《《平民ê基督傳》》

 | | | 轉寄

TĒ6 Koàn ÊLÚSALÉM TĒ1 tsiuⁿ KHÁISOÂNOÂN Ê ANHIOHJI̍T 第六卷 耶路撒冷 第一章 凱旋 ê安息日

作者 Tâi e̍k:Ko Tiktsiong,Siutēng Lîm Tsùnio̍k & Tsng Hūiphêng 2024.12.15





TĒ6 Koàn ÊLÚSALÉM

TĒ1 tsiuⁿ KHÁISOÂNOÂN Ê ANHIOHJI̍T

Iélīkho kap Êlúsalém ê tiongkan, sǹg ū tsa̍pjī inglí phahng ê suaⁿlō͘, tī Iésu ê phìjū tiong ū kóngkhí ū tsi̍t ê tshutgōa lâng lō͘·ni̍h "tútio̍h tsha̍t" tsiūsī tī tsit ê só͘tsāi, hiah ê sûnlétsiá ū kiâⁿ kòe tsit tiâu suaⁿlō͘, jiânāu beh kingkòe Bia̍tsáitah ê sî, ū Bia̍tsáitah ê tsngkha lâng pâi kui tōatīn tī lō͘piⁿ beh khòaⁿ tsit ê Natsalia̍t ê Iésu, tsiūsī hō͘ La̍htsalō͘ tùi sí kohua̍h ·ê. In ū khòaⁿkìⁿ tī tsènglâng ê tiongkan, ū Bia̍tsáitah hit ê katso̍k tìì teh tántsih in, só͘í Iésu kap I ê tângphōaⁿ, tsiū līpia̍t sûnlétsiá ê hênglia̍t, hō͘ in kakī lâi sòatsiap tsiūⁿkhì Êlúsalém. Hitji̍t tsiūsī pàigō͘, sī "Pôaⁿkètsueh tsêng ê la̍k ji̍t."

Keh àm, tsiūsī Anhiohji̍t íking kèliáu, tī Bia̍tsáitah ū khaitshui tsi̍t ê iânsia̍h lâi tùi I piáu kèngì, inūi I ū hō͘ La̍htsalō͘ tùi bōng· ni̍h koh tshut·lâi, ia̍h tútú tsiàu lán só͘ liāu· ê, "Mátāi teh suhāu; La̍htsalō͘ ia̍h sī tâng toh ê tsi̍t ê." Iūkoh Málīa ū tī i ê sèsè ê pângking teh khui tsi̍t ê ke̍k kùikhì ê ge̍kpân, koh i ê bīnsik ū lóng pe̍hkhì, ū hiántshut bēthang kóng tshut ê kankhó͘ tī·leh, inūi i pí pa̍tlâng khah tsaiiáⁿ Iésu ê pìbi̍t, iā simlāi teh liāu I sī beh lâi Êlúsalém siū lâng hāisí. Hitsî tsa̍pjī ê ha̍ksing iā lóng saⁿkap tī·leh. Tī tsèng ha̍ksing ê tiongkan, tshiáⁿ lán te̍kpia̍t tsùì tsit ê Iûtāi, i tī ítsêng khiok m̄sī símmi̍h tùhiān ê jînbu̍t, i sī ângmn̂g ·ê, iā khoài piànōaⁿ bīnsik, tī tsit lépài ê tiongkan, i ū tittio̍h éngoán bē bôkhì ê tshàumiâ. I íking simlāi ū siūkhì, ū sitlo̍h īⁿsiōng ê sim, ū sitbāng, iā simlāi íking ū khǹg pháiⁿ ê kèe̍k, sòa tsoânjiân bô teh tôngtsêng in ê thoânthé. Tī tsittia̍p, i ū oànhūn in lóngtsóng ê lâng, sòa teh kāusat in.

Málīa tùi Iésu ū hiántshut i ê bēthang tshikto̍k ê àitsêng, tsiū lâi piàⁿ i ke̍k kùikhì ê Náta̍t ê hiuⁿiû tī i ê khani̍h, hitsî Iûtāi lóng bô teh phahsǹg Málīa ê só͘tsòe sī súi, sī ē kámtōng lâng ê sū. Iûtāi sī khòaⁿ tsòe ke̍k gûgōng ê lōnghùi, kóng, "Siáⁿsū m̄ tsiong tsit ê koiû bē gûná saⁿpah ê, lâi hō͘ sònghiong lâng." I só͘ kóng tsit hō pháiⁿ simhing ê ōe, si̍ttsāi liân Iésu to sòa tsikpītio̍h, inūi Iésu sī ū úntsún hit ê só͘tsòe. Hit àm Iûtāi ê simsîn sī íking lóng o͘àm liáuliáu.

Iésu tsiū tsikpī i, sòa piānbêng hit ê súi ê hêngûi. Jînsing sī bē ēngtit tsuantsuan ēng konglī tsúgī lâi sióngliōng i. Tio̍h ài ū tāmpo̍h khòaⁿtāng lâng ê simsîn tsiah ē tsòetit. Tī le̍ksú tiong ū tsētsē tsin kosiōng ê siáusuat, lóng sī teh kóngkhí lâng kamgoān "phòahùi" kākī ê simsîn ê kò͘sū. Tshintshiūⁿ ū tsētsē hūjînlâng kamgoān jímsiū tsētsē ê kankhó͘, lâi hising púnsin, iā lóng bô bêngpe̍k hit ê kiatkio̍k, si̍ttsāi tùi tsit hō súi ê singua̍h, sī ū tsōtsiâⁿ ithuat súi ê jînsing. Ài ê phòahùi tsiū m̄sī phahsńg. Hit ê phang ê hiuⁿiû, kiámtshái lóng bô teh sǹg hit ê kèsiàu, lâi khangkhang piàⁿ ·tshutlâi, iáukú tsoân sèkài beh hō͘ i ê iû ê phangbī tittio̍h tōatōa ê tshiongmóa. Lâng lóng teh ngia̍uhngia̍uhliām kóng, Málīa ê só͘tsòe sī phòahùi, tsóngsī Iésu ū huaⁿhí ēng kámsiā ê sim lâi sêngsiū i. Siatsú lâng nā tsaiiáⁿ, tse sī tùi Iésu ê tsòeāu ê hōnghiàn, iā tsaiiáⁿ tī tsit tsi̍t lépài lāi, I tehbeh sí tī Iôséhuh ê bōnglāi, tsiū kap Iûtāi saⁿkap teh ngia̍uhngia̍uhliām ê lâng, úntàng bô beh aioàn I ū úntsún Málīa só͘ teh piáusī i ê simsîn só͘ tsòe hit hō ê "phòahùi." Khósioh tsènglâng m̄ tsaiiáⁿ. Tsóngsī Iésu sī tsaiiáⁿ. "Tshuttsāi i, tsiong tsit ê lâu·teh, kàu góa bâitsòng ê ji̍t. Inūi siôngsiông ū sònghiong lâng kap lín tī·leh; lín nā ài, tsiū ta̍ksî thang hó khoánthāi in, tsóngsī góa bô siôngsiông kap lín tī·leh. Tsit ê hūjînlâng ū tùi góa lâi kiâⁿ tsi̍t ê súi ê sū. Phó͘ thiⁿē bô lūn símmi̍h só͘tsāi thoân Hokim, iā beh kóngkhí tsit ê hūjînlâng ê só͘kiâⁿ, lâi kìliām i."

Keh tsákhí, tsoân Bia̍tsáitah ê lâng simlāi iôtsuah, huaⁿhí khoàilo̍k, tsaiiáⁿ in ê hiuⁿsiā sī tsènglâng só͘ ài tshamkuan ê tiongsimtiám. Inūi tsit ê Siōngtè ê Sianti Natsalia̍t ê Iésu, tsiūsī hō͘ La̍htsalō͘ tùi sí kohua̍h· ê, ū lâi hiohkhùn tī in ê só͘tsāi, iā lâng lóng teh kóng, I sī beh lâi tháupàng Ísiklia̍t. Kui tōatīn ê sûnlétsiá beh kingkè Bia̍tsáitah ê sî, tsētsē lóng uatkhì khòaⁿ Bia̍tsáitah. Tiàm tī suaⁿpiⁿ ê pò͘pîⁿ beh hù tseh· ê, iā kang tōatīn tsáukhì khòaⁿ. Koh tsiuûi ê tsngsiā mā lóng hánhōa· khílâi. Liân hiah ê beh lâi Êlúsalém khòaⁿ kongkéng· ê, māsī tsi̍tkuah tsi̍tkuah beh khì khòaⁿ. Tī hit tsit àm, Bia̍tsáitah sī pìⁿtsiâⁿ tshutmiâ ê só͘tsāi.

Lán thang sióngsiōng, tī keh tsákhí Iésu ū khì suaⁿ·ni̍h kîtó, iā kîtó suah, beh tńglâi tsia̍h tsátn̂g, ū kiâⁿ tùi tsèng tsūtsi̍p ê lâng ê tiongkan kòe·khì, koh ū ha̍ksing khǹg tsin tikì, kîthāi ê liāmthâu lâi teh thènghāu I. I tī ítsêng bēbat ū tshintshiūⁿ tsittia̍p kàu tsiahni̍h ū koânui. Iā tsèng ha̍ksing tī ítsêng mā iáu m̄bat tshintshiūⁿ tsit pang kámkak púnsin tī sèkài sī tsámjiân tùhiān ê lâng. Tī hitsî Iésu tiāmtiām, m̄tsai sī simlāi teh phahsǹg símmi̍h. Úntàng sī ū beh huatsing símmi̍h sū. Āulâi tsènglâng ê sim ná ithuat siū kámtōng, inūi Piattò͘ kap Iôhaneh ū tshutlâi tùi in kóng, "Siansiⁿ ū tshe goán khì Pikhuatkî khan tsi̍t tsiah lâng só͘ bēbat khiâ ê lû. I kináji̍t beh khiâ lâi tsiūⁿkhì Êlúsalém!" Tsit ê siausit ū tsiksî piànthoân tī siū iôtsuah ê kûntsiòng ê tiongkan. Tsèng ha̍ksing lóng phahsǹg in só͘ teh liâubāng ê tsoánki sī íking kàu, iā Siōngtè ê kok sī íking pikkūn, ánni siūⁿ, kiám ū thang kîkoài! tī Kūiok sîtāi, Ísiklia̍t ê símphòaⁿsi lóng sī khiâ pe̍hsik ê lû. Koh Kūiok ū tshàmgú Mesíiah ê sū kóng, "Tio̍h kā Sûn ê tsabó͘kiáⁿ kóng, Lí ê Ông lâi tsiūkūn lí; unjiû koh ū tòa tsínkiù, iā khiampi lâi khiâ lû, tsiūsī lû só͘ siⁿ ê lûá." TĪ Bia̍tsáitah hiah ê tōa iôtsuah ê pehsìⁿ ê tiongkan, in lâi bōngsióng tsit khoán īⁿsiōng sī bô símmi̍h thang kiànsiàu.

In kòe kàu tī Êlúsalém ê suaⁿkheⁿ hit pêng ê sî, iûgoân ū khòaⁿkìⁿ siāng tsit khoán ê jia̍tnāu tī·leh. Pa̍t kok lâi ê sûnlétsiá, ū tùi Galílaiah lâng lâi tit tio̍h tsit ê siausit. Ísiklia̍t ê tsoân bîntso̍k lóng ū tsūtsi̍p beh lâi hù tsit ê Pôaⁿkètseh. Siâⁿ·ni̍h piànpiàn lóng sī tshutgōa lâng. Tī suaⁿio ·ni̍h móasìkè lóng ū khòaⁿkìⁿ tshampàitsiá ê pò͘phâng kap lō͘iâⁿ, ū káng pah bān ê jia̍tkông ê àikoktsiá, tùi ta̍k kok tsūtsi̍p beh lâi hù tseh. Iā ta̍k ê lâng lóng teh kóngkhí I ê sū. Tī Pôaⁿkètseh bōe kàu ê ítsêng, tsènglâng tsiū íking ū khòaⁿkìⁿ I, mā ū thiaⁿkìⁿ I só͘ kàsī lâng ê ōe, sòa thoân I ê siausit kàu tī hn̄ghn̄g ê só͘tsāi. Kuanhē I ê sū, sī ū tsētsē ê ìkiàn tī·leh. Suijiân in tsaiiáⁿ Êlúsalém ê kàutsit kaikip sī hoántùi I, iáukú tī tsènglâng ê tiongkan, I bô m̄sī iûgoân ū hó ê miâsiaⁿ tī·leh. Tsittia̍tp tshintshiūⁿ tī suaⁿni̍h ū huattshut bénglia̍t ê héiām tsi̍tpuaⁿ, tsènglâng lóng tùi Bia̍tsáitah tńglâi piànpiàn suanthoân kóng, Natsalia̍t ê Iésu tehbeh lâi hù tseh lah, hit ê hō͘ La̍htsalō͘ tùi sí kohua̍h ê, hit ê Natsalia̍t ê Iésu, tsiūsī Galílaiah lâng só͘ teh kóng sī Siōngtè ê Mesíiah ·ê, ū tehbeh lâi hù tseh lah.

Sī lah, I íking tehbeh lâi, iā tehbeh lâi tútio̍h hāisí. I íking ū nn̄g pái tshìgiām Êlúsalém. Iā in ū kèbô͘ ài hāisí I, sòa lâi kóaⁿ I tshut siâⁿ. Taⁿ in sī bô beh kóaⁿ I tshut siâⁿ. Iā taⁿ I sī bô koh ēng thiāmtsēng, khiamsùn ê thàitō͘ lâi khoánthāi in. Tsittia̍p I sī kongjiân lâi kantsèng I sī Mesíiah, lâi iaukiû kokbîn ê sêngjīn. Iā I tsaiiáⁿ tsittia̍p sī beh tútio̍h ê kiatkio̍k.

Tshintshiūⁿ ánni, I ū tshintshiūⁿ phó͘thong ê hênglia̍t lâi khiâ lû līkhui Bia̍tsáitah, iā kuntè ê lâng sī tshintshiūⁿ tī bînbāng tiong, lâi teh kiâⁿ tī i ê sinpiⁿ, iā ná kiâⁿ ná huaⁿhí tiôthiàu, koh ná tikì lâi hiántshut itpuaⁿ bîntsiòng ê jia̍tsêng. Tī lō͘ni̍h, lâng puttsí tsē, ū pâi tn̂gtn̂g ê hênglia̍t, hit ê tsêngkéng sī tshintshiūⁿ kunông ê hêngkhé tsi̍tpuaⁿ. Ū ê sī kiâⁿ tī i ê thâutsêng, iā ūê sī tòe tī āubīn, iā ná kiâⁿ ná tōa siaⁿ âukiò. Tsi̍tē kiâⁿ tī siâⁿ·ni̍h, hitsî ū kohkhah tōatīn lâng tsôngtshutlâi kuntòe I, iā tāike lóng teh kóngkhí La̍htsalō͘ tùi sí kohua̍h ê sū. Ta̍k sîkhik lóng ū teh kethiⁿ tōa ê jia̍tsêng. Hitji̍t ê pêngsiông ê lō͘ sī bô kàu lōa hókiâⁿ, só͘í Galílaiah lâng ū tsiong in ê saⁿ lâi pho͘ tī lō͘·ni̍h. Tsènglâng tshiú·ni̍h ū gia̍h tsangtshiū ki, koh tōa huaⁿhí, hit ê siaⁿ ū thàng kàu Êlúsalém:
"Tāipi̍t ê hō͘è, Hôsànná! Tī Tsú ê miâ lâiê, Ísiklia̍t ê Ông tittio̍h oló. Tī tsìkoâiⁿê, HÔsànná!"

Tsènglâng teh âukiò kóng, "TĪ Tsú ê miâ lâi ê Ísiklia̍t ê Ông," hitsî lán khoàikhoài thang bêngpe̍k tsèng ha̍ksing ji̍tsiông só͘ phāu ê bōngsióng. Tsóngsī tsit hō âukiò, ū pauhâm gûihiám ê bô͘hoán ê ìsù tī·leh, ia̍h I ê tùite̍k lóng ū tsùìtio̍h tsit tiám. Koh kúi ji̍t āu, in ū kòa tsit ê bêngtshing tī si̍pjīkè lâi hìlāng I. Ah! Tsit ê âukiò ū piáubêng tī àmtiong in só͘ tēit jia̍tbōngê. In m̄sī teh himbō͘ gī ê tōlí, mā m̄sī ū lia̍h I kosiōng ê lísióng tsòe khoàilo̍k; koh mā m̄sī ū huaⁿhí I ê jînkeh ê khipínla̍t, ū lah, tùi pakpêng lo̍hlâi, I ê tâng tōehng ê lâng, khioh sī ū tōatōa huaⁿhí. Tsóngsī in tsíū sī teh ǹgbāng I beh lâi tsòe Ísiklia̍t ê Ông, in lóng sī khongsióngka, sī tshintshiūⁿ huatkông ê khoán, iā tsi̍t sî siū kámtōng, tìkàu sitlo̍h siôngsik, kanta teh liâubāng Siōngtsú beh lâi tsínkiù I ê pehsìⁿ, iā tāike lóng teh khòaⁿ īⁿsiōng, ǹgbāng hit ê kiâⁿ tōa ê sînjiahê, tsiūsī hō͘ La̍htsalō͘ tùi sí kohua̍hê, beh ēng bûte̍k ê koânpèng lâi khiâ lû ji̍p siâⁿni̍h, iā Lômá ê sèle̍k beh tútio̍h phòhoāi tī i ê bīntsêng; Pília̍pto íki̍p i hiongok ê pingbé, beh tshintshiūⁿ tsho͘khng hō͘ hong tshe khui, lóng tsáu sìsòaⁿ, Iáukú kiùkèng tse to m̄sī tsoânjiân huatkông, ásī khongsióng ê sū. Inūi tī hitji̍t, in tiongkan ūê lâng tī sìtsa̍p nî āu ū kikbēng, khiok sī bô tshintshiūⁿ tsittia̍p ê kénghóng, iáukú ū hutjiân sàutû Lômá ê koânsè, līkhui Êlúsalém. Ū lah, tsóngsī tī āulâi in tútio̍h tsin thang kiaⁿhiâⁿ ê pòuan. Lômá lâng ū lâi phahphòa in súisúi ê siâⁿ, iā sòa éngoán hòebô Ísiklia̍t ê koktō͘.

Iésu tsaiiáⁿ tsittia̍p só͘ beh huatsing ê sū, iā tsaiiáⁿ tsènglâng só͘ tikkhak ài beh tsòe ê sū, tsiah ê lâng sī pàngsak in ê kosiōng ê thiantsit, tsiūsī tsòe sèkài ê tsingsînsiōng ê tsítōtsiá, tsíū ūi tio̍h itsîtik, tōebīntsiūⁿ ê koânpèng, ài beh kap tōa ê Lômá saⁿ tsingtsiàn. I tiāmtiām lâi tsē tī lû ê téngbīn, hitsî I ê bīnmāu, in tiongkan kiám bô pòaⁿ lâng khòaⁿtio̍h? I lóng bô hiántshut thâulâng ê khìkhài lâi huaⁿhí khòaⁿ tsènglâng teh tshingtsàn I. Tsi̍tbīn I ū khǹg lînbín, tôngtsêng ê sim, lâi khòaⁿ in ê só͘ tsòe, sī tshintshiūⁿ gínná tsin gûgōng; tsóngsī koh tsi̍tbīn, I ū ēng kosiōng tsonggiâm ê gánkong lâi khòaⁿ hn̄ghn̄g ê só͘tsāi. I ū hiántshut bē hêngiôngtit ê iutshiû ê bīnmāu. I ū hiántshut àikoktsiá ê bīnmāu, lâi ūitio̍h I ê púnkok iubūn, kankhó͘, iā I só͘ tsòe tsi̍t ê Ông, ū tútio̍h sitpāi, khiâ lû beh khì siū lâng hāisí.

Tsittia̍p hit ê lō͘ ū hutjiân uat tùi pakpêng khòe·khì, iā tī hit ê uatkak ê só͘tsāi, in ū hutjiân khòaⁿkìⁿ hit ê súisúi, tshànlān ê siâⁿ, tsiūsī hō͘ suaⁿbóe só͘ tsa̍htio̍hê. In só͘ khòaⁿê, sī Ιûthài lâng só͘ teh liâubāng ê siâⁿ, sī Siōngtè ê siâⁿ, koh iā sī kokbîn ê kìik ê tiongsim, sī "tsoân sèkài só͘ huaⁿhí ê Êlúsalém." Si̍ttsāi bô koh ū pa̍t mi̍h ê kongkéng tshintshiūⁿ Êlúsalém hiahni̍h ē tsíntōng in Ιûthài lâng ê sim. Iā Iésu ê sim māsī tōa siū kámtōng, tsóngsī ū pisiong, ū kankhó͘ tī·leh, inūi I bōethang tsínkiù I ê pehsìⁿ, íki̍p hit ê êngkng tshànlān ê siâⁿtshī, lâi hō͘ i bián tútio̍h bia̍tbô. Ah, in tī tōebīntsiūⁿ sī ū hū tsòiko ê thiantsit tī·leh, só͘í siatsú in nā kanta lâi tsiapla̍p I, iā sêngjīn PĒ Siōngtè ū tshe I lâi beh oânsêng in ê thiantsit; tsiū Ísiklia̍t íki̍p hit ê súisúi ê siâⁿtshī, sèkài ê tsingsîn ôngkok ê tiongsim Êlúsalém, tī tsionglâi si̍ttsāi bô m̄ ū tōa ê kongtshái tī·leh!

Tng hiah ê kuntòe ê lâng teh tshiⁿkiaⁿ ê tiongkan, I ū tshut siaⁿ lâi thò͘lō͘ I ê simpak, kóng, "Siatsú lí tī tsit ji̍t nā tsai kuanhē pêngan ê sū! tsóngsī taⁿ tùi lí ê ba̍ktsiu únba̍t. Inūi sîji̍t beh kàu, lí ê tùite̍k beh tī tsiuûi khí thô͘siâⁿ lâi ûi lí; koh beh hō͘ lí, íki̍p lí lāitiong ê kiáⁿjî lóng tó tē; inūi lí m̄tsai koànkò͘ ê ji̍t!" I só͘ khòaⁿê, sī tsin thang kiaⁿhiâⁿ ê īⁿsiōng. Hit ji̍t tī kûntsiòng ê tiongkan, ū lâng ū ua̍h kàu tī sìtsa̍p nî āu, lâi liáukái tsit ê īⁿsiōng. Iésu só͘ ū khòaⁿkìⁿ ê tsêngkéng, sī Lômá ê iâⁿpôaⁿ. Iā hit ê súisúi ê siâⁿ beh tóhoāi kàu tsin pháiⁿkhòaⁿ; koh ū tsētsē gāntsiáu beh puelâi puikhì, lâi tsia̍h Ιûthài lâng ê bah, tsiūsī siū tèng tī si̍pjīkè teh tshàunōa ê bah. Iūkoh in ê tshântsng beh honghòe. Pehsìⁿ tshaputto beh bia̍tbô, nā bô, tsiū lóng beh hō͘ lâng bē khì tsòe lô͘tsâi. Ísiklia̍t ê pangkok beh éngoán bia̍tbô. "Ah, inūi lí m̄tsai koànkò͘ lí ê ji̍t."

Tsāi hiah ê tī i ê sinpiⁿ ê lâng thiaⁿliáu tsit kù sī tsin thang tshiⁿkiaⁿ, bô m̄ hânsim. Tsóngsī khah tōabīn sī bô kah lōa tsē lâng ū thiaⁿkìⁿ. Tshintshiūⁿ khítsho͘ ê Hokimsu, liân kóngkhí to bô. Iā kingkòe kúkú LŌ͘ka tsiah ū thiaⁿtio̍h. Hitji̍t ê kûntsiòng sī tsin khoàilo̍k, lóng m̄tsai pòaⁿ hāng, kanta ti̍tti̍t teh tsìntsêng. Tsènglâng sòa kapōe ê tōasiaⁿ teh huaⁿhí âukiò. Tsènglâng tiong ū kúinā ê Huatlīsài lâng, tsiū siūkhì, tùi Iésu âukiò kóng, "Siansiⁿ ah, tio̍h tsikpī lí ê ha̍ksing." Iésu kóng, "Bô lah, in nā tsēngtsēng, hiah ê tsio̍hthâu beh âukiò."

Hiah ê hōahōakún ê tsènglâng uat ji̍p siâⁿmn̂g khì, hitsî ū tùi gōakok lâi ê sûnlétsiá tsáuóa lâi mn̄g, tsit ê sī siáⁿtāi? Iā tsènglâng ū tùi in ìntap, hit ê siaⁿ sī tshintshiūⁿ teh gîm kháisoân ê sikua, kóng, "Tsit ê sī Sianti Iésu, sī tùi Galílaiah ê Natsalia̍t lâiê!" Tùi ánni , hiah ê simkuaⁿthâu tōa teh jûloān ê Kingha̍ksū kap Huatlīsài lâng, tsiū siūkhì saⁿkap kóng, "Khókiàn lán lóng bô tshái kang; lí khòaⁿ, thong sèkan lóng khì tòe I lah!"

Bô giâugî hiah ê ū koânsè ê lâng, bē biántit tāmpo̍h tio̍h khòalū. tsiàu khòaⁿ bêngbêng tī hit àm, tsit ê bîntsiòng ê tsítōtsiá Iésu, sī ū la̍t thang tháupàng Êlúsalém, lâi thuatlī Lômá ê koânsè. Tsóngsī hit àm sī lóng bôtōng bôtsēng. Ia̍h lóng bô siⁿkhí símmi̍h kikbēng. Pília̍pto, íki̍p i ê pingtūi mā lóng tsēngtsēng teh hiohkhùn, lóng bô phah loān siáⁿ khoán. Iésu tsiū sìsòaⁿ tsènglâng lâi ji̍p tiān·ni̍h. Lán bē biántit ài kîkoài, m̄tsai tsènglâng kámsióng siáⁿ khoán? M̄tsai in ū sitbāng bô? M̄tsai in iáu ū teh ǹgbāng I kiámtshái beh tī khah āulâi tsiah kiâⁿ khah tōa ê sū ?

Tsit ê gûihiám ê tsi̍t ji̍t, tsáiⁿiūⁿ tshingtshó, lán lóng bô khòaⁿkìⁿ ū kì ántsóaⁿ. Ū ê lâng phahsǹg, I sī ēng hit ê tshingkhì Sèngtiān ê hìtshut khoán ê sū, lâi suah hit ji̍t ê só͘tsòe, tsiàu Kiōngkuan Hokimsu sī ū pâi hit ê sū tī tsit ji̍t, ásī kehji̍t só͘ tútio̍hê. Tsóngsī Iôhaneh ū pâi hit tsân tī tsámjiân khahtsá ê le̍ksú; iā tsiàu khòaⁿ khah tōabīn I sī bô nn̄g pái kiâⁿ hit ê tāitsì. Siatsú lán nā tītsia lâi lio̍k hit tsân, tsiū tsit ê kháisoân ê Anhiohji̍t, sī thang tsiong Máthài só͘ biôsiá hit ê khoàilo̍k, sèsè ê tsêngkéng tsòe suahbóe, hit ê tsêngkéng tsiūsī Iésu kap tsētsē sèhàn gínná saⁿkap teh huaⁿhí ê tsêngkéng. "Iésu ji̍p Siōngtè ê tiān." Iésu ū ji̍pkhì tī tsátsêng tsa̍pjī hòe tsòe gínná ê sî, thâutsi̍t pái só͘ ji̍p ê I ê PĒ ê tshù. Khaksi̍t I sī tī bô phahsǹg ê tiongkan, ū tshamka hitji̍t tsūtsi̍p tī tiān·ni̍h beh siú Pôaⁿkètsueh ê gínná lépài ê tiongkan, hitsî I ū koh hôikò͘ tī i tsòe gínná sîtāi, tsho͘tsho͘ khì hù tseh hit ji̍t ê tsêngkéng. Hitsî tī tiānni̍h ê gínná — khiok tsētsē lóng sī ánni — ū bô͘hóng in tī kuelō͘·ni̍h só͘ thiaⁿkìⁿ ê, tshut tùi tsūjiân ê tshiongtōng, khòaⁿkìⁿ I ê sî, tsiū tōa huaⁿhí tiôthiàu kóng, "Tāipi̍t ê hō͘è! Hôsànná!" Hiah ê gínná sī ē kìtitê, sī ánni nātiāⁿ. I ū tōatōa huaⁿhí, iā hiah ê kàutsittsiá ū tōa bô huaⁿhí I ánni. Tùi ánni hiah ê siūkhì ê tsèng tsèsithâu tsiū mn̄g I kóng, "In teh kóngê, lí thiaⁿkìⁿ bô?" I ìn kóng, "Ū; lín kiám m̄bat tha̍ktio̍h hit kù kóng, Tùi gínná kap tsia̍h lin ê tshùi, lí kámū hō͘ oló ê ōe tsiâupī?"




第六卷 耶路撒冷

第一章 凱旋 ê安息日

耶利哥kah耶路撒冷ê中間，算有十二英里拋荒 ê山路，tī耶穌ê譬喻中有講起有一个出外人路裡「Τú-tio̍h 賊」to̍h是tī tsit-ê所在，hiah-ê巡禮者有行過tsit條山路，然後beh 經過伯大尼ê時，有伯大尼ê鄉村人排kui大陣 tī路邊beh看tsit-ê拿撒勒 ê耶穌，to̍h是hō͘拉撒路tùi死koh活 ê。In有看見tī眾人ê中間，有伯大尼hit-ê家族致意teh等tsih in，所以耶穌kah伊ê 同伴，to̍h離別巡禮者ê行列，hō͘ in ka-kī來續接上去耶路撒冷。Hit日to̍h是拜五，是「Pôaⁿ過節前 ê六日」。

隔暗，to̍h是安息日已經過了，tī伯大尼有開催一个筵席來對伊表敬意，因為伊有hō͘拉撒路tùi墓裡koh出來，亦tú-tú照咱所料ê」，馬大teh 侍候；拉撒路亦是同桌ê一个。」又koh馬利亞有tī伊ê細細ê 房間teh開一个極貴氣ê玉瓶，koh伊ê面色有lóng 白去，有顯出bē-tàng講出ê艱苦tī-·leh，因為伊比別人khah知影耶穌ê祕密，也心內teh料伊是beh來耶路撒冷受人害死。Hit時十二个學生也lóng做伙 tī-·leh，tī眾學生ê中間，請咱特別注意tsit-ê猶大，伊tī以前卻m̄是啥物出名 ê人物，伊是紅毛-· ê，也快變換面色，tī tsit禮拜ê中間，伊有得tio̍h永遠bē無去ê臭名。伊已經心內有受氣，有失落異象 ê心，有失望，也心內已經有khǹg pháiⁿ ê 計畫，suah全然無teh同情in ê團體。Tī tsit時，伊有怨恨in lóng總 ê人，suah teh kāu-sat in。

馬利亞tùi耶穌有顯出伊ê bē-tàng測度 ê愛情，to̍h來拚伊極貴氣ê Ná-ta̍t ê香油 tī伊ê腳裡，hit時猶大 lóng無teh phah算馬利亞ê所做是súi，是ē感動人ê事。猶大是看做極愚戇 ê浪費，講：「啥事m̄ kā tsit-ê膏油賣銀á三百ê，來hō͘ sàn-tshiah人。」伊所講tsit種pháiⁿ心胸ê話，實在連耶穌to suah 責備tio̍h，因為耶穌是有允准 hit-ê所做。Hit暗猶大 ê心神是已經lóng 烏暗了了。

耶穌to̍h責備伊，suah 辯明hit-ê súi ê行為。人生是bē用得專專用功利主義來想量伊。Tio̍h ài有淡薄看重人ê心神tsiah ē做得。Tī歷史中有tsē-tsē真高尚 ê小說，lóng是teh講起人甘願「破費」ka-kī ê心神ê故事。親像有tsē-tsē婦人人甘願忍受tsē-tsē ê艱苦，來犧牲本身，也lóng無明白 hit-ê 結局，實在tùi tsit種súi ê生活，是有造成koh-khah súi ê人生。愛 ê 破費to̍h m̄是phah-sńg，hit-ê芳ê香油，hoān-sè lóng無teh 算 hit-ê價siàu，來空空拚出來，iáu-koh全世界beh hō͘伊ê油ê芳味得tio̍h大大ê 充滿。人lóng teh ngia̍uh-ngia̍uh念講，馬利亞ê所做是破費，總是耶穌有歡喜用感謝 ê心來承受伊。設使人若知影，這是對耶穌ê最後ê 奉獻，也知影 tī tsit一禮拜內，伊teh-beh死tī約瑟ê 墓內，to̍h kah猶大做伙 teh ngia̍uh-ngia̍uh念ê人，穩當無beh哀怨伊有允准馬利亞所teh 表示伊ê心神所做hit款 ê「破費」。「可惜眾人m̄知影，總是耶穌是知影。」出在伊，kā tsit-ê 留teh，到我埋葬 ê日。因為常常有sàn-tshiah人kah lín tī--leh;lín若ài，to̍h ta̍k時 thang好款待in，總是我無常常kah lín tī-·leh。Tsit-ê婦人人有對我來行一个súi ê事，普天下無論啥物所在傳福音，也beh講起tsit-ê婦人人ê所行，來記念伊。」

隔早起，全伯大尼ê人心內搖tsuah，歡喜快樂，知影in ê鄉社是眾人所ài參觀ê中心點。因為tsit-ê上帝ê先知拿撒勒 ê耶穌，to̍h是hō͘拉撒路tùi死koh活-· ê，有來歇睏tī in ê所在，也人lóng teh講，伊是beh來tháu放以色列。Κui大陣 ê巡禮者 beh 經過伯大尼ê時，tsē-tsē lóng uat去看伯大尼。Tiàm tī山邊 ê布棚beh赴節-·ê，也kang大陣走去看。Κoh周圍ê庄社mā lóng喊譁起來。連hiah-ê beh來耶路撒冷看光景 ê，mā是一割一割beh去看。Tī hit tsit暗，伯大尼是變成出名 ê所在。

咱thang想像，tī隔早起耶穌有去山裡祈禱，也祈禱suah，beh tńg來食早頓，有行tùi眾聚集ê人ê中間過去，koh有學生khǹg真得意、期待 ê 念頭來teh thèng候伊。伊tī以前bē-bat有親像tsit時到tsiah-ni̍h有權威。也眾學生tī以前mā猶m̄-bat親像tsit pang感覺本身 tī世界是相當出名 ê人。Tī hit時耶穌恬恬，m̄知是心內teh phah算啥物，穩當是有beh發生啥物事。後來眾人ê心ná koh-khah受感動，因為彼得kah約翰有出來對in講：「先生有差阮去Pik-huat-kî牽一隻人所bē-bat騎ê 驢。伊今á日beh騎來上去耶路撒冷！」Tsit-ê消息有即時遍傳tī受搖tsuah ê 群眾ê中間。眾學生lóng phah算in所teh遼望 ê轉機是已經到，也上帝ê國是已經逼近，án-ne想，kám有thang奇怪！Tī 舊約時代，以色列ê 審判司lóng是騎白色ê 驢。Κoh 舊約有預言彌賽亞ê事講：「Τio̍h kā純ê tsa-bó͘-kiáⁿ講，你ê王來就近你；溫柔koh有帶拯救，也謙卑來騎驢，to̍h是驢所生ê 驢á。」Tī伯大尼hiah-ê大搖tsuah ê人民 ê中間，in來夢想tsit款異象是無啥物thang見笑。

In過到tī耶路撒冷ê山坑hit-pêng ê時，猶原有看見siāng tsit款ê熱鬧tī-·leh。別國來ê巡禮者，有tùi加利利人來得tio̍h tsit-ê消息。以色列ê全民族lóng有聚集beh來赴tsit-ê Pôaⁿ過節。城裡遍遍lóng是出外人，tī山腰裡滿四界lóng有看見參拜者ê布篷kah露營，有káng百萬 ê熱狂 ê 愛國者，tùi ta̍k國聚集beh來赴節。也ta̍k-ê人lóng teh講起伊ê事。Tī Pôaⁿ過節未到ê以前，眾人to̍h已經有看見伊，mā有聽見伊所教示人ê話，suah傳伊ê消息到tī 遠遠 ê所在。關係伊ê事，是有tsē-tsē ê意見 tī-·leh。雖然in知影耶路撒冷ê教職階級是反對伊，iáu-koh tī眾人ê中間，伊lóng是猶原有好ê名聲tī-·leh。Tsit時親像tī山裡有發出猛烈 ê火炎仝款，眾人lóng tùi伯大尼tńg來遍遍宣傳講，拿撒勒 ê耶穌teh-beh來赴節lah，hit-ê hō͘拉撒路tùi死koh活-· ê，hit-ê拿撒勒 ê耶穌，to̍h是加利利人所teh講是上帝ê彌賽亞-·ê，有teh-beh來赴節lah。

是lah，伊已經teh-beh來，也teh-beh來tú-tio̍h害死。伊已經有兩pái試驗耶路撒冷，也in有計謀ài害死伊，suah來趕伊出城。Taⁿ in是無beh趕伊出城。也taⁿ伊是無koh用恬靜、謙遜ê態度來款待in。Tsit時伊是公然來見證伊是彌賽亞，來要求國民ê承認。也伊知影tsit時所beh tú-tio̍h ê 結局。

親像án-ne，伊有親像普通 ê行列來騎驢離開伯大尼，也跟tòe ê人是親像tī 眠夢中，來teh行tī伊ê身邊，也ná行ná歡喜tiô跳，koh ná得意來顯出一般民眾ê熱誠。Tī路裡，人不止tsē，有排長長 ê行列，hit-ê情景是親像君王 ê hêng-khé仝款。有ê是行tī伊ê頭前，也有ê是tòe tī後面，也ná行ná大聲喉叫。一下行tī城裡，hit時有koh-khah大陣人tsông出來跟tòe伊，也大家lóng teh講起拉撒路tùi死koh活 ê事。Ta̍k時刻lóng有teh加添大ê熱誠。Hit日ê 平常 ê路是無到jōa 好行，所以加利利人有用in ê衫來鋪tī路裡。眾人手裡有gia̍h棕樹枝，koh大歡喜，hit-ê聲有thàng到耶路撒冷：
「大衛 ê後代，和散拿！Tī主ê 名來ê，以色列ê王得tio̍h o-ló。Tī 至高ê，和散拿！」
眾人teh喉叫講：「Τī主ê 名來ê以色列ê王」，hit時咱快快thang明白眾學生日常所抱ê夢想。總是tsit種喉叫，有包含危險ê 謀反 ê意思 tī-·leh，亦伊ê對敵lóng有注意tio̍h tsit點。Κoh幾日後，in有掛tsit-ê名稱tī十字架來戲弄伊。Ah!tsit-ê喉叫有表明tī暗中in所第一熱望ê。In m̄是teh欣慕義 ê 道理，mā m̄是有掠伊高尚 ê理想做快樂；koh mā m̄是有歡喜伊ê人格ê吸引力，有lah，tùi北pêng落來，伊ê 同地方ê人，卻是有大大歡喜。總是in只有是teh ǹg望伊beh來做以色列ê王，in lóng是空想家，是親像發狂 ê款，也一時受感動，致到失落常識，kan-taⁿ teh遼望耶和華beh來拯救伊ê人民，也大家lóng teh看異象，ǹg望hit-ê行大ê神蹟ê，to̍h是hō͘拉撒路tùi死koh活ê，beh用無敵ê 權柄來騎驢入城裡，也羅馬 ê勢力beh tú-tio̍h破壞 tī伊ê面前；彼拉多以及伊凶惡ê兵馬，beh親像粗糠hō͘風吹開，lóng走四散，iáu-koh 究竟這to m̄是全然發狂，á是空想 ê事。因為tī hit日，in中間有ê人tī 四十年後有革命，卻是無親像tsit時 ê景況，iáu-koh有忽然掃除羅馬 ê權勢，離開耶路撒冷。有lah，總是tī後來in tú-tio̍h真thang驚惶 ê報冤。羅馬人有來phah破 in súi-súi ê城，也suah永遠廢無以色列ê國度。

耶穌知影tsit時所beh發生 ê事，也知影眾人所的確ài beh做ê事，tsiah-ê人是放sak in ê 高尚 ê天職，to̍h是做世界ê精神上 ê指導者，只有為tio̍h一時的，地面上ê 權柄，ài beh kah大ê羅馬相爭戰。伊恬恬來坐tī 驢 ê 頂面，hit時伊ê面貌，in中間kám無半人看tio̍h ?伊lóng無顯出頭人ê氣概來歡喜看眾人teh稱讚伊。一面伊有khǹg憐憫、同情ê心，來看in ê所做，是親像gín-á真愚戇；總是koh一面，伊有用高尚莊嚴 ê 眼光來看遠遠 ê所在。伊有顯出bē 形容得 ê憂愁 ê面貌。伊有顯出愛國者 ê面貌，來為tio̍h伊ê本國憂悶、艱苦，也伊是做一个王，有tú-tio̍h失敗，騎驢beh去受人害死。

Tsit時 hit-ê路有忽然uat tùi北pêng過去，也tī hit-ê uat角ê所在，in有忽然看見hit-ê súi-súi、燦爛 ê城，to̍h是hō͘山尾所遮tio̍h-·ê。In所看ê，是偤太人所teh遼望 ê城，是上帝ê城，koh也是國民ê記憶ê中心，是「全世界所歡喜ê耶路撒冷。」實在無koh有別物 ê光景親像耶路撒冷hiah-ni̍h ē震動 in偤太人ê心。也耶穌ê心mā是大受感動，總是有悲傷，有艱苦tī-·leh，因為伊bē-tàng拯救伊ê人民，以及hit-ê榮光燦爛 ê城市，來hō͘伊免tú-tio̍h滅無。Ah，in tī 地面上是有負最高ê天職tī-·leh，所以設使in若kan-taⁿ來接納伊，也承認父上帝有差伊來beh完成in ê 天職；to̍h以色列以及hit-ê súi-súi ê城市，世界ê精神王國ê中心耶路撒冷，tī將來實在lóng有大ê光彩tī--leh!

當hiah-ê 跟tòe ê人teh生驚ê中間，伊有出聲來吐露伊ê心腹，講：「設使你tī tsit日若知關係平安ê事！總是taⁿ對你ê目tsiu隱密。因為時日beh到，你ê對敵beh tī周圍起土城來圍你；koh beh hō͘你，以及你內中ê kiáⁿ兒lóng倒地；因為你m̄知眷顧ê日！」伊所看ê，是真thang驚惶 ê異象。Hit日tī 群眾ê中間，有人有活到tī 四十年後，來了解tsit-ê異象。耶穌所有看見ê情景，是羅馬 ê贏盤。也hit-ê súi-súi ê城beh倒壞到真pháiⁿ看；koh有tsē-tsē雁鳥beh飛來飛去，來食偤太人ê肉，to̍h是受釘tī十字架teh臭爛ê肉。又koh in ê田庄beh荒廢。人民差不多beh滅無，若無，to̍h lóng beh hō͘人賣去做奴才。以色列 ê邦國beh永遠滅無。」Ah，因為你m̄知眷顧你ê日。」

在 hiah-ê tī伊ê身邊ê人聽了tsit句是真thang生驚，lóng寒心。總是khah大面是無kah jōa tsē人有聽見。親像起初ê福音書，連講起to無。也經過久久路加tsiah有聽tio̍h。Hit日ê 群眾是真快樂，lóng m̄知半項，kan-taⁿ直直teh進前。眾人suah加倍ê大聲teh歡喜喉叫。眾人中有幾nā个法利賽人，to̍h受氣，tùi耶穌喉叫講：「先生ah，tio̍h 責備你ê學生。」耶穌講：「無lah，in若靜靜，hiah-ê 石頭beh喉叫。」

Hiah-ê譁譁kún ê眾人uat入城門去，hit時有tùi外國來ê巡禮者走óa來問，tsit-ê是啥tāi？也眾人有對in應答，hit-ê聲是親像teh吟凱旋 ê詩歌，講：「Tsit-ê是先知耶穌，是tùi加利利ê拿撒勒來ê！」Tùi án-ne，hiah-ê心肝頭大teh jû亂 ê 經學士kah法利賽人，to̍h受氣做伙講：「可見咱lóng無tshái-kang;你看，thong世間lóng去tòe伊lah!」

無僥疑hiah-ê有權勢ê人，bē 免得淡薄tio̍h掛慮。照看明明tī hit暗，tsit-ê民眾ê 指導者耶穌，是有力thang tháu放耶路撒冷，來脫離羅馬 ê權勢。總是hit暗是lóng無動無靜。亦lóng無生起啥物革命。彼拉多，以及伊ê兵隊mā lóng 靜靜teh歇睏，lóng無phah亂啥款，耶穌to̍h四散眾人來入殿裡。咱bē 免得ài奇怪，m̄知眾人感想啥款？M̄知in有失望無？M̄知in iáu有teh ǹg望伊hoān-sè beh tī khah後來tsiah行khah大ê事?

Tsit-ê危險ê一日，án怎清楚，咱lóng無看見有記án怎。有ê人phah算，伊是用hit-ê 清氣聖殿 ê戲齣款ê事，來suah hit日ê所做，照共觀福音書是有排hit-ê事tī tsit日，á是隔日所tú-tio̍h-·ê。總是約翰有排hit tsân tī相當khah早 ê歷史；也照看khah大面伊是無兩pái行hit-ê 代誌。設使咱若tī-tsia來lio̍k hit tsân，to̍h tsit-ê 凱旋 ê安息日，是thang kā馬太所描寫hit-ê快樂，細細ê情景做suah尾，hit-ê情景to̍h是耶穌kah tsē-tsē細漢gín-á做伙 teh歡喜ê情景。」耶穌入上帝ê殿。」耶穌有入去tī 早前十二歲做gín-á ê時，頭一pái所入ê伊ê父ê厝。確實伊是tī無phah算ê中間，有參加hit日聚集tī 殿裡 beh守 Pôaⁿ過節êgín-á禮拜ê中間，hit時伊有koh 回顧 tī伊做gín-á時代，初初去赴節hit日ê情景。Hit時tī 殿裡 ê gín-á—卻tsē-tsē lóng是án-ne—有模仿in tī 街路裡所聽見-·ê，出tùi自然 ê衝動，看見伊ê時，to̍h大歡喜tiô跳講：「大衛 ê後代！和散拿！」Hiah-ê gín-á所ē記得ê，是án-ne niā-niā。伊有大大歡喜，也hiah-ê教職者有大無歡喜伊án-ne。Tùi án-ne，hiah-ê受氣ê眾祭司頭to̍h問伊講：「In teh講ê，你聽見無？」伊應講：「有，lín kám m̄-bat讀tio̍h hit句講，Tùi gín-á kah 食奶ê 嘴，你kám有hō͘ o-ló ê話齊備?」