《《平民ê基督傳》》

 | | | 轉寄

Tē Jī koàn Ki-tok lâi ê sî 「Tē saⁿ tsiuⁿ Sè-hàn sî」 第二卷 基督來ê時「第三章 細漢時」（2/4）

作者 Tâi-e̍k:Ko Tik-tsiong, Siu-tèng: Tsng Hūi-phêng&Lîm Tsùn-io̍k 2021.07.04

Lán ū khòaⁿ-kìⁿ, tng tī I-é-su ná pik-kīn tī lîm-tsiong ê sî, i ū tsiām-tsiām hián-tshut i ê sîn-sèng ê pì-bi̍t. Lán ū khòaⁿ-kìⁿ tī tsèng sù-tô͘ ê tiong-kan, tsiām-tsiām ū seⁿ-khí kî-ī kah kiaⁿ-ùi ê liām-thâu, lâi teh su-siúⁿ i. Lán ū khòaⁿ-kìⁿ in ū siông-siông tsheⁿ-kiaⁿ, tsiap-tshiok tio̍h hit-ê tsin-lí ê tsi̍t-sut-á ê kng, iā suah siū tsó͘-tsí, m̄-ài in kóng-khí. Tsóng-·sī kî-si̍t kàu tī i koh-ua̍h āu, sing thiⁿ kàu tī i ê êng-kng ê só͘-tsāi, koh hit-ê iok-sok ê Sèng Sîn lîm-kàu liáu, hit-sî in tsiah ū tsa̍p-hun liáu-kái tsit-ê thang tsheⁿ-kiaⁿ ê ò-biāu ê ì-gī. Hit-sî in tsiah ua̍t tńg-lâi hôe-sióng kah i tsò-hóe kau-pôe hit saⁿ nî kú ê kì-ik, suah kî-koài hit-sî in ê ba̍k-tsiu thài ē hiah-ni̍h hue, bē-hiáu-tit in hiān-sî só͘ bat ê tō-lí, to̍h sī kóng,"tō tsiâⁿ jio̍k-thé, khiā-khí tī lán tiong-kan, ū in-tián kah tsin-lí móa-móa. Κoh goán bat khòaⁿ-kìⁿ i ê êng-kng, tshin-tshiūⁿ ko͘-kiáⁿ, tùi pē só͘ tit ê êng-kng."

Lán kám thang ēng kiaⁿ-ùi kah kín-sīn ê thāi-tō͘ lâi koh tsìn tsi̍t-pō͘? Lán sī khiā tī sèng ê tē, tī lán ê bīn-tsêng ū tsē-tsē éng-oán ê ò-biāu tī-·leh. Tsóng-·sī lán bōe jím-tit bô lâi su-siúⁿ i ê tsêng-kéng. Lán ài tsīn lán ê khùi-la̍t lâi sióng-siōng i. Tsit-ê sîn-tông tùi i pún-sin ê ì-sik sī siáⁿ-khoán?

Tio̍h ē kì-tit, lán m̄-thang kan-ta sìn i ê sîn-sèng, iā tio̍h sìn i ê jîn-sèng. In-ūi I-é-su Ki-tok ū tsiâⁿ-tsò "tsin-si̍t" ê lâng, tû-liáu tī lán só͘-ū ê gû-gōng, kò͘-tsi̍p, í-ki̍p tsōe-ok, í-gōa it-tshè, i sī lóng kah lán sio-siāng. I-é-su tsò gín-á sī tsò jîn-lūi ê tsi̍t-ê gín-á. Lán teh kî-koài, m̄-tsai kàu tī-sî I-é-su tsiah khí-thâu lâi hián-bêng i só͘-ū ê khah ko-sióng ê ì-sik? Kàu tī-sî i tsiah ū kám-kak-·tio̍h tī i ê sim-lāi só͘-ū hit-ê bē-tàng kóng-tshut ê tshim-tshim ê lêng-kài ê ì-sik? Siông-siông tī i ê gín-á sim ê kî-tó ê sî, ū tit-tio̍h tsi̍t-sut-á ê àm-sī lâi bêng-pe̍k i só͘ hut-lio̍k khì ê úi-tāi ê sū, í-ki̍p kng-bêng kah bí-lē ê sè-kài ê king-giām, to̍h sī tshiau-ua̍t tī tē-bīn só͘ bat king-giām-·ê. Hit-sî m̄-tsai tī i ê sim-lāi ū seⁿ-tshut kiaⁿ-ùi ê liām-thâu á bô? I-é-su iáu tsò gín-á ê sî, m̄-tsai bat teh siūⁿ i sī siáng, kám bat teh tshì-khòaⁿ ài beh liáu-kái i ê thian-hūn kah i lîm-kàu sè-kan ê bo̍k-tik?

Lán tsai i tsiâⁿ-tsò lâng, to̍h sī ū tsiap-la̍p jîn-lūi iú-hān ê khùi-la̍t, só͘-í i tī tsi̍t-ē-á ū sit-lo̍h i ê tsin-si̍t ê ui-giâm, bô tsa̍p-hun ē kì-tit hit-ê éng-oán ê sè-kài. Nā bô án-ne, i sī bē-tàng tsiâⁿ-tsò "tsin-si̍t" ê lâng. Tùi tī tsit-tiám, lán tōa-bīn iáu ē-thang suat-bêng khah siông-sè -·tsi̍t-sut-á. Tī kin-á-ji̍t ê sim-lí-o̍h, ū tsi̍t tiâu sim-sik ê ha̍k-suat, kiò-tsò tsiâm-tsāi ì-sik, tùi án-ne ū tsí-sī lán tsai, I-é-su ê sîn-sèng ê pì-kuat ū tsiâm-tsāi tī i ê pòaⁿ tshéⁿ ê tsing-sîn tsōng-thāi. Put-kò i pêng-siông tshéⁿ-ngō͘ ê ì-sik, sī tsi̍t-ê tsū-jiân lâng ê gín-á ê ì-sik. Tī tsit kúi nî lâi, ha̍k-tsiá put-tsí ū káng-kiù lán lâng ê pòaⁿ ì-sik ê tsing-sîn hiān-siōng, tsai-iáⁿ tī hit-khoán ê tsing-sîn hiān-siōng ê ē-bīn, ū tsik-tsū tsē-tsē só͘ bē kì-tit-· khì ê kì-ik tī-·leh, iā hiah-ê kì-ik khah siông nā tú-tio̍h thu̍t-jiân ê tshì-kik ê sî, to̍h sûi hāng sûi hāng koh phû khí lâi tī lán ê ì-sik ê lāi-tiong, koh-tsài tsi̍t hāng tsi̍t hāng lâi siūⁿ-·tio̍h. Lán bat tha̍k-tio̍h ū siáⁿ-mi̍h gín-á phah m̄ kìⁿ, hō͘ tsha̍t á-·sī sòng-hiong-lâng thau tshōa-· khì, tsò-hóe tiàm it-jī tsa̍p nî kú, tī hit tiong-kan, ta̍k-pái nā tú-tio̍h tsin tōa ê tshì-kik ê sî, khah siông ē seⁿ-khí bô gōa hun-bêng ê ì-sik, lâi sió-khóa ē kì-tit tsá-tsêng i ê ko-sióng ê ka-têng, súi-súi ê khoân-kéng, í-ki̍p hit-ê bô gōa hun-bêng ê lāu-bú ê bīn-māu. Κiám-tshái khiā-khí tī Na-tsa-lia̍t tsit-ê sîn-tông I-é-su ê ì-sik, si̍t-tsāi ū tām-po̍h tshin-tshiūⁿ án-ne ê khó-lêng.

Lán iông-ún tsit khoán ê siat-sióng, m̄-thang phah-sǹg sī bô kèng-khiân ê sū. Put-kò lán tik-khak sī m̄-káⁿ koh siuⁿ tsìn-tsêng lâi kóng-khí siáⁿ-mi̍h.

Bô-lūn siáⁿ khoán, Hok-im-su só͘ kì sui-sī tsió, iáu-koh lán bián-kiaⁿ lâi tshì-khòaⁿ biâu-siá i sè-hàn ê tsêng-kéng, sòa lâi sióng-siōng hit-ê khoán-sit. Lán thang tùi lán só͘ bat i ê khoân-kéng lâi káng-kiù, sòa ēng kèng-khiân ê liām-thâu lâi sióng-siōng. Siat-sú lán nā ē khah kuan-sim i tī āu-lâi só͘ kóng ê ōe, to̍h ē tshōe-tio̍h tsē-tsē sī i teh hôe-sióng i sè-hàn ê sū-si̍t.

Tshiáⁿ sing lâi siūⁿ Na-tsa-lia̍t, tsit-ê Na-tsa-lia̍t to̍h sī i ê kò͘-hiong, sī tī tē-bīn tsiūⁿ tē-it sîn-sèng ê só͘-tsāi, sī i ê sè-hàn í-ki̍p siàu-liân sî-tāi it-tshè ê kì-ik pōe-kéng. Tùi tsèng-lâng put-sî to hián-bêng i sī Na-tsa-lia̍t ê I-é-su. Tī si̍p-jī-kè téng só͘ tèng ê tsám-tiâu iā sī tshing-ho͘ i sī Na-tsa-lia̍t ê I-é-su; i tùi thiⁿ-· ni̍h tshut-hiān lâi hō͘ Tà-soh ê Sàu-lô khòaⁿ-kìⁿ, hit-sî iā sī kóng,"góa to̍h sī Na-tsa-lia̍t ê I-é-su, lí só͘ pik-hāi -·ê."

咱有看見，當tī耶穌ná逼近tī臨終ê時，伊有漸漸顯出伊ê神聖ê祕密。咱有看見tī眾使徒ê中間，漸漸有生起奇異kah驚畏ê念頭，來teh思想伊。咱有看見in有常常生驚，接觸tio̍h hit-ê真理ê一屑á ê光，也suah受阻止，m̄-ài in講起。總是其實到tī伊koh活後，升天到tī伊ê榮光ê所在，koh hit-ê約束ê聖神臨到了，hit時in tsiah有十分了解tsit-ê thang生驚ê奧妙ê意義。Hit時in tsiah ua̍t轉來回想kah伊做伙交陪hit三年久ê記憶，suah奇怪hit時In ê目tsiu thài會hiah-ni̍h花，bē曉得in現時所bat ê道理，to̍h是講：「道成肉體，khiā起tī咱中間，有恩典kah真理滿滿。Κoh阮bat看見伊ê榮光，親像孤kiáⁿ，tùi父所得ê榮光。」

咱kám thang用驚畏kah謹慎ê態度來koh進一步？ 咱是khiā tī聖ê地，tī咱ê面前有tsē-tsē永遠ê奧妙tī-·leh。 總是咱bōe忍得無來思想伊ê情景。 咱ài盡咱ê氣力來想像伊。Tsit-ê神童tùi伊本身ê意識是啥款？

Tio̍h ē記得，咱m̄-thang kan-ta信伊ê神聖，也tio̍h信伊ê人性。因為耶穌基督有成做「真實」ê人，除了tī咱所有ê愚gōng、固執，以及罪惡，以外一切，伊是lóng kah咱相siāng。耶穌做gín-á是做人類ê一个gín-á。咱teh奇怪，m̄知到tī時耶穌tsiah起頭來顯明伊所有ê khah高尚ê意識？到tī時伊tsiah有感覺-·tio̍h tī伊ê心內所有hit-ê bē-tàng講出ê深深ê靈界ê意識？常常tī伊ê gín-á心ê祈禱ê時，有得tio̍h一屑á ê暗示來明白伊所忽略去ê偉大ê事，以及光明kah美麗ê世界ê經驗，to̍h是超越tī地面所bat經驗-·ê。Hit時m̄知tī伊ê心內有生出驚畏ê念頭á無？ 耶穌猶做gín-á ê時，m̄知bat teh想伊是siáng，kám bat teh試看ài beh了解伊ê天分kah伊臨到世間ê目的？

咱知伊成做人，to̍h是有接納人類有限ê氣力，所以伊tī tsi̍t-ē-á有失落伊ê真實ê威嚴，無十分ē記得hit-ê永遠ê世界。若無án-ne，伊是bē-tàng成做「真實」ê人。Tùi tī tsit點，咱大面猶ē-thang說明khah詳細一屑á。Tī今á日ê心理學，有一條心適ê學說，叫做潛(tsiâm)在意識，tùi án-ne有指示咱知，耶穌ê神聖ê祕訣有潛在tī伊ê半醒ê精神狀態。不過伊平常醒悟ê意識，是一个自然人ê gín-á ê意識。Tī tsit幾年來，學者不止有講究咱人ê半意識ê精神現象，知影tī hit款ê精神現象ê下面，有積聚tsē-tsē所bē記得-·去ê記憶tī-·leh，也hiah-ê記憶khah常若tú-tio̍h突然ê刺激ê時，to̍h隨項隨項koh浮起來tī咱ê意識ê內中，koh再一項一項來想-·tio̍h。咱bat讀tio̍h有啥物gín-á phah m̄見，hō͘賊á是sòng鄉人偷tshōa-·去，做伙 tiàm一二十年久，tī hit中間，ta̍k-pái若tú-tio̍h真大ê刺激ê時，khah常會生起無gōa分明ê意識，來小khóa ē記得早前伊ê高尚ê家庭，súi-súi ê環境，以及hit-ê無gōa分明ê老母ê面貌。Κiám-tshái khiā起tī拿撒勒tsit-ê神童耶穌ê意識，實在有淡薄親像án-ne ê可能。

咱容允tsit款ê設想，m̄-thang phah算是無敬虔ê事。不過咱tik確是m̄敢koh siuⁿ進前來講起啥物。

無論啥款，福音書所記雖是少，iáu-koh咱免驚來試看描寫伊細漢ê情景，續來想像hit-ê款式。咱thang tùi咱所bat伊ê環境來講究，續用敬虔ê念頭來想像。設使咱若會khah關心伊tī後來所講ê話，to̍h會tshōe-tio̍h tsē-tsē是伊teh回想伊細漢ê事實。

請先來想拿撒勒，tsit-ê拿撒勒to̍h是伊ê故鄉，是tī地面上第一神聖ê所在，是伊ê細漢以及少年時代一切ê記憶背景。Tùi眾人不時to顯明伊是拿撒勒ê耶穌。Tī十字架頂所釘ê斬條也是稱呼伊是拿撒勒ê耶穌；伊tùi天-·裡出現來hō͘大數ê 掃羅看見，hit時也是講，「我to̍h是拿撒勒ê耶穌，你所迫害 -·ê。」