê sing-gâi, in-ūi tsèng phue-sìn lóng sī ūi-tio̍h te̍k-pia̍t ê sū iû, teh gī-lūn tī hit sî te̍k-pia̍t huat-sing ê būn-tê, lâi siá ê te̍k-pia̍t ê tsheh. Lūn i ê tshù-lí Kàng-tàn ê sū, sī bêng-bêng lóng m̄- bat tsò būn-tê hō͘ lâng teh gī-lūn, só͘-í Páu-lô tsiah lóng bô kóng-khí tsit-ê sū-si̍t.

Í-siōng lán í-king kóng-khí Ki-tok-tô͘ ê hoâi-gî tsiá, só͘ khòaⁿ-tsò sī tē-it khùn-lân ê tiám, to̍h sī lūn-khí Sin-iok sèng-tsheh khah tsē ê tù-tsiá lóng sī tiām-tiām bô kóng-khí ê sū. Tshì-mn̄g, tse kám ū-kàu gia̍h gûi-hiám thang iô-tsuah lán ê Sèng-king? Bián-kóng hiah-ê bô sìn-gióng ê lâng, sī ài kán-lio̍k it-tshè ê būn-tê, kóng,"tshù-lí Kàng-tàn sī tī jîn-lūi king-giām tiong m̄-bat tú-tio̍h ê sū."tsún-tsò ū-iáⁿ lâi kóng, Ki-tok mā sī-bô siông-siông tshut-sì. Sèng-tsheh só͘ tsú-tiuⁿ ê sī kóng, nn̄g hāng pêⁿ-pêⁿ sī siāng sî só͘ huat-sing ê sū-si̍t; iā nn̄g hāng sū-si̍t sī sio kiat-liân tī-·leh. Tsit tsióng ōe khiok sī bē-tàng tit-tio̍h hit-khoán bô sìn-gióng ê lâng huaⁿ-hí thiaⁿ, Tsóng-·sī tse sī ū khùi-la̍t thang phah-phòa kah Ki-tok-tô͘ só͘ beh sio tsing-piān ê tiám. Lán sī bô beh hit-khoán bô sìn-sim ê lâng tsò-hóe piān-lūn. In-ūi lâng nā bô sìn Ki-tok sī sîn, tsū-jiân tsit-ê būn-tê tsāi i teh-khòaⁿ, sī-bô ì-sù, sī bē-tàng sìn tit ê sū.

第一tāi先ài咱明明ē記得ê，to̍h是教會有接納馬太kah路加ê福音書，有承認In ê福音書是實在teh記述In ê信仰ê冊，所以tùi tsit-ê實情咱thang知，tī ta̍k所在ê基督徒，是lóng有信伊ê處女降誕ê事實。若是án-ne，馬可án怎無記載?咱若掀開馬可ê冊，to̍h知伊ê大目的，是只有teh講起耶穌ê kong生涯niā-niā。你看！馬可tùi頭to̍h是講起耶穌ê洗禮，以及伊tī加利利傳道ê事。馬可是決斷無講起khah早ê啥物消息。總是論路加ê目的，是án怎?Tú-tú是照伊本身所見證ê講，伊是beh見證伊ê主「Τùi起頭lóng總ê事。」這to̍h是kah馬可有大大koh樣ê所在。其實馬可是無beh tùi hit-ê上起頭到tī上路尾ê事實，隨一項來見證基督ê全生活。

Taⁿ約翰啥事無講起?咱m̄知。總是咱tio̍h ē記得，伊確實是有常常teh讀馬太，以及路加ê福音書，也伊mā是知當時ê教會to lóng有接納伊ê處女降誕ê事實，又koh伊ê目的只有是beh補充其餘ê福音書，tsiah來gia̍h筆來寫別人所無寫tio̍h ê事實，tsit點咱是已經講了。設使若是講án-ne，iáu未有thang做十分ê應答，請咱koh注意一項。約翰to̍h是tùi天裡ê方面，m̄是tùi地裡ê方面，來teh看基督ê出世。伊卻是猶原有teh記載基督ê出世，不過伊是無講起耶穌基督有出世tī偤太ê伯利恆，反轉是有講，耶穌有án怎tùi hit-ê khah高ê世界，來出世tī tsit-ê世間。這to̍h是伊ê頭序所teh講論基督ê出世ê，其實tú-tú是kah馬太以及路加ê頭序相一致tī-·leh。約翰有講：「Τī起頭有道，道是kah上帝做伙 tī-·leh，道to̍h是上帝伊道有成肉體khiā起tī咱中間，koh阮bat看見伊ê榮光。」咱tùi tsit句話，kám thang講約翰是親像有teh反對當時ê教會ê信仰?

也保羅是án怎?可惜tsē-tsē人lóng bē記得thang想講，論基督ê生涯ê事，to是伊以及眾使徒ta̍k日所teh說教ê，啥事全然無看見保羅有寫基督傳leh?其實保羅tùi基督ê生涯是有伊ê tiāⁿ-tio̍h ê標準tī-·leh。伊稱號tsit-ê標準講，是「我ê福音。」親像有傳講：「Lín tio̍h ē記得tùi大衛ê後代所出ê耶穌基督，伊tùi死人中koh活，tú-tú照我ê福音。」

伊ta̍k日to lóng是teh傳hit-ê福音，基督ê生涯，iáu-koh咱lóng無看見伊有gia̍h筆來寫伊ê傳記。所以咱thang想，伊teh說教ê中間，是lóng m̄-bat傳處女降誕ê道理，這是bē-tàng僥疑ê事。總是tī tsia iáu有一項真重要，真顯明ê事實，咱tio̍h ē記得。雖然保羅是無寫伊ê福音書，iáu-koh保羅ê學生，伊所親密ê同伴路加，當kah保羅做陣ê時，有寫一本福音書。路加kah保羅大家相親密teh交陪ê hit幾年ê中間，伊有兩卷完稿tī-·leh。一卷是保羅ê傳道ê旅行記，to̍h是後來伊有出版成做使徒行傳。Κoh一卷，是koh-khah寶貝、重要ê，to̍h是伊tī後來有出版，成做伊ê主ê傳記。咱thang信，保羅有揀選伊來做hit-ê工；也thang信，保羅有幫助路加，有kah伊做伙做hit-ê工；也咱mā是知tsit本福音書有顯出保羅ê教示tī-·leh。所以初代教會有稱呼tsit本叫做是保羅ê福音書。Tī-tsia有第二世紀兩位ê教父，所見證ê話；一位是Gó͘-luh(Gaul) ê Î-lê-nî(Irenaeus)，有講：「路加有kā保羅所傳ê福音來記載tī冊裡；」koh一位是A-hui-lē家 ê Tik-tō-li(Tertullian)王有講：「路加ê類別khah常是趁保羅ê。」請咱tio̍h ē記得，tsit本路加福音書，to̍h是特別有注重耶穌ê處女降誕ê事實！

咱tùi以上所講ê實情來看，thang知雖然眾phue信ê中間，lóng恬恬無講起處女降誕ê事實，mā m̄是重要ê問題。眾phue信是khah罕得論起基督ê生涯，因為眾phue信lóng是為tio̍h特別ê事由，teh議論tī hit時特別發生ê問題，來寫ê特別ê冊。論伊ê處女降誕ê事，是明明lóng m̄-bat做問題hō͘人teh議論，所以保羅才lóng無講起tsit-ê事實。

以上咱已經講起基督徒ê懷疑者，所看做是第一困難ê點，to̍h是論起新約聖冊khah tsē ê著者lóng是恬恬無講起ê事。試問，這kám有夠額危險thang搖tsuah咱ê聖經?免講hiah-ê無信仰ê人，是ài簡略一切ê問題，講：「處女降誕是tī人類經驗中m̄-bat tú-tio̍h ê事。」準做有影來講，基督mā是無常常出世。聖冊所主張ê是講，兩項平平是siāng時所發生ê事實；也兩項事實是相結連tī-·leh。Tsit種話卻是bē-tàng得tio̍h hit款無信仰ê人歡喜聽，總是這是有氣力thang phah破kah基督徒所beh相爭辯ê點。咱是無beh hit款無信心ê人做伙辯論。因為人若無信基督是神，自然tsit-ê問題在伊teh看，是無意思，是bē-tàng信得ê事。