《《平民ê基督傳》》 |
| | | 轉寄 |
TĒ8 tsiuⁿ TĒJĪ PÁI CHHÌGIĀM ÊLÚSALÉM
Lūn Tô͘tiong ê kìik, hiah ê tiōngiàu ê kàsī, tāikhài sī tshintshiūⁿ ísiōng só͘ kóng ê khoánsit.
Tsittia̍p sī Tsúāu 28 nî ê 12 gue̍h. I tī Tahliâutseh ê sî, siū lâng kiktshut tiāntn̂g liáuāu, íking kingkòe ū nn̄g gue̍hji̍t ê kú. Tī tsit nn̄g gue̍hji̍t kú, I ū sìkòe phiauliû, jiânāu I ū koh tsi̍t pái hiántshut tī tsit ê gûihiám ê suaⁿlō͘, koh tńglâi Lia̍psatlō͘ kap Mátāi íki̍p Málīa ê tshù. Tsittia̍p tī Êlúsalém, iūkoh sī tútú teh siú Hiàntiān ê tseh, lâi teh siàuliām tī nn̄gpah nîtsêng in Ιûthài ê úitāi, koh inghiông ê thâulâng Mákapí tiâu ê Iûtāi, ū tshiòngsiú to̍kli̍p ê ūntōng, lâi tsínkiù in ê kok Ísiklia̍t. Tsóngsī tsittia̍p in sī siū Lômá ê sènglītsiá sī koánhat, sī appik, iā suijiân ū tsētsē ài kok ê tsìsū, tsi̍tpái kòe tsi̍tpái, ū kèbô͘ beh hoánpoān, iáukú lóng bē sêngkong. Iūkoh hit ê sînbiāu ê Mesíiah ū sìkòe kiâⁿ tī ta̍k só͘tsāi. Só͘í tī tsit hō sîtsūn, tsènglâng bē biántit ài susióng Iésu ê sū.
Iôhaneh ū kóng, “TĪ Êlúsalém ū Hiàntiāntseh, sī tangthiⁿ sî; Iésu tī tiān·ni̍h kiâⁿ tī SĪlôbûn ê liónglông.” Tōabīn tī hit tsákhí, suijiân Bēthaniah hit ê katso̍k teh thòe I khòalū kiaⁿhiâⁿ, kiámtshái I ū kakī tsi̍t lâng mō͘hiám ji̍p khì Êlúsalém siâⁿ. I sī kuatì ài tshìgiām Êlúsalém, inūi beh hù tsehkî ê kui tōatīn ê tsènglâng lóng tsūtsi̍p tīhia, ǹgbāng tī bōe līpia̍t sèkan ê ítsêng, nā ēthang koh tsi̍t pái tittio̍h tsènglâng huaⁿhí àⁿ hīkhang lâi thiaⁿ I sī kantsèng ê ōe, sī tsin bānhēng.
I ū kiâⁿ tī SĪlôbûn ê liónglông, kiámtshái sī teh bih hō͘, tsiūsī tangthiⁿ sî ê hō͘, hitsî hiah ê sim puttsí iôtsuah ê àikoktsiá, ū khòaⁿtio̍h I. In tsiū teh siūⁿ kóng, tse kiám sī thiⁿ·ni̍h ū hiántshut hó ê tiāuthâu ? Kiámsī lán ê Kiùtsú ū hutjiânkan hiántshut, tī tsit ê teh kìliām tsínkiù ê tsuehkî ?
Hitsî tsènglâng lóng sī khǹg kokbîn ê tsingsîn, só͘í in khòaⁿ tsèngtīsiōng ê sènglī ê būntôe ígōa, bô tsi̍t hāng sī iàukín. In tsaiiáⁿ I ū kantsèng tsi̍t ê tsámjiân kosiōng ê sùbēng, tsóngsī tútú tsittia̍p, in ê sim sī lóng bô tôngtsêng, ìhiòng tī símmi̍h kosiōng ê sùbēng.
“Lí lâi kám sī beh tsòe tējī ê Mákapí tiâu ê Iûtāi ?” “Lí hō͘ goán ê sim tiûtû, beh kàu símmi̍h sî ah?” “Lí nāsī Kitok, tio̍h bêngbêng kā goán kóng.”
Ah! Sī lah, I sī Kitok, sī Mesíiah, tsóngsī in putkò sī teh tshōe, teh thènghāu tsi̍t ê kikbēng ê thâulâng nātiāⁿ, m̄kú I sī teh thènghāu ê kok, tsiūsī tsi̍t ê ū gī kap Siōngtè tī·leh ê kosiōng ê ôngkok. só͘í beh tùi in tsísī I sī Kitok, Sī bô tsháikang. Siōngtè tùi Ísiklia̍t lâng só͘ phāu ê simtsì, sī puttsāi tī hit hō siókhóa ê kokka kuanliām, sī tsámjiân ū khah kosiōng ê sùbēng tī·leh. Tsit ê bô sìngióng ê sèsèòe ê tēhng Pale̍ksuthèng, suijiân ū tittio̍h sénglī lâi la̍k in ê tsèngtī siōng ê koânpèng, tsóngsī in nāsī beh iûgoân tshintshiūⁿ Lômá lâng gō͘iōng hit ê koânpèng, ánni sī ū símmi̍h līik? Siatsú Ísiklia̍t lâng kójiân ū tittio̍h koânpèng lâi thónghat tsoân sèkài, tsóngsī in nāsī sòngsit in púnjiân ê tsingsîn, sī ū símmi̍h līik?
“Lí nāsī Kitok, tio̍h bêngbêng kā goán kóng.”
I tsiū ēng thunlún ê sim lâi ìn in kóng, “Góa bat kā lín kóng, tsóngsī lín m̄sìn; siatsú lín nāsī góa ê iûⁿ, iā siatsú lín ê sim nāsī ū tiongsi̍t tī hit ê kosiōng ê io̍kbōng, lín tsiū ē jīntit góa. Góa tī góa ê PĒ ê miâ só͘ kiâⁿ ê sū, tsiah ê sī tsòe góa ê kantsèng.” Hitsî I ū tùi in koh kóngkhí lōatsē ōe, lán khiok sī lóng m̄tsai, māsī lóng bô thiaⁿkìⁿ, putkò lán ū thiaⁿkìⁿ I tī tsòeāu ū huatpiáu tsi̍t kù tsin hótáⁿ ê ōe lâi kantsèng I sī Sîn, sī Siōngtè, lâi phah tshiⁿkiaⁿ in ê sim. “Góa kap PĒ sī tsi̍tê!”
Tùi ánni, tsiksî tsènglâng thiaⁿliáu sòa tōa gôngngia̍h. Liân hiah ê jia̍tsêng ê àikoktsiá mā bô iôngún I. Āulâi hutjiânkan ū tsi̍ttīn ê pōtô͘ tōa siūkhì, tāike tōasiaⁿ âukiò, tsiū tsìntsêng óalâi, beh ēng tōa tè ê tsio̍hthâu lâi tìmsí I. Tiapákú ê tiongkan, Iésu ū kakī tsi̍t lâng, bô lâng thang póhō͘, lâi khiā tī sísit ê bīntsêng. Lán lóng ē kìtit Sūthêhoán. Kîsi̍t ta̍k pái hit hō pōtô͘ huat siūkhì ê sî, sísit sī kūn tī ba̍ktsêng. Tsiàu khòaⁿ in ū tāising lâi tsòe Kokkokthaⁿ ê tshámsū. Tsóngsī I ê sîkan sī iáubē kàu. Só͘í I ēng thiāmtsēng ê thàitō͘ lâi títng hiah ê tshiú the̍h tsio̍hthâu tīteh huat siūkhì ê tsènglâng, kóng,
“Góa túi PĒ ēng tsētsē hósū hō͘ lín khòaⁿ; kîtiong ūitio̍h tálo̍h tsi̍t hāng, ēng tsio̍hthâu tìm góa.” “Goán ēng tsio̍hthâu tìm lí, m̄sī ūitio̍h hósū, tsiūsī ūitio̍h siatto̍k; inūi lí sī lâng, ia̍h kakī lia̍htsòe Siōngtè.”
Lán kináji̍t ū lâng piáusī giâugî ê thàitō͘, m̄sìn Iésu púnsin bat bêngbêng kantsèng I sī Sîn, sī Siōngtè. Tsóngsī hiah ê tshiú the̍h tōa tè tsio̍hthâu ê pōtô͘, lóng bô tsi̍tsutá giâugî I sī ū tsútiuⁿ ê ōe. Iā I sī kantsèng ê ōe ū phah tshiⁿkiaⁿ in ê sim. Tī I ê lāibīn ū huattshut tsi̍t khoán ê khùila̍t, ē tsèap in ê bêsìn ê liāmthâu. Tùi ánni, in tsiū pànghā in ê tsio̍hthâu, sòa kanta gōnggōng lâi khòaⁿ I, iā Iésu tsiū tùi in tiongkan kiâⁿkhì, tsiūsī tsòe lō͘bé pái lâi līkhui Êlúsalém siâⁿ. Āupái I koh ji̍p siâⁿ, I tsiū huaⁿhí hō͘ in, tsiàu in ê ìsù lâi khoánthāi I.
Tsóngsī tsittia̍p I tehbeh līkhui ê sî, I ū puttsí ūitio̍h Êlúsalém lâi thòngkhó͘. I tehbeh pôaⁿ suaⁿ tńgkhì Bēthaniah I ê pêngiú ê tau ê tô͘tiong, lán ū thiaⁿkìⁿ kóng, I ū ua̍tlìntńg lâi khòaⁿ tsit ê bílē ê Êlúsalém siâⁿ, tsiūsī koh tsi̍t pái lâi kiktio̍k I ê, tsiū siongsim thó͘khùi kóng, “Êlúsalém ah! Êlúsalém ah! tsiūsī thâisí sianti lâng, ēng tsio̍hthâu tìm hōngtshe kàu tī i ê; góa lōatsē pái ài tsūtsi̍p lí ê kiáⁿjî, tshintshiūⁿ kebú tsūtsi̍p i ê keá tī si̍tē; tsóngsī lín m̄ài. Lí khòaⁿ! Lín ê tshù beh phahng, lâu teh hō͘ lín. Taⁿ liáuāu, lín bô khòaⁿkìⁿ góa; thènghāu lín kóng, “Tī Tsú ê miâ lāi ·ê tittio̍h hokkhì.” Tī hit ê thâutsi̍t pái ê kháisoân ê anhiohji̍t, tsit ê tshàmgú ū ènggiām.
TĪ Bēthaniah hit ê sim puttsí teh khòalū ê katso̍k, Taⁿ ū koh tittio̍h pêngan. In tshaputto lóng bô teh liâubāng I ēthang koh ua̍hua̍h tòtńglâi. Tsóngsī tsittia̍p I sī bô kap in tòa kàu tsin kú. I ū liâmpiⁿ līpia̍t in khì khòngiá ê só͘tsāi, koh tsi̍tpái lâi pīpān I ê lîmtsiong. Mátāi íki̍p Málīa kap I saⁿsî ê sî, in lóng bô teh phahsǹg beh ū tsi̍t ê tōa piai ê sū lîmkàu tī tsit ê khoàilo̍k ê katêng, iā lóng bô teh siūⁿ tī iáubē koh khòaⁿkìⁿ I ê ítsêng, ū lōani̍h khiàmēng I.
Lán ū thiaⁿkìⁿ kóng, I ū līkhui khì kàu tī pa̍tê Bēthaniah ê só͘tsāi, tsiūsī tī ioktàn hô ê hitpêng, tsiūsī Iôhaneh tsho͘tsho͘ teh kā lâng kiâⁿ sóelé ê só͘tsāi. Iā ū thiaⁿkìⁿ kóng, tsittia̍p koh ū kui tōatīn ê tsènglâng tsūtsi̍p lâi tsiūkūn I, sòa ū kantsèng kóng, “Iôhaneh lóng bô kiâⁿ sînjiah, to̍kto̍k Iôhaneh só͘ kóng, tsí tsit lâng ·ê, lóng sī tsin.” Tī tsitsî ū tsētsē lâng lâi sìn I. Āulâi I ū koh tòtńg khì tī I tshuthuat I ê kang ê só͘tsāi, koh sī Sèng Sîn tshintshiūⁿ tsíⁿá ū lîmkàu tī I ê thâukhakténg ê só͘tsāi. I ū koh tītsia lâi kiâⁿ tsētsē hāng ê sū, kàsī tsētsē hāng ê tōlí, iáukú lán tītsia tsíū ài tsiàu lán sī ēthang tshuitshik ·ê, lâi pâilia̍t tāmpo̍h.
Ū tsi̍tji̍t, I ū tī tsi̍t ê hiongtshuan ê hōetn̂g, tshintshiūⁿ tiàm tī Galílaiah ê sîtāi ê khoán, koh tútio̍h jia̍tkông ê anhiohji̍t tsúgī ê būntê; iā tsit ê tsúgī, si̍ttsāi sī ū hō͘ Siōngtè só͘ tsiokhok ê sèngji̍t, pìⁿtsiâⁿ hātsiān ê ìsù tī·leh. Tsiūsī tút¤g tī hōetn̂g lāi ū tsi̍t ê khólîn ê hūjînlâng, i ê kutthâu lóng ngī, ū tì pīⁿ tsa̍ppeh nî kú, sòa únku lóng bē thang tshunti̍t. Hitsî I ū khòaⁿkìⁿ tsit ê hūjînlâng teh kiû I ê lînbín, só͘í I tsiū kiò i, iā ēng siangtshiú lâi hōaⁿ i, tsiū tsiksî tshunti̍t, sòa kui êngkng Siōngtè. Tsóngsī hiah ê gûtshún ê hiongtshuan ê lāu lia̍ppí, tsi̍tē khòaⁿ liáu sòa siūkhì, lâi kongkik, tùi ánni I tsiū siūkhì kóng, “Ké hó ê lâng ah, pâiiu ah, lín kiám bēē tsòe sêngsi̍t ê lâng? Tī anhiohji̍t, lín kiám bô ta̍k lâng tùi tsô·ni̍h tháu i ê gû, ásī lû, khan khì tsia̍h tsúi ? Tsit ê hūjînlâng sī Abulahàm ê hō͘è, hō͘ Sattàn pa̍k i, íking tsa̍ppeh nî kú, kiám m̄ ingkai tī anhiohji̍t tháu i ê kat ?” Hit ji̍t ê hōetsiòng, pêngsò͘ khioksī ū phiankiàn ê liāmthâu tī·leh, iáukú in ê sim ū siū kámtōng, sòa tôngtsêng I; tsènglâng sòa ūitio̍h I sī kiâⁿ ê êngkng ê sū, simkuaⁿ tōatōa huaⁿhí.
Koh ū tsi̍tji̍t, in ū the̍h tshut tsi̍t ê kiathun ê būntê lâi thiautsiàn I, tùi ánni, I ū piáusī tsi̍t ê tiāⁿtio̍h ê ìkiàn, éngoán tsiâⁿtsòe tsi̍t tiâu ê kàisòaⁿ, lâi tsó͘tsí lâng hutlio̍k ha̍phun ê ìgī, ásī līhun ê sū. Tsiônglâi bē bat ū tshintshiūⁿ kináji̍t kohkhah pitiàu tsitkù ōe. “Inūi ánni, lâng beh līkhui pēbú, kiatliân i ê bó͘, nn̄g ê beh tsiâⁿtsòe tsi̍tthé. Só͘í Siōngtè só͘ phòeha̍p· ê, lâng m̄thang punkhui i.”
Koh ū tsi̍t ji̍t, ū tsi̍t ê kà lu̍thuat ê siansiⁿ khǹg pháiⁿ ê ìsù lâi tshì I, kóng, “Siansiⁿ ah, góa tio̍h tsáiⁿiūⁿ tsòe, tsiah ē tittio̍h éngua̍h?” Ūitio̍h i, Iésu tsiah ū ēng tsi̍tkù ōe lâi tshiánbêng tsongkàu ê tsoân tsingsîn. Lí tio̍h tsīnsim, tsīnsèng, tsīnla̍t, tsīnì thiàⁿ Tsú lí ê Siōngtè; iā tio̍h thiàⁿ tshùpiⁿ tshintshiūⁿ kakī.” Tsóngsī tsit ê kàuhuatsu ìsù ài hiánbêng i sī gī ê lâng, tsiū mn̄g kóng, “Siáng sī góa ê tshùpiⁿ?” Tùi ánni, lán tsiah ū thang tittio̍h hit ê hó ê Satmálīa lâng ê phìjū, koh tsi̍t pái thiaⁿkìⁿ I lâi teh lūnkhí jînlūi ê hiaⁿtī ài ê tōlí.
Koh ū tsi̍tji̍t, I ū tsē tī Huatlīsài lâng ê tshù. Iā tâng siū tshiáⁿ ê lângkheh lóng sī jiámtio̍h in hit tsi̍t kaikip ê tsingsîn, tāike lóng sī kuansim tī tsì siókhóa ê sū, iā tī tohténg ê tâmōa, tsūjiân só͘ kóngkhí tsa̍phūn thiu tsi̍thūn, íki̍p gîsik kap bōe tsia̍h pn̄g ê tāising sóetshiú ê lésò͘ ê būntê, in sī khòaⁿ tsiah ê tsòe iàukín ê sū. I sī khòaⁿ kàu tī sūbu̍t ê kunté. I ū kóng, siatsú tī hiah ê lésò͘ ê pōeāu, nāsī ū tsongkàu ê tsingsîn tī·leh, hiah ê lésò͘ sī bô tshò. Tsóngsī ū ê lâng sī kòethâu kuansim tī hiahê, sòa hutlio̍k lu̍thuat tiong tsi̍tê kohkhah iàukín· ê, tsiūsī gī kap thiàⁿ Siōngtè ê sū. Lūn hiah ê kuikú, lésò͘ sī ingkai tio̍h siú, tio̍h kiâⁿ, iáukú tsit ê kohkhah iàukín ê sū, sī iûgoân m̄thang hutlio̍k lâi pàng bô khì tsòe.
Tī Lō͘ka ê tsa̍pkìphō͘ ê lāibīn, tshintshiūⁿ ísiōng só͘ kóng tsit khoán ê sū, sī tsin tsiàⁿ tsōe. Lán tī tsia sī bô ūi thang lóng kìtsài sòa lâi kóngkhí. Putkò tsiôngtiong iáu ū tsi̍thāng, lán tikkhak tio̍h tītsia lâi lâu tsi̍tūi saⁿkap siūⁿ hit ê sūsi̍t. Lán ū tùi bó͘ tsi̍t só͘tsāi lâi tittio̍h tsi̍t ê kò͘sū; tsit ê tsiàu Tàntē (Dante) sī kiòtsòe “Tōa ê kūtsua̍t,” ê kò͘sū, sī teh kóngkhí ū tsi̍t ê hógia̍h ê siàuliân lâng lâi thiaⁿ Iésu ê ōe, āulâi iubūn tsiū khì.
Tsit ê siàuliân lâng, tsiàukhòaⁿ sī Iésu sī teh tshōe ê lâng, sī sêngsi̍t, koh ū hó ê tsìkhì, ū himbō͘ sìtsiàⁿ ê singua̍h. I sī tsi̍t ê ū tsongkàu sìnliām ê siàuliân ê Huatlīsài lâng, iā tsòe kàuhōe ê tiōngiàu ê jînbu̍t, koh púnsin sī tsòe koán Hōetn̂g ·ê; i sī tshintshiūⁿ Tāisò͘ ê Sàulô, simlāi jia̍tjia̍t himbō͘ ài siú lu̍thuat, iáukú i ê lāibīn ê singua̍h, putsî to kámkaktio̍h ū khiàmkhueh ê só͘tsāi, siôngsiông ū khǹg tsi̍ttsióng ê īⁿsiōng, teh ǹgbāng thang tittio̍h tsìnpō͘ kàu tsiâⁿtsòe oântsoân; iā i sī ū tsitkhoán ê īⁿsiōng, sī lâng tī tshingliân sîtāi, khah siông sī ū ê, inūi i sī bōe thang boántsiok ittshè sio̍k tī gōahêng só͘ tsipsiú ê lésò͘. Ū tsi̍tji̍t, i ū ēng puttsí kèngùi ê liāmthâu tsáu tsìntsêng lâi kūi tī i ê bīntsêng, mn̄g kóng, “Hó ê siansiⁿ ah, góa tio̍h tsáiⁿiūⁿ tsòe, tsiah thang sêngtsiap éngua̍h?”
Lán bē biántit thiàⁿsioh tsit ê siàuliân lâng. Inūi tsittia̍p i sī tsit ê tshingliân; iā tshingliân sîtāi sǹgsī ū phāu tsētsē inghiông ê tsìkhì tī·leh. I sī sêngsi̍t, simlāi ū tsûn kosiōng ê lísióng. Iésu tsi̍tē khòaⁿ i, tsiū tsiksî tôngtsêng i, iā to̍kto̍k I tsiah ē thang khòaⁿ kàu tī i ê simté, lâi liáukái i ê hibōng, i ê sêngsi̍t, i ê khùila̍t, íki̍p i ê loánjio̍k. Iā I ū tshintshiūⁿ tsi̍t ê gâu ê ising, lâi itī tsit ê te̍kpia̍t ê tsèngthâu. “Lí siáⁿsū tshingho͘ góa sī hó ah? Bô tsi̍t ê hó, to̍kto̍k Siōngtè nātiāⁿ. Koh lí nā ài sêngtsiap éngoán, tio̍h ài tsunsiú tsiah ê kàibēng.”
Ah! Sitbāng kàuke̍k! Tse to sī i kúkú ê tiongkan sī ló͘le̍k, sī teh tsunsiú ê; iā tī kúkú ê tiongkan, i mā lóng ū teh tsunsiú kàuhōe só͘ tēng hiah ê bē sǹgtit ê tsìbîsè ê kuikú; lóng ū teh kiâⁿ tsētsē gōahêng ê sū, tùi ánni lâi teh tshìkhòaⁿ, ǹgbāng ū lō͘ thang boántsiok i ê simsîn. Só͘í i teh siūⁿ kóng, tsit ê tōa sianti tàutí sī ēthang tùi góa kóng ê, kám sī kanta tsiah ê ōe nātiāⁿ?
“Siansiⁿ ah, tsiahê góa tùi sèhàn lóng ū tshìkhòaⁿ liáu lah. Ígōa góa iáu ū khiàmkheh símmi̍h?”
Iésu tsaiiáⁿ tsit ê siàuliân lâng sò͘siông só͘ teh ló͘le̍k· ê, iā tsaiiáⁿ i siáⁿsū simlāi bô boántsiok. I só͘ bōe bat tshintshiūⁿ tsit pái hiahni̍h tôngtsêng tī símmi̍h kiûtōtsiá. Iésu khòaⁿ i, tsiū thiàⁿ i, iā sòa tsim i ê thâuhia̍h. Āulâi Iésu tsiū tsùba̍k khòaⁿ i, iā jiânāu tsiū piàⁿ tsi̍tthiap ke̍kio̍h lâi tshuipik i lim tsit ê khó͘pue, kóng, “Góa ê sèkiáⁿ ah, tsíū tsi̍t hāng thang boántsiok lí ê io̍kbōng. siatsú lí ài tittio̍h boántsiok, ài tittio̍h oântsoân, lí tio̍h khì bē lí hoān só͘ ū ê, lâi hō͘ sònghiong lâng, koh lâi tòe góa.”
Tsūjiân tsit kù ōe m̄sī tùi tsènglâng só͘ iaukiû ê. Gâu ê tsingsîn siōng ê ising, ū ēng te̍kpia̍t ê biánlē lâi ha̍p tī kok lâng ê khiàmēng. Iésu tsòe tsi̍t ê tsingsîn siōng ê phòapīⁿ ê Ising, tītsia sī teh tsíntoàn tsit ê te̍kpia̍t ê tsèngthâu, tsaiiáⁿ jia̍tsêng ê simsîn ē khamtit siūtio̍h tōa ê tshì. Tsāi tsit ê siàuliân lâng, tse sī tsámjiân tōa ê tshì lah. Inūi i tio̍h pàngsak tsit sèkan ê pùū, íki̍p tsunkùi ê tēūi, sòa lâi tsiâⁿtsòe tsit ê bô tshùkhiā ê Jîntsú ê tsi̍t ê sònghiong tshēng phòa saⁿ ê ha̍ksing. Tse tsámjiân tio̍h piàⁿ sìⁿmiā ê sū. Tsóngsī nā khéng piàⁿmiā, tsiū ū thang tittio̍h pòsióng, lâi tsiâⁿtsòe Siōngtè ê Kiáⁿ ê pêngiú. Kiámtshái Iésu ū teh phahsǹg himbō͘ i ū hūn tī Sùtô͘ ê thoânthé. Siatsú tsittia̍p khiā tī i ê bīntsêng, tsit ê siàuliân ê jia̍tsim ka nā ē sêngsiū tsit ê kosiōng ê tshì, tùi tsittia̍p khí, i úntàng beh tsiâⁿtsòe tsi̍t ê ū kongtshái, ū miâsiaⁿ ê jînkehtsiá. Tī tsèng sùtô͘ ê tiongkan, i úntàng beh tsiâⁿtsòe tēit kosiōng ê jînbu̍t.
I tio̍h ài tiāⁿtio̍h i ê simtsì. I lóng bô teh phahsǹg tī tsionglâi ê sèkài lóng beh tsùba̍k lâi khòaⁿ i ê kuatsim, iā tsittia̍p Iésu tsùsîn teh khòaⁿ i. Tse sī i itsing ê tsòiko ê tsoánki. I kám ū kàugia̍h úitāi thang sêngsiū tsit khoán ê tshì ? Tiapákú ê tiongkan, tsiàu khòaⁿ i sī ū ê khoán. I ê ba̍ktsiu ū hiántshut inghiông ê iáⁿjiah ē thang sêngsiū ê khoán. Tsóngsī jiânāu i tsiū thêngteh, lâi tsimtsiok siūⁿ, iā siūⁿliáu simkuaⁿ sòa tiûtû putkuat, tsòeāu sòa sitpāi. I ū siūⁿ i ê sángia̍p sī pí i ê simlāi só͘ ū ê lísióng khah ū kèta̍t. Tùi ánni, i ê ba̍ktsiu tsiū liâmpiⁿ sitlo̍h kongtshái, iā “bīn tsiū sitsik, iubūn tsiū khì, inūi i ê sángia̍p tsintsē.”
I ū iubūn lâi līkhui I khì. Tùi ánni, tshintshiūⁿ tī ta̍k sîtāi ū tsētsē lâng só͘ tsòe ê khoánsit, i ū hō͘ Iésu ê sim kankhó͘. Iā kàu ū tsi̍t ji̍t lán tsiū tsai, tshintshiūⁿ lán hō͘ I tsai tsi̍tiūⁿ, hitsî góa phahsǹg lán tēit tshimtshim só͘ thònghūn· ê, tsiūsī lán ū siôngsiông hō͘ I tìkàu sitbāng. Lūn tsit ê siàuliân ê kuaⁿ, ígōa iáu ū símmi̍h khoán ê siausit, lán khiok sī lóng m̄tsai. Kiámtshái tùi tī tsit pái tōa ê kūtsua̍t, ū khì siongtio̍h i ê simsîn , tùi ánni, i ū thiàuji̍p tī hit hō pùū ê tshingliân lâng só͘ koàiⁿsì teh tsòe ê tsōeok, îmloān ê singua̍h. Iā kiámtshái i bē līkhui sèkan ê tāising, ū koh tòtńglâi tsiūkūn Iésu. Ū ê lâng bat teh thêsī, kóng tsit ê kò͘sū só͘ sio̍k tī tsit ê le̍ksú tiong khah tsá ê sîtāi ê kò͘sū, iā sòa kóng tsit ê siàuliân ê kuaⁿ sī Bēthaniah ê Lia̍psatlō͘. Lán khiok lóng m̄tsai. Lán bô ū huatkiàntio̍h símmi̍h thòtòng ê líiû thang ánni siūⁿ. Tsóngsī ū tsi̍t hāng lán tsaiiáⁿ ê, tsiūsī i kuattoàn bô bē kìtit tī i ê singgâi tiong tsit ê tsòiko ê sùnkan. Koh tsi̍t hāng lán iā só͘ tsaiiáⁿ, tsiūsī Iésu éngoán bô bē kìtit I sī thiàⁿ, sī tsim tsit ê siàuliân lâng.
Tshintshiūⁿ ánni, Lō͘ka ê kìlio̍k ū sòatsiap lâi kuntè Iésu, lâi kìtsài tī hit ê thèún ê nn̄g gue̍hji̍t kan, Iésu kóng ê kàsī kap só͘ kiâⁿ ê sū; iā kàu ū tsi̍tji̍t, Iésu ū hutjiânkan tútio̍h tsó͘tòng, tsiūsī ū tsiaptio̍h tiàm tī Bēthaniah ê tsíbē só͘ tshelâi ê sùtsiá; in ū kóaⁿkín tsáu kàu tōasimkhùi ê khoán, lâi tùi I kóng, “Tsú ah, Lí só͘ thiàⁿ ê lâng phòapīⁿ lah!”
第八章 第二Pái試驗耶路撒冷
論途中ê記憶,hiah-ê重要ê教示,大概是親像以上所講ê款式。
Tsit時是主後28年ê 12月,伊tī搭寮節ê時,受人激出殿堂了後,已經經過有兩月日ê久。Tī tsit兩月日久,伊有四界漂流,然後伊有koh一pái顯出tī tsit-ê危險ê山路,koh tńg來拉撒路kah馬大以及馬利亞ê厝。Tsit時 tī耶路撒冷,又koh是tú-tú teh 守 獻殿 ê節,來teh siàu念tī兩百年前in偤太ê偉大,koh英雄 ê頭人Má-ka-pí朝ê猶大,有倡首獨立ê運動,來拯救in ê國以色列。總是tsit時 in是受羅馬 ê 勝利者所管轄,所壓迫,也雖然有tsē-tsē愛國ê 志士,一pái過一pái,有計謀beh反叛,iáu-koh lóng bē 成功。又koh hit-ê神妙ê彌賽亞有四界行tī ta̍k所在,所以tī tsit種時tsūn,眾人bē 免得ài思想耶穌ê事。
約翰有講:「Τī耶路撒冷有獻殿節,是冬天時;耶穌tī 殿裡行tī所羅門 ê 兩廊。」大面tī hit 早起,雖然伯大尼hit-ê家族teh替伊掛慮驚惶,hoān-sè伊有ka-kī一人冒險入去耶路撒冷城。伊是決意ài試驗耶路撒冷,因為beh赴節期ê kui大陣 ê眾人lóng聚集tī-hia,ǹg望tī bōe 離別世間ê以前,若ē-thang koh一pái得tio̍h眾人歡喜àⁿ 耳孔來聽伊所見證 ê話,是真萬幸。
伊有行tī所羅門 ê 兩廊,hoān-sè是teh bih雨,to̍h是冬天時 ê雨,hit時hiah-ê心不止搖tsuah ê 愛國者,有看tio̍h伊。In to̍h teh想講,這kám是天裡有顯出好ê 兆頭?Kám是咱ê 救主有忽然間顯出,tī tsit-ê teh記念拯救 ê節期?
Hit時眾人lóng是khǹg國民ê精神,所以in看政治上 ê 勝利 ê問題以外,無一項是要緊。In知影伊有見證一个相當高尚 ê使命,總是tú-tú tsit時,in ê心是lóng無同情,意向 tī啥物高尚 ê使命。
「你來kám是beh做第二 ê Má-ka-pí朝ê猶大?」 「你hō͘阮 ê心躊躇,beh到啥物時ah?」 「你若是基督,tio̍h明明kā阮講。」
Ah!是lah,伊是基督,是彌賽亞,總是in不過是teh tshōe,teh thèng候一个革命ê頭人niā-niā,m̄-koh伊所teh thèng候ê國,to̍h是一个有義 kah上帝tī--leh ê 高尚 ê王國。所以beh對in指示伊是基督,是無tshái-kang。上帝tùi以色列人所抱ê心志,是不在tī hit款小khóa ê國家觀念,是明顯有khah 高尚 ê使命tī-·leh。tsit-ê無信仰ê細細ê地方巴勒斯坦,雖然有得tio̍h séng-lī來lak in ê政治上 ê 權柄,總是in若是beh猶原親像羅馬人誤用 hit-ê權柄,án-ne是有啥物利益?設使以色列人果然有得tio̍h 權柄來統轄全世界,總是in若是喪失in本然 ê精神,是有啥物利益?
「你若是基督,tio̍h明明kā阮講。」
伊to̍h用吞忍ê心來應in講:「我bat kā lín講,總是lín m̄信;設使lín若是我ê羊,也設使lín ê心若是有忠實 tī hit-ê 高尚 ê慾望,lín to̍hē認得我。我tī我ê父ê 名所行ê事,tsiah-ê是做我ê 見證。」Hit時伊有對in koh講起jōa tsē話,咱卻是lóng m̄知,mā是lóng無聽見,不過咱有聽見伊tī最後有發表一句真好膽 ê話來見證伊是神,是上帝,來phah生驚in ê心。」我kah父是一个!」
Tùi án-ne,即時眾人聽了suah大gông-ngia̍h,連hiah-ê熱誠ê 愛國者 mā無容允伊。後來忽然間有一陣 ê暴徒大受氣,大家大聲喉叫,to̍h進前óa來,beh用大塊ê 石頭來tìm死伊。一時á久ê中間,耶穌有ka-kī一人,無人thang保護,來khiā tī死失 ê面前。咱lóng ē記得司提反。其實ta̍k-pái hit款暴徒發受氣ê時,死失是近tī目前。照看in有進前來做各各他ê慘事。總是伊ê時間是iáu未到,所以伊用恬靜ê態度來抵當hiah-ê 手 the̍h 石頭 tī-teh發受氣ê眾人,講:
「我túi 父用tsē-tsē好事hō͘ lín看;其中為tio̍h tó位一項,用石頭 tìm我。」
「阮用石頭 tìm你,m̄是為tio̍h 好事,to̍h是為tio̍h褻瀆;因為你是人,亦ka-kī掠做上帝。」
咱今á日有人表示僥疑ê態度,m̄信耶穌本身bat明明見證伊是神,是上帝。總是hiah-ê 手 the̍h大塊石頭 ê 暴徒,lóng無一屑á僥疑伊所有主張ê話,也伊所見證 ê話有phah生驚in ê心。Tī伊ê內面有發出一款ê氣力,會制壓in ê bê信 ê 念頭。Tùi án-ne,in to̍h放下in ê 石頭,suah kan-taⁿ戇戇來看伊,也耶穌to̍h對in中間行去,to̍h是做路尾 pái來離開耶路撒冷城。後pái伊koh入城,伊to̍h歡喜hō͘ in,照in ê意思來款待伊。
總是tsit時伊teh-beh 離開ê時,伊有不止為tio̍h耶路撒冷來痛苦。伊teh-beh pôaⁿ山tńg去伯大尼伊ê朋友ê tau ê途中,咱有聽見講,伊有ua̍t-lìn-tńg來看tsit-ê美麗 ê耶路撒冷城,to̍h是koh一pái來激逐伊-·ê,to̍h傷心吐氣講:「耶路撒冷ah!耶路撒冷ah!to̍h是thâi死先知人,用石頭 tìm 受差遣到tī伊ê;我jōa tsē pái ài聚集你ê kiáⁿ兒,親像雞母聚集伊ê雞á tī翼下;總是lín m̄-ài。你看!Lín ê厝beh 拋荒,留teh hō͘ lín。Taⁿ了後,lín無看見我;thèng候lín講:「Τī主ê 名內-·ê得tio̍h 福氣。」Tī hit-ê頭一pái ê 凱旋 ê安息日,tsit-ê 預言有應驗。
Tī伯大尼hit-ê心不止teh掛慮ê家族,taⁿ有koh得tio̍h平安。In差不多 lóng無teh遼望伊ē-thang koh活活tò-tńg來。總是tsit時伊是無kah in tòa到真久。伊有liâm-piⁿ 離別 in去曠野ê所在,koh一pái來準備伊ê 臨終。馬大以及馬利亞kah伊相辭 ê時,in lóng無teh phah算beh有一个大悲哀ê事來到tī tsit-ê快樂ê家庭,也lóng無teh想tī iáu未koh看見伊ê以前,有jōa-ni̍h 需要伊。
咱有聽見講,伊有離開去到tī別ê伯大尼ê所在,to̍h是tī約旦河 ê hit-pêng,to̍h是約翰初初teh kā人行洗禮 ê所在。也有聽見講,tsit時 koh有kui大陣 ê眾人聚集來就近伊,suah有見證講:「約翰lóng無行神蹟,獨獨約翰所講,指tsit人ê,lóng是真。」Tī tsit時有tsē-tsē人來信伊,後來伊有koh tò-tńg去tī伊出發伊ê工 ê所在,koh是聖神親像tsíⁿ-á有來到tī伊ê頭殼頂 ê所在。伊有koh tī-tsia來行tsē-tsē項ê事,教示tsē-tsē項ê 道理,iáu-koh咱tī-tsia只有ài照咱所ē-thang推測ê,來排列淡薄。
有一日,伊有tī一个鄉村ê會堂,親像tiàm tī加利利ê時代 ê款,koh tú-tio̍h熱狂 ê安息日主義 ê問題;也tsit-ê主義,實在是有hō͘上帝所祝福ê 聖日,變成下賤 ê意思 tī-·leh。to̍h是tú當 tī 會堂內有一个可憐 ê婦人人,伊ê 骨頭lóng硬,有tì 病十八年久,suah ún-ku lóng bē-tàng伸直。Hit時伊有看見tsit-ê婦人人teh求伊ê 憐憫,所以伊to̍h叫伊,也用雙手來hōaⁿ伊,to̍h即時伸直,suah歸榮光上帝。總是hiah-ê 愚蠢 ê鄉村ê 老 拉比,一下看了suah受氣,來攻擊,tùi án-ne伊to̍h受氣講:「假好ê人ah,俳優ah,lín kám bē-ē做誠實 ê人?Tī安息日,lín kám無ta̍k人tùi槽裡tháu伊ê牛,á是驢,牽去食水 ?tsit-ê婦人人是亞伯拉罕 ê後代,hō͘撒但 縛伊,已經十八年久,kám m̄應該tī安息日tháu伊ê結?」Hit日ê 會眾,平素卻是有偏見 ê 念頭 tī-·leh,iáu-koh in ê心有受感動,suah同情伊;眾人suah為tio̍h伊所行ê榮光 ê事,心肝大大歡喜。
Koh有一日,in有the̍h出一个結婚ê問題來挑戰伊,tùi án-ne,伊有表示一个tiāⁿ-tio̍h ê意見,永遠成做一條 ê 界線,來阻止人忽略合婚ê意義,á是離婚ê事。從來bē bat有親像今á日koh-khah 必要 tsit句話。」因為án-ne,人beh離開父母,結連伊ê bó͘,兩个beh成做一體。所以上帝所配合-·ê,人m̄-thang分開伊」
Koh有一日,有一个教律法ê先生 khǹg pháiⁿ ê意思來試伊,講:「先生ah,我tio̍h án怎做,tsiah ē得tio̍h永活?」為tio̍h伊,耶穌tsiah有用一句話來詳細說明宗教 ê全精神。你tio̍h 盡心,盡性,盡力,盡意疼主你ê上帝;也tio̍h疼厝邊親像ka-kī。」總是tsit-ê教法師意思ài顯明伊是義 ê人,to̍h問講:「啥人是我ê厝邊?」Tùi án-ne,咱tsiah有thang得tio̍h hit-ê好ê撒馬利亞人ê譬喻,koh一pái聽見伊來teh論起人類 ê兄弟愛 ê 道理。
Koh有一日,伊有坐tī 法利賽人ê厝,也同受請ê人客lóng是染tio̍h in hit一階級ê精神,大家lóng是關心tī 至小khóa ê事,也tī桌頂 ê 談話,自然是講起十份抽一份,以及儀式kah bōe 食飯 ê 進前洗手 ê 禮數 ê問題,in是看tsiah-ê做要緊ê事。伊是看到tī 事物 ê 根底。伊有講,設使tī hiah-ê 禮數 ê 背後,若是有宗教 ê精神tī-·leh,hiah-ê 禮數是無錯。總是有ê人是過頭關心tī hiah-ê,suah忽略律法中一个 koh-khah要緊ê,to̍h是義 kah疼上帝ê事。論hiah-ê 規矩,禮數是應該tio̍h守,tio̍h行,iáu-koh tsit-ê koh-khah要緊ê事,是猶原m̄-thang忽略來放無去做。
Tī路加ê雜記簿ê內面,親像以上所講tsit款ê事,是真正tsē。咱tī tsia是無位thang lóng記載suah來講起。不過從中iáu有一項,咱的確tio̍h tī-tsia來留一位做伙想hit-ê事實。咱有tùi某一所在來得tio̍h一个故事;tsit-ê照Tàn-tē(Dan te)是叫做「大ê拒絕」ê故事,是teh講起有一个好額 ê少年人來聽耶穌ê話,後來憂悶to̍h去。
Tsit-ê少年人,照看是耶穌所teh tshōe ê人,是誠實,koh有好ê 志氣,有欣慕四正 ê生活。伊是一个有宗教信念ê少年ê法利賽人,也做教會ê重要ê人物,koh本身是做管會堂 ê;伊是親像大數ê掃羅,心內熱誠欣慕ài守律法,iáu-koh伊ê內面 ê生活,不時to感覺tio̍h有欠缺ê所在,常常有khǹg一種 ê異象,teh ǹg望thang得tio̍h 進步到成做完全;也伊所有tsit款ê異象,是人tī青年時代,khah常所有ê,因為伊是bē-tàng滿足一切屬tī外形所執守 ê 禮數。有一日,伊有用不止敬畏 ê 念頭走進前來跪 tī伊ê面前,問講:「好ê先生ah,我tio̍h án怎做,tsiah thang承接永活?」
咱bē 免得疼惜tsit-ê少年人,因為tsit時伊是tsit-ê青年;也青年時代算是有抱tsē-tsē英雄 ê 志氣tī-·leh。伊是誠實,心內有存高尚 ê理想。耶穌一下看伊,to̍h即時同情伊,也獨獨伊tsiah ē-thang看到tī伊ê心底,來了解伊ê希望,伊ê誠實,伊ê氣力,以及伊ê 軟弱。也伊有親像一个gâu ê醫生,來醫治 tsit-ê特別ê 症頭。」你啥事 稱呼我是好ah?無一个好,獨獨上帝niā-niā。Κoh你若ài承接永遠,tio̍h ài 遵守 tsiah-ê誡命。」
Ah!失望到極!這to是伊久久 ê中間所努力,所teh 遵守 ê;也tī 久久 ê中間,伊mā lóng有teh 遵守教會所定hiah-ê bē 算得 ê 至微細 ê 規矩;lóng有teh行tsē-tsē外形 ê事,tùi án-ne來teh試看,ǹg望有路 thang滿足伊ê心神。所以伊teh想講,tsit-ê大先知到底所ē-thang tùi我講-·ê,是kan-taⁿtsiah-ê話niā-niā ?
「先生ah,tsiah-ê我tùi細漢lóng有試看了lah,以外我iáu有欠缺啥物?」
耶穌知影tsit-ê少年人素常所teh努力-·ê,也知影伊啥事心內無滿足。伊是m̄-bat親像tsit pái hiah-ni̍h同情tī啥物求道者。耶穌看伊,to̍h疼伊,也suah tsim伊ê頭額。後來耶穌to̍h注目看伊,也然後to̍h piàⁿ一帖極藥來催逼伊lim tsit-ê苦杯,講:「我ê 細kiáⁿah,只有一項thang滿足你ê慾望。設使你ài得tio̍h 滿足,ài得tio̍h完全,你tio̍h去賣你凡所有ê,來hō͘ sàn-tshiah人,koh來tòe我。」
自然 tsit句話m̄是tùi眾人所要求 ê,gâu ê精神上 ê醫生,有用特別ê勉勵來合tī各人ê 需要。耶穌做一个精神上 ê 破病 ê醫生,tī-tsia是teh 診斷 tsit-ê特別ê 症頭,知影熱誠ê心神會堪得受tio̍h大ê試。在 tsit-ê少年人,這是相當大ê試lah。因為伊tio̍h放sak tsit世間ê 富有,以及尊貴 ê 地位,suah來成做tsit-ê無厝khiā ê人子ê一个sàn-tshiah,穿破衫ê學生。這相當tio̍h拚性命 ê事。總是若肯拚命,to̍h有thang得tio̍h報賞,來成做上帝ê kiáⁿê朋友。Κiám-tshái耶穌有teh phah算欣慕伊有份tī使徒ê團體,設使tsit時 khiā tī伊ê面前,tsit-ê少年ê熱心家若ē承受tsit-ê 高尚 ê試,tùi tsit時起,伊穩當beh成做一个有光彩,有名聲ê人格者。Tī眾使徒 ê中間,伊穩當beh成做第一高尚 ê人物。
伊tio̍h ài tiāⁿ-tio̍h伊ê心志,伊lóng無teh phah算tī將來ê世界lóng beh 注目來看伊ê決心,也tsit時耶穌注神 teh看伊。這是伊一生ê 最高ê 轉機。伊kám有夠額偉大thang承受tsit款ê試 ?一時á久ê中間,照看伊是有ê款,伊ê目tsiu有顯出英雄 ê影跡ē-thang承受ê款。總是然後伊to̍h停teh,來tsim-tsiok想,也想了心肝suah 躊躇不決,最後suah失敗。伊有想伊ê 產業是比伊ê心內所有ê理想khah有價值。Tùi án-ne,伊ê目tsiu to̍h liâm-piⁿ失落光彩,也「面to̍h失色,憂悶to̍h去,因為伊ê 產業真tsē。」
伊有憂悶來離開伊去,tùi án-ne,親像tī ta̍k時代有tsē-tsē人所做ê款式,伊有hō͘耶穌ê心艱苦。也到有一日咱to̍h知,親像咱hō͘伊知一樣,hit時我phah算咱第一深深所痛恨-· ê,to̍h是咱有常常hō͘伊致到失望。論tsit-ê少年ê官,以外iáu有啥物款ê消息,咱卻是lóng m̄知。Κiám-tshái tùi tī tsit pái大ê拒絕,有去傷tio̍h伊ê心神,tùi án-ne,伊有跳入tī hit款富有ê青年人所慣勢 teh做ê罪惡、淫亂 ê生活。也hoān-sè伊bōe離開世間ê 進前,有koh tò-tńg來就近耶穌。有ê人bat teh提示,講tsit-ê故事是屬tī tsit-ê歷史中khah 早 ê時代 ê故事,也suah講tsit-ê少年ê官伯大尼ê拉撒路,咱卻lóng m̄知。咱無有發見tio̍h啥物妥當 ê理由thang án-ne想。總是有一項咱知影-·ê,to̍h是伊決斷無bē記得tī伊ê生涯中tsit-ê 最高ê瞬間。Κoh一項咱也是知影,to̍h是耶穌永遠無bē記得伊所疼,所tsim tsit-ê少年人。
親像án-ne,路加ê記錄有續接來跟tòe耶穌,來記載tī hit-ê退隱ê兩月日間,耶穌講ê教示kah所行ê事;也到有一日,耶穌有忽然間tú-tio̍h 阻擋,to̍h是有接tio̍h tiàm tī伯大尼ê姊妹所差來ê使者;in有趕緊走到大心氣 ê款,來對伊講:「主ah,你所疼ê人破病 lah!」