《《平民ê基督傳》》 |
| | | 轉寄 |
Tēla̍k tsiuⁿ Lōngtōngtsú kah Thiusòe·ê
Lán ū kā Iésu tńgkhì Natsalia̍t ê kò͘sū, lâi pâi tī I thâu tsōa līkhui Kapehnáum ê líhêng, inūi lán to m̄ tsaiiáⁿ, tio̍h pâi tī siáⁿmi̍h só͘tsāi, lán si̍ttsāi tshaputto lóng m̄ tsaiiáⁿ hit tsōa ê líhêng. Piattò͘ íki̍p i ê tângphōaⁿ, bêngbêng íking lóng tshuthuat liáu; Tsóng.sī lán bô kah in tsòtīn khì, inūi Mákhó ū kā lán lâu tī Kapehnáum. I tsíū pò lán tsai, Iésu ū tùi hitê ô͘ ·ni̍h tshuthuat kòikhì hitpêng ê khòngiá ê só͘tsāi, iā tsū ánne kā lán lâu tī hitê ô͘piⁿ, hō͘ lán tiàm hia lâi thènghāu I koh tòtńg lâi. Āulâi i tsiah tsóngkiat hitê kò͘sū kóng,
"Kòe kúinā ji̍t Iésu koh ji̍p Kapehnáum; lâng thiaⁿkìⁿ I tī tshù lāi." Lán tsaiiáⁿ tsit sî Kapehnáum sī tsò I ê tējī ê kò͘hiong. Mákhó kohtsài lâi biâusiá I tńglâi ê tsêng kéng. Mákhó ū kā Piattò͘ só͘ khòaⁿkìⁿ·ê lâi tsísī lán tsai, hit ji̍t lâng puttsí tsē, tsūtsi̍p tī tshù lāi; sòa kóng inūi sī "tsētsē lâng tsūtsi̍p, tìkàu bô khàngtē, liân mn̂gkháu iā bô. I to̍h káng tōlí hō͘ in thiaⁿ." Tsitê kìsū sī teh àmsī Piattò͘ ê tshù, Tsóng.sī ū kóng káng tōa tīn lâng; só͘í sī teh àmsī tī tsi̍t king khah tōa king ê tshù ê khoán. Hitê tsêng kéng tāikhài sī tshintshiūⁿ ánne, to̍h sī ū tsi̍tê Iûthàilâng ê tshù lāi ê tshimtséⁿtiâⁿ, iā koh ji̍pkhì ū tsi̍tê khah koân·khílâi ê tsáubóelông, tī hitê téngbīn ū khàm khinkhin ê tshù kòa, thâutsêng bīn sī khuikhui, āubīn sī thàng kàu tī in ê pângking. Iésu khiā tī hitê tsáubóelông lâi kóng tōlí, ia̍h tōabīn tī i ê sinpiⁿ ū I ê pêngiú ê katso̍k, íki̍p khah ū tùhiān ê lâng teh tsē. Tītsia lán ài lâi siūⁿ tsit hāng; to̍h sī tī Lūka ê tsheh·n·n·ni̍h ū tsi̍t tsân sū siókhóa liânlo̍k teh kóng khí tsiahê tshutmiâ ê lâng; to̍h sī kóng,"ū tsi̍t ji̍t Iésu teh kàsī lâng; ū Huatlīsài lâng kah kà lu̍thuat ê siansiⁿ tīhia teh tsē, in sī tùi Galílaiah kah Iûthài kah Êlúsalem̀ lâi ê." Lán tsai Êlúsalem̀ ê koânui tsiá, tùi Iésu sī puttsí bô hó kámtsêng tīleh; inūi I khì hù Pôaⁿkòetseh ê sî, ū tshingkhì sèngtiān, tìkàu tùi in sī bô siáⁿmi̍h hó ê ìnsiōng tī·leh. Só͘í lán tiāⁿtio̍h giâugî tùi Êlúsalem̀, íki̍p Iûthài só͘ lo̍hlâi tsiahê lângkheh.
Taⁿ tshiáⁿ lâi sióngsiōng hit ji̍t ê tsêng kéng, hit ji̍t tsèng lâng lóng tsùì teh thiaⁿ; tshimtséⁿtiâⁿ lâng thatthattīⁿ; tī mn̂gkháu, lâng tsa̍tthóngthóng, tāike āmkún tshun tn̂gtn̂g teh thiaⁿ, iā teh khòaⁿ; koh ū tshùbī, hihán, himbō͘ ê sim ài beh sìn I só͘ kóng ê ōe, iā kàuhōe hiahê koânui tsiá ū tittio̍h tōaūi lâi tsē tī Iésu ê sinpiⁿ. Tsèng lâng tsūjiân lóng teh tsùba̍k khòaⁿ in ū beh tshutthâu siáⁿmi̍h bô. Ū tsi̍tê tshutmiâ ê tùtsok tsiá, bat àmsī kóng tsitê tsêng kéng sī ná tsún tshintshiūⁿ Isulael lâng tī Kabi̍t suaⁿ tehkhòaⁿ Eliiah kah Baal ê tsèsi teh siotseⁿ tsi̍tiūⁿ. Tsóng.sī lán thang siūⁿ tsitê phêngphòaⁿ sī ū khah kòethâu. Inūi tsiahê Êlúsalem̀ ê kàutsittsiá, to bōe bat hiánbêng hoántùi ê ìsù; putkò in sī kantaⁿ ài tsùì, ài phuephêng I, koh ū khǹg gîngái ê sim tīteh niāniā.
Hit sî hutjiânkan ū seⁿkhí tsi̍t tsân tsin thang tsheⁿkiaⁿ ê sū lâi tsó͘tòng tio̍h tsèng tāike. Tsèng lâng lóng gia̍h ba̍k lâi khòaⁿ téngbīn, teh kîkoài tàuté sī siáⁿmi̍h tāitsì. Só͘ tútio̍h· ê, to̍h sī ánne.
Hit sî tī ta̍k só͘tsāi piànpiàn to lóng ū hongsiaⁿ kóng Iésu tī I ê tshù·n·ni̍h, iā tsitê siausit iûgoân ū thoânkàu tī tsi̍t só͘tsāi, hō͘ tsi̍tê tó tī pēⁿtshn̂g bô ǹgbāng ê piànsūi·ê thiaⁿkìⁿ. Lán nā tsimtsiok siūⁿ sèngtsheh gōa ê ìsù, lán kàugia̍h thang liāusióng tsitê lâng ê lôkhó͘, sī i púnsin tsòtit lâi·ê, i ū húihoāi i ê tsâisán, iā tùi tī hòngtōng îmloān ê singua̍h lâi phòhoāi i ê singkhu. Sio̍kgí kóng,"inūi lâng só͘ iā·ê sī siáⁿmi̍h, i iā beh siu hitkhoán." Hoānsè i ū bat līkhui i ê sûnkiat ê hiuⁿsiā, tùi hitê tōa tiâu pe̍hsik ê tōlō͘ ti̍tti̍t kiâⁿ kàu tī hitê "hn̄ghn̄g ê só͘tsāi", to̍h sī hitê îmloān ê Hueníke ê siâⁿtshī. Κiámtshái lán ê Tsú ū siūⁿtio̍h tsitê lâng, tsiah lâi kóngkhí hitê lōngtōngtsútsú tshutgōa khì "hn̄ghn̄g ê só͘tsāi" ê kò͘sū. Tsit sî i sī tsiâⁿtsò tsi̍tê bô ǹgbāng siū súnsiong ê singkhu lâi tò tī I ê bīntsêng. Lán lóng bat khòaⁿtio̍h tsit khoán ê pēⁿlâng, si̍ttsāi tēit khóliân·ê, to̍h sī i kakī tsòtit lâi·ê. Tsiàu tsitê kò͘sū ū àmsī lán tsai, i tsit sî tsintsiàⁿ sī ū hóikái ê sim tī·leh. Tsóng.sī sî to íking tî·lah, taⁿ ū siáⁿmi̍h lō͘ēng? Siōngtè bētàng siàbián hitkhoán súnhāi kakī ê singkhu·ê, iūkoh ēng siāng tsi̍tiūⁿ só͘ tsò lâi súnhāi pa̍t lâng· ê, i ê tsōe iā sī bētàng tittio̍h siàbián.
Khiok bô giâugî, tshintshiūⁿ tsētsē lōngtōngtsú kāngkhoán, tsitê lâng iûgoân ū hitkhoán hó ê só͘tsāi gâu khipín lâng, hitkhoán gâu hòngtōng ê lâng khah siông sī tsin gâu khipín lâng. Bôlūn siáⁿ khoán, i iûgoân ū tsētsē hó ê pêngiú ài biánlē i, ǹgbāng bô hō͘ i sit tsìkhì. Ū tsi̍t ji̍t, in ū lâi tùi i kóng,"Iésu tsit sî sī tńglâi tī tshù·ni̍h." In mā úntàng ū tùi i kóng Iésu ū ihó tsētsē hitkhoán bô ǹgbāng ê pēⁿthiàⁿ, to̍h sī kah i siāng khoán·ê, iā lâng tiàmtī tsin tshiⁿtshám ê sî, Iésu sī puttsí gâu tôngtsêng, gâu théthiap. "Lâikhì, goán kng lí lâikhì tsiūkīn I. Bóng lâikhì khòaⁿ māi."
Tshintshiūⁿ ánne, tsitê lâng tiàmtī sitbōng kah thònghóe ê tiongkan, hō͘ in kng lâi tsiūkīn Iésu. Tsóng.sī in tsi̍tē kàu ūi khòaⁿliáu, liân mn̂gkháu to bētàng kīn óa. In khíthâu teh siūⁿ ài bînátsài tsiah koh lâi khòaⁿ ū lō͘ thang ji̍p bô. Tsóng.sī in ū thiaⁿkìⁿ kóng tsitê sianti lâng hoānsè tī bînátsài ē tshuthuat, iūkoh tsiahê hó ê tângphōaⁿ m̄ ài hō͘ in ê pêngiú sitbōng. Inūi tsit sî in íking ū hoànkhí tāmpo̍h ǹgbāng tī i ê simlāi, só͘í i iā tsin himbō͘ ài kīn óa Iésu, khióngkiaⁿ sitlo̍h tsitê kihōe. Āulâi in ū siūⁿtio̍h tsi̍tê hó ê huattō͘, thóhái lâng khah siông sī gâu lîmki èngpiàn, lâi thuattshut tsióngtsióng ê kanlân. "Τaⁿ tio̍h tsáu lâikhì hōaⁿténg tsûn·ni̍h the̍h kúi tiâu sohá, iā thang ēng sohá lâi lūi i khí khì tshù téng."
Inūi ánne, Iésu ê suatkàu ū tútio̍h tsó͘tòng. Tī tshùténg ū thiaⁿkìⁿ khikhi khia̍uhkhia̍uh ê siaⁿ, tshùhiā tsi̍tē thiahkhui, ji̍tkng tsiksî siāji̍p tshù lāi, hit sî Iésu tsi̍tē gia̍h ba̍k, ū khòaⁿkìⁿ sì ê bīnsik o͘âng ê tsúisiú, tshiú·ni̍h ū la̍k sì tiâu sohá, phah in só͘ koànsì ê kat lâi pa̍k tiâu tī pho͘á ê kak·ni̍h, iā jia̍tsim khòaⁿ tùi ēbīn lo̍hlâi. In tùi tshùténg ū lūi tsi̍tê khóliân kiaⁿhiâⁿ ê piànsūi· ê lo̍hlâi, tútú kàu tī Iésu ê khatsêng. Lán thang sióngsiōng I ū hiántshut hó sèngtsêng, tshiòiông ê bīnmāu lâi hótshiò hitkhoán tshintshiat ê kèbô͘. Hokimsu tùtsiá kóng,"hit sî Iésu ū khòaⁿkìⁿ in sìn." Iésu sī puttsí ài khòaⁿ in ê gâu pàngsak kakī, lâi thiàⁿ in ê pêngiú, Tsóng.sī kohkhah te̍kpia̍t, sī ài khòaⁿkìⁿ in tāike ū teh sìnkhò I, iā kuatì bô beh sitlo̍h hitê kihōe.
Tshintshiūⁿ ánne, I ū tsùsîn lâi khòaⁿ tī I ê khatsêng, hitê pe̍hsísik ê bīnmāu, iūkoh ū khòaⁿkìⁿ tùi tī hitê bô kóngtshut tshiⁿtshám ê gánkong, ū hiántshut jia̍tsêng ài khúnkiû I lâi pangtsō͘ ê sim tīleh;tùi ánne, I kàugia̍h tsaiiáⁿ hitê lâng tī simlāi si̍ttsāi ū puttsí teh aisiong, teh thònghūn i ê tsōeok. Ah! Iésu tsaiiáⁿ hitê lâng só͘ tēit lôkhó͘·ê sī siáⁿmi̍h. Iésu ū tôngtsêng i, to̍h kā i kóng,"sè kiáⁿ ah, tsò lí ansim." Tsitkù to̍h sī I putsî tùi hiahê sittsì ê lâng só͘ teh kóng·ê, sī ū intián kah thiàⁿthàng ê ōe."sè kiáⁿ, tsò lí ansim, lí ê tsōe sià lah!"
Tsitê lâng sī ūitio̍h i ê tsōeok lâi lôkhó͘, tse sī bô tshògō͘ ê thuitoàn; iā ū thang tsòtsèng? ū lah. Inūi nā m̄ sī ūitio̍h ánne, Iésu to̍h kuattoàn bô tùi i kóngkhí hit kù ōe. Lán iā ēthang khòaⁿtshut tsitê lâng tī simlāi ū teh tsheⁿkiaⁿ, ū teh kîkoài, siūⁿ kóng,"hitê lâng tàuté sī siáⁿ lâng, ántsóaⁿ ē tsaiiáⁿ góa ê simsu, koh ū kā I ê tséngthâuá tútú lâi bong tī àmàm góa só͘ teh thòngkhó͘ ê só͘tsāi." Iā tùi tī Iésu ê iôngmāu ū hō͘ i tsiksî tittio̍h khaksìn; ia̍h tsoân kò͘sū ū àmsī lán tsai, i púnsin tī simlāi ū kámkak tio̍h i ê tsōe ū tittio̍h siàbián, Iésu só͘ kóng hitê tsòngtáⁿ ê ōe tútú suah, hit sî tī i ê simlāi ū móamóa kámkak tio̍h Siōngtè ê siàtsōe ê thiàⁿthàng tī·leh.
Ū iáⁿ tsitê lâng ū puttsí tsheⁿkiaⁿ, Tsóng.sī khaksi̍t, khiok sī bô siāng líiû, i ê pêngiú iûgoân puttsí tsheⁿkiaⁿ. Iā tīhia tehkhòaⁿ ê lâng mā sī lóng tsheⁿkiaⁿ. Liân lán mā úntàng ē tsheⁿkiaⁿ. Inūi in to m̄ sī teh kîthāi I lâi siàbián i ê tsōe. Tsitê lâng lâi tsiūkīn I, tsuantsuan sī ài i ê jio̍kthé ê phòapēⁿ tittio̍h ihó niāniā. Iésu lâi ihó i ê simsîn, tsiàu in khòaⁿ tse sī khah bô tiōngiàu ê sū. Lâng tehbeh kîkoài ántsóaⁿ Iésu kantaⁿ sīntiōng tsongkàu siōng ê sū, lâi kā i kóng i ê tsōe tittio̍h sià, to̍h pàng i khì?
Tsit tiám to̍h sī Iésu kah in khah kohiūⁿ ê só͘tsāi. Sī lah, tsittiám iûgoân khah siông sī I kah lán só͘ tsingtsha ê só͘tsāi. Lán ta̍kpái beh thè pa̍t lâng tô͘bô͘ siáⁿmi̍h khoán hó sū ê sî, lán khah siông iā sī ài lia̍h tsongkàu tsò tējī ê būntê. Phìjū lâi kóng, lí khòaⁿ, kináji̍t lâng lóng jōani̍h tùitiōng siāhōe hōngsū, iā khah bô iàukín tī suantō ê sūgia̍p. Kináji̍t tsèng lâng tsiāmtsiām ū teh kuansim tī hiahê lôtōng tsiá, pêngbîn, lāulâng, íki̍p phòapēⁿ lâng. Tse sī tsin thang kámsiā ê sū. Lán ū kámkak Kitok sī ài I ê kàuhōe, tio̍h tsiàu I ê khoánsit lâi kuansim tī in tāike. Lán só͘ siūⁿ·ê, khaksi̍t sībô tshògō͘. Tsit tiám to̍h sī lán ê kàuhōe só͘ tio̍h tsīn ê tsi̍tê tiōngtāi ê gībū. Tsóng.sī lán iàukín sī tio̍hài tsiàu tshùsū lâikhì tsò, lán tio̍hài tùi tēit iàukín·ê, tsìntsêng lâi khì tsò. Tsiàu Iésu ê ìsù, tēit iàukín ê kang, sī tio̍h kàsī lâng tsai bat Pē Siōngtè ê thiàⁿthàng kah I ê siàbián tsōe ê unhūi. Lán só͘ tio̍h tsīn ê tēit iàukín ê kang, sī tio̍h itī sèkan lâng ê tsingsîn siōng ê pēⁿthiàⁿ. Lán sī kóng tī kináji̍t sī tsin iàukín tio̍h khí hitkhoán súisúi ê tshù, tī pêngbîn khut ê só͘tsāi. Tsóng.sī Iésu sī kóng ūiáⁿ tse sī iàukín, iáukoh lán kohkhah iàukín sī tio̍h khítsō súisúi ê simsîn tī in ê lāibīn singua̍h. Lán sī kóng nāsī ēthang hō͘ hiahê sàntshiah teh thuabôa ê lâng, tittio̍h bu̍ttsit ê khoàilo̍k kah ùian, sī tsin thang huaⁿhí ê sū. Tsóng.sī Iésu sī kóng, nā ēthang hō͘ in tī simlāi bat Siōngtè sī kohkhah thang huaⁿhí ê sū. Iésu sī ū khóliân in, iā I ê khóliân lâng sī bûhānliōng, sī iâⁿkòe lán. Tsóng.sī Iésu tsaiiáⁿ siáⁿmi̍h sī lâng só͘ tēit khiàmkhueh·ê, tsittiám to̍h sī lán ê phêngkè kah I só͘ khah kohiūⁿ ê só͘tsāi. In tāike tī hit sî lâi tsheⁿkiaⁿ I, sī ūitio̍h I ū lia̍h i hó lâng ê lênghûn tsò sī tēit iàukín ê sū.
Tsóng.sī tsāi hiahê tùi Êlúsalem̀ lâi ê lângkheh, khòaⁿliáu to̍h m̄ sī kantaⁿ tsheⁿkiaⁿ niāniā. In sī puttsí siūkhì I, sòa khǹg giâugî ê liāmthâu lâi khoánthāi I. Hit ji̍t kingha̍ksū kah Huatlīsài lâng to̍h gīlūn kóng,"Hitê lâng kóng tsit tsióng tshiàm koân lāmsám ê ōe, tàuté sī siáⁿ lâng ah? Siōngtè ígōa, siáⁿ lâng ē siàtsōe ah?"
Augûtīn kóng,"inūi I sī Siōngtè, só͘í in simlāi só͘ teh siūⁿ ê sū, I lóng ū thiaⁿkìⁿ."In ū hiántshut thiautsiàn ê thāitō͘ lâi teh piānpok I, ántsóaⁿ hótáⁿ tsútiuⁿ I sī sîn. Tsitê thiautsiàn, Iésu ū huaⁿhí tsiapla̍p, to̍h tùi in kóng,"Lín simlāi teh gīlūn siáⁿmi̍h ah? kóng lí ê tsōe sià, á·sī kóng lí khí lâi kiâⁿ, tó ūi tsi̍t hāng khah khoài kóng ah? phahsǹg hitkhoán kétsò ê lâng mā ēthang kóng tsit khoán ōe, inūi to bô huattō͘ thang khì tshìgiām in ê sim. Tsóng.sī lín tio̍h tsai, Jîntsú tī tē·ni̍h ū koân thang siàbián tsōe, (to̍h kā piànsūi· ê kóng ), góa kā lí kóng khílâi giâ lí ê pho͘á tò khì lí ê tshù. Hit lâng tī tsèng lâng ê bīntsêng, tsiksî khílâi, giâ i só͘ khùn· ê tò khì i ê tshù."
Hitê lâng ū kámsióng siáⁿ khoán, lán sī khoàikhoài thang sióngsiōng. Tsóng.sī kingha̍ksū ū kámsióng siáⁿ khoán, lán khiok lóng bô thiaⁿkìⁿ, putkò tsaiiáⁿ in úntàng bô siáⁿmi̍h hó ê kámsióng tsiah tio̍h. Tsóng.sī hiahê tansûn·ê, simlāi bô khǹg siáⁿmi̍h phiankiàn, lâi tsiâⁿtsò ngēsim ê tsèng lâng sī khah khoài tsiapla̍p I, lâi jīn I sī Siōngtè, tùi ánne "in lóng gōngngia̍h, iā kui êngkng Siōngtè; koh móasim kiaⁿhiâⁿ kóng lán kináji̍t ū khòaⁿkìⁿ ìgōa ê sū."
Ah! ántsóaⁿ hiahê tsipbê ê lâng, ē bô lâi kiáujiáu in tsèng lâng ê sim leh? Iésu si̍ttsāi putsî to ēthang tittio̍h tsèng lâng lâi huaⁿhí thiaⁿ I. Tī ta̍k sîtāi bôlūn sī Kitoktô͘, á·sī Iûthàikàu tô͘, sī Sinkàu tô͘, á·sī Kūkàu tô͘, sio̍k tī hitkhoán bô ū tō͘liōng, bô ū thiàⁿsim ê goânbêtsiá, sī tsò tsongkàu ê hāithâng. Hit ji̍t siatsú in ū thiàⁿsim, to̍h úntàng beh ūitio̍h hitê piànsūi ū tittio̍h Iésu ê ihó lâi huaⁿhí, ia̍h m̄nā sī ánne, to̍h úntàng ài sòa ēng tôngtsêng ê sim lâi kiùkhàm tsitê tshintshiat ê koânlêng to̍h sī ihó hitê piànsūi· ê, tàuté sī siáⁿmi̍h khoán. Tsitê bô thiàⁿthàng ê sim ū tsó͘keh in lâi līkhui Siōngtè, tshintshiūⁿ ū kìtsài kóng,"bô thiàⁿ·ê, m̄bat Siōngtè; inūi Siōngtè sī thiàⁿ." Hit khoán goânbê ê lâng to m̄ sī kóng in lóng sī ūitio̍h siáⁿmi̍h khoán ê sìngióng lâi teh tsingtsiàn. In suijiân sī gâu, ē kóng hitkhoán kèngkhiân ê ōe, kîsi̍t in ê tsò lâng lóng sī ēng kiaⁿhiâⁿ ê sim, bô thiàⁿthàng ê sim lâi teh tsingtsiàn. Hit khoán lâng tsòeāu sī kā Iésu tèng tī si̍pjīkè; koàntshoàn tī I ittshè ê kàsī, I ū lâu tsi̍tê ìnsiōng hō͘ lán tsaiiáⁿ, tī sèkài tēit pháiⁿ ê tsōe, to̍h sī hitkhoán bô thiàⁿsim ê tsōe.
Itpuaⁿ ê lâng tiāⁿtio̍h siūtio̍h in ê tsítō tsiá ê kámhòa. Tshintshiūⁿ ánne, tsôa ū sô ji̍pkhì Galílaiah tsitê sèsè ê Etiân ê lo̍khn̂g. Tùi hit ji̍t khí, in ū kóngtshut hitkhoán sèsè siaⁿ ê ōe, tshū lâi tshū khì tīteh gîngái Iésu, iā kàu bóe Kapehnáum ê lâng sòa gê I, m̄ ài koh khòaⁿ I. Nāsī hiahê tiàmtī thiⁿ·ni̍h ê thiankun, putsî to ū teh tsùì lâi khòaⁿ tsit sèkan ê lâng ū ántsóaⁿ tīteh khoánthāi in ê Tsú.
Kiōngkuan Hokimsu tùtsiá, koh lo̍hkhì ū kìtsài tsitê tsêng kéng, sī hō͘ hiahê tùi Êlúsalem̀ lâi ê lâng khòaⁿliáu kohkhah tsheⁿkiaⁿ.
To̍h sī ū kìtsài tī tsit sî Iésu ū tùi tsoân Pale̍ksuting tiong lâng só͘ tēit biáusī, iàmtsiān ê kaikip lâi kéngsoán tsi̍t miâ ha̍ksing, hō͘ i lâi pâi tī hiahê lâng íking jīn tsò sī I ê tshinbi̍t ê tângphōaⁿ, to̍h sī Piattò͘ , Antole̍h, Iâkop kah Iôhaneh ê sin piⁿ. Khióngkiaⁿ tī khíthâu liân kîî hiahê ha̍ksing, mā bô siáⁿmi̍h huaⁿhí.
Lán ē kìtit, ū tsi̍t tiâu tsin tōa koh pe̍hsik ê Lômá lâng ê tōlō͘, sī kiòtsò "Iân háikîⁿ ê lō͘", tsit tiâu sī tùi Tamásik tshuthuat ti̍tti̍t thàng lo̍h lâm pêng, iā tô͘tiong ū se̍h tùi Galílaiah ô͘ ê tangpak pêng ê ô͘ hōaⁿ kingkòe; mā sī iáu ē kìtit tī hitê tōa lō͘piⁿ, tútú beh ji̍p Kapehnáum ê só͘tsāi, ū tsi̍t king pe̍hsik ê tshù, tī hitê tshùténg ū tshāi tsi̍t tsiah ingtsiáu, lâi piáubêng sī Lômá lâng ê sòikuan; iā tī hit lāibīn ū tsi̍tê lâng kiòtsò Máthài, ia̍h kiòtsò Lēbī; to̍h sī Ale̍khui ê kiáⁿ, ū "tsē tī sòikuan". Kapehnáum ê jînbîn sī oànhūn i, mā sòa oànhūn i só͘ tsò ê thâulō͘. Lômá ê appiktsiá, lóng ū tùi in ê si̍tbîn lâi thiusòe, iā tī si̍tbîn ê tiongkan, ū tsi̍t ténghō lâng, sī tùi i ê tôngpau, lâi tsūtsi̍p sòe hāng tsò thàntsîⁿ ê thâulō͘. Κohkhah m̄ hó·ê, to̍h sī khah siông hitkhoán thiusòe ê lâng, ū tùi tsènghú lâi pa̍k bó͘ tsi̍tê tēhng, kā só͘ ingkai la̍p ê sòe, la̍p hō͘ tsènghú, āulâi tsiah kòethâu lâi tùi jînbîn thiusòe, tùi ánne lâi tōa thàntsîⁿ. Kiâⁿsélé Iôhaneh ū tsaiiáⁿ tsitê si̍ttsêng. Tshintshiūⁿ bat ū thiusòe·ê, tsiūkīn Iôhaneh, beh tùi i siū sélé, lâi mn̄g i kóng,"siansiⁿ ah, goán tio̍h ántsóaⁿ tsò?" hit sî Iôhaneh to̍h tùi in kóng,"Τiāⁿtio̍h ê sòe ígōa m̄thang ke the̍h." Lán kàugia̍h thang sìn, Máthài sī koànsì ēng tsit huat lâi thàn tsîⁿ, iā ū tshintshiūⁿ iáu hitê thiusòe·ê, to̍h sī bat siūtio̍h Iésu ê kámhòa· ê, lâi kuatsim piáu hóikái ê kìhō tsiah tio̍h. To̍h sī tshintshiūⁿ Tsa̍kkhai ū kóng,"Tsú ah, góa kā só͘ū ê tsi̍tpòaⁿ hō͘ sàntshiah lâng; nāsī bat uai siáⁿmi̍h lâng, to̍h ēng sì pōe pôe· i."
Lán ū thiaⁿkìⁿ kóng, ū tsi̍t ji̍t "Iésu koh tshutkhì kàu háikîⁿ, tsèng lâng lóng tsiūkīn I, to̍h kàsī in. "Hit ji̍t ū siâⁿ·ni̍h lâng, ū kuitīn ê tshutgōalâng, íki̍p tī tsûn·ni̍h ê thóhî lâng, mā ū tùi béthâu tsiūⁿlio̍k lâi ê lângkheh, kah hiahê lāujia̍t ê tūisiong, to̍h sī thêngkha tī hitê tōa tiâu pe̍hsik ê tōlō͘ sòikuan ê sinpiⁿ ·ê, in ū lóng óa lâi thiaⁿ Iésu ê kàsī. Hit sî Iésu káng tōlí suah, to̍h tùi háikîⁿ tòtńg lâi,"ū khòaⁿkìⁿ Ale̍khui ê kiáⁿ Lēbī, tsē tī sòikuan, to̍h kā i kóng tòe góa. I to̍h khílâi tòe I."
Tsāi hitkhoán tshiánpo̍h ê tho̍ktsiá, tha̍ktio̍h tsitê kò͘sū, lóng puttsí bêloān in ê sim. Inūi éng ài siūⁿ kóng Iésu thài beh hutjiân lâi kéngtiàu tsitténghō ê lâng, ia̍h tsitténghō lâng thài beh tsiksî khílâi pàngsak i ê sūgia̍p lâi tòe tsitê tsheⁿhūnlâng, tse in siūⁿ liáu tshintshiūⁿ bōeē ê sū. Tsátsêng bat tsētsē siansiⁿ teh thoânsuat, ū tsētsē hoâigî tsiá teh léngtshiò tsitê kò͘sū, kóng,"nā m̄ sī Hokimsu tùtsiá teh tsò siósuat; to̍h sī thang kóng tsitê Máthài sī gōng ê lâng." Tsóng.sī tsūjiân lán sī hótáⁿ tsútiuⁿ, Máthài bē sêng siūtio̍h tsitpái ê kéngtiàu ê ítsêng, i úntàng ū tsētsē pái kinggiām tio̍h Iésu ê kámhòa. Siatsú nā m̄ sī Iôhaneh ū kā lán tsíbêng, lūn kîtha ê sùtô͘ siū kéngtiàu ê tsênghêng, lán mā iûgoân ē tútio̍h siāng tsit khoán ê bêloān. Inūi lán tsiah ū kantaⁿ thiaⁿkìⁿ kóng Iésu khòaⁿkìⁿ nn̄gê thóhî lâng tī tsûn·ni̍h, iā tsi̍tē kiò in, in to̍h tsiksî khílâi tòe I. Siatsú tī sò͘ nî āu, Iôhaneh nā bô gia̍h pit lâi siá hiahê siàuliân ê thóhî lâng, iáubōe siū tsitê kongjiân ê kéngtiàu ê ítsêng, tī khíthâu íking ū bat kìⁿ tio̍h in ê Tsú, sòa ū puttsí thiàⁿthàng in ê Tsú, to̍h lán tikkhak bētàng liáukái hit sî in só͘ kinggiām tio̍h hitê gâu kámtōng lâng ê tsêng kéng. Só͘í lán nāsī ē kìtit tī sèngtsheh lāi, lóng sī tshintshiūⁿ tsit khoán, tsūjiân kîtha tsētsē siāng khoán khùnlân ê būntê, lán úntàng ē pêⁿpêⁿ khoàikhoài lâi káikuat.
Bô lah, Iésu úntàng bô khoàikhoài lâi kéngtiàu lâng tsò I ê sùtô͘. I ū iântshiân tsētsē sîkan lâi tshìgiām lâng ê kuatsim, iā kingkòe tsa̍phun ê khólī liáuāu, khòaⁿ thang tsiapla̍p·ê, to̍h tsiapla̍p; iā thang kītsua̍t·ê, to̍h kā i kītsua̍t. Tshintshiūⁿ bat ū tsi̍tê kingha̍ksū ài beh lâi tòe I, kóng,"siansiⁿ ah, Lí bôlūn tó ūi khì, góa beh tòe Lí." Lán tāike úntàng beh phahsǹg, tsitê kingha̍ksū hóikái siūⁿ beh lâi tòe I, lâi tsò I ê ha̍ksing, úntàng puttsí ū lō͘ēng. Tsóng.sī Iésu ū tshìgiām I ê simtsì, kóng,"hô͘lî ū khang, thiⁿtiong ê puetsiáu ū siū; to̍kto̍k Jîntsú bô kòa thâukhak ê só͘tsāi." Hitê kingha̍ksū thiaⁿliáu to̍h khìsak bô beh tòe I. Κoh ū tsi̍tê hógia̍h ê siàuliân lâng, iā thiaⁿ Iésu ê ōe liáu, iubūn to̍h khì·ê. Iésu ū himbō͘ i."Iésu khòaⁿ i, thiàⁿ i."Tsitê siàuliân lâng ingkai sī tio̍h tsò Iésu ê sùtô͘, á·sī siāng tsió mā tio̍hài tsò tsi̍tê ha̍ksing. Tsóng.sī Iésu ū hótáⁿ ēng tsi̍tê tōa būntê lâi tshì, tìkàu sòa sitlo̍h i. "Τio̍h khì bē lí só͘ū·ê, lâi hō͘ sàntshiah lâng." Hitê siàuliân lâng thiaⁿliáu bīn to̍h sitsik, iubūn to̍h khì, inūi i sángia̍p tsin tsē. Tshintshiūⁿ ánne, hō͘ lán thang tsai, lán ê Tsú tiāⁿtio̍h sībô khinkhoài lâi kéngsoán lâng tsò I ê sùtô͘. Máthài nāsī iáubōe piān thang tsiapla̍p I ê kéngtiàu, Iésu tiāⁿtio̍h sī bô kéngtiàu I. Iésu kah Máthài tik khak tī ítsêng íking ū tsòhóe kaupôe.
Lán teh kîkoài, m̄tsai Máthài tī khíthâu ántsóaⁿ tsiah lâi kah Iésu sio bat. Lán tsai i sī Ale̍khui ê kiáⁿ, kiòtsò "Lēbī". Iā koh iáu ū saⁿê sùtô͘, iûgoân sī Ale̍khui ê kiáⁿ; tōabīn sī sio siōng hitê A le̍khui. Nāsī ánne, Máthài sī in ê hiaⁿtī, suijiân sī in bô ài beh jīn i, ia̍h tōabīn sī kah Iésu ū tshin tsiâⁿ kuanhē tī·leh. Só͘í tsiàu khòaⁿ Máthài tī sèhàn ê sî to̍h íking bat Iésu, iā āulâi ūitio̍h i ū tsò hitkhoán thiusòe ê thâulō͘, tìkàu hō͘ i ê tshintso̍k khìsak, hit sî tsiah bô koh kìⁿ tio̍h Iésu ê bīn. Kàu tī Iésu lâi Kapehnáum ê sî tsiah koh khòaⁿkìⁿ i tsē tī sòikuan, to̍h kohtsài kah i sionghōe. Máthài tiāⁿtio̍h tsunkèng Iésu, inūi tī i ê tshintso̍k lāi, kiatkio̍k sī to̍kto̍k Iésu ài kah i kóngōe niāniā. Lán thang phahsǹg Iésu ji̍pkhì sòikuan lâi kah i biānhōe, hit sî i ū putsî teh kiànsiàu i lâi tsò hitkhoán ê thâulō͘. Lán thang sióngsiōng, bat ū tsi̍t ji̍t Iésu túá ji̍plâi tsē tī i ê sūbū só͘ ê sî; ū sàntshiah ê thóhî lâng ji̍plâi, sī ūitio̍h sòe hāng bē tshingtshó, lâi teh ko͘tsiâⁿ Máthài tio̍h koh liōngtsêng khah bān tsiah la̍p, iā kiû Máthài m̄thang kā i kēngbē i ê tsûn, bāng, á·sī i hit king teh jiatsa̍h bó͘kiáⁿ ê sèsè king ê tsháuliâuá. Lán thang phahsǹg hit ji̍t Máthài sī puttsí bô huaⁿhí Iésu lâi tsē tī i ê sūbū só͘, Tsóng.sī i tik khak sī bô beh íntsún i só͘ kiû ê ōe. Máthài tikkhak beh siūⁿ kóng sūgia̍p sī hoān sūgia̍p. Siatsú nāsī tùi lâng siuⁿ nńg lō͘, tiāⁿtio̍h sī bētàng huattsâi. Lán thang sióngsiōng Iésu beh tshutkhì ê sî, tsíū ēng ba̍kbóe lâi khòaⁿ i, sī tshintshiūⁿ I tehkhòaⁿ Piattò͘ teh kītsua̍t I hit àm ê khoánsit, iā tsíū ánne I to̍h tshutkhì.
Tsóng.sī lán phahsǹg hitê thóhî lâng tshut khì liáu āu, Máthài ê sim sī bô kàu jōani̍h sóngkhoài. Hit àm hitê thóhî lâng ê bó͘kiáⁿ sī tiāⁿtiāⁿ hiántshut tī i ê bînbāng tiong. Lán thang phahsǹg, keh ji̍t Máthài tiāⁿtio̍h sī bô khì tsheah hitê lâng ê tsûn, íki̍p bāng. Lán thang phahsǹg, Máthài ū tsiāmtsiām kakī kiànsiàu, sòa bô siáⁿmi̍h káⁿ kìⁿ tio̍h Iésu ê bīn, mā sòa tsiāmtsiām oànhūn i só͘ tsò hitê kantsà ê thâulō͘, iā koh tī simlāi puttsí teh ǹgbāng tsitê Natsalia̍t ê Iésu beh huaⁿhí lâi tsiapla̍p i.
Lán thang sióngsiōng tsitê Máthài ê simsîn ū siūtio̍h Iésu ê tiāmtsēng ê kámhòa, ū tsiāmtsiām teh seⁿkhí hiòngsiōng ê sim. Lán thang sióngsiōng I ū kah hiahê ji̍tsiông ê tsèng lâng tsòhóe khiā tī hit ūi kīn tī sòikuan ê háipiⁿ, lâi thiaⁿ I ê ōe. Lán thang sióngsiōng i ū tsiāmtsiām teh himbō͘ khah hó, khahkosiōngê sū, ia̍h siôngsiông bat tùi Iésu lâi kóngkhí tī i ê simlāi só͘ teh ónglâi ê susiúⁿ tsiah tio̍h.
Tse putkò sī góa ê thuitshik niāniā, Tsóng.sī tse úntàng m̄sī bô kinkì ê thuitshik. Bôlūn siáⁿ khoán, lán tsaiiáⁿ, tī tsitê thiusòe ê simlāi íking ū tāmpo̍h seⁿkhí hitkhoán ū ha̍pgî thang tsò sùtô͘ ê liāmthâu. Tī lán ū siáⁿmi̍h kiànsiàu, hóikái, á·sī hó ê io̍kbōng, Iésu lóng tsaiiáⁿ, tshintshiūⁿ ánne, I iā tsaiiáⁿ Máthài ê simsu. Só͘í ū tsi̍t ji̍t Iésu tsiah ū lâi tsitê thiusòe ê sūbū só͘ kā i kóng,"Τòe góa." Iā Máthài tsi̍tē thiaⁿkìⁿ I ê siaⁿ, simlāi iā kiaⁿ iā huaⁿhí."i to̍h khílâi tòe I." Tsóng.sī i ê kū ê singua̍h ê hûnjiah, tsūjiân sī iáu lâuteh. Só͘í Máthài putsî teh kiànsiàu hitê tāitsì. Tōabīn sī ūitio̍h i ê sū, Iésu tsiah ū siū lâng léngtshiò, iā hō͘ lâng khòaⁿtsò sī "thiusòe ê pêngiú". Ia̍h tsitê khóliân ê Máthài, tī i ê Hokimsu tiong ū ēng khiamsùn ê liāmthâu, lâi pâi i púnsin tī hitê sùtô͘ ê miâ pió kóng sī "thiusòe ê Máthài".
Lán úntàng thang hótáⁿ tsútiuⁿ, iáu hit la̍k ê sùtô͘ iûgoân ēthang kā lán kóngkhí, in iáubōe siū Iésu kéngtiàu ê tsìntsêng, ū bat kah in ê siansiⁿ tsòhóe kaupôe. Lán ǹgbāng in ū kóngkhí. Lán úntàng te̍kpia̍t ài thiaⁿ hitê Kalio̍k lâng Iôtah ê kò͘sū; tī tsèng sùtô͘ tiong, to̍kto̍k i tsi̍t lâng sī tùi Galílaiah ígōa ê só͘tsāi lâi kéngsoán·ê. Lán lóng ài tsaiiáⁿ ántsóaⁿ Iésu tsiah ē kéngsoán i? lūn tsitê Iôtah, lán thang sìn i úntàng sī ū siáⁿmi̍h hó ê só͘tsāi, ēthang hō͘ Iésu tsiok bāng. Tī ítsêng Iôtah úntàng sī ū siáⁿmi̍h tshutmiâ, ē kámtōng lâng ê kinggiām tsiah tio̍h, nā bô, lán to̍h bētàng líkái ántsóaⁿ Iésu ē lâi kéngtiàu tsitê Kalio̍k lâng Iôtah lâi tsiâⁿtsò tsa̍pjī sùtô͘ ê tsi̍tê.
第六章 浪蕩子Kah抽稅-·Ê
咱有kā耶穌tńg去拿撒勒ê故事,來排 tī I頭tsōa離開迦百農ê旅行,因為咱to m̄知影,tio̍h排 tī啥物所在,咱實在差不多lóng m̄知影hit tsōa ê旅行。彼得以及伊ê同伴,明明已經lóng出發了;總是咱無kah in做陣去,因為馬可有kā咱留tī迦百農。伊只有報咱知,耶穌有tùi hit-ê湖裡出發過去hit-pêng ê 曠野 ê所在,也自án-ne kā咱留tī hit-ê湖邊,hō͘咱tiàm hia來thèng候伊koh 倒tńg來。後來伊tsiah總結hit-ê故事講:
「過幾nā日耶穌koh入迦百農;人聽見伊tī厝內。」咱知影tsit時迦百農是做伊ê第二ê故鄉。馬可koh再來描寫伊tńg來ê情景。馬可有kā彼得所看見-·ê來指示咱知,hit日人不止tsē,聚集tī厝內;續講因為是「tsē-tsē人聚集,致到無空地,連門口也無。伊to̍h講道理hō͘ in聽。」Tsit-ê記事是teh暗示彼得ê厝,總是有kóng káng大陣人;所以是teh暗示tī一間khah大間ê厝ê款。Hit-ê情景大概是親像án-ne,to̍h是有一个偤太人ê厝內 ê深井埕,也koh入去有一个khah高起來ê走尾廊,tī hit-ê頂面有khàm輕輕 ê厝kòa,頭前面是開開,後面是thàng到tī in ê房間。耶穌khiā tī hit-ê走尾廊來講道理,亦大面tī伊ê身邊有伊ê朋友ê家族,以及khah有著現ê人teh坐。Tī-tsia咱ài來想tsit項;to̍h是tī路加ê冊裡有一tsân事小khóa聯絡teh講起tsiah-ê出名ê人;to̍h是講:「有一日耶穌teh教示人;有法利賽人kah教律法ê先生tī-hia teh坐,in是tùi加利利kah偤太kah耶路撒冷來ê。」咱知耶路撒冷ê權威者,tùi耶穌是不止無好感情tī--leh;因為伊去赴Pôaⁿ過節ê時,有清氣聖殿,致到tùi in是無啥物好ê印象 tī-·leh。所以咱tiāⁿ-tio̍h僥疑tùi耶路撒冷,以及偤太所lo̍h來tsiah-ê人客。
Taⁿ請來想像hit日ê情景,hit日眾人lóng注意teh聽;深井埕人that-that-tīⁿ;tī門口,人tsa̍t-thóng-thóng,大家頷頸伸長長teh聽,也teh看;koh有趣味、稀罕、欣慕ê心ài beh信伊所講ê話,也教會hiah-ê權威者有得tio̍h大位來坐tī耶穌ê身邊。眾人自然lóng teh注目看in有beh出頭啥物無。有一个出名ê 著作者,bat暗示講tsit-ê情景是ná 準親像以色列人tī Ka-bi̍t山teh看以利亞kah巴力 ê 祭司teh相爭一樣。總是咱thang想tsit-ê評判是有khah過頭。因為tsiah-ê耶路撒冷ê教職者,to bōe bat顯明反對 ê意思;不過in是kan-taⁿ ài注意,ài批評伊,koh有khǹg疑ngái ê心tī-teh niā-niā。
Hit時忽然間有生起一tsân真thang生驚ê事來阻擋tio̍h眾大家。眾人lóng gia̍h目來看頂面,teh奇怪到底是啥物tāi-tsì。所tú-tio̍h-· ê,to̍h是án-ne。
Hit時tī ta̍k所在遍遍 to lóng有風聲講耶穌tī伊ê厝裡,也tsit-ê消息猶原有傳教tī一所在,hō͘一个倒 tī病床無ǹg望ê半遂-·ê聽見。咱若tsim-tsiok想聖冊外ê意思,咱夠額thang料想tsit-ê人ê勞苦,是伊本身做得來-·ê,伊有毀壞伊ê 財產,也tùi tī放蕩淫亂ê生活來破壞伊ê身軀。俗語講:「因為人所掖-·ê是啥物,伊也beh收hit款。」Hoān-sè伊有bat離開伊ê純潔ê鄉社,tùi hit-ê大條白色ê道路直直行到tī hit-ê「遠遠ê所在」,to̍h是hit-ê淫亂ê腓尼基ê城市。Κiám-tshái咱ê主有想tio̍h tsit-ê人,tsiah來講起hit-ê浪蕩子出外去「遠遠ê所在」ê故事。Tsit時伊是成做一个無ǹg望受損傷ê身軀來倒 tī伊ê面前。咱lóng bat看tio̍h tsit款ê病人,實在第一可憐-·ê,to̍h是伊ka-kī做得來-·ê。照tsit-ê故事有暗示咱知,伊tsit時真正是有悔改ê心tī-·leh。總是時to已經遲lah,taⁿ有啥物路用?上帝bē-tàng赦免hit款損害ka-kī ê身軀-·ê,又koh用siāng一樣所做來損害別人ê,伊ê罪也是bē-tàng得tio̍h赦免。
卻無僥疑,親像tsē-tsē浪蕩子仝款,tsit-ê人猶原有hit款好ê所在gâu 吸引人,hit款gâu 放蕩 ê人khah常是真gâu 吸引人。無論啥款,伊猶原有tsē-tsē好ê朋友ài勉勵伊,ǹg望無hō͘伊失志氣。有一日,in有來對伊講:「耶穌tsit時是tńg來tī厝裡。」In mā穩當有對伊講耶穌有醫好tsē-tsē hit款無ǹg望ê病痛,to̍h是kah伊siāng款-·ê,也人tiàm-tī真悽慘ê時,耶穌是不止gâu同情、gâu體貼。「來去,阮扛你來去就近伊。bóng來去看māi。」
親像án-ne,tsit-ê人tiàm-tī失望kah 痛悔 ê中間,hō͘ in扛來就近耶穌。總是in一下到位看了,連門口to bē-tàng近óa。In起頭teh想ài明á載 tsiah koh來看有路thang入無。總是in有聽見講tsit-ê先知人hoān-sè tī 明á載ē出發,又koh tsiah-ê好ê同伴m̄ ài hō͘ in ê朋友失望。因為tsit時 in已經有喚起淡薄ǹg望tī伊ê心內,所以伊也真欣慕ài近óa耶穌,恐驚失落tsit-ê機會。後來in有想tio̍h一个好ê法度,討海人khah常是gâu臨機應變,來脫出種種ê 艱難。「Τaⁿ tio̍h走來去岸頂船裡the̍h幾條索á,也thang用索á來lūi伊起去厝頂。」
因為án-ne,耶穌ê說教有tú-tio̍h阻擋。Tī厝頂有聽見khi-khi khia̍uh-khia̍uh ê聲,厝瓦一下拆開,日光即時射入厝內,hit時耶穌一下gia̍h目,有看見四个面色烏紅 ê水手,手裡有lak四條索á,phah in所慣勢ê結來縛tiâu tī舖á ê 角裡,也熱心看tùi下面落來。In tùi厝頂有lūi一个可憐驚惶ê半遂-· ê落來,tú-tú到tī耶穌ê腳前。咱thang想像伊有顯出好性情,笑容ê面貌來好笑 hit款親切ê計謀。福音書著者講:「Hit時耶穌有看見in信。」耶穌是不止ài看in ê gâu放sak ka-kī,來疼in ê朋友,總是koh-khah 特別,是ài看見in大家有teh信靠伊,也決意無beh失落hit-ê機會。
親像án-ne,伊有注神來看tī伊ê腳前,hit-ê白死色ê面貌,又koh有看見tùi tī hit-ê無講出悽慘 ê眼光,有顯出熱誠ài懇求伊來幫助ê心tī--leh;tùi án-ne,伊夠額知影hit-ê人tī心內實在有不止teh哀傷,teh 痛恨伊ê罪惡。Ah!耶穌知影hit-ê人所第一勞苦-·ê是啥物。耶穌有同情伊,to̍h kā伊講:「細kiáⁿah,做你安心。」Tsit句to̍h是伊不時tùi hiah-ê失志 ê人所teh講-·ê,是有恩典kah疼痛ê話。「細kiáⁿ,做你安心,你ê罪赦lah!」
Tsit-ê人是為tio̍h伊ê罪惡來勞苦,這是無錯誤ê 推斷;也有thang做證?有lah。因為若m̄是為tio̍h án-ne,耶穌to̍h決斷無對伊講起hit句話。咱也ē-thang看出tsit-ê人tī心內有teh生驚,有teh奇怪,想講:「hit-ê人到底是啥人,án怎ē知影我ê心思,koh有kā伊ê指頭á tú-tú來摸tī暗暗我所teh痛苦ê所在。」也tùi tī耶穌ê容貌有hō͘伊即時得tio̍h確信;亦全故事有暗示咱知,伊本身tī心內有感覺tio̍h伊ê罪有得tio̍h赦免,耶穌所講hit-ê 壯膽 ê話tú-tú suah,hit時tī伊ê心內有滿滿感覺tio̍h上帝ê赦罪ê疼痛tī-·leh。
有影 tsit-ê人有不止生驚,總是確實,卻是無siāng理由,伊ê朋友猶原不止生驚。也tī-hia teh看ê人mā是lóng生驚。連咱mā穩當會生驚。因為in to m̄是teh期待伊來赦免伊ê罪。Tsit-ê人來就近伊,專專是ài伊ê肉體 ê 破病得tio̍h醫好niā-niā。耶穌來醫好伊ê心神,照in看這是khah無重要ê事。人teh-beh奇怪án怎耶穌kan-taⁿ慎重宗教上 ê事,來kā伊講伊ê罪得tio̍h赦,to̍h放伊去?
Tsit點to̍h是耶穌kah in khah koh樣 ê所在。是lah,tsit點猶原khah常是伊kah咱所精差ê所在。咱ta̍k-pái beh替別人圖謀啥物款好事ê時,咱khah常也是ài掠宗教做第二ê問題。譬喻來講:你看,今á日人lóng jōa-ni̍h對重社會奉事,也khah無要緊tī宣道ê事業。今á日眾人漸漸有teh關心tī hiah-ê勞動者、平民、老人,以及破病人。這是真thang感謝ê事。咱有感覺基督是ài伊ê教會,tio̍h照伊ê款式來關心tī in大家。咱所想-·ê,確實是無錯誤。Tsit點to̍h是咱ê教會所tio̍h盡 ê一个重大ê義務。總是咱要緊是tio̍h-ài照次序來去做,咱tio̍h-ài tùi第一要緊-·ê,進前來去做。照耶穌ê意思,第一要緊ê工,是tio̍h教示人知bat父上帝ê疼痛kah伊ê赦免罪ê恩惠。咱所tio̍h盡 ê第一要緊ê工,是tio̍h醫治世間人ê精神上ê病痛。咱是講tī今á日是真要緊tio̍h起hit款súi-súi ê厝,tī平民窟ê所在。總是耶穌是講有影這是要緊,iáu-koh咱koh-khah要緊是tio̍h起造súi-súi ê心神tī in ê內面生活。咱是講若是ē-thang hō͘ hiah-ê sàn-tshiah teh 拖磨 ê人,得tio̍h物質ê快樂kah慰安,是真thang歡喜ê事。總是耶穌是講,若ē-thang hō͘ in tī心內bat上帝是koh-khah thang歡喜ê事。耶穌是有可憐in,也伊ê可憐人是無限量,是贏過咱。總是耶穌知影啥物是人所第一欠缺-·ê,tsit點to̍h是咱ê評價kah伊所khah koh樣 ê所在。In大家tī hit時來生驚伊,是為tio̍h伊有掠醫好人ê靈魂做是第一要緊ê事。
總是在hiah-ê tùi耶路撒冷來ê人客,看了to̍h m̄是kan-taⁿ生驚niā-niā。In是不止受氣伊,續khǹg僥疑ê念頭來款待伊。Hit日經學士kah法利賽人to̍h議論講:「Hit-ê人講tsit種tshiàm權lām-sám ê話,到底是啥人 ah?上帝以外,啥人ē赦罪ah?」
Au-gû-tīn講:「因為伊是上帝,所以in心內所teh想ê事,伊lóng有聽見。」In有顯出挑戰 ê態度來teh辯駁伊,án怎好膽主張伊是神。Tsit-ê 挑戰,耶穌有歡喜接納,to̍h對in講:「Lín心內teh議論啥物ah?講你ê罪赦,á是講你起來行,tó位一項khah快講ah?phah算hit款假做ê人mā ē-thang講tsit款話,因為to無法度thang去試驗in ê心。總是lín tio̍h知,人子tī地裡有權thang赦免罪,(to̍h kā半遂-· ê講),我kā你講起來giâ你ê 舖á tò去你ê厝。Hit人tī眾人ê面前,即時起來,giâ伊所睏-· ê tò去伊ê厝。」
Hit-ê人有感想啥款,咱是快快thang想像。總是經學士有感想啥款,咱卻lóng無聽見,不過知影in穩當無啥物好ê 感想 tsiah tio̍h。總是hiah-ê單純-·ê,心內無khǹg啥物偏見,來成做硬心ê眾人是khah快接納伊,來認伊是上帝,tùi án-ne「in lóng戇ngia̍h ,也歸榮光上帝;koh滿心驚惶講咱今á日有看見意外ê事。」
Ah!án怎hiah-ê執迷ê人,ē無來攪擾 in眾人ê心leh?耶穌實在不時to ē-thang得tio̍h眾人來歡喜聽伊。Tī ta̍k時代無論是基督徒,á是偤太教徒,是新教徒,á是舊教徒,屬tī hit款無有度量,無有疼心ê頑迷者,是做宗教ê 害蟲。Hit日設使in有疼心,to̍h穩當beh為tio̍h hit-ê半遂有得tio̍h耶穌ê醫好來歡喜,亦m̄-nā是án-ne,to̍h穩當ài續用同情ê心來kiù-khàm tsit-ê親切ê權能to̍h是醫好hit-ê半遂-· ê,到底是啥物款。Tsit-ê無疼痛ê心有阻隔 in來離開上帝,親像有記載講:「無疼-·ê,m̄-bat上帝;因為上帝是疼。」Hit款頑迷 ê人to m̄是講in lóng是為tio̍h啥物款ê信仰來teh征戰。In雖然是gâu,ē講hit款敬虔ê話,其實in ê做人lóng是用驚惶ê心,無疼痛ê心來teh征戰。Hit款人最後是kā耶穌釘tī十字架;貫串tī伊一切ê教示,伊有留一个印象hō͘咱知影,tī世界第一pháiⁿ ê罪,to̍h是hit款無疼心ê罪。
一般ê人tiāⁿ-tio̍h受tio̍h in ê 指導者ê 感化。親像án-ne,蛇有sô入去加利利tsit-ê細細ê伊甸ê樂園。Tùi hit日起,in有講出hit款細細聲ê話,tshū來tshū去tī-teh疑ngái耶穌,也到尾迦百農ê人續gê伊,m̄ ài koh看伊。若是hiah-ê tiàm-tī天裡ê天軍,不時to有teh注意來看tsit世間ê人有án怎tī-teh款待in ê主。
共觀福音書著者,koh落去有記載tsit-ê情景,是hō͘ hiah-ê tùi耶路撒冷來ê人看了koh-khah生驚。
To̍h是有記載tī tsit時耶穌有tùi全巴勒斯坦中人所第一藐視、厭賤 ê 階級來揀選一名學生,hō͘ 伊來排 tī hiah-ê人已經認做是伊ê 親密 ê同伴,to̍h是彼得•安得烈、雅各kah約翰ê身邊。恐驚tī起頭連其餘 hiah-ê學生,mā無啥物歡喜。
咱ē記得,有一條真大koh白色ê羅馬人ê道路,是叫做「沿海墘ê路」,tsit條是tùi大馬色出發直直thàng落南pêng,也途中有旋 tùi加利利湖ê東北pêng ê湖岸經過;mā是猶ē記得tī hit-ê大路邊,tú-tú beh入迦百農ê所在,有一間白色ê厝,tī hit-ê厝頂有tshāi一隻鷹鳥,來表明是羅馬人ê稅關;也tī hit內面有一个人叫做馬太,亦叫做利未;to̍h是A-le̍k-hui ê kiáⁿ,有「坐tī稅關」。迦百農ê人民是怨恨伊,mā續怨恨伊所做ê頭路。羅馬ê壓迫者,lóng有tùi in ê殖民來抽稅,也tī殖民 ê中間,有一等號人,是tùi伊ê 同胞,來聚集稅項做thàn錢 ê頭路。Κoh-khah m̄好-·ê,to̍h是khah常hit款抽稅ê人,有tùi政府來pa̍k某一个地方,kā所應該納 ê稅,納 hō͘政府,後來tsiah過頭來tùi人民抽稅,tùi án-ne來大thàn錢。行洗禮約翰有知影tsit-ê實情。親像bat有抽稅-·ê,就近約翰,beh 對伊受洗禮,來問伊講:「先生ah,阮 tio̍h án怎做?」Hit時約翰to̍h tùi in講:「Τiāⁿ-tio̍h ê稅以外m̄-thang加the̍h。」咱夠額thang信,馬太是慣勢用tsit法來thàn錢,也有親像iáu hit-ê抽稅-·ê,to̍h是bat受tio̍h耶穌ê 感化-· ê,來決心表悔改ê記號tsiah tio̍h。to̍h是親像撒該有講:「主ah,我kā所有ê一半hō͘ sàn-tshiah人;若是bat歪啥物人,to̍h用四倍賠伊。」
咱有聽見講,有一日「耶穌koh出去到海墘,眾人lóng就近伊,to̍h教示in。」Hit日有城裡人,有kui陣 ê出外人,以及tī船裡ê討魚人,mā有tùi碼頭上陸來ê人客,kah hiah-ê鬧熱ê隊商,to̍h是停腳tī hit-ê大條白色ê道路稅關ê身邊 -·ê,in有lóng óa來聽耶穌ê教示。Hit時耶穌講道理suah,to̍h tùi海墘倒tńg來,「有看見A-le̍k-hui ê kiáⁿ利未,坐tī稅關,to̍h kā伊講tòe我。伊to̍h起來tòe伊。」
在hit款淺薄ê讀者,讀tio̍h tsit-ê故事,lóng不止迷亂 in ê心。因為永ài想講耶穌thài beh忽然來揀召tsit等號ê人,亦tsit等號人thài beh即時起來放sak伊ê事業來tòe tsit-ê生份人,這in想了親像bōe-ē ê事。早前bat tsē-tsē先生teh傳說,有tsē-tsē懷疑者teh冷笑tsit-ê故事,講:「若m̄是福音書著者teh做小說;to̍h是thang講tsit-ê馬太是戇ê人。」總是自然咱是好膽主張,馬太bē承受tio̍h tsit-pái ê揀召ê以前,伊穩當有tsē-tsē pái經驗tio̍h耶穌ê 感化。設使若m̄是約翰有kā咱指明,論其他ê使徒受揀召ê情形,咱mā猶原ētú-tio̍h siāng tsit款ê迷亂。因為咱tsiah有kan-taⁿ聽見講耶穌看見兩个討魚人tī船裡,也一下叫in,in to̍h即時起來tòe伊。設使tī數年後,約翰若無gia̍h筆來寫hiah-ê少年ê討魚人,iáu未受tsit-ê 公然ê揀召ê以前,tī起頭已經有bat見tio̍h in ê主,續有不止疼痛in ê主,to̍h咱的確bē-tàng了解hit時in所經驗tio̍h hit-ê gâu感動人ê情景。所以咱若是ē記得tī聖冊內,lóng是親像tsit款,自然其他tsē-tsē siāng款困難 ê問題,咱穩當會平平快快來解決。
無lah,耶穌穩當無快快來揀召人做伊ê使徒。伊有延tshiân tsē-tsē時間來試驗人ê決心,也經過十分ê 考慮了後,看thang接納-·ê,to̍h接納;也thang拒絕-·ê,to̍h kā伊拒絕。親像bat有一个經學士ài beh來tòe伊,講:「先生ah,你無論tó位去,我beh tòe你。」咱大家穩當beh phah算,tsit-ê 經學士悔改想beh來tòe伊,來做伊ê學生,穩當不止有路用。總是耶穌有試驗伊ê心志,講:「狐狸有孔,天中ê飛鳥有siū;獨獨人子無掛頭殼ê所在。」Hit-ê 經學士聽了to̍h棄sak無beh tòe伊。Κoh有一个好額ê少年人,也聽耶穌ê話了,憂悶to̍h去-·ê。耶穌有欣慕伊。「耶穌看伊,疼伊。」Tsit-ê少年人應該是tio̍h做耶穌ê使徒,á是siāng少mā tio̍h-ài做一个學生。總是耶穌有好膽用一个大問題來試,致到續失落伊。「Τio̍h去bē你所有-·ê,來hō͘ sàn-tshiah人。」Hit-ê少年人聽了面to̍h失色,憂悶to̍h去,因為伊產業真tsē。親像án-ne,hō͘咱thang知,咱ê主tiāⁿ-tio̍h是無輕快來揀選人做伊ê使徒。馬太若是iáu未便thang接納伊ê揀召,耶穌tiāⁿ-tio̍h是無揀召伊。耶穌kah馬太的確tī以前已經有做伙交陪。
咱teh奇怪,m̄知馬太tī起頭án怎tsiah來kah耶穌相bat。咱知伊是A-le̍k-hui ê kiáⁿ,叫做「利未」。也koh iáu有三个使徒,猶原是A-le̍k-hui ê kiáⁿ;大面是相像hit-ê A-le̍k-hui。若是án-ne,馬太是in ê 兄弟,雖然是in無ài beh認伊,亦大面是kah耶穌有親tsiâⁿ關係 tī-·leh。所以照看馬太tī細漢ê時to̍h已經bat耶穌,也後來為tio̍h伊有做hit款抽稅ê頭路,致到hō͘伊ê 親族棄sak,hit時tsiah無koh見tio̍h耶穌ê面。到tī耶穌來迦百農ê時tsiah koh看見伊坐tī稅關,to̍h koh再kah伊相會。馬太tiāⁿ-tio̍h尊敬耶穌,因為tī伊ê 親族內,結局是獨獨耶穌ài kah伊講話niā-niā。咱thang phah算耶穌入去稅關來kah伊面會,hit時伊有不時teh見笑伊來做hit款ê頭路。咱thang想像,bat有一日耶穌tú-á入來坐tī伊ê事務所ê時;有sàn-tshiah ê討魚人入來,是為tio̍h稅項bē清楚,來teh ko͘-tsiâⁿ馬太tio̍h koh諒情khah慢tsiah納,也求馬太m̄-thang kā伊競賣伊ê船、網,á是伊hit間teh遮tsa̍h bó͘-kiáⁿê細細間ê 草寮á。咱thang phah算hit日馬太是不止無歡喜耶穌來坐tī伊ê事務所,總是伊的確是無beh允准伊所求 ê話。馬太的確beh想講事業是hoān事業。設使若是tùi人siuⁿ軟路,tiāⁿ-tio̍h是bē-tàng發財。咱thang想像耶穌beh出去ê時,只有用目尾來看伊,是親像伊teh看彼得teh拒絕伊hit暗ê款式,也只有án-ne伊to̍h出去。
總是咱phah算hit-ê討魚人出去了後,馬太ê心是無夠jōa-ni̍h爽快。Hit暗hit-ê討魚人ê bó͘-kiáⁿ是tiāⁿ-tiāⁿ顯出tī伊ê眠夢中。咱thang phah算,隔日馬太tiāⁿ-tio̍h是無去差押hit-ê人ê船,以及網。咱thang phah算,馬太有漸漸ka-kī見笑,續無啥物敢見tio̍h耶穌ê面,mā續漸漸怨恨伊所做hit-ê 奸詐 ê頭路,也koh tī心內不止teh ǹg望tsit-ê拿撒勒ê耶穌beh歡喜來接納伊。
咱thang想像tsit-ê馬太ê心神有受tio̍h耶穌ê 恬靜ê 感化,有漸漸 teh生起向上 ê心。咱thang想像伊有kah hiah-ê日常ê眾人做伙 khiā tī hit ūi近tī稅關ê海邊,來聽伊ê話。咱thang想像伊有漸漸 teh欣慕khah好,khah高尚ê事,亦常常bat tùi耶穌來講起tī伊ê心內所teh往來ê思想tsiah tio̍h。
這不過是我ê推測niā-niā,總是這穩當m̄是無根據 ê推測。無論啥款,咱知影,tī tsit-ê抽稅ê心內已經有淡薄生起hit款有合宜thang做使徒ê念頭。Tī咱有啥物見笑、悔改,á是好ê慾望,耶穌lóng知影,親像án-ne,伊也知影馬太ê心思。所以有一日耶穌tsiah有來tsit-ê抽稅ê事務所kā伊講:「Τòe我。」也馬太一下聽見伊ê聲,心內也驚也歡喜。「伊to̍h起來tòe伊。」總是伊ê 舊ê生活ê 痕跡,自然是猶留teh。所以馬太不時teh見笑hit-ê tāi-tsì。大面是為tio̍h伊ê事,耶穌tsiah有受人冷笑,也hō͘人看做是「抽稅ê朋友」。亦tsit-ê可憐ê馬太,tī伊ê福音書中有用謙遜 ê念頭,來排伊本身tī hit-ê使徒ê名表講是「抽稅ê馬太」。
咱穩當thang好膽主張,猶hit六个使徒猶原ē-thang kā咱講起,in iáu未受耶穌揀召ê 進前,有bat kah in ê先生做伙交陪。咱ǹg望in有講起。咱穩當特別ài聽hit-ê 加略人猶大ê故事;tī眾使徒中,獨獨伊一人是tùi加利利以外ê所在來揀選-·ê。咱lóng ài知影án怎耶穌tsiah ē揀選伊?論tsit-ê猶大,咱thang信伊穩當是有啥物好ê所在,ē-thang hō͘耶穌祝望。Tī以前猶大穩當是有啥物出名,ē感動人ê經驗tsiah tio̍h,若無,咱to̍h bē-tàng理解án怎耶穌ē來揀召tsit-ê 加略人猶大來成做十二使徒ê一个。