《《平民ê基督傳》》

 | | | 轉寄

Tēsì koàn Tē 17 tsiuⁿ Kòpia̍t Galílaiah 第四卷第十七章告別加利利

作者 Tâi e̍k:Ko Tiktsiong,Siutēng Lîm Tsùnio̍k & Tsng Hūiphêng 2024.09.22

Tē 17 tsiuⁿ Kòpia̍t Kalīlī

Ēng tsi̍t ê úitāi ê kòpe̍k lâi khaisí, iā ēng Hikbûnsuaⁿ téng ê piàn iôngmāu ê sū lâi kiatbé, hit ê sînbiāu ê tsi̍t tsiukan, sī piáubêng lán ê Tsú ê singgâi tiong ê tsi̍t ê sin ê tsoánki. Tsittia̍p I khòaⁿliáu sī ū khah kohiūⁿ, khah kosiōng, khah úitāi, iā ithuat kap lâng saⁿlī ê khoán. Tsittia̍p I ū teh be̍ksióng I ê tsiongkio̍k. “Inūi Iésu siū tsi̍htsiap tsiūⁿ thiⁿ ê ji̍tkî beh kàu, tsiū kuatì ǹg Êlúsalém lâi kiâⁿ.” Tsóng·sī lán tshiáⁿ bāntsiah ūsióng I ê lîmtsiong.

Piàn iôngmāu liáuāu, in sī līkhui Thiⁿ·ni̍h ê ū tiauhô ê singua̍h, kàu tī tēbīn ê bô tiauhô ê singua̍h, tse sī tsi̍t ê bêngliáu koh tu̍tjiân ê piàntshian. Piattò͘ teh siūⁿ in nā ē thang tiàm tī thiⁿ·ni̍h ê khoânkéng lâi hióngsiū hôpêng ê singua̍h sī tsin tsiàⁿ hó. Tsóng·sī in sī tikkhak bōethang ánni. Inūi tēbīntsiūⁿ ê singua̍h, íki̍p i ê lôkhó͘ sī teh tshuipik in ê sim.

In tú teh kiâⁿ· lo̍hlâi ê sî, lán ū khòaⁿkìⁿ in saⁿkap teh gīlūn lâi mn̄g I kóng, kingha̍ksū kóng, Eliiah tio̍h tāising kàu, sī tsáiⁿiūⁿ? I ìn kóng, “Eliiah kójiân tāising lâi hingkhí bān hāngsū. I íking kàu, lâng iā tshuttsāi ìsù khoánthāi i.” Lâng íking thâisí i tī Mákàinísu ê ga̍klāi.

Āulâi in koh lo̍hlâi kàu tī tsi̍t ê tn̂gtn̂g ê suaⁿio, pa̍t ê ha̍ksing só͘ tiàm ê só͘tsāi, hitsî in ū thiaⁿkìⁿ siaⁿim loān tshèngtshèng, íki̍p kui tōatīn lâng ê siaⁿ teh kóng pháiⁿthiaⁿ, búbān ê ōe. Tsènglâng bêngbêng sī ū huatkiàntio̍h in só͘ siámpī khì ê só͘tsāi. Ia̍h iûgoân bêngbêng sī ū tútio̍h tāmpo̍h bô simsik ê sū, inūi káu ê ha̍ksing lóng tiāmtiām, simsîn hūnloān, koh ū Kingha̍ksū tīhia teh búbān in, teh mē in. Tsènglâng hutjiân khòaⁿkìⁿ Iésu teh kūnóa in, iā “Hitsî in khòaⁿkìⁿ Iésu liâmpiⁿ tōa gôngngia̍h.” Kiámtshái sī inūi khòaⁿkìⁿ I ê iôngmāu, tùi tī hit ê sînbiāu ê àmmî ê kinggiām liáuāu, ū tāmpo̍h piànōaⁿ, ū tāmpo̍h hiántshut uigiâm ê iáⁿjiah.

Tsóng·sī I ê ba̍ktsiu ū tsùì khòaⁿ hiah ê simlāi okto̍k ê Kingha̍ksū. I tsiū tsiksî khan I ê lúnneh ê ha̍ksing lâi tiàm tī I ê sinpiⁿ, póhō͘ in. “Lín kap in piānlūn símmi̍h？” Kingha̍ksū tsi̍tē thiaⁿ·kìⁿ, tsiū tòthè ·khì, ia̍h tsèng ha̍ksing mā sòa tiāmtiām. Tsóng·sī tī in tiongkan, ū tsi̍t ê lâng simsîn puttsí kíntiuⁿ, sûisî tsáuóa lâi I ê bīntsêng, kūi·lo̍h pài I kóng, “Siansiⁿ, góa khúnkiû Lí lâi khòaⁿkò͘ góa tsit ê kiáⁿ, inūi sī góa ko͘tuaⁿ siⁿ ê kiáⁿ.” Hit ê lâng tsiū tùi Iésu lâi tîntsêng i ê kiáⁿ tshiⁿtshám ê kò͘sū, kóngkhí i ê kiáⁿ ū hoāntio̍h ékáu kúi, iā bô lūn tī símmi̍h só͘tsāi, kúi ū lia̍h i, sòa kā i hiatlo̍h hóe, hiatlo̍h tsúi, iā “góa bat tshiáⁿ Lí ê ha̍ksing kóaⁿ i, iā in bōeē.” Tse sī thang suatbêng Kingha̍ksū búbān, léngtshiò ha̍ksing, iā bô giâugî, mā sòa léngtshiò in ê Siansiⁿ ê só͘íjiân. Tsiong tsit ê tsêngkéng lâi kap tsaàm hit ê súisúi ê Thiⁿ·ni̍h ê īⁿsiōng saⁿ tùipí, tsit khoán tsin tsiàⁿ sī tsin khólîn, thang iàmhūn ê sū.

“Hàiⁿ ah! m̄sìn ê sètāi ah, góa beh kap lín tòa lōakú ah? góa beh thunlún jōakú ah? Tòa i lâi tsiūkūn Góa. Taⁿ kā góa kóng, i hoāntio̍h tsit ê, jōakú lah?”

“Tùi sòehàn ê sî. Siansiⁿ ah, Lí nā ē tsòe símmi̍h, tio̍h lînbín lâi pangtsān goán!”

“Tsáiⁿiūⁿ kóng, Lí nā ē ah? Ū sìn ê lâng, ta̍khāng lóng ē. Lí kám bōethang sìnkhò góa?”

Gíná ê lāupē liâmpiⁿ lâu ba̍ksái, koh khuisiaⁿ âukiò kóng, “Tsú ah, góa sìn lah, góa só͘ sìn bô kàu· ê, Lí tio̍h pangtsān góa!” Khaksi̍t ū sìnsim ê âukiò, úntàng ē tíntāng I ê sim, tsiônglâi ū jōa·ni̍h tsē ê khólîn, sêngsi̍t ê hoâigîtsiá, íking ū tùi I lâi tshutsiaⁿ âukiò. Hit ê pháiⁿsîn tsiksî tùi i tshutkhì. Iésu tsiū ēng I ê jîntsû ê tshiú lâi khan hit ê khólîn, tiàm tī thô͘kha teh nòa ê gíná khí·lâi, iā tsiong i kau hō͘ i ê lāupē.

In līpia̍t liáuāu, tsūjiân tsiah ê sitpāi ê ha̍ksing tsiū mn̄g I kóng, “Tsú ah, goán bōeē kóaⁿ i, sī tsáiⁿiūⁿ?” Hitsî Iésu tsiū kā in kóng, tsuantsuan sī ūitio̍h lín ê bô sìngióng, sī ūitio̍h lín ê sìngióng ê thêngtō͘ iáukú tshiánpo̍h, iūkoh tsit ê sînjiah khiok sī ū te̍kpia̍t khah khùnlân tīteh. Tītsia ū tsi̍t hāng ê kàsī thang tsòe lán ê lō͘ēng. Ūsî lán ê sìngióng singua̍h ū pàngsang, tìkàu thòepō͘, tùi ánni lán bat kinggiāmtio̍h khah bô khùila̍t thang kóaⁿ tshut lán ê simlāi ê pháiⁿtāi. Inūi tī lán ta̍klâng ê tiongkan, sûilâng lóng ū sûilâng ê pháiⁿ, hō͘ lán puttsí ohtit kóaⁿtshutkhì. Lán tútio̍h hit hō pháiⁿ·ê kàu tī lán ê sî, lán tsíū tio̍h kūilo̍h tùi Siōngtè kîtó, ígōa sī bô huattō͘. “Nā m̄sī ēng kîtó kap kìmtsia̍h, tsit lūi tsiū bōe tit i tshut.”

Tsittia̍p Iésu siūⁿ beh tsiāmsî únthè lâi antsēng, kiùkèng sī bô thang ǹgbāng, inūi tsènglâng íking tshē tio̍h in. Só͘í in tsiū tshuthuat koh tńgkhì in tau Kapehnáum. Sîkan sī tété, bô thang koh tòa Kapehnáum kàu lōakú, só͘í I tio̍h pí ítsêng ke tsi̍t huan ê tsùì lâi hùnliān tsa̍pjī sùtô͘. I ài tsīn só͘ ē·ê lâi siámpī tsènglâng, iā khah bô ài kongjiân lâi kiâⁿ kah lōatsōe ê sînjiah, ǹgbāng I só͘ kéngsoán tsit ê thoânthé khah ē tsiapkūn tī I ê sinpiⁿ. Mákhó ū kóng Iésu beh tńgkhì Kapehnáum ê sî, I sī bô ài hō͘ lâng khòaⁿkìⁿ, tsiū siám tùi lâng só͘ bô teh kiâⁿ ê suaⁿlō͘ tńg·khì. Ia̍h tī lō͘·ni̍h I ū koh tùi ha̍ksing lâi kóngkhí I só͘ beh tútio̍h ê lîmtsiong ê sū.

Tsóng·sī in iáubē liáukái tsit ê tāitsì ê ítsêng, iáu ū tsintsē ê kàsī in tio̍h ài tsai. Ūsî lán kiámtshái beh phahsǹg kóng, lán nā tīhia úntàng sī ē pí in khah kín bêngpe̍k hit ê tāitsì. Tsittia̍p tshiáⁿ tsùba̍k lâi khòaⁿ in. In sī tú teh kiâⁿ suaⁿlō͘ beh tńgkhì in tau. In ê Tsú ū tsòe tsêng teh kiâⁿ, iā I ná kiâⁿ, ná teh sàmsu I ê kosiōng ê susióng, tsóng·sī ha̍ksing samsam ngó͘ngó͘, tiàm tī āubīn bānbān teh kiâⁿ, iā ná kiâⁿ ná teh tsibú tsītsū. In lóng m̄ài hō͘ I ū thiaⁿtio̍h. “Inūi tī lō͘·ni̍h bat tsinglūn siáng tsòe tōa,” tī I ê sin ê ôngkok. Bêngbêng in ū teh ànsǹg tsittia̍p sī tī hit ê ôngkok ê huattián siōng ê tsi̍t tsoánki. Tōabīn in iûgoân ū tāmpo̍h khǹg oàntò͘ ê sim, kiaⁿliáu tī hitsî Piattò͘ , Iâkop, íki̍p Iôhaneh ē koh siū kéngsoán lâi te̍kpia̍t kap I bi̍ttsiap kaupôe. Tshiáⁿ lán bo̍htit siuⁿ kèthâu lâi phuephêng in. In ê Tsú Iésu tsiū bô ánni. In tsittia̍p putkò sī tansûn ê siàuliân ê tsngkha lâng, iáubē tsiâⁿtsòe sèngtô͘ kamgoān hising. Tī in ê simlāi, tùi tsionglâi lóng ū khǹg tsin tōa ê īⁿsiōng tī·leh, ia̍h tāike lóng teh liâubāng, tio̍h tsáiⁿiūⁿ tsiah ēthang tshuttsiòng tī hit ê ôngkok.

Iésu lóng bô tshaptshùi pòaⁿhāng. I pêngsò͘ sī tsin m̄ài tshaptshùi tī lâng ê sukhia ê tâmlūn, ia̍h ta̍k pái I ū kéngsoán túhó ê sî tsiah lâi kóngōe. In phahsǹg I lóng bô tsùì teh thiaⁿ in teh kóng símmi̍h. Tsóng·sī tī kehàm, in tāike tsē tī Piattò͘ ê tshùlāi, hitsî I tsiū ēng unjiû ê bīnmāu, tshiòtshiò lâi mn̄g in kóng, “Tshiáⁿ kā góa kóng, khòaⁿ lín tī lō͘·ni̍h teh tsinglūn símmi̍h?” Lán thang sióngsiōng in ta̍k lâng lóng ū hiántshut kiànsiàu ê bīn, iā ba̍ktsiu kim lutlut saⁿkap teh khòaⁿlâi khòaⁿkhì. In lóng ua̍t piⁿ·á khòaⁿtang khòaⁿsai, tsíū Iésu m̄káⁿ khòaⁿ. In íking tsaiiáⁿ Iésu ū bêngpe̍k in só͘ teh gīlūn ê sū, iā tāike simlāi puttsí jûloān, tìkàu sòa kiaⁿ kàu tiāmtsiuhtsiuh. Lán thang sióngsiōng, hitsî Piattò͘ ê sòehàn gíná ū tsáuóa tī I ê khathâuu tsêng. tsit ê gíná sī tsin ài kap Iésu tsòe hó ê pêngiú. tsit ê sòehàn gíná phōaⁿ, sī huangêng I tòtńg lâi in tau. Só͘í I ū phō i khílâi tsē tī I ê khathâuu téng, sòa tsiong tsit ê gíná phō tī tshiú·ni̍h tsòe phìjū lâi kàsī in kóng, “Lí khòaⁿ, kìⁿnā kakī khiampi tshintshiūⁿ tsit ê sòehàn gíná ·ê, i tī thiankok tsiūsī tsòe tōa.”

Tshintshiūⁿ ánni, I ū tsioh sòehàn gíná ê sim lâi kàsī in tio̍h m̄thang ū oànhūn lâng, tio̍h m̄thang kanta ài kiû kakī ê līik. Tsit hō sòehàn gíná ê sim sī I só͘ puttsí àisioh ·ê, iā tī I ê ôngkok sī tāipiáu tēit súi ê unsù. Tsit ê hó kàuhùn ê gíná sī lóng bô teh siūⁿ kóng, tsòe hit hō tsin hātsiān ê kang, sī ū sitlo̍h i ê tsukeh. Gíná lóng bô himbō͘ símmi̍h tōa ê sū, māsī bô ū símmi̍h te̍kpia̍t ê iaukiû. gíná sī tsiàu tōalâng só͘ kóngê, lâi khì tsòe, ia̍h sêngsiū tōalâng só͘ beh hō͘ i ê mi̍h. I sī tsin khoàilo̍k gâu sūnèng jînsing ê iaukiû. Gíná sī tsoânjiân bô ū kò͘kí ê sim tī·leh. Gíná lóng bô pòaⁿ hāng púnsin ê mi̍h, iā ta̍k ji̍t ê singua̍h sī huaⁿhí khoàilo̍k lâi sìnnāi i ê pēbú. Ia̍h Iésu ū kóng, lâng nā beh tsiâⁿtsòe ū tsongkàu sìnliām ê lâng, sī tio̍h tshintshiūⁿ gíná ê khoán, lâi tiàm tī Pē ê tshù, iā kóng tī Siōngtè ê bīntsêng beh hō͘ I khòaⁿ tsòe sī tēit úitāi ê lâng, hit ê tsúiàu ê tiâukiāⁿ, tsiūsī tio̍h ài ū sòehàn gíná ê sim.

Tsóng·sī Piattò͘ tsit ê sòehàn gíná ê kò͘sū, iáu ū pa̍thāng ê kàsī tī·leh. Iésu phō sòehàn gíná tī tshiú·ni̍h ê sî, I ū siūⁿ kàu gíná ê tsionglâi, tsáiⁿiáⁿ ū tsintsōe bô baktio̍h lâsâm ê gíná, kàu tōahàn ê sî, ū ê sòa siūtio̍h pa̍tlâng ê iúhe̍k, mā ū ê o̍h pháiⁿ ê bô͘iūⁿ, tìkàu suah tsiâⁿtsòe putliông ê tshingliân siàulú. Liân lán mā iûgoân siôngsiông siongsim, khòaⁿkìⁿ tsōetsōe bô baktio̍h lâsâm, súisúi ê gíná, ū khiākhí tī bô sìn Siōngtè ê pēbú ê katêng. Lán ūsî teh kîkoài, àntsóaⁿ Siōngtè thài beh tsiong gíná ê lênghûn lâi kautāi hitkhoán sītōalâng. Lán thang siókhóa lâi siūⁿ kóng, Siōngtè iûgoân sī kap lán tôngkám. Inūi Kitok ū siūkhì kóng, “Kìⁿnā hō͘ tsiah ê sìn góa ê bîsòe ê tsi̍t ê siū thatgāi, hit lâng lêngkhó͘ ū tōa tsio̍hbō tiàu i ê āmkún, thiām tī tshimhái. Lín tio̍h kínsīn bo̍htit khòaⁿkhin in, inūi in ê thiⁿsài tī thiⁿ·ni̍h, siôngsiông kìⁿ góa tī thiⁿ·ni̍h ê Pē ê bīn.”

Liân tsa̍pjī sùtô͘ to iûgoân sī khiàmēng tsitkhoán ê kéngkài. Iésu bē kàngsing ê ítsêng, hūjînlâng kap gíná sī hō͘ tapo͘ lâng khòaⁿ bô tāng. Lán tī tsia ài lâi kóng iáu tsi̍t ê hóthiaⁿ ê kò͘sū, tsiūsī tī I beh kòpia̍t Kapehnáum ê kúinā ji̍t tsêng ê tsit ji̍t, I iáubē tshuthuat ê ítsêng só͘ tútio̍h· ê, tsiūsī kóng ū hūjînlâng, tshōa in ê gíná tsiūkūn Iésu, ài kiû I kā in tsiokhok. Lūn tsit ê kò͘sū, nā m̄sī pâi tī tsit tsām, tsiūsī tútú sī I ài beh tshuthuat khì pa̍t só͘tsāi, tsiū ígōa lán lóng m̄tsai iáu ū símmi̍h kohkhah túhó ê ūi, inūi tī Hokimsu tiong lóng bô piáusī tsit ê kò͘sū ê sîkî kap tiûⁿsó͘. Lán thang siūⁿ tī Kapehnáum ū tsōetsōe hūjînlâng si̍ttsāi tsin m̄kamsim Iésu beh tshuthuat khì pa̍tūi lâi kap in saⁿ līpia̍t, inūi I sī in ê sòikiáⁿ só͘ thiàⁿ ê hó pêngiú, tùi ánni ài Iésu tī I beh līpia̍t ê sî, lâi kā in hiah ê sòikiáⁿ tsiokhok. I tútú giâmsiok teh kàsī ha̍ksing ê tiongkan, in ū tshōa kui tōatīn gíná, óa lâi tī mn̂gkháu, tīhia teh lúnneh, m̄káⁿ ji̍p lâi. Ia̍h I ê ha̍ksing sī lia̍h kakī tsòe tēit iàukín, tùi ánni tsiū siūkhì, tsin m̄ài tī hithō giâmsiok ê sîkan, lâi hō͘ hiah ê tsìbîsòe ê hūjînlâng kap gíná kiáujiáu I ê sim. Iésu khiok sī hántit siūkhì ha̍ksing, tsóng·sī tsit pái I ū siūkhì in. “Iésu khòaⁿkìⁿ ánni, tōa bô huaⁿhí, kā ha̍ksing kóng, iôngún sòikiáⁿ tsiūkūn góa, bo̍htit kìm in; inūi Siōngtè ê kok sī tsithō lâng ê. Tsiū phō in, kā in hōaⁿtshiú, tsiokhok in.”

Tī I bē līpia̍t ê ítsêng, ígōa só͘ ū thoân ê kàsī, lán khiok sī iûgoân ē thang thiaⁿ·tio̍h. Tshintshiūⁿ ū tsi̍t ji̍t Iôhaneh mn̄g I kóng, “Goán bat khòaⁿkìⁿ tsi̍t lâng ēng lí ê miâ kóaⁿkúi; goán kám thang kìmtsí i? inūi i bô kap goán tè lí.” Iésu tùi I kóng, “Bo̍htit kìmtsí i, inūi kìⁿnā bô kongkik lín ·ê, tsiūsī ūi lín.”

Koh ū tsi̍tji̍t, Piattò͘ ài tsaiiáⁿ lūn siàbián lâng ê sū, tsiū mn̄g kóng, goán siàbián lâng tio̍h kúipái? Kám tio̍h tshit pái? Tsóng·sī Iésu ìn i kóng, Hé, m̄sī, tio̍h kàu tshittsa̍p pái ê tshit pái. siàbián lâng sī tio̍h bô tàng sǹg pái. Inūi lán sī tittio̍h Siōngtè ê untián, siū siàbián kàu hiah·ni̍h tsōe pái, lán sī tittio̍h siàbián tsi̍t tshing bān gûn ·ê, tsáiⁿiūⁿ lán ēthang lia̍h hit ê khiàm lán tsi̍t pah gûn ê hiaⁿtī, lâi tshe i ê āmkún ah?

Tshintshiūⁿ ánni, Iésu ū kuansim lâi kàsī in, iā tshinbi̍t lâi kap in kaupôe, tī tsit ê tiongkan, tsi̍tji̍t kè tsi̍tji̍t, jiânāu I só͘ ōethang tiàm Kapehnáum ê tsòeāu ê ji̍ttsí, sòa tsiāmtsiām kèkhì. Tī tsit tiongkan, lán khah hántit khòaⁿtio̍h I kiâⁿ símmi̍h sînjiah, ásī I ū tùi itpuaⁿ ê bîntsiòng lâi thoân símmi̍h kàsī. Lán lóng sī khòaⁿtio̍h Iésu kap I ê ha̍ksing saⁿkap tiàm nātiāⁿ.

Tshiáⁿ lâi khòaⁿ Iésu iáubē kòpia̍t Kapehnáum ê tāising só͘ tiàm hia ê tsênghêng. Suijiân lán úntàng sī bô bōe kìtit I ū tī Galílaiah lâi kéngtiàu tsa̍pit ê sùtô͘. Iáukú lūn I tī Galílaiah ê thoânkàu, nā lâi tùi tī I ê úitāi ê kèe̍k lâi khòaⁿ, thang kóng, tshaputto sī sitpāi. Khítsho͘ tsènglâng lóng huaⁿhí tsiapla̍p I. I sī tsámjiân khah kohiūⁿ tī hiah ê kiaungō͘ ê kàuio̍ktsiá. I sī phó͘thong lâng ê hó pêngiú. Ia̍h in jīn I tsòe tsi̍t ê inghiông, tsi̍t ê koksùi tsúgī ê àikoktsiá, ài ho̍ktò “Tōa ê Ísiklia̍t.” In teh ǹgbāng I sī tējī ê Iûtāi Mákapí, beh lâi tsòe thâu hō͘ in thang tittio̍h tsūiû. Tsóng·sī in ê sim ū tsiāmtsiām bêloān, sòa bōethang boántsiok I ê susióng. Tsintsōe hit hō simlāi tsûn khah kóngkhuah ê īⁿsiōng ê káikikka, lóng ū putsî tútio̍h tsit khoán ê kankhó͘. Kìⁿnā lâng simlāi ū khǹg tēhngtik ê iásim ·ê, tiāⁿtio̍h sī bōethang bêngpe̍k I só͘ thoân ê Siōngtè kok hit ê khah kosiōng ê ìgī. I só͘ beh tsòe ·ê, tsoânjiân m̄sī beh tshiató in ê tùite̍k ê koânsè, ásī beh lâi ho̍k·tò Ísiklia̍t ê kok. Só͘í tsittia̍p in só͘ tsunkèng ê lia̍ppí, Êlúsalém ê Kingha̍ksū, íki̍p Huatlīsài lâng só͘ àmsī ê ōe, íki̍p só͘ giâugî ê thàitō͘, ū hiántshut hāukó lah. Inūi in khòaⁿ I sī beh lâi hòebô Mô͘se ê lu̍thuat, iā hoāntio̍h Anhiohji̍t, koh sī khò kúiông Be̍htsebul lâi kóaⁿkúi. Tùi ánni, tsènglâng ū tsiāmtsiām līkhui I. I piàn piáⁿ iúⁿtshī gō͘ tshing lâng liáuāu, I ū tshiató in ê tsòeāu ê kèe̍k, tsiūsī ài beh hû I tsòe ông, iā sòa ēng sînpì ê ōe lâi kánglūn tùi thiⁿ·ni̍h lo̍hlâi ê Piáⁿ ê tōlí, tùi ánni tsènglâng tsiū pàngsak I iā liân I tsìtshin ê ha̍ksing tiong to iûgoân ū tsōetsōe “bô koh kap I kiâⁿ,” hit ji̍t si̍ttsāi sī puttsí ū hiántshut tōa pōege̍k ê tsêngkéng. Tsiàukhòaⁿ liân tsa̍pjī sùtô͘ to iûgoân ū siū iôtāng. Iésu ū tshimtshim kámkak tsit ê tsêngkéng, sòa puttsí iutshiû, tsiū tùi in kóng, “Lín kám mā beh khì?”

Lán ài beh tshìgiām lâng ê úitāi ê simsîn, sī ài khòaⁿ hit ê lâng ū tsáiⁿiūⁿ lâi títng i só͘ tútio̍h ê sitpāi ê sū.

Iésu ū ēng tōa ê khaksìn, tsūtsū tsāitsāi lâi títng tsit hō ê tsêngkéng. M̄sī kanta ūitio̍h I sī Sîn, tsiah ōe ánni, hoántńg sī ūitio̍h I sī Lâng, ū tsīn gībū ê lō͘tsām, iā hoānsū gâu kauthok Pē Siōngtè. To̍kto̍k sī úitāi ê simsîn tsiah ē tsūtsūtsāitsāi lâi tamtng hit hō ēthang tôsiámtit ê sitpāi ê sū, iā símtsì hótáⁿ tsìntsêng kàu tī sí, lâi tsiong bānsū ê kiatkio̍k kauthok Siōngtè.

Tsittia̍p I teh beh tsìntsêng lâi títng tī tsionglâi ūitio̍h I só͘ anpâi ê ūnmiā. "Iásu siū tsi̍htsiap ê ji̍tkî beh kàu, tsiū kuatì ǹg Êlúsalém lâi kiâⁿ.” I ū iutshiû lâi kòpia̍t I ê púnséng, inūi in ū khìsak I. Khah āulâi I ū ūitio̍h Êlúsalém lâi kankhó͘ iutshiû, tshintshiūⁿ ánni, tsittia̍p I ū ūitio̍h khiākhí tī Galílaiah ô͘piⁿ hiah ê khoàilo̍k ê só͘tsāi, tsi̍t nî khah ke, I só͘ tsia̍ptsia̍p teh tshutji̍p ê kò͘hiong, lâi kankhó͘ aisiong. Lán ōethang sióngsiōng, I tī hitsî kiâⁿ lō͘ beh tsiūⁿ khì Êlúsalém ê tô͘tiong, ū ua̍tthâu lâi tsòeāu khòaⁿ I ê púnséng.

“Kolahsìn ah, lí ū tsaiē! Bia̍tsáitah ah, lí ū tsaiē! Kapehnáum ah, lí kiám ē tittio̍h kúkhí kàu thiⁿ? lí beh tūilo̍h imhú; inūi tī lín tiongkan só͘ kiâⁿ tsiah ê koânlêng, nā ū kiâⁿ tī Gô͘mô͘la̍h, tsiū kàu kináji̍t i iáu tīteh.”



第十七章 告別加利利

用一个偉大ê 告白來開始，也用黑門山頂 ê變容貌ê事來結尾，hit-ê神妙ê一禮拜裡，是表明咱ê主ê生涯中ê一个新 ê轉機。Tsit時伊看了是有khah koh樣，khah高尚，khah偉大，也koh-khah kah人相離ê款。Tsit時伊有teh默想伊ê終局。「因為耶穌受tsih接上天ê日期beh到，to̍h決意ǹg耶路撒冷來行。」總是咱且慢tsiah預想伊ê臨終。

變容貌了後，in是離開天裡ê有調和ê生活，到tī地面ê無調和ê生活，這是一个明瞭koh突然ê變遷。彼得teh想in若ē-thang tiàm-tī天裡ê 環境來享受和平ê生活是真正好。總是in是的確bē-tàng án-ne。因為地面上ê生活，以及伊ê勞苦是teh催逼in ê心。

In tú teh行落來ê時，咱有看見in做伙 teh議論來問伊講，經學士講以利亞tio̍h 進前到，是án怎？伊應講：「以利亞果然進前來興起萬項事。伊已經到，人也出在意思款待伊。」人已經thâi死伊tī Má-kài-ní-su ê獄內。

後來in koh落來到tī一个長長 ê山腰，別个學生所tiàm ê所在，hit時in有聽見聲音亂tshèng-tshèng，以及kui大陣人ê聲teh講pháiⁿ聽、侮慢ê話。眾人明明是有發見tio̍h in所閃避去ê所在。亦猶原明明是有tú-tio̍h淡薄無sim-sik ê事，因為九个學生lóng 恬恬，心神混亂，koh有經學士tī-hia teh侮慢in，teh罵in。眾人忽然看見耶穌teh近óa in，也「Hit時in看見耶穌liâm-piⁿ大戇ngia̍h 。」Hoān-sè是因為看見伊ê容貌，tùi tī hit-ê神妙ê暗暝 ê經驗了後，有淡薄變換，有淡薄顯出威嚴 ê影跡。

總是伊ê目tsiu有注意看hiah-ê心內惡毒 ê 經學士。伊to̍h即時牽伊ê忍neh ê學生來tiàm-tī伊ê身邊，保護in。「Lín kah in辯論啥物。」經學士一下聽見，to̍h倒退去，亦眾學生mā續恬恬。總是tī in中間，有一个人心神不止緊張，隨時走óa來伊ê面前，跪落拜伊講：「先生，我懇求你來看顧我tsit-ê kiáⁿ，因為是我孤單生 ê kiáⁿ。」Hit-ê人to̍h tùi耶穌來陳情伊ê kiáⁿ悽慘ê故事，講起伊ê kiáⁿ有犯tio̍h啞口鬼，也無論tī啥物所在，鬼有掠伊，續kā伊hiat落火，hiat落水，也「我bat請你ê學生趕伊，也in bōeē。」這是thang說明經學士侮慢、冷笑學生，也無僥疑，mā續冷笑in ê先生ê所以然。kā tsit-ê情景來kah昨暗hit-ê súi-súi ê天裡ê異象相對比，tsit款真正是真可憐，thang怨恨 ê事。

「Hàiⁿ ah!m̄信ê世代ah，我beh kah lín tòa jōa久ah?我beh 吞忍jōa久ah?帶伊來就近我。Taⁿ kā我講伊犯tio̍h tsit-ê，jōa久lah?」
「Τùi細漢ê時。先生ah，你若ē做啥物，tio̍h憐憫來幫助阮！」
「án怎講你若ēah?有信ê人，ta̍k項lóngē。你bē-tàng信靠我?」
Gín-á ê老父liâm-piⁿ流目屎，koh開聲喉叫講：「主ah，我信lah，我所信無夠-·ê，你tio̍h幫助我！」確實有信心ê喉叫，穩當ē振動伊ê心，從來有jōa-ni̍h tsē ê可憐，誠實ê 懷疑者，已經有tùi伊來出聲喉叫，Hit-ê pháiⁿ神即時tùi伊出去。耶穌to̍h用伊ê仁慈 ê手來牽hit-ê可憐，tiàm-tī土腳teh nòa ê gín-á起來，也ka交hō͘伊ê老父。

In離別了後，自然tsiah-ê失敗ê學生to̍h問伊講：「主ah，阮bōe-ē趕伊，是án怎？」Hit時耶穌to̍h kā in講專專是為tio̍h lín ê無信仰，是為tio̍h lín ê信仰ê程度iáu-koh淺薄，又koh tsit-ê神蹟卻是有特別khah困難 tī-·leh。Tī-tsia有一項ê教示thang做咱ê路用，有時咱ê信仰生活有放鬆，致到退步，tùi án-ne咱bat經驗tio̍h khah無氣力thang趕出咱ê心內 ê pháiⁿ代。因為tī咱ta̍k人ê中間，隨人lóng有隨人ê pháiⁿ，hō͘咱不止oh得趕-·出去。咱tú-tio̍h hit款pháiⁿ-·ê到tī咱ê時，咱只有tio̍h跪落tùi上帝祈禱，以外是無法度。「若m̄是用祈禱kah禁食，tsit類to̍h bōe得伊出。」

Tsit時耶穌想beh暫時穩退來安靜，究竟是bē-tàng ǹg望，因為眾人已經tshōe tio̍h in。所以in to̍h出發koh tńg去in tau迦百農。時間是短短，bē-tàng koh tòa迦百農到jōa久，所以伊tio̍h比以前加一番ê注意來訓練十二使徒。伊ài盡所ē-·ê來閃避眾人，也khah無ài公然來行kah jōa-tsē ê神蹟，ǹg望伊所揀選tsit-ê團體 khah ē接近tī伊ê身邊。馬可有講，耶穌beh tńg去迦百農ê時，伊是無ài hō͘人看-·見，to̍h閃tùi人所無teh行ê山路tńg去。亦tī路-·裡伊有koh tùi學生來講起伊所beh tú-tio̍h ê臨終ê事。

總是in iáu未了解tsit-ê tāi-tsì ê以前，iáu有真tsē ê教示in tio̍h-ài 知。有時咱hoān-sè beh phah算講咱若tī-hia穩當是ē比in khah緊明白hit-ê tāi-tsì。Tsit時請注目來看in，in是tú teh行山路beh tńg去in tau。In ê主有做前teh行，也I ná行，ná teh三思伊ê高尚ê思想，總是學生三三五五，tiàm-tī後面慢慢teh行，也ná行ná teh tsi-bú-tsī-tsū。In lóng m̄ ài hō͘伊有聽-·tio̍h。「因為tī路-·裡bat爭論啥人做大」tī伊ê新 ê王國。明明in有teh按算tsit時是tī hit-ê王國ê 發展上 ê一轉機。大面in猶原有淡薄khǹg怨妒 ê心，恐驚tī hit時彼得、雅各，以及約翰ē koh受揀選來特別kah伊密接交陪。請咱m̄-thang siuⁿ過頭來批評in，in ê主耶穌to̍h無án-ne。In tsit時不過是單純 ê少年ê 庄腳人，iáu未成做聖徒甘願犧牲。Tī in ê心內，對將來lóng有khǹg真大ê異象tī-·leh，亦大家lóng teh遼望，tio̍h án怎tsiah ē-thang出眾tī hit-ê王國。

耶穌lóng無插嘴半項，伊平素真m̄ ài插嘴tī人ê sai-khia ê談論，亦ta̍k-pái伊有揀選tú好ê時tsiah來講話。In phah算伊lóng無注意teh聽in teh講啥物。總是tī隔暗，in大家坐tī彼得ê厝內，hit時伊to̍h用溫柔 ê面貌，笑笑來問in講：「請kā我講，看lín tī路-·裡teh爭論啥物？」咱thang想像in ta̍k人lóng有顯出見笑ê面，也目tsiu金lut-lut做伙 teh看來看去。In lóng ua̍t邊-·á看東看西，只有耶穌m̄敢看。In已經知影耶穌有明白in所teh議論ê事，也大家心內不止jû亂，致到續驚到恬tsiuh-tsiuh。咱thang想像，hit時彼得ê細漢gín-á有走óa tī伊ê腳頭u前。Tsit-ê gín-á是真ài kah耶穌做好ê朋友，tsit-ê細漢gín-á伴，是歡迎伊倒tńg來in tau。所以伊有抱伊起來坐tī伊ê腳頭u頂，續kā tsit-ê gín-á抱tī手-·裡做譬喻來教示in講：「你看，見若ka-kī謙卑親像tsit-ê細漢gín-á -·ê，伊tī天國to̍h是做大。」

親像án-ne，伊有借細漢gín-á ê心來教示in tio̍h m̄ thang有怨恨人，tio̍h m̄-thang kan-taⁿ ài求ka-kī ê利益。Tsit種細漢gín-á ê心是伊所不止ài惜-·ê，也tī伊ê王國是代表第一súi ê恩賜。Tsit-ê好教訓 ê gín-á是lóng無teh想講做hit款真下賤 ê工，是有失落伊ê資格。Gín-á lóng無欣慕啥物大ê事，mā是無有啥物特別ê要求。Gín-á是照大人所講-·ê，來去做，亦承受大人所beh hō͘伊ê物。伊是真快樂gâu順應人生ê要求，gín-á是全然無有顧己 ê心tī-·leh。Gín-á lóng無半項本身ê物，也ta̍k日ê生活是歡喜快樂來信賴伊ê父母。亦耶穌有講人若beh成做有宗教信念ê人，是tio̍h親像gín-á ê款，來tiàm-tī父ê厝，也講tī上帝ê面前beh hō͘伊看做是第一偉大ê人，hit-ê主要 ê條件，to̍h是tio̍h-ài有細漢gín-á ê心。

總是彼得tsit-ê細漢gín-á ê故事，iáu有別項ê教示tī-·leh。耶穌抱細漢gín-á tī手-·裡ê時，伊有想到gín-á ê將來，知影有真tsē無bak-tio̍h lâ-sâm ê gín-á，到大漢 ê時，有ê續受tio̍h別人ê誘惑，mā有ê學pháiⁿ ê模樣，致到suah成做不良ê青年少女。連咱mā猶原常常傷心，看見tsē-tsē無bak-tio̍h lâ-sâm，súi-súi ê gín-á，有khiā起tī無信上帝ê父母 ê 家庭。咱有時teh奇怪，án怎上帝thài beh kā gín-á ê靈魂來交帶hit款序大人。咱thang 小khóa來想講上帝猶原是kah咱同感。因為基督有受氣講：「見若hō͘ tsiah-ê信我ê微細ê一个受that礙，hit人寧可有大石磨吊伊ê頷頸，填tī深海。Lín tio̍h謹慎，m̄-thang看輕in，因為in ê天使 tī天-·裡，常常見我tī天-·裡ê父ê面。」

連十二使徒to猶原是需要tsit款ê 境界，耶穌bē降生ê以前，婦人人kah gín-á是hō͘ ta-po͘人看無重。咱tī tsia ài來講猶一个好聽ê故事，to̍h是tī 伊beh 告別迦百農ê幾nā日前ê一日，伊iáu未出發ê以前所tú-tióh-· ê，to̍h是講有婦人人，tshōa in ê gín-á就近耶穌，ài求伊kā in祝福。論tsit-ê故事，若m̄是排 tī tsit-tsām，to̍h是tú-tú是伊ài beh出發去別所在，to̍h以外咱lóng m̄知iáu有啥物koh-khah tú好ê位，因為tī福音書中lóng無表示tsit-ê故事ê時期kah 場所。咱thang想，tī迦百農有tsē-tsē婦人人實在真m̄甘心耶穌beh出發去別位來kah in相離別，因為伊是in ê細kiáⁿ所疼ê好朋友，tùi án-ne ài耶穌tī 伊beh離別ê時，來kā in hiah-ê細kiáⁿ祝福。伊tú-tú嚴肅teh教示學生ê中間，in有tshōa kui大陣gín-á，óa來tī門口，tī-hia teh忍neh，m̄敢入來。亦伊ê學生是掠ka-kī做第一要緊，tùi án-ne to̍h受氣，真m̄ ài tī hit款嚴肅ê時間，來hō͘ hiah-ê 至微細ê婦人人kah gín-á攪擾伊ê心。耶穌卻是罕得受氣學生，總是tsit-pái伊有受氣in。「耶穌看見án-ne，大無歡喜，kā學生講，容允細kiáⁿ就近我，m̄-thang禁 in;因為上帝ê國是tsit種人ê。To̍h抱in，kā in hōaⁿ手，祝福in。」

Tī伊bē離別ê以前，以外所有傳ê教示，咱卻是猶原ē-thang聽-·tio̍h。親像有一日約翰問伊講：「阮bat看見一人用你ê名 趕鬼；阮 kám thang禁止伊?因為伊無kah阮 tòe你。」耶穌對伊講：「M̄-thang禁止伊，因為見若無攻擊lín-· ê，to̍h是為 lín。」

Koh有一日，彼得ài知影論赦免人ê事，to̍h問講，阮 赦免人tio̍h幾pái？Τio̍h七pái ?總是耶穌應伊講，Hé，m̄是，tio̍h到七十pái ê七pái。赦免人是tio̍h無tàng算pái。因為咱是得tio̍h上帝ê恩典，受赦免到hiah-ni̍h tsē pái，咱是得tio̍h赦免一千萬銀 -·ê，án怎咱ē-thang掠hit-ê 欠咱一百銀ê 兄弟，來tshe伊ê頷頸ah?

親像án-ne，耶穌有關心來教示in，也親密來kah in交陪，tī tsit-ê中間，一日過一日，然後伊所ē-thang tiàm迦百農ê最後ê日子，續漸漸過去。Tī tsit中間，咱khah罕得看tio̍h伊行啥物神蹟，á是伊有tùi一般ê民眾來傳啥物教示。咱lóng是看tio̍h耶穌kah伊ê學生做伙 tiàm niā-niā。

請來看耶穌iáu未告別迦百農ê 進前所tiàm hia ê情形，雖然咱穩當是無bē記得伊有tī加利利來揀召十一个使徒。Iáu-koh論伊tī加利利ê傳教，若來tùi tī伊ê偉大ê計畫來看，thang講差不多是失敗。起初眾人lóng歡喜接納伊，伊是相當khah koh樣 tī hiah-ê驕傲ê kàu-io̍k者。伊是普通人ê好朋友。亦in認 伊做一个英雄，一个國粹主義 ê愛國者，ài復到「大ê以色列」。In teh ǹg望伊是第二ê猶大Má-ka-pí，beh來做頭hō͘ in thang得tio̍h自由。總是in ê心有漸漸迷亂，續bē-tàng滿足伊ê思想。真tsē hit款心內存khah廣闊ê異象ê 改革家，lóng有不時tú-tio̍h tsit款ê 艱苦。見若人心內有khǹg地方的ê野心-·ê，tiāⁿ-tio̍h是bē-tàng明白伊所傳ê上帝國hit-ê khah高尚ê意義。伊所beh做-·ê，全然m̄是beh tshia倒 in ê 對敵 ê權勢，á是beh來復到以色列ê國。所以tsit時 in所尊敬 ê拉比，耶路撒冷ê 經學士，以及法利賽人所暗示ê話，以及所僥疑ê態度，有顯出效果lah。因為in看伊是beh來廢無摩西ê律法，也犯tio̍h安息日，koh是靠鬼別西卜來趕鬼。Tùi án-ne，眾人有漸漸離開伊。伊變餅養飼五千人了後，伊有tshia倒 in ê最後ê計畫，to̍h是ài beh扶伊做王，也續用神祕 ê話來講論tùi天-·裡落來ê餅 ê道理，tùi án-ne眾人to̍h放sak伊，也連伊至親ê學生中to猶原有tsē-tsē「無koh kah伊行」，hit日實在是不止有顯出大背逆 ê情景。照看連十二使徒to猶原有受搖動，耶穌有深深感覺tsit-ê情景，續不止憂愁，to̍h tùi in講：「Lín kám mā beh去?」

咱ài beh試驗人ê偉大ê心神，是ài看hit-ê人有án怎來抵當伊所tú-tio̍h ê失敗ê事。

耶穌有用大ê確信，自自在在來抵當tsit種ê情景。M̄是kan-taⁿ為tio̍h伊是神，tsiah ē án-ne，反轉是為tio̍h伊是人，有盡義務ê路站，也凡事gâu交託父上帝。獨獨是偉大ê心神tsiah ē自自在在來擔當hit款ē-thang逃閃得ê失敗ê事，也甚至好膽進前到tī死，來kā萬事ê結局交託上帝。 Tsit時伊teh beh 進前來抵當 tī將來為tio̍h伊所安排 ê運命。「耶穌受tsih接ê日期beh到，to̍h決意ǹg耶路撒冷來行。」伊有憂愁來告別伊ê本省，因為in有棄sak伊。Κhah後來伊有為tio̍h耶路撒冷來艱苦憂愁，親像án-ne，tsit時伊有為tio̍h khiā起tī加利利湖邊hiah-ê快樂ê所在，一年khah加，伊所tsia̍p-tsia̍p teh出入ê故鄉，來艱苦哀傷。咱ē-thang想像，伊tī hit時行路beh上去耶路撒冷ê途中，有ua̍t頭來最後看伊ê本省。

「Ko-lia̍p-sìn ah，你有災厄！Pik-sài-tāi ah，你有災厄！迦百農ah，你kám ē得tio̍h舉起到天?你beh 墮落陰府；因為tī lín中間所行tsiah-ê權能，若有行tī所多瑪，to̍h到今á日伊猶tī-·leh。」