《《平民ê基督傳》》

 | | | 轉寄

TĒ6 Koàn TĒ7 tsiuⁿ LÔMÁ Ê HOATTÊNG第六卷第七章 羅馬 ê 法庭

作者 Tâi e̍k:Ko Tiktsiong,Siutēng Lîm Tsùnio̍k & Tsng Hūiphêng 2025.01.26





TĒ7 tsiuⁿ LÔMÁ Ê HOATTÊNG

Góa ē kìtit ū tsi̍tūi kó͘tsá pêngiú, i tsòe gínná ê sî, tī sió hakhāu só͘ beh siá, kuanhē le̍ksú ê lūnbûn, sī tsíū nn̄g ê bêngbo̍k nātiāⁿ, tsiūsī lūn kóng, "Le̍ksú tiong tsòe tēit hó ê lâng," nā bô, tsiūsī lūn kóng, "Le̍ksú tiong tsòe tēit pháiⁿ ê lâng." I só͘ tsai· ê, tsíū o͘ kap pe̍h, nn̄g khoán ê lâng nātiāⁿ. Tsētsē lâng teh siá Iésu ê le̍ksú, siôngsiông ū siū tsitkhoán khinghiòng ê énghióng, tìkàu ū sitlo̍h hit ê kèta̍t. Tsittia̍p lán sī bēthang ēng hitkhoán ê huattō͘, siūⁿ beh lâi siá sìtsiàⁿ ê le̍ksú. Tī lán jînlūi ê kinggiām tiong si̍ttsāi bô tsi̍t lâng sī tsoânjiân o͘, iā tûkhì Iésu ígōa, bô tsi̍t lâng sī tsoânjiân pe̍h.

Pília̍pto ê tsòlâng khiok ū tsētsē tshògō͘ tī·leh, putkò tsiôngtiong tsòetōa ê tshògō͘, tsiūsī i ūitio̍h kiaⁿhiâⁿ tiàm tī Lômá hit ê tsittò͘ ê hôngtè, tìkàu énghióngtio̍h i símphòaⁿ Iésu ê thàitō͘. I sī kongtō ê símphòaⁿkuaⁿ, puttān ánni, i sī ū tôngtsêng i tsit ê Hoānlâng, iā ū tshōikhòaⁿ símmi̍h huattō͘ thang tháupàng I.

Tsèng tsèsi kap tiúⁿló, íki̍p kingha̍ksū lóng tìì ti̍tti̍t kiâⁿ tsìntsêng, beh tòa Iésu khì tshâiphòaⁿsī, tsiūsī Pília̍pto só͘ tsē ê kongtn̂g, tìkàu liâmpiⁿ bē kìtit tī lō͘ni̍h, ūitio̍h Iûtāi só͘ tútio̍h ê tsó͘tòng. Tsitpái sǹgsī si̍ttsāi ê símphòaⁿ, ài beh kuattēng tsit ê Hoānlâng ê ūnmiā.

Tī hit tsákhí, iok tshittiám, kuanhē kòsò͘ ittshè ê tshiúsio̍k lóng siathuat hósè, hitsî Tsóngtok ū khui kongtn̂g. Lán tsittia̍p sī tsiksî thang kámkaktio̍h lán só͘ tiàm tī tsi̍t ê giâmsiok, bô phiankiàn ê sin ê khongkhì tiong. Lūn Lômá ê huattêng, nā m̄sī lán tsaiiáⁿ ū hithō tùihoán ê sūsi̍t, khahsiông sī phahsǹg in ê símphòaⁿ lóng sī tsiàu kongtō. In ū tsimtsiok tshōe khòaⁿ ū símmi̍h thang līik hoānlâng. Ū tsētsē Lômá huat ê ha̍ktsiá, sī tshutla̍t kantsèng tsit tiám. Iā khah āulâi Huisūto͘ beh símphòaⁿ Pólô hitsî, i ū piáusī tsit ê itpuaⁿ ê goânlí. "Ū tsi̍t lâng, tsiūsī Huile̍ksū só͘ lâu tī kaⁿ·ni̍h ê, góa tī Êlúsalém ê sî, tsiah ê tsèsithâu kap Ιûthài ê tiúⁿló kiû tēng i ê tsōe. Góa ìn kóng, pīkò kap goânkò iáubōe tùisìn, bē tittio̍h kihōe hunsò͘ i ê àntsn̄g, tsiū sūn jîntsêng, tsiong i kau hō͘ lâng, m̄sī Lômá lâng ê lē." Tshintshiūⁿ tsitkhoán kongtō ê símphòaⁿ ê goânlí, sī ū khakli̍p tī Lômá ê huattêng. Só͘í lán tio̍h tsimtsiok, bo̍htit tsiapla̍p itpuaⁿ ê kongkik, tsiūsī kóng, Pília̍pto sī bô tsiàu kongtō ê huattō͘ lâi pān I.

Kuanhē tsētsē khoán. Lán siôngsiông sī ohtit tiauhô hit ê kìsū, māsī ohtit thang pâi in teh saⁿ tùimn̄g ê sūnsū. Putkò lán ài tshamkhó tī tēhng ê Lômá huattêng, sò͘siông teh mn̄gàn ê khoánsit, iā tùi ánni lâi tshìkhòaⁿ, thang lâi pâi hit ê símmn̄g ê sūnsū.

Hit ê tsêngkéng, tsiūsī tī Pília̍pto ê tiongtiān ê tshimtsíⁿtiâⁿ ê thiⁿlō͘ni̍h. Ū Tsóngtok tsē tī tsháiphòaⁿ ê tsōūi, i ê khoán, sī tsin hua̍tphuat, iā sī tshintshiūⁿ ping ê khoánsit, koh mā ū hiántshut i sī thóngtī bîntsok ê kiaungō͘ ê thàitō͘ tī·leh. I sī bô ài Ιûthài lâng, iāsī tsin kiaⁿ in, inūi Ιûthài lâng ū hō͘ i tsia̍ptsia̍p khó͘sim, hùikhì. I sī ū Lômá lâng ê khìkhài, gâu biáusī tī tēhng tiong, tī tsongkàusiōng, hiah ê goânbê ê lâng, tsóngsī tùi Lômá tsènghú ū giâmgiâm siū huanhù, kiò i bô pitiàu tio̍h siôngsiông tsòesū kik in ê siūkhì.

Tsittia̍p tī Lômá huatlu̍t sī bô ū kiámsū ê kuaⁿtsit tī·leh. Bē tsiphêng lu̍thuat ê tāising, tshībīn tikkhak tio̍h thêtshut in ê kòsò͘tsn̄g. Konghōe ê tāipiáu ū lâi khiā tī kuaⁿhú ê bīntsêng tsòe goânkò, ia̍h símphòaⁿkuaⁿ tsiū tsiàu siông ê huattō͘ lâi tsìnhêng mn̄g kóng,
"Lín kò tsit ê lâng símmi̍h ànkiāⁿ?" Lán bat thiaⁿkìⁿ ū lâng sī tùi tsit kù teh gīlūn kóng, i sī lóng m̄tsai Iésu ê sū, tse sī bô tikkhak ánni. Putlūn siáⁿkhoán, tsit kù sī bô thang tsòesímmi̍h tsèngkù, putkò sī phòaⁿkuaⁿ khuitn̂g ê sî, sò͘siông só͘ teh mn̄g ê ōe. Lán sī bēthang liáukái in sī ìn hit ê khah bô lé ê ōe. "Tsit ê lâng nā m̄sī pháiⁿlâng, goán tsiū bô tsiong I kau hō͘ lí." kiámtshái inūi in bô túhó ê líiû, só͘í kanta ài thua khah tn̂g ê sîkan nātiāⁿ. Pília̍pto tsiū tsiksî tsikpī in.
"Siatsú lín nāsī bô símmi̍h iàukín ê sū beh kò tī tsit ê huattêng, siatsú nāsī kuanhē lín púnkok ê hongsio̍k nātiāⁿ, lín thang kakī tòakhì, tsiàu lín ê lu̍thuat khì pān I"

In tsiū ìn kóng, "Goán bô thâi lâng ê koân."
Tsit kù ōe sī thang tsiksî tsísī lán tsaiiáⁿ, in sī beh kòsò͘ I sítsōe. Tùi ánni, Pília̍pto ū tsútiuⁿ in ài ū ittēng ê kòtsn̄g, iā tōabīn in ū siá tī tsóani̍h. Tī ēbīn só͘ kìtsài· ê, tsiūsī le̍ksúka Lō͘ka só͘ tsimtsiok tsísī lán tsai ·ê. "Goán khòaⁿ tsit ê lâng (1) bêhe̍k goán ê pehsìⁿ, (2) kìm lâng la̍p sòe hō͘ Kaisat, (3) kakī tshingtsòe Mesíiah tsòe Ông."

Lūn thâu tsi̍t tiám ê kòsò͘, sī bô hunbêng ê sū. Tōabīn in iāsī phahsǹg tsit hāng sī putsêng būntê. Iā tējī tiám ê kòsò͘ bêngbêng sī bô sūsi̍t. Iésu só͘ kóng ê tshaputto sī tùi hoán. Lūn tēsaⁿ tiám sǹgsī ū gûihiám sèng tī·leh, sī kòsò͘ I ū beh hoánpoān Lômá hôngtè ê lu̍thuat. só͘í Pília̍pto bē biántit sīntiōng lâi kuansim tsit tiám.

Tsiàu huattêng ê koànsio̍k, Pília̍pto sī ài tiàu pīkò ·ê lâi, hō͘ i piānbêng sī "ū tsōe ásī bô tsōe." Pília̍pto tsiū mn̄g I kóng, "Lí sī Ιûthài lâng ê Ông mah?" Iésu tsaiiáⁿ i só͘ mn̄g· ê, ū bô bêng ê só͘tsāi tī·leh, tsiū ìn kóng, "Lí kóng tsit ê ōe sī tùi lí kakī ásī tùi pa̍tlâng tsiong góa ê sū kā lí kóng? Lí sī teh mn̄g khòaⁿ góa sī Ông, tsiūsī tsiàu lí ê ōe só͘ kóng ê, ásī teh mn̄g khòaⁿ góa sī Mesíiah, tsiūsī tsiàu Ιûthài lâng só͘ hongsiaⁿ· ê?"

Pília̍pto tsiū búbān, piānpok I kóng, "Góa kiámsī Ιûthài lâng? lín Ιûthài lâng ū hongsiaⁿ siáⁿkhoán, hé, góa sī tsoânjiân putkoán. Lí púnkok ê lâng kap tsiah ê tsèsithâu tsiong lí kau hō͘ góa. Lí kójiân tsáiⁿiūⁿ tsòe ah? Lí kám sī Ông ?"

Iésu kóng, "Lí kóng tsiūsī. Tsóngsī góa ê kok m̄sī sio̍k tsit sèkan. Góa ê kok nā sio̍k tsit sèkan, tsiū góa ê tsheēng tikkhak tsingtsiàn." Pília̍pto sī ài tittio̍h koh khah bêngliâu ê ìntap, tsiū mn̄g kóng, "Lí teh kóng, góa ê kok! Ánni lí kám sī Ông?"

"Sī lah! Góa sī Ông. Góa tsiūsī hoānnā tuitshōe tsinlí ê lâng ê Ông. Hoānnā sio̍k tsinlí ê lâng beh thiaⁿ góa ê siaⁿ."

Hit ê kiaungō͘ ê Lômá kuaⁿ, tsiū léngtshiò kóng, "Lí kóng tsinlí! Tàuté tsinlí sī símmi̍h?"

Putkò kiatkio̍k Pília̍pto sī bêngtsai tsit ê Mesíiah kîsi̍t sī bô piáutshut hiánjiân ê hêngûi, ū ài beh hoántùi Lômá tsènghú.

Āulâi tsiàu khòaⁿ Pília̍pto sī ū khì kap hiah ê goânkò ê tshamsiông, sòa kā in kóng, "Góa khòaⁿ I bô tsōe." I ê ìsù só͘ kóng, lín ū kò I ài hoánpoān, tsóngsī bô si̍ttsāi ê kunkù tī·leh. Tsiàu pêngsiông ê huattō͘, tsit pái sǹg thang kóng sī bô tsōe ê phòaⁿkuat. Iā tsiàu khòaⁿ tio̍h suah tsit ê símphòaⁿ tsiah tio̍h. Siatsú tsit pang sī bô tsōe ê phòaⁿkuat, tōabīn sī ingkai tio̍h suah. Tsiàu Pília̍pto só͘ thiaⁿ, suijiân Iésu ū kantsèng I sī Mesíiah, iā suijiân ū sêngjīn I sī Ông, iūkoh suijiân hiah ê kuntòe I ê lâng, íki̍p I tônghiong ê pêngiú ū káisueh I sī ài beh hoánpoān Lômá ê koânsè, iáukú tsiàu Pília̍pto só͘ sìn, in sī ū gō͘kái I, koh sìn Iésu sī bô ū ìsù ài beh hoánpoān Lômá tèkok. Tsiàu huatlí siōng khiok sī thang ēng I só͘ kóng ê ōe lâi tēng I ê tsōe, tsóngsī I si̍ttsāi sī bô ū ìsù beh hoánpoān. Tùi ánni Pília̍pto sī ài hiah ê goânkò ê lâng bo̍htit biánkióng beh lâi kòsò͘ I.

In ū tshutla̍t lâi tshuipik tsit tiám. Iésu púnsin to ū kòpe̍k I sī Ông, iā iūkoh hiah ê kuntè I· ê māsī ū ánni sìn, só͘í ài i tio̍h tsiàu hôngtè ê huattō͘ lâi pān I. In sī ē thang ēng tsit tiám lâi tēng I ê tsōe, iā in tsaiiáⁿ in sī thang biánkióng Pília̍pto hē tshiú lâi tēng I sítsōe, inūi i sī kiaⁿ hôngtè ê lâng. "Hoānnā lia̍h kakī tsòe ông ·ê, sī pōepoān Kaisat."

Pília̍pto ingkai tio̍h mài tshap in ê ìkiàn, tse sī khoài kóng ê sū. Sī lah, i ingkai tio̍h ánni tsiah tio̍h. Tsóngsī beh tsòe ánni, sī tsámjiân tio̍h ài ū ióngkám tsiah ē tsòetit. I tsaiiáⁿ Lômá tsènghú sī tē it tshiⁿkiaⁿ ·ê, tsiūsī tī Pale̍ksuthèng ū lâng beh khílâi kakī kantsèng i púnsin sī Mesíiah. Inūi tsènghú íking ū ūitio̍h tsit ê tāitsì hùiliáu tsintsōe ê simsîn. Pília̍pto simlāi siūⁿliáu, tsaiiáⁿ in úntàng beh kòsò͘ tī Kaisat Thêpíliû, tsiūsī i sī bô ài ê, ê bīntsêng, kóng, "Tsit ê lâng tī kongtn̂g bêngbêng to ū kantsèng I sī Mesíiah. Iā Ιûthài lâng, íki̍p hiah ê kuntè I ê lâng, to si̍ttsāi bêngbêng ū káisueh I ê só͘ tsòe sī tsi̍t tsióng ê kikbēng. Hoántńg Pília̍pto kòjîn ê ìkiàn, só͘ kóng tsit ê lâng si̍ttsāi lóng bô ū ìsù ài beh tsòe hiah ê teh kuntè I ê lâng só͘ teh phahsǹg ê. I ū tsiong i kòjîn ê ìkiàn, iā hoántùi tsènglâng ê kantsèng, lâi tháupàng tsit ê lâng." Pília̍pto siūⁿ liáu puttsí jûloān, tìkàu tsìnthè liónglân. I kiám tio̍h tsiàu huatlísiōng ê ìsù, lâi ûike̍h i ê liôngsim, biánkióng suankò I ê só͘tsōe ?

Tsittia̍p tī tsit ê símphòaⁿ ū hiántshut tsi̍t tsân hìtshut khoán ê tsêngkéng, tsiūsī ū tsit ê tsheia̍h tùi tsit ê Tsóngtok ê hūjînlâng the̍h tsi̍t tiuⁿ tuaⁿ lâi tsùì i kóng, "Tsit ê lâng sī gīlâng, lí m̄thang kansia̍ptio̍h; inūi góa kináji̍t tī bînbāng tiong ūitio̍h I tsētsē kankhó͘." Tī le̍ksúsiōng siôngsiông ū tshintshiūⁿ tsit khoán ê bînbāng kap tiāuthâu, lâi phah tshiⁿkiaⁿhiah ê tshutmiâ ê Lômá lâng. Tshintshiūⁿ Kaisat Jiûlíasu (Julius Caesar) sī ūitio̍h hutlio̍k Khaponîa (Calpurinia) ê bînbāng, tsiah tio̍h tútio̍h àmsat. Hit tiuⁿ phue si̍ttsāi ū hō͘ Pília̍pto ê sim tsámjiân bô pêngan.

Tsóngsī sinpiⁿ ê lâng iáukú sī teh tshut tōa siaⁿ âukiò kóng, "I iôtāng pehsìⁿ, piàn Ιûthài thoânkàu, tùi Galílaiah khí kàu tsia," I ê simlāi teh hūnloān, hitsî i ū huaⁿhí thiaⁿkìⁿ kóng I sī Galílaiah ê lâng, tsiū tsiap tsit kù, lâi siūⁿ kóng, "Tsit ê lâng kám sī Galílaiah lâng? I só͘ sio̍k Hilu̍t kám sī koánhat ê lâng ? Góa kiám m̄sī tio̍h tsiong tsit ê tsikjīm lâi hiat hō͘ Hilu̍t? Tsittia̍p i tútú sī lâi tī Êlúsalém."

Tshintshiūⁿ ánni, Pília̍pto tsiū sàng I hō͘ Hilu̍t ông. Kiámtshái tsit ê Galílaiah ê thâulâng, sī beh tsin tshùbī tī tsit ê Galílaiah ê Sianti ê sū, sòa lâi piáusī i ê ìkiàn. Tsóngsī tsit ê káukoài, láuliān ê Ιûthài lâng sī kàugia̍h tshongbêng, sī bē thang hō͘ Pília̍pto liûkhì. I sī bô ài beh kansia̍p tī tsit khoán hoánpoān ê símphòaⁿ. Iūkoh tsit ê Hoānlâng kosiōng ê thàitō͘ sī puttsí jûloān i ê sim. Iésu mā bô ài tùi tsit ê thâi sí Kiâⁿ sóelé Iôhaneh ê ông lâi khui tshùi kóng tsi̍t pòaⁿ kù ōe. Só͘í Hilu̍t kap hiah ê tsheia̍h tsiū khòaⁿ I ba̍ktē bô, ēng kū ê tsísik ê phàu kā I tshēng, hìlāng I sī beh tsòe Ông, sòa koh sàng hêng Pília̍pto. Pília̍pto suisī ēng tsit huat, iā sī bô lō͘ thang siámpī.

Teh thènghāu Hilu̍t ê símphòaⁿ ê tiongkan, hit ê hêngsè ū ná ithuat m̄hó. Tsèng tsèsi ū kàugia̍h sáisō pehsìⁿ ê sim. Tsittia̍p Pília̍pto ê simsîn sī tōa hunloān, bē hiáu káikuat. Tng tsit ê loánjio̍k ê sî, i ū tshuipik pehsìⁿ ê sim, kóng, "Lín ū koànlē, kàu Pôaⁿkètseh, góa tio̍h pàng tsi̍t ê kaⁿhoān hō͘ lín; lín ài góa pàng Natsalia̍t ê Iésu hō͘ lín bô͘? Pōtô͘ tsiū tsin siūkhì, tōa siaⁿ âukiò kóng, "M̄sī hit ê Natsalia̍t ê Iésu! Tio̍h pàng Palia̍ppa hō͘ goán~ Palia̍ppa! Palia̍ppa hō͘ goán!"

Àntsóaⁿ Palia̍ppa? Inūi Palia̍ppa bêngbêng to sī tsèngtīhoān ūitio̍h tsokloān, tsiah siū kuaiⁿ. I só͘ tsòe· ê, suijiân sī siókhóa ê nāutōng, putlūn siáⁿkhoán, i ū ióngkám thang tíkhòng Lômá, ia̍h hiah ê pōtô͘ sī ū tôngtsêng hiah ê "tíkhòng tsènghú" ê lâng. Tsiàu in teh khòaⁿ Iésu ē lâi hō͘ in khīkhik, hit ê si̍ttsāi ê intuaⁿ sī ūitio̍h I bô beh tsiàu in só͘ hibōng ê khoán lâi tsokloān. Tōabīn Pília̍pto tī simlāi iā tsaiiáⁿ tsit ê tāitsì.

Tsittia̍p hit ê phòaⁿkuat ê tsikjīm, ū koh hiat hêng i. I ū tiûtû putkuat. Ia̍h tī hitkhoán ê tsênghêng hoānnā lâng tiûtû putkuat ·ê, sī ē sitlo̍h i ê koânui. Hiah ê tsho͘iá ê ping ū ti̍tti̍t teh thè i kiànsiàu, tshintshiūⁿ ài hiántshut tsòe ping ê khoán, ēng bô lé ê thàitō͘ lâi bēnglēng kóaⁿ hiah ê pōtô͘ tshut kongtn̂g. Pília̍pto só͘ tio̍h phòaⁿkuat, ia̍h m̄kú bô ióngkám. Tng i ê sim jûloān ê tiongkan, i koh mn̄g in, tsiūsī kui tsákhí só͘ teh jûloān i ê sim ê. "Ánni tsiū tshingtsòe Kitok ê Iésu, góa tio̍h tsáiⁿiūⁿ pān I."

Hiah ê pōtô͘ sī kàugia̍h bêngpe̍k in só͘ ài khoánthāi I ê thàitō͘. In tsiū tshutla̍t âukiò kóng, "Tèng I tī si̍pjīkè!" Ah! tsóngsī lūn I ê sū, in lóng bô tshintshiūⁿ Pília̍pto ê khoán, teh jûloān in ê sim. Pília̍pto tùi tsit ê thiāmtsēng ê Hoānlâng ū tittio̍h kîīⁿ ê ìnsiōng tī·leh. I ū kap Iésu saⁿkap kóngōe, saⁿkap tâmlūn. I m̄tsaiiáⁿ tio̍h tsáiⁿiūⁿ lâi susióng I. Tsiôngtsiân i to bēbat khòaⁿkìⁿ lâng tshintshiūⁿ I. Tī Iésu bē thang éngoán ê ba̍ktsiu, ū hoántshut i só͘ bē thang liáukái ê gánkong tī·leh, iā tshintshiūⁿ ū la̍t,ē giú i ê sim lâi khòaⁿtshut I ê bítiám, koh kosiōng ê khìkhài, iā koh tsi̍tbīn hō͘ i khòaⁿliáu bē biántit siⁿtshut kiaⁿùi, kap sînpì ê kámliām tī·leh. I ê hūjînlâng sī bāngkìⁿ hit ê kîkoài ê bāng, māsī ū iôtāng i ê sim, lâi siⁿkhí tsi̍ttséng bêsìn ê kiaⁿhiâⁿ.

"Tèng I tī si̍pjīkè! Tèng I tī si̍pjīkè!"
Pília̍pto tsiū siūkhì, kóng, "Góa bô beh tèng I tī si̍pjīkè. góa ài beh piⁿphah I, iā āulâi beh pàng I!"
Tshintshiūⁿ ánni, Pília̍pto tsiū bēnglēng tsheia̍h, khì liûtìtiûⁿ lâi phah hit ê bīn lóng pe̍h, siausán ê Hoānlâng, iā ēng phêtòa tsòe piⁿ lâi phah I ê sinkhu kàu lâutshut huihtsúiá, hit ê hêngkū kàugia̍h tsânjím, siū tsiphêngtsiá ê piⁿphah, tìkàu I ê sînking kiaⁿ kàu ngia̍uhngia̍uhtshuah. Khaksi̍t tī hit tsákhí hiah ê Lômá ê pingtūitiong, tēit hātsiān· ê, ū khiākhí tī hit ê pingiâⁿ! Tûkhí tsiahê, siáng ū simtsiâⁿ thang lāmsám kiâⁿ i, lâi khoánthāi tsit ê tiāmtsēng, kan khó͘ ê Iésu! In ū pīⁿ tshìá ê biánliû lâi tshahlap tī i ê thâukhak. Iā koh hiaⁿh Pília̍pto só͘ tshēng ê kū ê tsísik phàu kā I tshēng tha̍h tī I hit ê teh tshuthuih ê kingthâu. I ū ēng tshêá lâi phah I ê tsiàⁿtshiú, koh hìlāng I kóng, "Ιûthài lâng ê Ông, pêngan ah!"

Āulâi Pília̍pto ū tsòeāu lâi tshuipik in, kiû in ê lînbín. I ū bēnglēng hit ê Hoānlâng tshutlâi, khiā tī tsènglâng ê bīntsêng. "Iésu tì tshìá ê biánliû, tshēng tsísik ê phàu tshutlâi gōabīn. Pília̍pto koh kā in kóng, "Lí khòaⁿ tsit ê lâng!"

Tī tōebīntsiūⁿ, tsiônglâi kiám bat ū tshintshiūⁿ tsit khoán ê tsêngkéng ? Siōngtè éngoán ê Kiáⁿ, ū ūitio̍h lâng ê tsōe, lîmkàu sèkan siūsí, koh tio̍h ēng thunlún tsungiâm ê thàitō͘, lâi khiā tī I só͘ tshòngtsō tsòe hātsiān ê lâng ê bīntsêng, sòa siū piⁿphah kàu lâu huih, iā siūtio̍h ta̍k ténghō ê lêngjio̍k kap hìlāng. In kiám sī bē tôngtsêng lâng, bē lînbín lâng? Kiámsī Sattàn iā ū ji̍p tī in ê sim?
"Tèng I tī si̍pjīkè! Tèng I tī si̍pjīkè!"
Pília̍pto kanta khiāteh tsùba̍k khòaⁿ I, iā simlāi ū kiaⁿùi, ū jûloān. I koh thiaⁿkìⁿ ū bêngliāng ê siaⁿim tùi hit ê huattêng teh tshut kóng, "I ingkai sí, inūi I lia̍h púnsin tsòe Siōngtè ê Kiáⁿ," hitsî tī i ê simlāi koh huatsing tsi̍t tsióng bêsìn ê kiaⁿhiâⁿ.

Siōngtè ê Kiáⁿ! Pília̍pto thiaⁿkìⁿ I sī Siōngtè ê Kiáⁿ, tsiū ithuat tshiⁿkiaⁿ, tùi ánni tsiū koh ji̍p kongtn̂g lâi mn̄g I kóng, "Lí tùi tálo̍h lâi? Tsóngsī Iésu bô ìn i." Inūi I tsai tsitsî beh lâi ìntap àntsóaⁿ sǹgsī bô līik.

Tsiàu khòaⁿ, tse ū ithuat phah tshiⁿkiaⁿ i ê sim, "Lí kám bôài kā góa kóng? Kiám m̄tsai góa ū koân thang pàng lí, ia̍h ū koân thang tèng Lí tī si̍pjīkè?"

Iésu ū tshintshiūⁿ tsi̍t ê siōngténg lâng ê khoán, khiampi kap I ê ēbīn lâng kóngōe, iā sī tshintshiūⁿ tsi̍t ê símphòaⁿ kuaⁿ ū tāmpo̍h untián i ê hoānlâng ê khoán, lâi kā i kóng,
"Nā m̄sī tùi téngbīn hō͘ lí, tsiū lí bô koân thang pān góa; lí khiok sī pháiⁿ, tsóngsī tsiong góa kau hō͘ lí ê lâng, i ê tsōe sī kohkhah tāng."

Pília̍pto beh tsáiⁿiūⁿ lâi pān tsit ê Iésu, tsiūsī tshingtsòe Kitok ê ah? I sī tsin ài ūi I. I ê liôngsim ū tshuipik i tio̍h ánni tsòe. tsóngsī hit ê tsânjím, khoài siūkhì, kāu giâugî, koh hiongok, láuliān ê Thêpíliû ū hiántshut tī i ê bīntsêng. I tsaiiáⁿ Ιûthài lâng só͘ kóng tsit kù thiautsiàn ê ōe, sī ū pauhâm hánghuah ê ìsù tī·leh. "Lí nā pàng tsit ê lâng, tsiū m̄sī Kaisat ê pêngiú." Taⁿ i beh tsáiⁿiūⁿ tsòe? Putlūn siáⁿ khoán, i sī ài tittio̍h thébiān, tsiū hiat hit ê tsiksêng lâi kui tī só͘ ingkai kui ê só͘tsāi. Pília̍pto khòaⁿkìⁿ bô tsháikang, hoántńg ná jiáuloān, tsiū phâng tsúi, tī tsènglâng ê bīntsêng sé tshiú, kóng, "Tī tsit ê gīlâng ê huih, góa bô tsōe, lín kakī táⁿsǹg. Pehsìⁿ lóng ìn kóng, I ê huih kui tī goán kap goán ê kiáⁿsun!"

Lán m̄bián koh tsìntsêng lâi tshuitshik àntsóaⁿ. Lán sī tsaiiáⁿ hit ê kiatkio̍k. Tī hit ê phòaⁿkuat tōa ê tsoánki ê sî, Iésu ū tsùba̍k khòaⁿ tsit ê khólîn, bô támliōng ê Pília̍pto, ū tsáiⁿiūⁿ pàngsak i ê ló͘le̍k. "Tùi ánni, i tsiū tsiong Iésu kau hō͘ in khì tèng si̍pjīkè."

Tse tsiūsī Pília̍pto tùi tsit ê tshingtsòe Kitok ê Iésu ê pānhuat. Ūitio̍h i bô támliōng ê só͘ tsòe, tī nn̄gtshing nî kú i ū giâ i kakī só͘ tsha̍k ê kê, inūi bô lūn tī tálo̍h, Kitoktô͘ ū teh liām in ê Sìnking kóng, "TĪ Púntiu Pília̍pto jīmlāi siūkhó͘."



第七章 羅馬 ê 法庭

我ē記得有一位古早朋友，伊做gín-á ê時，tī小學校所beh寫，關係歷史ê論文，是只有兩个名目niā-niā，to̍h是論講：「歷史中做第一好ê人」，若無，to̍h是論講：「歷史中最第一pháiⁿ ê人。」伊所知-·ê，只有烏kah白，兩款ê人niā-niā。tsē-tsē人teh寫耶穌ê歷史，常常有受tsit款傾向 ê影響，致到有失落hit-ê價值。Tsit時咱是bē-tàng用hit款ê法度，想beh來寫四正 ê歷史。Tī咱人類 ê經驗中，實在無一人是全然烏，也除去耶穌以外，無一人是全然白。

彼拉多ê做人卻有tsē-tsē錯誤tī-·leh，不過從中最大ê 錯誤，to̍h是伊為tio̍h驚惶 tiàm tī羅馬 hit-ê嫉妒ê皇帝，致到影響tio̍h伊審判耶穌ê態度。伊是公道 ê 審判官，m̄-nā án-ne，伊是有同情伊tsit-ê犯人，也有tshōe看啥物法度thang tháu放伊。

眾祭司kah 長老，以及經學士 lóng 致意直直行進前，beh帶耶穌去裁判所，to̍h是彼拉多所坐 ê公堂，致到liâm-piⁿ bē記得tī路裡，為tio̍h 猶大所tú-tio̍h ê 阻擋。Tsit-pái算是實在ê 審判，ài beh決定tsit-ê 犯人ê運命。

Tī hit 早起，約七點，關係告訴一切 ê 手續lóng設法好勢，hit時總督有開公堂。咱tsit時是即時 thang感覺tio̍h咱是tiàm tī一个嚴肅、無偏見 ê新ê空氣中。論羅馬 ê 法庭，若m̄是咱知影有hit款對反 ê事實，khah常是phah算in ê 審判lóng是照公道。In有tsim-tsiok tshōe看有啥物thang利益犯人，有tsē-tsē羅馬法 ê 學者，是出力見證tsit點。也khah後來Hui-sū-tō͘ beh 審判保羅hit時，伊有表示 tsit-ê仝款ê原理。」有一人，to̍h是Hui-le̍k-sū所留tī監裡 ê，我tī耶路撒冷ê時，tsiah-ê 祭司頭kah偤太ê長老求定伊ê罪。我應講，被告 kah原告iáu未對信，bē得tio̍h 機會分訴伊ê案狀，to̍h順人情，kā伊交hō͘人，m̄是羅馬人ê例。」親像tsit款公道 ê 審判 ê原理，是有確立tī羅馬 ê 法庭。所以咱tio̍h tsim-tsiok，m̄-thang接納一般ê攻擊，to̍h是講，彼拉多是無照公道 ê法度來辦伊。

關係tsē-tsē款，咱常常是oh得調和hit-ê記事，mā是oh得thang排in teh相對問 ê 順序。不過咱ài參考tī地方ê羅馬 法庭，素常 teh 問案 ê款式，也tùi án-ne來試看，thang來排hit-ê審問 ê 順序。

Hit-ê情景，to̍h是tī彼拉多ê中殿ê深井埕ê天露裡。有總督坐tī裁判ê座位，伊ê款，是真活潑，也是親像兵 ê款式，koh mā有顯出伊是統治民族ê驕傲ê態度tī-·leh。伊是無ài偤太人，也是真驚in，因為偤太人有hō͘伊tsia̍p-tsia̍p苦心、費氣。伊是有羅馬人ê氣概，gâu藐視tī地方中、tī宗教上，hiah-ê頑迷ê人，總是tùi羅馬政府有嚴嚴受吩咐，叫伊無必要 tio̍h常常做事激in ê受氣。

Tsit時 tī羅馬法律是無有檢事ê官職tī-·leh，未執行律法ê 進前，市面的確 tio̍h提出in ê告訴狀。公會ê代表有來khiā tī 官府 ê面前做原告，亦審判官to̍h照常 ê法度來進行問講：

「Lín 告 tsit-ê人啥物案件？」咱bat聽見有人是tùi tsit句teh議論講，伊是lóng m̄知耶穌ê事，這是無的確án-ne。無論啥款，tsit句是bē-tàng做啥物證據，不過是判官開堂 ê時，素常所teh 問 ê話。咱是bē-tàng了解in所應 hit-ê khah無禮ê話。」Tsit-ê人若m̄是pháiⁿ人，阮to̍h無kā伊交hō͘你。」hoān-sè因為in無tú好ê理由，所以kan-taⁿ ài拖khah長 ê時間niā-niā。彼拉多to̍h即時責備in:
「設使lín若是無啥物要緊ê事beh告 tī tsit-ê 法庭，設使若是關係lín本國ê風俗niā-niā，lín thang ka-kī帶去，照lín ê 律法去辦伊。」
In to̍h應講：「阮無thâi人ê權。」
Tsit句話是thang即時指示咱知影，in是beh告訴伊死罪。Tùi án-ne，彼拉多有主張in ài有一定ê 告狀，也大面in有寫tī紙裡。Tī下面所記載-·ê，to̍h是歷史家路加所tsim-tsiok指示咱知-·ê。」阮看tsit-ê人(1)迷惑阮 ê人民，(2)禁人納稅 hō͘該撒，(3)ka-kī稱做彌賽亞做王。」

論頭一點ê告訴，是無分明ê事，大面 in也是phah算tsit項是不成問題。也第二點ê 告訴明明是無事實，耶穌所講ê差不多是對 反。論第三點算是有危險性tī-·leh，是告訴伊有beh反叛羅馬 皇帝ê 律法。所以彼拉多 bē 免得慎重來關心tsit點。

照法庭 ê慣俗，彼拉多是ài召被告 ê來，hō͘伊辯明是「有罪á是無罪」。彼拉多to̍h問伊講：「你是偤太人ê王 ?」耶穌知影伊所問 ê，有無明 ê所在tī-·leh，to̍h應講：「你講tsit-ê話是tùi你ka-kī á是tùi別人kā我ê事kā你講？你是teh 問看我是王，to̍h是照你ê話所講ê，á是teh 問看我是彌賽亞，to̍h是照偤太人所風聲ê？」

彼拉多to̍h侮慢，sio-tsèⁿ伊講：「我kám是偤太人？lín偤太人有風聲啥款，hé，我是全然不管。你本國ê人kah tsiah-ê 祭司頭kā你交hō͘我。你果然án怎做ah?你kám是王?」

耶穌講：「你講to̍h是。總是我ê國m̄是屬tsit世間。我ê國若屬 tsit世間，to̍h我ê差用的確爭戰。」彼拉多是ài得tio̍h koh-khah明瞭 ê應答，to̍h問講：「你teh講，我ê國！Án-ne你kám是王?」
「是lah!我是王。我to̍h是凡若走tshōe真理ê人ê王，凡若屬真理ê人beh 聽我ê聲。」

Hit-ê 驕傲ê羅馬 官，to̍h冷笑講：「你講真理！到底真理是啥物？」

不過結局彼拉多是明知tsit-ê彌賽亞其實是無表出顯然ê行為，有ài beh反對羅馬政府。

後來照看彼拉多是有去kah hiah-ê 原告 ê 參siông，suah kā in講：「我看伊無罪。」伊ê意思是講，lín有告伊ài 反叛，總是無實在ê 根據 tī-·leh。照平常 ê法度，tsit pái算 thang講是無罪 ê 判決。也照看tio̍h suah tsit-ê 審判 tsiah tio̍h。設使tsit pang是無罪 ê 判決，大面是應該tio̍h suah。照彼拉多所聽，雖然耶穌有見證伊是彌賽亞，也雖然有承認伊是王，又koh雖然hiah-ê 跟tòe伊ê人，以及伊同鄉 ê朋友有解說伊是ài beh反叛羅馬 ê權勢，iáu-koh照彼拉多所信，in是有誤解伊，koh信耶穌是無有意思ài beh反叛羅馬帝國。照法理上卻是thang用伊所講ê話來定伊ê罪，總是伊實在是無有意思beh反叛。Tùi án-ne，彼拉多是ài hiah-ê 原告 ê人m̄-thang勉強 beh來告訴伊。

In有出力來催逼tsit點，耶穌本身 to有告白伊是王，也又koh hiah-ê 跟tòe伊ê mā是有án-ne信，所以ài伊tio̍h照皇帝ê法度來辦伊。In是ē-thang用tsit點來定伊ê罪，也in知影in是thang勉強彼拉多下手來定伊死罪，因為伊是驚皇帝ê人。」凡若掠ka-kī做王 ê，是背叛該撒。」

彼拉多應該tio̍h mài tshap in ê意見，這是快講ê事。是lah，伊應該tio̍h án-ne才 tio̍h。總是beh做án-ne，是相當tio̍h ài有勇敢tsiah ē做得。伊知影羅馬政府所第一生驚ê，to̍h是tī巴勒斯坦有人beh起來ka-kī見證伊本身是彌賽亞。因為政府已經有為tio̍h tsit-ê tāi-tsì費了真tsē ê心神。彼拉多心內想了，知影in穩當beh告訴tī該撒提比流，to̍h是伊所無ài ê，ê面前，講：「Tsit-ê人tī 公堂明明to有見證伊是彌賽亞。也偤太人，以及hiah-ê 跟tòe伊ê人，to實在明明有解說伊ê所做是一種ê 革命。反轉彼拉多個人 ê意見，是講tsit-ê人實在lóng無有意思ài beh做hiah-ê teh跟tòe伊ê人所teh phah算-·ê。伊有kā伊個人 ê意見，也反對眾人ê 見證，來tháu放tsit-ê人。」彼拉多想了不止jû亂，致到進退兩難。伊kám tio̍h照法理上 ê意思，來違逆伊ê 良心，勉強宣告伊ê死罪?

Tsit時 tī tsit-ê 審判有顯出一tsân戲齣款ê情景，to̍h是有tsit-ê差役tùi tsit-ê 總督ê婦人人the̍h一張單來注意伊講：「Tsit-ê人是義人，你m̄-thang 干涉tio̍h；因為我今á日tī 眠夢中為tio̍h伊tsē-tsē艱苦。」Tī歷史上 常常有親像tsit款ê 眠夢 kah 兆頭，來phah生驚hiah-ê出名 ê羅馬人。親像該撒Jiû-lí-a-su(Julius Caesar)是為tio̍h忽略Kha-po-nî-a(Calpurin ia)ê 眠夢，tsiah tio̍h tú-tio̍h暗殺。Hit張phue實在有hō͘彼拉多ê心相當無平安。

總是身邊ê人iáu-koh是teh出大聲喉叫講：「伊搖動人民，遍偤太傳教，tùi加利利起到tsia。」伊ê心內teh混亂，hit時伊有歡喜聽見講伊是加利利ê人，to̍h tsiap tsit句，來想講：「Tsit-ê人是加利利人?伊kám是屬 希律所管轄 ê人?我kám m̄是tio̍h kā tsit-ê 責任來hiat hō͘ 希律？tsit時伊tú-tú是來tī耶路撒冷。」

親像án-ne，彼拉多to̍h送伊hō͘希律王。Κiám-tshái tsit-ê加利利ê頭人，是beh真趣味tī tsit-ê加利利ê先知ê事，suah來表示伊ê意見。總是tsit-ê狡獪、老練 ê偤太人是夠額聰明，是bē-tàng hō͘彼拉多liû去。伊是無ài beh干涉tī tsit款反叛 ê 審判。又koh tsit-ê 犯人高尚 ê態度，是不止jû亂伊ê心。耶穌mā無ài對tsit-ê thâi死行洗禮約翰ê王來開嘴講一半句話。所以希律 kah hiah-ê差役to̍h看伊目地無，用舊ê紫色 ê袍kā伊穿，戲弄伊是beh做王，suah koh送還彼拉多。彼拉多雖是用tsit法，也是無路 thang閃避。

Teh thèng候希律 ê 審判 ê中間，hit-ê形勢有ná koh-khah m̄好。眾祭司有夠額使唆人民ê心，tsit時彼拉多ê心神是大紛亂，bē曉解決。當tsit-ê軟弱ê時，伊有催逼人民 ê心，講：「Lín有慣例，到Pôaⁿ過節，我tio̍h放一个監犯hō͘ lín；lín ài我放拿撒勒 ê耶穌hō͘ lín ?」暴徒to̍h真受氣，大聲喉叫講：「M̄是hit-ê拿撒勒 ê耶穌！Tio̍h放巴拉巴hō͘阮！巴拉巴！巴拉巴hō͘阮！」

Án怎巴拉巴？因為巴拉巴明明to是政治犯，為tio̍h 作亂，才受關。伊所做-·ê，雖然是小khóa ê鬧動，無論啥款，伊有勇敢 thang抵抗羅馬，亦hiah-ê 暴徒是有同情hiah-ê「抵抗政府」ê人。照in teh看，耶穌ē來hō͘ in khī-khik，hit-ê實在ê因端是為tio̍h 伊無beh照in所希望 ê款來作亂，大面彼拉多 tī心內也知影tsit-ê tāi-tsì。

Tsit時 hit-ê 判決 ê 責任，有koh hiat還伊。伊有躊躇不決，亦tī hit款ê情形凡若人躊躇不決-· ê，是ē失落伊ê 權威。Hiah-ê 粗野 ê兵有直直teh替伊見笑，親像ài顯出做兵 ê款，用無禮ê態度來命令趕hiah-ê 暴徒出公堂。彼拉多是tio̍h判決，亦m̄-koh無勇敢。當伊ê心jû亂ê中間，伊koh問 in，to̍h是kui早起所teh jû亂伊ê心-·ê。「Án-ne to̍h稱做基督ê耶穌，我tio̍h án怎辦伊。」

Hiah-ê 暴徒是夠額明白 in所ài款待伊ê態度，in to̍h出力喉叫講：「釘伊tī十字架！」Ah!總是論伊ê事，in lóng無親像彼拉多ê款，teh jû亂 in ê心。彼拉多 tùi tsit-ê恬靜ê 犯人有得tio̍h 奇異 ê印象 tī-·leh。伊有kah耶穌做伙講話，做伙 談論。伊m̄知影tio̍h án怎來思想伊。從前伊to bē-bat看見人親像伊，tī耶穌bē-tàng永遠ê目tsiu，有反出伊所bē-tàng了解ê 眼光 tī-·leh，也親像有力，ē giú伊ê心來看出伊ê美點，koh 高尚 ê氣概，也koh一面 hō͘伊看了bē 免得生出驚畏，kah神祕ê感念tī-·leh。伊ê婦人人所夢見 hit-ê奇怪ê夢，mā是有搖動伊ê心，來生起一種迷信 ê驚惶。

「釘伊tī十字架！釘伊tī十字架！」 彼拉多to̍h受氣，講：「我無beh 釘伊tī十字架，我ài beh鞭phah伊，也後來beh放伊！」

親像án-ne，彼拉多to̍h命令差役，去留置場來phah hit-ê面 lóng 白、消瘦ê 犯人，也用皮帶做鞭來phah伊ê身軀到流出血水á，hit-ê刑具夠額殘忍，受執行者 ê鞭phah，致到伊ê神經驚到ngia̍uh-ngia̍uh-tshuah。確實tī hit 早起hiah-ê羅馬 ê兵隊中，第一下賤 -·ê，有khiā起tī hit-ê兵營！除了tsiah-ê，啥人有心情thang lām-sám行伊，來款待tsit-ê 恬靜、艱苦ê耶穌！In有編刺á ê冕旒來tshah-lap tī伊ê頭殼。也koh hiaⁿh彼拉多所穿ê舊ê 紫色袍kā伊穿tha̍h tī伊hit-ê teh出血ê 肩頭。伊有用榕á來phah伊ê 正手，koh戲弄伊講：「偤太人ê王，平安ah!」

後來彼拉多有最後來催逼in，求in ê 憐憫。伊有命令hit-ê 犯人出來，khiā tī眾人ê面前。「耶穌戴刺á ê冕旒，穿紫色 ê袍出來外面」。彼拉多koh kā in講：「你看tsit-ê人！」

Tī 地面上，從來kám bat有親像tsit款ê情景?上帝永遠ê Kiáⁿ，有為tio̍h人ê罪，來到世間受死，koh tio̍h用吞忍尊嚴 ê態度，來khiā tī伊所創造做下賤 ê人ê面前，suah受鞭phah到流血，也受tio̍h ta̍k 等號 ê 凌辱 kah 戲弄。In kám是bē同情人，bōe 憐憫人? Kám是撒但也有入tī in ê心?
「釘伊tī十字架！釘伊tī十字架！」
彼拉多kan-taⁿkhiā-teh 注目看伊，也心內有驚畏，有jû亂。伊koh聽見有明亮 ê聲音tùi hit-ê 法庭 teh出講：「伊應該死，因為伊掠本身做上帝ê Kiáⁿ。」hit時tī伊ê心內koh 發生一種迷信 ê驚惶。

上帝ê Kiáⁿ！彼拉多聽見伊是上帝ê Kiáⁿ，to̍h koh-khah生驚，tùi án-ne to̍h koh入公堂來問伊講：「你tùi tó位來？總是耶穌無應伊。」因為伊知tsit時beh來應答án怎算是無利益。

照看，這有koh-khah phah生驚伊ê心。「你kám bô beh kā我講?Kám m̄知我有權 thang放你，亦有權 thang釘你tī十字架?」

耶穌有親像一个上等人ê款，謙卑kah伊ê下面人講話，也是親像一个 審判官有淡薄恩典伊ê 犯人ê款，來kā伊講：
「若m̄是tùi 頂面 hō͘你，to̍h你無權thang辦我；你卻是pháiⁿ，總是kā我交hō͘你ê人，伊ê罪是koh-khah重。」

彼拉多 beh án怎來辦 tsit-ê耶穌，to̍h是稱做基督-·ê ah?伊是真ài為伊，伊ê 良心有催逼伊tio̍h án-ne做。總是hit-ê 殘忍、快受氣、kāu僥疑，koh凶惡、老練ê提比流有顯出tī伊ê面前。伊知影偤太人所講tsit句挑戰 ê話，是有包含哄huah ê意思 tī-·leh。「你若放tsit-ê人，to̍h m̄是該撒 ê朋友。」Taⁿ伊beh án怎做？無論啥款，伊是ài得tio̍h 體面，to̍h hiat hit-ê責成來歸tī所應該歸ê所在。彼拉多看見無tshái-kang，反轉ná擾亂，to̍h捧水，tī眾人ê面前洗 手，講：「Τī tsit-ê 義人ê 血，我無罪，lín ka-kī打算。人民lóng 應講，「伊ê 血歸tī阮 kah阮 ê kiáⁿ孫！」

咱m̄免koh 進前來推測án怎，咱是知影hit-ê 結局。Tī hit-ê 判決大ê轉機ê時，耶穌有注目看tsit-ê 可憐、無膽量 ê彼拉多，有án怎放sak伊ê 努力。」Tùi án-ne，伊to̍h kā耶穌交hō͘ in去釘十字架。」

這to̍h是彼拉多 tùi tsit-ê稱做基督ê耶穌ê 辦法、為tio̍h 伊無膽量 ê所做，tī兩千年久伊有giâ伊ka-kī所鑿ê枷，因為無論tī tó位，基督徒有teh念in ê信經講：「Τī本丟彼拉多任內受苦。」