《《平民ê基督傳》》

 | | | 轉寄

TĒ6 Koàn TĒ5 tsiuⁿ KHEKSEMÁNÎ第六卷第五章 客西馬尼

作者 Tâi e̍k:Ko Tiktsiong,Siutēng Lîm Tsùnio̍k & Tsng Hūiphêng 2025.01.12





TĒ5 tsiuⁿ KHEKSEMÁNÎ

In tī hit ê àmmî kiâⁿlō͘ sī tsámjiân tio̍h sòejī, nā bô, kiaⁿliáu lâng ē tsai thang ji̍pkhì in só͘ únba̍t ê só͘tsāi, inūi in ê tsiuûi sī ū khòaⁿkìⁿê, lóng sī gûihiám kap pōege̍k ê tsêngkéng. Piattò͘ ē kìtit in teh kiâⁿ kòe hit ê àmlō͘ ê sî, sī ū tútio̍h tsi̍t tsân thang siongsim ê sū. I ingkai sī tio̍h ē kìtit tsiah tio̍h, ia̍h tī āulâi Mákhó ū tsia̍ptsia̍p thiaⁿkìⁿ i teh kóngkhí.

Iésu ū kóng, "Kimmî lín lóng beh ūitio̍h Góa lâi siū thatgāi, inūi ū kìtsài kóng, "Góa beh phah bo̍ktsiá, tsiū iûⁿkûn sìsòaⁿ." In ê simkuaⁿ tsámjiân iubūn. Lán tiongkan ū lâng beh tsòe pōege̍ktsiá, tse kiám m̄sī ū kàugia̍h bái ê siausit. I ê ìsù kiám só͘ kóng lán lóng beh sìsòaⁿ, iā pàng I tī gûihiám ê tiongkan? Piattò͘ thiaⁿliáu bē jímtit, tsiū kóng,
"Tsènglâng suijiân ūitio̍h Lí siū thatgāi, iā góa éngéng bô siū thatgāi!"
"Piattò͘ ah, tútú kimmî ke bōe thî, lí beh saⁿpái m̄jīn góa." Bián giâugî, Piattò͘ thiaⁿliáu úntàng tshiⁿkiaⁿ, tsiū tshutla̍t lâi ìn I kóng, "Góa to̍h nā tio̍h kap Lí sí, iā kuattoàn bô m̄ jīn Lí." Iā tsèng ha̍ksing iûgoân lóng sī ánni kóng tsiah tio̍h.

Iésu tsiū tiāmtiām, tshuttsāi in kóng siáⁿkhoán. I tsittia̍p sī bô simtsiâⁿ thang kóngōe. I ê simsîn sī tsin kiaⁿhiâⁿ, puttsí iubūn. I sī íking thunlún kàu tsin kú lah. Taⁿ I sī bē koh jímtit lah. Tī I ê bīntsêng ū thang tshiⁿkiaⁿ ê tsingtsiàn tī·leh; iā tsiàu I ê púnsèng, I sī himbō͘ ài kakī tsi̍t ê lâi kîtó. Iáukú ū hiántshut tsūjiân lâng ê io̍kbōng, ài ū kúi ê pêngiú lâi tiàm I ê sinpiⁿ, tse sūsi̍t bô m̄ gâu kámtōng lán ê sim! "Góa tio̍h tsìntsêng lâi khì kîtó. tsóngsī lín bo̍htit lī Góa siuⁿ hn̄g. Ia̍h lín saⁿ ê tiàm Góa ê sinpiⁿ, kap Góa lâi kéngséng.”

Āulâi I tsiū līkhui hit saⁿ ê simlāi kiaⁿhiâⁿ ê ha̍ksing, ioklio̍k ū hiat tsio̍hthâu ê hn̄g, kàu tī tshiūkha àmàm ê só͘tsāi. Tsittia̍p I tikkhak tio̍h kūi lo̍hkhì kîtó. I ê ūnmiā ê gûiki sī íking kàu lah.

Lán ài ngbīn m̄káⁿ khòaⁿ tsit ê éngoán ê Kitok, lâi teh kinggiām hit ê òbiāu ê kankhó͘. Tsóngsī I ê ìsù sī ài lán tio̍h khòaⁿ I. I ū kūiteh, bīn phak tī tē·ni̍h, iā tùi I ê thâuhia̍h ū tōa tiám kōaⁿ tshintshiūⁿ huih teh tih ·lo̍hlâi, koh I ê simsîn kankhó͘ kàu ke̍k lâi âukiò, iā tùi hittia̍p íāu, tsētsē siongsim ê lâng iā lóng ū tsiàu I ánni lâi âukiò: Pē ah, lí nā khéng, tio̍h tsiong tsit ê pue līkhui Góa!

Siáng ē thang tùi lán suatbêng tī hit àm I hit ê thang tshiⁿkiaⁿ ê tò͘tsing, tsiūsī phahphòa Jîntsú ê simsîn ê? I sī kîkiû ài beh siámpī ê khó͘pue, tàuté sī símmi̍h? Lán sī tsaiiáⁿ tī kehji̍t so͘ anpâi tī I ê bīntsêng, hit ê thang tshiⁿkiaⁿ ê kinggiām. Tsóngsī nā líkái I ê lâng, kiám ōe thang tiapákú lâi siūⁿ hit hō sū sī ū hiahni̍h jûloān I ê sim mah? Tī hitsî úntàng ū símmi̍h lán sī siūⁿ bē kàu ê tāngtàⁿ tī·leh, tsiūsī tī tsit ê bô tsōe ê Kitok ê simsîn, úntàng ū tamtng lán sèkan lâng ê tsōe, iā I úntàng ū kap hit ê o͘àm ê koânsè, tsiūsī siūtshì āu "tsiāmsî kú līkhui I ê, lâi tsingtsiàn hit hō thang tshiⁿkiaⁿ ê tsingtsiàn. Kitok kap Mô͘kúi ê tsingtsiàn, kiám sī tsū hitsî tsiū tshingtshó? Hit ê pháiⁿê, kiám m̄sī koh tsi̍t pái lâi kap tsit ê tiàm tī jio̍kthé ê Siōngtè tōatōa tsingtsiàn ?

Tsittia̍p I sī kap I púnsin teh tsingtsiàn, teh ló͘le̍k, beh khut I tsūjiân lâng ê simtsì lâi tsīn I ê gībū. Ū ê lâng beh phahsǹg I tshaputto sī sitpāi, inūi I ū kiûkiò kóng, "Pē ah, nā ē tsòetit, tio̍h tsiong tsit ê pue līkhui Góa!" Hiah ê bô sìngióng, tshiánpo̍h ê phuephêngka, sī thang tsiàu in ê tsūiû lâi hiâm I, khòaⁿ I sī loánjio̍k ê lâng. Tsóngsī tsāi tī lán tsit kù sī ē hō͘ lán siⁿkhí tôngtsêng tī lán ê sinpiⁿ tsit ê jînsèng ê hiaⁿtī, iā hō͘ lán kámkak I sī kap I ê hiaⁿtī saⁿtâng. Inūi I ū kóng tsit kù ōe, sī í lán ū ithuat ài kūnóa I, ài kèngài I. siatsú I nā bô hùiliáu hiahni̍h tsē ê simsîn, kiatkio̍k lán sī bô thang hiahni̍h tsuntiōng I.

Hit ê pue sī bē thang līkhui I. I sī tikkhak tio̍h khahiâⁿ I ê tsingtsiàn. Tsóngsī lán m̄káⁿ siuⁿ tsìntsêng lâi kóngkhí tsit ê sū.

Tsòeāu I ê simsîn ū tsiāmtsiām liâulēng(樂觀) khílâi, hitsî I tsiū kóng, "Góa ê Pē ah, tsit ê pue nā bē tit līkhui Góa, tikkhak tio̍h lim i, tsiū goān lí ê tsíì tit tsiâⁿ." Kîtó suah, I tsingsîntsiūⁿ ê hongpho tsiū tsêⁿ(晴), tsiū hiántshut tōa ê thiāmtsēng.

I ū saⁿpái līkhui I ê kîtó lâi khòaⁿ hiahê pêngiú, tsiūsī tùi in ê tshinkūn kap tôngtsêng lâi beh thang pangtsān I ê . In ū hō͘ I ê sim sitbāng, iā ta̍kpái hō͘ I tsin siongsim sitbāng. Tng Iésu tsin iubūn tshámtshueh ê tiongkan, ín long teh hó khùn. I tsiū līkhui in koh tsìntsêng khì ithuat piktshiat kîtó, āulâi I tsiū koh lâi, iā koh sī khòaⁿkìⁿ in teh khùn. I tikkhak tio̍h kakī tamtng I ê kankhó͘. Lán ê sim kiám m̄sī tio̍h tōatōa kámsiā I ê gâu tôngtsêng hiah ê àikhùn ê pêngiú? Lán tsai lán nā tútio̍h tsitkhoán ê pōege̍k, hitsî tī lán siūsiong ê simlāi úntàng beh siūⁿ kóng, "Hé, in lóng bô símmi̍h kuansim góa, íki̍p góa ê kankhó͘!" Tsóngsī Iésu tsiū bô tshintshiūⁿ ánni. I sī kàugia̍h líkái in. I tsaiiáⁿ in m̄sī bô teh kuansim I, putkò tī hitji̍t in ê simsîn sī kèthâu kíntiuⁿ, tìkàu sinkhu iàsiān kàu beh sí. I ū kóng, "In ê simsîn kamgoān, tsóngsī jio̍kthé nńgtsiáⁿ." Tse tsiūsī lán só͘ teh sìnkhò ê Iésu. Suijiân tsènglâng ū gō͘kái lán, hitsî I mā sī ē liáukái lán só͘ ū ê hótshù.

M̄kú in ê bîn sòa siuⁿ tn̂g· khì. In ingkai ài kéngséng lâi póhō͘ I, ài tsaiiáⁿ tī hitàm beh ū gûihiám sū kàu tī I. Tsóngsī I sòa tāising tsaiiáⁿ hit ê gûihiám ū teh pikóa, iā ū khòaⁿkìⁿ héiām, koh ū thiaⁿkìⁿ tsènglâng hánhōa ê siaⁿim, mā sī ū khòaⁿkìⁿ tsi̍t ê tshēng pe̍h khùnsaⁿ ê tshingliân lâng tsáu óa lâi beh tsùì I. Koh ū kui tōatīn konghōe ê tsheia̍h, "Kia̍h ting kap hépé, kap kesi, " tùi tshiūnâlāi ti̍tti̍t teh kūnóa I.

Tsiàu lán sò͘siông teh siūⁿ ·ê, sī Lômáping khì lia̍h Iésu, kîsi̍t m̄sī! Lán tī tsia sī tio̍h tsùì ·ê, tsiūsī Pília̍pto kap i ê pingtūi sī lóng bô kansia̍p tī lia̍h Iésu ê sū. Iûtāi ū niá "tsi̍ttūi ping kap tsiah ê tsèsithâu íki̍p Huatlīsài lâng ê tsheia̍h," iā tsiah ê lâng tsiūsī beh lâi lia̍h Iésu ·ê. siatsú Pília̍pto ū tshe i ê ping khì lia̍h Iésu, i tiāⁿtio̍h sī ē tsai hit ê só͘íjiân. Siatsú Lômá ping ū khì lia̍h Iésu, in úntàng beh thua I khì kuaiⁿ tī Lômá ê pingiâⁿ, iā úntàng bô beh tsiong I kau hō͘ Ιûthài lâng ê tsèsi, lâi símphòaⁿ I. Lia̍h Iésu ê tsōe ittshè ài kui tī Ιûthài lâng. Ιûthài lâng iáubē tòa I khì tī Pília̍pto ê kongtn̂g ê tāising, Lômá ê huatlu̍t sī bēbat kansia̍ptio̍h Iésu.

"Lí khòaⁿ! bē góa ê lâng kūn lah!" Iûtāi ū gâu soánte̍k túhó ê sîkan. Hit àm Iûtāi sī sing khì thàm Khiksemánî lâi tittio̍h i só͘ ài ê hó kihōe. Hiah ê ài beh póhō͘ I ê kûntsiòng sī lóng tī tshn̂g·ni̍h teh khùn. Tsèng ha̍ksing lóng bô tsùì in ū siū tùite̍k ê ûikhùn. Iā tsittia̍p hit ê pōege̍ktsiá ū pàngsak ittshè ê tsngtsòe, ū tsìntsêng lâi hiántshut i ê tsinsiòng. Iûtāi só͘ tsòe ê khó͘ò͘ⁿ ê kò͘sū tiong tēit khó͘ò͘ⁿ· ê, tsiūsī i tùi hiah ê tsheia̍h só͘ tsòe ê àmhō, "Góa kā I tsim ê, hit lâng tsiūsī, lín thang lia̍h I, sòejī thua I khì." Tùi ánni i tsiū tsìntsêng ēng hóì ê khoán lâi tshéngan kóng, "Siansiⁿ pêngan!" tsiū ti̍tti̍t kā I tsim. Kiámtshái lán ūitio̍h ài pótshî lán loánjio̍k ê jînsèng ê tsungiâm, lán éngéng ài siūⁿ kóng, lán lâng kakī sī bē ē tūilo̍h kàu hiahni̍h tshim, iā Iûtāi só͘ tsòe· ê, tsuantsuan sī tùi tī "Sattàn ji̍p i ê sim."

Tsóngsī tī tsittia̍p beh siūⁿ pótshî lán jînsèng ê tsungiâm, tsāi lán bô lūn siáng, sī bô thòtòng ê sū. Iésu tsiū tsìntsêng tsiong I púnsin kauhù in kóng, "Lín tshōe Natsalia̍t ê Iésu sī·bô? Góa tsiūsī. Lín nā tshōe góa, tio̍h bo̍htit kongkik tsiah ê, tio̍h iôngún tsiah ê lâng khì." Tùi ánni in tsiū pàng ha̍ksing khì. Ia̍h in tsiū khì! Tsintsiàⁿ lóng khì! Suijiân ū thiaⁿkìⁿ kóng, Piattò͘ ū tsáuóa khì háⁿ beh siah tsèsithâu ê lô͘po̍k Mále̍kkō ê hīá, iáukú tī hitsî tōabīn in tsèng ha̍ksing sī lóng tōa tshiⁿkiaⁿ tsiah tio̍h. Tse sī thang siongsim, tshaputto bē sìntit ê sū. "Hitsî ha̍ksing līkhui I tsáu."




第五章 客西馬尼

In tī hit-ê暗暝行路是相當tio̍h sòe-jī，若無，恐驚人ē知thang入去in所隱密ê所在，因為in ê周圍所有看見ê，lóng是危險kah背逆 ê情景。彼得ē記得in teh行過 hit-ê暗路ê時，所有tú-tio̍h一tsân thang傷心ê事。伊應該是tio̍h ē記得tsiah tio̍h，亦tī後來馬可有tsia̍p-tsia̍p聽見伊teh講起。

耶穌有講：「今暝lín lóng beh為tio̍h我來受that礙，因為有記載講：『我beh phah 牧者，to̍h羊群四散。』」In ê心肝相當憂悶。咱中間有人beh做背逆者，這kám m̄是有夠額bái ê消息。伊ê意思kám是講咱lóng beh四散，也放伊tī危險ê中間?彼得聽了bē忍得，to̍h講：
「眾人雖然為tio̍h你受that礙，也我tiāⁿ-tiāⁿ無受that礙！」 「彼得ah，tú-tú今暝雞未啼，你beh三pái m̄認我。」
免僥疑，彼得聽了穩當生驚，to̍h出力來應伊講：「我to̍h若tio̍h kah你死，也決斷lóng認你。」也眾學生猶原lóng是án-ne講tsiah tio̍h。

耶穌to̍h恬恬，出在 in講啥款。伊tsit時是無心情 thang講話，伊ê心神是真驚惶，不止憂悶。伊是已經吞忍到真久lah，taⁿ伊是bē koh忍得lah。Tī伊ê面前有thang生驚ê 爭戰 tī--leh;也照伊ê本性，伊是欣慕ài ka-kī一个來祈禱。Iáu-koh有顯出自然人ê慾望，ài有幾个朋友來tiàm伊ê身邊，這事實lóng gâu感動咱ê心！」我tio̍h進前來去祈禱。總是línm̄-thang離我siuⁿ遠。亦lín三个tiàm我ê身邊，kah我來警省。」

後來伊to̍h離開hit三个心內驚惶 ê學生，約略有hiat 石頭 ê 遠，到tī 樹腳暗暗ê所在。Tsit時伊的確 tio̍h 跪落去祈禱，伊ê運命 ê 危機是已經到lah。

咱ài掩面m̄敢看tsit-ê永遠ê基督，來teh經驗hit-ê奧妙ê艱苦。總是伊ê意思是ài咱tio̍h看伊，伊有跪teh，面仆 tī地裡，也tùi伊ê頭額有大點汗親像血teh滴-·落來，koh伊ê心神艱苦到極來喉叫，也tùi hit-tia̍p 以後，tsē-tsē傷心ê人也lóng有照伊án-ne來喉叫：父ah，你若肯，tio̍h kā tsit-ê杯離開我！

啥人 ē-thang tùi咱說明 tī hit暗伊hit-ê thang生驚ê鬥爭，to̍h是phah破人子ê心神ê？伊所祈求 ài beh閃避ê苦杯，到底是啥物？咱是知影tī 隔日所安排 tī伊ê面前，hit-ê thang生驚ê經驗。總是若理解伊ê人，kám ē thang 暫時久來想hit號事是有hiah-ni̍h jû亂伊ê心? Tī hit時穩tàng有sím-mi̍h lán是想未到ê 重擔tī-·leh，to̍h是tī tsit-ê無罪 ê基督ê心神，穩當有擔當咱世間人ê罪，也伊穩當有kah hit-ê烏暗ê權勢，to̍h是受試後「暫時久離開伊ê，來爭戰 hit款 thang生驚ê 爭戰。基督kah魔鬼 ê 爭戰，kám是自 hit時to̍h清楚 ?Hit-ê pháiⁿ-·ê，kám m̄是koh一pái來kah tsit-ê tiàm tī肉體 ê上帝大大爭戰 ?

Tsit時伊是kah伊本身 teh 爭戰，teh努力，beh屈伊自然人ê心志來盡伊ê義務。有ê人beh phah算伊差不多是失敗，因為伊有求叫講：「父ah，若ē做得，tio̍h kā tsit-ê杯離開我！」Hiah-ê無信仰，淺薄 ê批評家，是thang照in ê自由來嫌伊，看伊是軟弱 ê人。總是在tī咱tsit句是ē hō͘咱生起同情tī咱ê身邊tsit-ê人性 ê兄弟，也hō͘咱感覺伊是kah伊ê兄弟相同。因為伊有講tsit句話，所以咱有koh-khah ài近óa伊，ài 敬愛伊。設使伊若無費了hiah-ni̍h tsē ê心神，結局咱是bē-tàng hiah-ni̍h尊重伊。

Hit-ê 杯是bē-tàng離開伊，伊是的確 tio̍h khah贏伊ê 爭戰。總是咱m̄敢siuⁿ進前來講起tsit-ê事。

最後伊ê心神有漸漸liâu-lēng起來，hit時伊to̍h講：「我ê父ah，tsit-ê 杯若bōe tit離開我，的確 tio̍h lim伊，to̍h願你ê 旨意得 成。」祈禱suah，伊精神上ê風波to̍h tsêⁿ，to̍h顯出大ê恬靜。

伊有三pái離開伊ê祈禱來看hiah-ê朋友，to̍h是對in ê 親近kah同情來beh thang幫助伊ê。In有hō͘伊ê心失望，也ta̍k-pái hō͘伊真傷心失望。當耶穌真憂悶慘慼ê中間，in lóng teh好睏。伊to̍h離開in koh進前去koh-khah迫切祈禱，後來伊to̍h koh來，也koh是看見in teh 睏，伊的確 tio̍h ka-kī擔當伊ê艱苦。咱ê心kám m̄是tio̍h大大感謝伊ê gâu同情hiah-ê ài睏 ê朋友？咱知咱若tú-tio̍h tsit款ê 背逆，hit時tī咱受傷ê心內穩當beh想講：「Hé，in lóng無啥物關心我，以及我ê艱苦！」總是耶穌to̍h無親像án-ne，伊是夠額理解 in。伊知影in m̄是無teh關心伊，不過tī hit日in ê心神是過頭緊張，致到身軀厭倦到beh死。伊有講：「In ê心神甘願，總是肉體軟tsiáⁿ。」這to̍h是咱所teh 信靠 ê耶穌。雖然眾人有誤解咱，hit時伊mā是ē了解咱所有ê好處。

M̄-koh in ê眠 suah siuⁿ長去，in應該ài警省來保護伊，ài知影tī hit暗beh有危險事到tī伊。總是伊suah 進前知影hit-ê危險有teh逼óa，也有看見火炎，koh有聽見眾人喊譁 ê聲音，mā是有看見一个穿白睏衫ê青年人走óa來beh注意伊。Κoh有kui大陣公會ê差役」，kia̍h燈kah火把，kah ke-si」，tùi 樹林內直直teh近óa伊。

照咱素常 teh想-·ê，是羅馬兵去掠耶穌，其實m̄是！咱tī tsia所tio̍h注意-·ê，to̍h是彼拉多 kah伊ê兵隊是lóng無干涉 tī 掠耶穌ê事。猶大有領「一隊兵 kah tsiah-ê 祭司頭以及法利賽人ê差役」，也tsiah-ê人to̍h是bueh來掠耶穌-·ê。設使彼拉多有差伊ê兵去掠耶穌，伊tiāⁿ-tio̍h是ē知hit-ê所以然。設使羅馬兵有去掠耶穌，in穩當beh拖伊去關 tī羅馬 ê兵營，也穩當無beh kā伊交hō͘偤太人ê 祭司，來 審判伊。掠耶穌ê罪一切ài歸tī偤太人。偤太人iáu未帶伊去tī彼拉多ê公堂 ê 進前，羅馬 ê 法律是bē-bat 干涉tio̍h耶穌。

「你看！賣我ê人近lah!」猶大有gâu 選擇 tú好ê時間。hit暗猶大是先去探客西馬尼來得tio̍h伊所ài ê好機會。Hiah-ê ài beh 保護伊ê 群眾是lóng tī床裡teh 睏。眾學生lóng無注意in有受對敵ê圍困。也tsit時 hit-ê 背逆者有放sak一切 ê tsng-tsòe，有進前來顯出伊ê真相。猶大所做ê可惡 ê故事中第一可惡ê，to̍h是伊tùi hiah-ê差役所做ê暗號」，我kā伊tsim ê，hit人to̍h是，lín thang掠伊，sòe-jī拖伊去。」Tùi án-ne，伊to̍h進前用好意 ê款來請安講：「先生，平安！」to̍h直直kā伊tsim。Κiám-tshái咱為tio̍h ài 保持咱軟弱 ê人性 ê尊嚴，咱tiāⁿ-tiāⁿài想講，咱人ka-kī是bē ē會 墮落到hiah-ni̍h 深，也猶大所做ê，專專是tùi tī「撒但入伊ê心」。

總是tī tsit時 beh想保持咱人性 ê尊嚴，在咱無論啥人，是無妥當 ê事。耶穌to̍h進前kā伊本身 交付in講：「Lín tshōe拿撒勒 ê耶穌是無?我to̍h是。Lín若tshōe我，tio̍h m̄-thang攻擊tsiah-ê，tio̍h容允tsiah-ê人去。」Tùi án-ne，in to̍h放學生去。亦in to̍h去！真正lóng去！雖然有聽見講，彼得有走óa去喊beh削祭司頭 ê 奴僕Má-le̍k-kō ê耳á，iáu-koh tī hit時，大面 in眾學生是lóng大生驚tsiah tio̍h。這是thang傷心，差不多bē信得 ê事。」Hit時學生離開伊走。」