《《平民ê基督傳》》

 | | | 轉寄

Ē6 Koàn TĒ9 tsiuⁿ KOHOA̍H第六卷第九章 KOH活

作者 Tâi e̍k:Ko Tiktsiong,Siutēng Lîm Tsùnio̍k & Tsng Hūiphêng 2025.01.09




TĒ9 tsiuⁿ KOHOA̍H

Tsāi hiah ê khólîn ê ha̍ksing, hit ê pàila̍k sǹgsī kinggiāmtio̍h tsin kankhó͘, sinkhu kàu beh piakli̍h ê anhiohji̍t. In sī tsíū khòaⁿkìⁿ hit ê sinsi hō͘ lâng tùi si̍pjīkè kā I the̍h·lo̍hlâi. I ū símmi̍h khoán kîkoài ê mō͘hiám lâi khì tálo̍h, in sī lóng m̄tsai. In ê sim kàugia̍h sitbāng. In ê sim ū loânbō͘ Iésu. In ū ūitio̍h Iésu lâi mō͘hiám ittshè ê sū. Iā Iésu taⁿ sī íking síkhì lah. Kiatkio̍k I ê tùite̍k ū tiksèng. Àntsóaⁿ I ē sí? Tsáiⁿiūⁿ I ē sitpāi? Tsóngsī kiám iáu ū símmi̍h pa̍tmi̍h ê ìsù tī·leh ? Tsi̍tē siūⁿ, tsiàu khòaⁿ Siōngtè tikkhak ē tī tsit sèkan lâng ê bīntsêng lâi piānhō͘ I, tsóngsī koh tsi̍tē siūⁿtio̍h I sī âukiò hit ê thang tshiⁿkiaⁿ ê ōe, tsiūsī kóng, góa ê Siōngtè, siáⁿsū pàngsak Góa! hitsî in ê sim tsiū lóng lénglo̍hkhì.

Tī hit ji̍t tī tsit ê kóngkhuah ê tōebīntsiūⁿ, bô koh khòaⁿkìⁿ ū símmi̍h thoânthé ē pí Iésu ê ha̍ksing kohkhah bô ǹgbāng, sittsì; inūi hitsî Iésu ū tútio̍h tsiànpāi, lâi sí tī Alīmáthài Iôséhuh ê bōnglāi. Tse sī tùi hiah ê lânsan ê kìsū, tsiūsī pótsûn kàu tī lán kináji̍t ·ê, sī tittio̍h ê tsi̍t ê tēit bêngliâu ê sūsi̍t. In ê ua̍hmiā ê goânthâu sī íking phòakhì, iā in taⁿ sī bô símmi̍h thang tsòe, ásī thang ǹgbāng, thang kîthāi. tsènglâng lóng tsin uttsut, simlāi teh siūⁿ, káⁿ tio̍h koh tńgkhì thóhî. Iā hiah ê nââukńg tīⁿ ê hūjînlâng māsī lóng teh pīpān hiuⁿliāu beh thang buah hit ê sinsi. Iésu sī íking sí lah. Bānsū ê tsiongkio̍k sī kūn lah.

Tī tsittia̍p lán nā lâi siūⁿ hitsî ê tsêngkéng, sī bē biántit puttsí thòe in siongsim. Tsóngsī lán tsaiiáⁿ koh bô lōakú só͘ beh tsiâⁿ ê sū.

Tshiáⁿ lán koh lâi khòaⁿ in tī jītsa̍psì tiám tsing āu ū pìⁿtsòe siáⁿ khoán. In ê sim bêloān koh tshiⁿkiaⁿ, simsîn iôtsuah kàu beh huatkông, tsóngsī iā ū hiántshut tsonggiâm ê bīnsik tī·leh, inūi in ū thâutsi̍t pái lâi thiaⁿtio̍h hit ê bē hêngiôngtit ê huaⁿhí ê siaⁿim. In tsiū saⁿkap tsūtsi̍p tī siâⁿlāi, siâⁿgōa; iā tāike tsônglâi tsôngkhì, simsîn iôtsuah lâi saⁿkap âukiò. "Tsú íking kohua̍h! I ū tùi sí kohua̍h lah! I ū tshuthiān hō͘ Símòng khòaⁿkìⁿ! I ū tùi Málīa kóngōe. I ū tshe i lâi thoân tsētsē ê siausit hō͘ goán! I ū tī hit ê lâuténg tshuthiān hō͘ goán khòaⁿkìⁿ! Taⁿ lán tio̍h lâi khì Galílaiah tántsih I!"

"In ūitio̍h huaⁿhí ê iânkò͘, sòa bô sìn." Tse sī siuⁿ kèthâu hó thiaⁿ ê siausit, sòa m̄káⁿ phahsǹg sī sūsi̍t. In sī iáu ē kìtit tsāji̍t sī ū tútio̍h hit ê thang tshiⁿkiaⁿ ê kinggiām, iā lâi kap kináji̍t só͘ ū kinggiām ê huaⁿhí saⁿ tùipí, tsiū ithuat tshimtshim khiktiâu tī in ê simlāi. Ji̍t kè ji̍t, in ná tsētsē pái kinggiāmtio̍h I ê lîmtsāi, tùi ánni, tsit ê sèkài in khòaⁿliáu ū piànōaⁿ tsòe sin. Iā in ū tsiâⁿtsòe éngoán ōaⁿsin ê lâng. In sī khiākhí tī kîīⁿ kap simsik ê sèkài. In tsiū bêngpe̍k in só͘ kèngài hit ê Tângphōaⁿ Siansiⁿ tsiūsī Siōngtè ū tsiâⁿtsòe lâng ê iūⁿsiùⁿ· ê. In ū kinggiāmtio̍h bē thang iôtsuah ū khaksìn ê khùila̍t, tsiū ēng tsit ê khaksìn lâi tshuthuat khì "piànōaⁿ sèkài."


Kohua̍htseh ê tsoân kò͘sū sī tsìnhêng tī tsit khoán huaⁿhí ê khongkhì tiong. Lán nā tsimtsiok siūⁿ, tsiū tsai tsit ê huaⁿhí ê kinggiām sī tēit ū la̍t ê sūsi̍t, thang kantsèng Kitokkàu ê tsinsi̍t sèng. In ū suanthoân kóng, Siōngtè ê Kitok ū tùi sí kohua̍h, iā tùi I ê Hokim ū hiánbêng éngoán bē bia̍tbô ê ua̍hmiā, taⁿ nā m̄sī tsit ê tōa koh ohtit sìn ê sū sī tsinsi̍t, tsiū bē thang suatbêng in ê huaⁿhí ê só͘íjiân.

Tsóngsī ū ê lâng ū tsútshiòng in ê ìkiàn, ài beh káisueh tsòe pa̍t khoán ê ìsù, iā ū ê lâng ū teh giâugî kohua̍h ê sūsi̍t, in siôngsiông teh siūⁿ, siatsú in nā ē thang thiaⁿtio̍h hoâigî ha̍ktsiá só͘ kóng tsòe hó ê ōe, tsiū hit ê ōe tōabīn sī ē hòebô in ê sìngióng. Lán sī huaⁿhí hō͘ hit khoán teh giâugî kohua̍h ê lâng khì tha̍k tsòe ū la̍t ê hoâigî ha̍ktsiá ê tsheh. Lán sī khéng mō͘hiám lâi sitlo̍h hit khoán pòaⁿgî ê sìnsim. Kîsi̍t úntàng bô tútio̍h kàu lōatōa ê súnsit, sī hō͘ in thang púnsin lâi thiaⁿtio̍h hiah ê hoâigî ha̍ktsiá sī ū kóngkhí tsòe hó ê tsísī.

Suijiân in ū sêngsi̍t, ū kongtō, tsóngsī bē hiántit bô siūtio̍h in ê sianji̍p ūsióng só͘ énghióng. In si̍ttsāi sī íking siūⁿ kóng, Iésu putkò sī tsi̍t ê pêngsiông lâng, iā sînjiah sī bēē ê sū; só͘í kohua̍h sī bô sūsi̍t. Tsóngsī Hokimsu ê kò͘sū nā m̄sī tùi kò͘ì só͘ tsòe ê pe̍htsha̍t sū — iā siatsú in iā bô siūⁿ kóng si̍ttsāi sī ánni — in tsiū ē tsiksî tútio̍h tsi̍t ê tiōngtāi ê bûntê, tsiūsī kóng, Tsáiⁿiūⁿ tī Kitok kohua̍h ê sî, tsiksî lóng piànpiàn teh huaⁿhí.

In khahsiông teh káisueh kohua̍h sī khòaⁿtsòe tsi̍ttsióng ê thoânsuat. Thoânsuat sī bēthang suatbêng i. Tsētsē thoânsuat sī tī hit hō tsingsîn tōa iôtsuah ê sî, kínkín só͘ huatsing· ê. Khiok ū tsētsē bûkun ê thoânsuat, ū tittio̍h itpuaⁿ ê tsiapla̍p, óa tī tsi̍t sèkí ê kú. Tsóngsī Iésu ê Kohua̍h, tsit ê sū kiatkio̍k sī lóng bô ū iúû ê sîkan, thang iôngún i lâi huatsing. Tī tsi̍t lépài lāi, hiah ê sitbāng ê ha̍ksing ū tit tio̍h khaksìn lâi huaⁿhí khoàilo̍k. Tī nn̄g gue̍hji̍t ê tiongkan, Piattò͘ ū tī hit ê Golgóthah, íki̍p tâi Iésu ê bōng hiānhiān tī bīntsêng ê Êlúsalém tùi Ιûthài lâng tngbīn thiautsiàn kóng, "Lín hāisí ua̍hmiā ê Jînkun, tsiūsī Siōngtè tùi sílâng tiong hō͘ I kohua̍h ê. Liân tsi̍t pún Hokimsu to mā iáubē tshutpán ê ítsêng, hit ê kap Iésu tâng sîtāi ê Pólô, tsiū íking hótáⁿ tsiong i só͘ thoân lóngtsóng ê Hokim lâi khítsō tī kohua̍h ê tsinlí. "Kitok nā bēbat kohua̍h, tsiū goán só͘ thoân ê sī khangkhang, lín ê sìn iāsī khangkhang."

Lūn Kohua̍h ê sū, kóng sī tsi̍ttsióng ê thoânsuat sī bô ìgī.

Tītsia ū tsi̍t tiâu ha̍ksuat, tsiūsī bat tāmpo̍h sîkiâⁿ tī ha̍kkài· ê. Tsiūsī kóng, Pília̍pto ū tshiⁿkiaⁿ I sī íking sí, tùi ánni lán bē biántit tāmpo̍h giâugî Iésu ê kohua̍h. Lâng siū tèng tī si̍pjīkè, hit ê sí sī bānbān ê sū, sī ài kingkè tsámjiân kú tsiah ōe sí. Kiámtshái Iésu sī bô tsa̍phun síkhì. Kiámtshái hit ê khùnkhó͘, tsingsîn hunloān ê lâng, ū siūtio̍h hit ê léngkhì ê bōng, íki̍p gâu tshìkik ê phangliāu só͘ tshìkik, tùi ánni ū koh hôehûn khí·lâi! Lūn Kohua̍htseh ê kò͘sū, tshintshiūⁿ tsit khoán ê suatbêng sī hó thiaⁿ! Tsóngsī lán tio̍h ài siūⁿ, tsèng sùtô͘ thài ē hutjiân hiántshut huaⁿhí khoàilo̍k ê bīn, àntsóaⁿ tsêng in to sī bô táⁿ ê lâng,iā tsittia̍p ēpiàntsiâⁿ inghiông; àntsóaⁿ in ē tittio̍h lo̍kkuan ê khaksìn, thang lâi khahiâⁿ sèkan. Lán iāsī bat thiaⁿkìⁿ kóng, Natsalia̍t ê Iésu íki̍p I ê ha̍ksing, ū kò͘ì lâi iôngún tsit khoán tshiⁿtshám ê tsàkhi, iā hit ê khólîn ê Iésu ê iaukoài, ū sèsè siaⁿ tītsia tīhia teh tsibú tsītsū, teh tôsiám, teh sìkòe bih, jiânāu tī bô kúinî ê tiongkan ū koh síkhì! Tse kiám ū kàugia̍h khùila̍t thang iôtsuah sèkài, hō͘ in siⁿkhí jia̍tsêng lâi jīn I tsòe ua̍hmiā ê Tsú? Ngákok, Piattò͘ , íki̍p Pólô kamgoān sí, kiámsī ūitio̍h pe̍htsha̍t sū ? Lán Kitokkàu tōa ê kàuhōe kiámsī khítsō tī pe̍htsha̍t ê tēpôaⁿténg?

Kîsi̍t hiānkim iáusī tēit ū la̍t, iā lâng sī tēit huaⁿhí tsiapla̍p ê ha̍ksuat, tsiūsī kiòtsòe "īⁿsiōng" suat. Tsit ê suat ê tsútshiòngtsiá só͘ kóng, Kohua̍h ê sū sī tùi Bua̍ttāilia̍p ê Málīa só͘ huatsing· ê. Tsit ê sînking hunloān pīⁿ ê hūjînlâng sī tsin thiàⁿthàng Iésu; só͘í i tī hit ê tsingsîn hunloān ê sî, tùi tī kòebín ê kámtsêng kap io̍kbōng, tìkàu khoàikhoài tshògō͘khì. Si̍ttsāi ūiáⁿ! Liân hiah ê bêngkuat ê sùtô͘ to māsī tshintshiūⁿ ánni lâi giâugî I, íki̍p I ê hūjînlâng phōaⁿ só͘ kantsèng ê ōe. "Sùtô͘ khòaⁿhiah ê ōe tsòe bôiáⁿ, iā m̄sìn." Si̍ttsāi sī tio̍h khiàmēng kohkhah ū khaksi̍t ê tsèngkù tsiah ē thang hō͘ in sìn I.

Tsóngsī lán ū thiaⁿkìⁿ kóng sùtô͘ púnsin m̄sī kàu lōani̍h ohtit sòeho̍k ê lâng, hit ê siausit tsi̍tē piànthoân tī sìhng, hitsî in úntàng himbō͘ ài kìⁿtio̍h I ê bīn; iā ū kóng lán tsai ū tsi̍t khoán iaukoài ê kò͘sū, ásī sînsian hākàng ê kò͘sū tī·leh, tsithō kò͘sū sī piáubêng hit hō khingsìn ê lâng ū tsáiⁿiūⁿ teh himbō͘ ē thang sìn in só͘ teh kîthāi ·ê. siatsú nā kóng tsit ê Hokimsu ê kò͘sū, m̄sī kò͘ì lâi tsòe ê bôiáⁿ sū, tsiū Iésu ê Kohua̍h to m̄sī in só͘ teh kîthāi ê. Hiah ê tsho͘iá, bêngkuat ê thóhî ·ê, khah m̄sī sio̍k tī kámtsêngtik tsingsîn tshòkak ê lâng. Iā koàntshoàn tī in ê tsoân singgâi, in ū khaksìn lâi tsútshiòng kóng, I ū kap in tsi̍tpái kòe tsi̍tpái saⁿkap kóngōe, iā tī sìtsa̍pji̍t kú, ū siôngsiông tshuthiān kap in saⁿkap khiākhí, sòa "Kánglūn Siōngtè kok ê sū." Iā hit sìtsa̍pji̍t sī tsi̍t ê tùhiān ê kàihān, bēthang khòaⁿtsòe sī tùi sióngsiōng só͘ khòaⁿ ê īⁿsiōng. In ū lóng ittì lâi tsútiuⁿ kóng, I tēsaⁿ ji̍t ū kohua̍h, iā sìtsa̍pji̍t āu ū līkhui sèkan. Lán thang siūⁿ, siatsú nāsī I ê hiánhiān ê sū, sī tsi̍ttséng khòaⁿ īⁿsiōng ê liûhêng, tsiū bēthang tsèhān túhó kanta hit kúi lépài ê hiánhiān nātiāⁿ.

Tsiah ê ha̍ksuat sī lâng só͘ tēit huaⁿhí tsiapla̍p· ê, lâi teh suatbêng in ê só͘ sìn, kóng, "Kohua̍h sī bôiáⁿ ê sū." In lóng sī khòaⁿ Kohua̍h ê sū sī tsi̍t tsióng ê pe̍htsha̍t ōe, sī in só͘ kiōngbô͘ ·ê, ásī lêngtik ê hiánhiān, ásī tsi̍t tsióng tsingsîn tshòkak so͘ tì ê, tse sī in ê sìngióng ê kitshó͘.

Tùili̍p ísiōng só͘ kóng ·ê, tsiūsī ū tsit ê kò͘sū tansûn ê sūsi̍t tī·leh; iā tsit ê sūsi̍t sī kingkòe tsa̍pkáu sèkí, tùi ta̍k hongbīn só͘ giāmkòe ê, iā sī tùi hiah ê "bānbān sìn" ê ha̍ksing só͘ giāmkòe ê, tsóngsī ittàn in ū sìn, hitsî in tsiū ēng tsoân tsingsîn, iā bô iôtsuah lâi sìn i.

Siatsú ū tútio̍h giâugî, tsiū tio̍h kongpîⁿ sêngsi̍t lâi títng i. Hitsî tshiáⁿ sing giánkiù hiah ê tēit tshimtîm ê hoâigî ha̍ktsiá só͘ suatbêng ê ōe, iā āulâi tsiah koh thiaⁿ hiah ê tsho͘iá ê thóhî lâng só͘ ū tansûn ê khaksìn, tsiūsī ū thoân hit ê kò͘sū kóng, Goán tsa̍pjī lâng ū tshim tsai tsit ê Natsalia̍t ê Iésu. Goán tiongkan ū ê sī kap I saⁿkap tōahàn ·ê. Iā goán lóng sī tī saⁿ nî kú kap I saⁿkap tiàm. Goán ū khòaⁿkìⁿ I siūtèng, koh ū khòaⁿkìⁿ I sí. Koh goán ū khòaⁿkìⁿ I tiàm tī tshànlān ê jio̍kthé lâi kohua̍h. Goán ū tsia̍ptsia̍p khòaⁿkìⁿ I tshuthiān. I ū sìtsa̍pji̍t kú kap goán saⁿkap khiākhí. I ū kap goán tâmlūn, ū kàsī goán. I ū tshe goán tshutkhì thoânkàu. Tī Êlúsalém goán tiongkan ū tsētsē lâng tsia̍ptsia̍p khòaⁿkìⁿ I tshuthiān. Tī goán ê pōeāu mā iáu ū gō͘pah lâng tī Galílaiah khòaⁿkìⁿ I, iā in tsittia̍p khah tsē māsī iáu ua̍hteh. Goán sī tsua̍ttùi, koh tsikke̍k ū khaksìn I ê kohua̍h, iā goán ū ūitio̍h lín ê līik lâi kantsèng tsit ê sū, hō͘ lín thang sìn hit ê kap goán saⁿkap khiākhí ·ê, tsiūsī Pē ê to̍ksiⁿ Kiáⁿ, ū untián kap tsinlí móamóa.



第九章 KOH活

在 hiah-ê 可憐 ê學生，hit-ê 拜六算是經驗tio̍h真艱苦，身軀到beh爆裂 ê安息日。In是只有看見hit-ê身屍hō͘人tùi十字架kā伊the̍h-·落來。伊有啥物款奇怪 ê冒險來去tó位，in是lóng m̄知。In ê心夠額失望，in ê心有戀慕耶穌，in有為tio̍h耶穌來冒險一切 ê事，也耶穌taⁿ是已經死去lah，結局伊ê對敵有得勝。Án怎伊ē死？án怎伊ē失敗？總是kám iáu有啥物別物 ê意思 tī--leh ?一下想，照看上帝的確ē tī tsit世間人ê面前來辯護伊，總是koh一下想tio̍h伊所喉叫hit-ê thang生驚ê話，to̍h是講，我ê上帝，啥事放sak我！hit時in ê心to̍h lóng冷落去。

Tī hit日tī tsit-ê廣闊ê 地面上，無koh看見有啥物團體ē比耶穌ê學生koh-khah無ǹg望，失志；因為hit時耶穌有tú-tio̍h戰敗，來死tī A-lē-má-thài約瑟ê 墓內。這是tùi hiah-êlân-san ê記事，to̍h是保存到tī咱今á日ê，所得tio̍h ê一个第一明瞭ê事實。In ê活命 ê源頭是已經破去，也in taⁿ是無啥物thang做，á是thang ǹg望，thang期待。眾人lóng真鬱卒，心內teh想，敢 tio̍h koh tńg去討魚。也hiah-ê嚨喉管tīⁿ ê婦人人mā是lóng teh準備香料beh thang抹hit-ê身屍。耶穌是已經死lah，萬事ê 終局是近lah。

Tī tsit時咱若來想hit時ê情景，是bē 免得不止替in傷心。總是咱知影koh無jōa久所beh 成 ê事。

請咱koh來看in tī二十四點鐘後有變做啥款，in ê心迷亂 koh生驚，心神搖tsuah到beh發狂，總是也有顯出莊嚴 ê面色 tī-·leh，因為in有頭一pái來聽tio̍h hit-ê bē 形容得 ê歡喜ê聲音。In to̍h做伙聚集tī城內、城外；也大家tsông來tsông去，心神搖tsuah來做伙喉叫。「主已經koh活！伊有tùi死koh活lah!伊有出現 hō͘西門看見！伊有對馬利亞講話。伊有差伊來傳tsē-tsē ê消息hō͘阮！伊有tī hit-ê樓頂出現 hō͘阮看見！Taⁿ咱tio̍h來去加利利等tsih伊！」

「In為tio̍h歡喜ê緣故，suah無信。」這是siuⁿ過頭好聽ê消息，suah m̄敢phah算是事實。In是猶ē記得昨日所有tú-tio̍h hit-ê thang生驚ê經驗，也來kah今á日所有經驗ê歡喜相對比，to̍h koh-khah深深刻tiâu tī in ê心內。日過日，in nátsē-tsēpái經驗tio̍h伊ê 臨在，tùi án-ne，tsit-ê世界in看了有變換做新。也in有成做永遠換新ê人。In是khiā起tī奇異 kah sim-sik ê世界。In to̍h明白 in所敬愛 hit-ê 同伴先生to̍h是上帝有成做人ê樣相-· ê，in有經驗tio̍h bē-tàng搖tsuah有確信 ê氣力，to̍h用tsit-ê 確信來出發去「變換世界」。

Koh活節ê全故事是進行tī tsit款歡喜ê 空氣中，咱若tsim-tsiok想，to̍h知tsit-ê歡喜ê經驗是第一有力ê事實，thang見證基督教ê真實性。In有宣傳講，上帝ê基督有tùi死koh活，也tùi伊ê福音有顯明永遠bē滅無ê活命，taⁿ若m̄是tsit-ê大koh oh得信 ê事是真實，to̍h bē-tàng說明in ê歡喜ê所以然。

總是有ê人有主倡in ê意見，ài beh解說做別款ê意思，也有ê人有teh僥疑koh活 ê事實，in 常常 teh想，設使in若ē-thang聽tio̍h懷疑學者所講最好ê話，to̍h hit-ê話大面是ē廢無in ê信仰。咱是歡喜hō͘ hit款teh僥疑koh活 ê人去讀最有力ê懷疑學者 ê冊。咱是肯冒險來失落hit款半疑 ê信心。其實穩當無tú-tio̍h到jōa大ê損失，是hō͘ in thang本身來聽tio̍h hiah-ê懷疑學者所有講起最好ê 指示。

雖然in有誠實，有公道，總是bē顯得無受tio̍h in ê先入預想所影響。In實在是已經想講，耶穌不過是一个平常人，也神蹟是bē-ē ê事；所以koh活是無事實。總是福音書ê故事若m̄是tùi 故意所做ê白賊事—也設使in也無想講實在是án-ne—in to̍h會即時 tú-tio̍h一个重大ê問題，to̍h是講，án怎tī基督koh活 ê時，即時 lóng遍遍 teh歡喜。

In khah常teh 解說koh活是看做一種 ê傳說，傳說是bē-tàng說明伊。tsē-tsē傳說是tī hit款精神大搖tsuah ê時，緊緊所發生 ê。卻有tsē-tsē無根ê傳說，有得tio̍h 一般ê接納，óa tī一世紀 ê久。總是耶穌ê koh活，tsit-ê事結局是lóng無有有餘ê時間，thang容允伊來發生。Tī一禮拜內，hiah-ê失望 ê學生有得tio̍h 確信來歡喜快樂。Tī兩月日ê中間，彼得有tī hit-ê各各他，以及埋耶穌ê 墓，現現 tī 面前 ê耶路撒冷，對偤太人當面挑戰講：「Lín害死活命 ê人君，to̍h是上帝tùi死人中 hō͘伊koh活-· ê。連一本福音書to mā iáu未出版ê以前，hit-ê kah耶穌同時代ê保羅，to̍h已經好膽kā伊所傳lóng總 ê福音，來起造 tī koh活 ê真理。「基督若bē-bat koh活，to̍h阮所傳ê是空空，lín ê信也是空空。」

論Koh活 ê事，講是一種 ê傳說是無意義。

Tī-tsia有一條學說，to̍h是bat淡薄時行tī 學界-· ê。to̍h是講，彼拉多有生驚伊是已經死，tùi án-ne咱bē 免得淡薄僥疑耶穌ê koh活。人受釘tī十字架，hit-ê死是慢慢 ê事，是ài經過相當久tsiah ē死。Κiám-tshái耶穌是無十分死去，hoān-sè hit-ê困苦，精神紛亂 ê人，有受tio̍h hit-ê冷去ê 墓，以及gâu 刺激ê芳料所刺激，tùi án-ne有koh回魂-·起來！論Koh活節ê故事，親像tsit款ê說明是好聽！總是咱tio̍h ài想，眾使徒thài ē忽然顯出歡喜快樂ê面，án怎前in to是無膽ê人，也tsit時ē變成英雄；Án怎In ē得tio̍h樂觀ê 確信，thang來khah贏世間。咱也是bat聽見講，拿撒勒 ê耶穌以及伊ê學生，有故意來容允tsit款悽慘 ê詐欺，也hit-ê 可憐 ê耶穌ê妖怪，有細細聲tī-tsia tī-hia teh tsi-bú tsī-tsū，teh 逃閃，teh四界bih，然後tī無幾年ê中間有koh死去！這kám有夠額氣力thang搖tsuah世界，hō͘ in生起熱誠來認伊做活命 ê主?雅各、彼得，以及保羅甘願死，kám是為tio̍h白賊事?咱基督教大ê教會kám是起造 tī白賊 ê地磐頂?

其實現今猶是第一有力，也人所第一歡喜接納ê 學說，to̍h是叫做「異象」說。Tsit-ê 說 ê主倡者是講，Koh活 ê事是tùi抹大拉 ê馬利亞所發生 ê。Tsit-ê 神經紛亂病 ê婦人人是真疼痛耶穌；所以伊tī hit-ê精神紛亂 ê時，tùi tī 過敏 ê感情kah慾望，致到快快錯誤去。實在有影！連hiah-ê明決 ê使徒to mā是親像án-ne來僥疑伊，以及伊ê婦人人伴所見證 ê話。「使徒看hiah-ê話做無影，也m̄信。」實在是tio̍h 需要koh-khah有確實ê 證據tsiah ē-thang hō͘ in 信伊。

總是咱有聽見講，使徒本身 m̄是到jōa-ni̍h oh得說服ê人，hit-ê消息一下遍傳tī四方，hit時in穩當欣慕ài見tio̍h伊ê面；也有講咱知有一款妖怪 ê故事，á是神仙下降 ê故事tī-·leh，tsit種故事是表明hit款肯信 ê人有án怎teh欣慕ē-thang信in所teh期待 ê。設使若講tsit-ê福音書ê故事，m̄是故意來做ê無影事，to̍h耶穌ê koh活 to m̄是in所teh期待 ê。Hiah-ê 粗野、明決 ê討魚-·ê，khah m̄是屬tī 感情的精神錯覺ê人。也貫串tī in ê全生涯，in有確信來主倡講，伊有kah in一pái 過一pái做伙講話，也tī 四十日久，有常常出現 kah in做伙 khiā起，suah「講論上帝國ê事」。也hit四十日是一个顯明 ê界限，bē-tàng看做是tùi想像所看ê異象。In有lóng一致來主張講，伊第三日有koh活，也四十日後有離開世間。咱thang想，設使若是伊ê出現 ê事，是一種看異象 ê流行，to̍h bē-tàng 制限 tú好kan-taⁿhit kúi禮拜ê出現niā-niā。

Tsiah-ê 學說是人所第一歡喜接納-·ê，來teh 說明in ê所信，講：「Koh活是無影 ê事。」In lóng是看Koh活 ê事是一種ê白賊話，是in所共謀-·ê，á是靈的ê出現，á是一種精神錯覺所致 ê，這是in ê信仰ê基礎。

對立以上所講ê，to̍h是有tsit-ê故事單純 ê事實tī--leh;也tsit-ê事實是經過十九世紀，tùi ta̍k方面所驗過-· ê，也是tùi hiah-ê「慢慢信」ê學生所驗過-· ê，總是一旦 in有信，hit時in to̍h用全精神，也無搖tsuah來信伊。

設使有tú-tio̍h僥疑，to̍h tio̍h公平誠實來抵當伊。Hit時請先研究 hiah-ê第一深沈ê懷疑學者所說明 ê話，也後來tsiah koh 聽hiah-ê 粗野 ê討魚人所有單純 ê 確信，to̍h是有傳hit-ê故事講，阮十二人有深知tsit-ê拿撒勒 ê耶穌。阮中間有-·ê是kah伊做伙大漢-· ê。也阮lóng是tī三年久kah伊做伙 tiàm。阮有看見伊受釘，koh有看見伊死；Koh阮有看見伊tiàm tī 燦爛 ê肉體來koh活，阮有tsia̍p-tsia̍p看見伊出現，伊有四十日久kah阮做伙 khiā起。伊有kah阮談論，有教示阮，伊有差阮出去傳教。Tī耶路撒冷，阮中間有tsē-tsē人tsia̍p-tsia̍p看見伊出現。Tī阮 ê 背後mā iáu有五百人tī加利利看見伊，也in tsit時 khah tsē mā是猶活teh。阮是絕對，koh積極有確信伊ê koh活，也阮有為tio̍h lín ê 利益來見證tsit-ê事，hō͘ lín thang信 hit-ê kah阮做伙 khiā起-·ê，to̍h是父ê 獨生Kiáⁿ，有恩典 kah真理滿滿。